Τοῦ Μητροπολίτου Ἐλευθερουπόλεως ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
«διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως» (Λουκᾶ 15,13)
Καθὼς μὲ προσοχὴ καὶ κατάνυξη ἀκοῦμε καὶ πάλι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, σήμερα Κυριακή τοῦ ἀσώτου, τὴν ὁμώνυμη Παραβολὴ τοῦ Εὐαγγελίου μας, ὁ νοῦς μας πηγαίνει στὴν οἰκογένεια ἐκείνη, ποὺ ἔχει στούς κόλπους της τέτοια παιδιά. Ἄσωτα παιδιά. Πού σπαταλοῦν ἀδίκως τό χρόνο τους, τὴν πατρικὴ περιουσία καὶ ἀτιμάζουν τὸ οἰκογενειακὸ ὄνομα καὶ ὑπόληψη μὲ τὴν ἄτακτη ζωή τους.
Πόσα θὰ ἔχωμε νὰ διδαχθοῦμε μελετώντας προσεκτικὰ τὴν Παραβολή μας καὶ κυρίως τὴν στάση τοῦ πατέρα ἀπέναντι στὸ ἄσωτο παιδί του! Ὁ νεώτερος υἱὸς του ἔδειξε ἀπέναντι τοῦ πατέρα του περισσὴ ἀσέβεια καὶ ἀναίδεια καὶ προπέτεια, ὅταν τοῦ ζήτησε ἰταμῶς τὸ «ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας», νὰ πάρη ὅ,τι τοῦ ἀνῆκε. Ἀκόμη συμπεριφέρθηκε μὲ σκληρότητα ἀπέναντι στὸ γονέα του καὶ μὲ ὁδηγὸ στὶς ἀποφάσεις του τὴν ἀπερισκεψία καὶ τὴν ἀναζήτηση τῆς ἐλευθερίας καὶ τῶν ἡδονῶν ἀνεχώρησε ἀπὸ τὸ πατρικὸ σπίτι.
Ἀπερίγραπτη θὰ πρέπη νὰ ἦτο ἡ πικρία καὶ ὁ πόνος, ποὺ αἰσθάνθηκε στὴ ψυχὴ του ὁ πατέρας τῆς παραβολῆς μας. Ἀλλὰ τίποτε δὲν λέγει, οὔτε ὅταν ἀναιδῶς ἀπαιτεῖ ὁ υἱὸς του τὸ μερίδιό του, οὔτε ὅταν φεύγη γιὰ νὰ τὸ σπαταλήση στὴν ἁμαρτωλή ζωή. Ὁ πατέρας δὲν μιλᾶ. Ἔχει ἀπέναντι του πλάσμα προικισμένο ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τὸ ἀνεκτίμητο δῶρο τῆς ἐλευθερίας. Σιωπᾶ ὁ πονεμένος πατέρας, διότι ἐπιθυμεῖ νὰ ἀφήση τὸ παιδί του νὰ μάθη τὴν ἀλήθεια ἀπὸ τὴν ἴδια τὴ ζωή του. Ἀπὸ τὰ παθήματα τά σκληρά, ποὺ θὰ ἀκολουθήσουν. Πολὺ παιδαγωγικὴ καὶ σωστὴ ἡ στάση τοῦ πατέρα.
Ἀκόμη ὁ πατέρας ὁ ἀδικημένος ἀπὸ τὸν νεώτερο υἱό του δὲν τὸν ἀποκληρώνει καὶ δὲν τὸν ξεχνᾶ. Δὲν ἀφήνει νὰ ἐκδηλωθῆ ὀργὴ καὶ μῖσος κατὰ τοῦ ἀσώτου, ἐξαιτίας τῆς προσβολῆς, ποὺ εἶχε δεχθῆ. Μὴ ἐπιτρέποντας τέτοια αἰσθήματα στὴν πατρική του καρδιὰ περιμένει. Περιμένει μὲ λαχτάρα ἀνείπωτη τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ παιδιοῦ του. Ὅπως ἀκριβῶς περιμένει μὲ πόθο νὰ ξαναδῆ κάποιος τὸ χαμένο στα ξένα παιδί του. Ὅπως περιμένει, πλὴν εἰς μάτην, νὰ ξαναδῆ τὸ νεκρό του παιδὶ ἕνας χαροκαμένος πατέρας.
Ἀσφαλῶς πληγώνεται ὁ πατέρας ἀπὸ τὴν ἀντικοινωνικὴ καὶ ἄτακτη καὶ κατακριτέα ζωὴ τοῦ παιδιοῦ του. Ἀνέκαθεν στὶς Ἅγιες Γραφές μας ἐξαίρεται ἡ χαρὰ καὶ ἡ ὑπερηφάνεια τῶν γονέων γιὰ τὸ φρόνιμο καὶ ἄξιο παιδί. Οἱ γονεῖς ἀνέκαθεν – εἶναι τόσο φυσικό !- ἔχουν μεγάλη καὶ θεμιτὴ ἐπιθυμία νὰ βλέπουν τὰ παιδιὰ τους ἐπιτυχημένα στὴν κοινωνία, γιὰ νὰ τὰ καμαρώνουν οἱ ἴδιοι καὶ νὰ στενοχωροῦνται οἱ ἐχθροὶ των.
«Παῖς πλανώμενος (ἄσωτος) αἰσχύνει γονεῖς αὐτοῦ» (Παροιμ.29,15). «Ἄφρων μυκτηρίζει παιδείαν πατρός» (Παροιμ. 15,5). «Ὡς βλάσφημος ὁ ἐπικαταλιπών πατέρα!» (Σοφία Σειρὰχ 3,15).
Ἄφρων, λοιπὸν, καὶ βλάσφημος χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη ὁ ἄσωτος υἱός. Ἀντιλαμβάνεσθε καὶ ποιὰ θὰ ἦσαν τὰ αἰσθήματα στὴ ψυχὴ τοῦ πατέρα, ποὺ εἶχε τὴν ἀτυχία νὰ ἀνατρέφη τέτοιο παιδί, ντροπὴ τῆς οἰκογενείας, «ὅταν ἐλάλει τοῖς ἐχθροῖς αὐτοῦ ἐν πύλαις» (Ψαλμ. 126,5), ὅταν θὰ γινόταν κάποια συζήτηση στὶς πύλες τῆς πόλεως γιὰ τὰ νέα παιδιά της.
Ἄς δοῦμε ὅμως, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, πῶς προετοιμάζει τὸν πατέρα τὸ Εὐαγγέλιο, ὅταν δοκιμάζεται ἀπὸ τὸν ἄσωτο ἀπόγονο. Πρῶτον νὰ σκεφθῆ, ὥστε νὰ μὴν πέση ἀμέσως στὸ πέλαγος τῆς ἀπελπισίας. Διότι ἂς εἶναι παιδί του καὶ αἷμα του, δὲν παύει νὰ εἶναι ἕνα ἐλεύθερο πλάσμα καὶ νὰ διαχειρίζεται τὴν ζωή του, ὅπως ἐκεῖνο θέλει. Μὲ τὴ βία ἀδύνατο ὁ πατέρας νὰ ἐπιτύχη κάτι τὸ χρήσιμο. Ἄς τὸ ἀφήση νὰ μάθη ἀπὸ ὅ,τι θὰ πάθη.
Δεύτερον παρατηροῦμε στὴν σημερινὴ συγκλονιστικὴ καὶ διδακτικώτατη περικοπή τοῦ Εὐαγγελίου μας, τὸ συνεχὲς καὶ ἀδιάπτωτο ἐνδιαφέρον τοῦ πατέρα γιὰ τὸν ἄσωτο υἱό του. Ἡ δικαιολογημένη πικρία δὲν τοῦ ἀφαιρεῖ οὔτε στὸ ἐλάχιστο τὸν πόνο καὶ τὴν στοργὴ γιὰ τὸ παραστρατημένο παιδί του. Πονεῖ, ὑποφέρει καὶ περιμένει ὁ δυστυχὴς τὴν ἐπιστροφή του.
Προπάντων προσεύχεται μὲ δάκρυα καὶ συντριβὴ, ὥστε «ὁ τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐλεῶν καὶ μὴ θέλων τὸν θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ» Θεὸς νὰ βοηθήση νὰ ἐπιστρέψη στὸν δρόμο Του ὁ ἄσωτος καὶ περιπλανώμενος στοὺς σκοτεινοὺς και ἐπικίνδυνους δρόμους τῶν παθῶν υἱός.
Τὸ θέμα ἀσφαλῶς παραμένει ἀνεξάντλητο. Ἄς κρατήσωμε ὅμως στὸ πνεῦμα μας αὐτὰ τὰ λιγοστὰ ψίχουλα ἀπὸ τὴν πλούσια Τράπεζα τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ σήμερα καὶ προπάντων ἄς τά φυλάξουν ἐκεῖνοι οἱ πατέρες καὶ ἐκεῖνες οἱ μητέρες, ποὺ βιώνουν καθημερινὰ τὸ δρᾶμα τοῦ πατέρα τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου μας. Εἴθε τὸ εὐτυχὲς τέλος τῆς ἱστορίας μας νὰ εἶναι τὸ ἴδιο τέλος καί τοῦ ἰδικοῦ των δράματος. Ἀμὴν!
