• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…
Τετάρτη, 10 Σεπτεμβρίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Η Α´ Επιστολή του Αγίου Κλήμεντος Ρώμης B’ Διδασκαλία της Επιστολής

18 Μαΐου 2019
in Πνευματικές Διδαχές
Η Α´ Επιστολή του Αγίου Κλήμεντος Ρώμης
Share on FacebookShare on Twitter

Β´ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ

Ἡ Α´ ἐπιστολή τοῦ Κλήμεντος πρός Κορινθίους εἶναι ἕνα μεγάλο κήρυγμα μέ ἐκτενῆ ἠθική διδασκαλία περί ἀγάπης, ταπεινώσεως, μετανοίας καί ὑπακοῆς. Ἀλλά χρειάζεται προσοχή μή χάσουμε τό κεντρικό θέμα καί μήνυμα τῆς Ἐπιστολῆς, ὅπως πάλι νά μή χάσουμε τήν δογματική καί ἐκκλησιολογική της διδασκαλία. Ἀναφέρουμε τά ἑξῆς σημεῖα, ὡς διδασκαλία τῆς ἐπιστολῆς:

  1. Περί τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχόντων. Τούς ἐκκλησιαστικούς ἄρχοντες ὁ Κλήμης τούς ὀνομάζει ἄλλοτε μέν ἀόριστα «ἡγουμένους» (1,3) καί «προϊσταμένους» (21,6), ἄλλοτε δέ συγκεκριμένα «ἐπισκόπους καί διακόνους» (42,4 ἑξ.), συχνότερα δέ χρησιμοποιεῖ τόν ὅρο «πρεσβύτεροι» (3,3. 21,4. 44,5. 47,6. 54,2. 57,1). Πῶς ἐξηγεῖται αὐτό; «Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἀναφέρει ὁ Κλήμης τούς λειτουργούς μαρτυρεῖ ἀστάθεια στήν χρήση τῶν ὅρων ἐπίσκοπος, πρεσβύτερος καί διάκονος καί μάλιστα δυσχέρεια στήν διάκριση ἐπισκόπου καί πρεσβυτέρου, κάτι πού ἐκφράζει τό κλῖμα τοῦ τέλους τοῦ Α´ αἰώνα» (Παπαδόπουλος, Πατρολογία τόμ. Α´, σελ. 162).
  1. Ἡ θέση τῶν Ἐπισκόπων στήν Ἐκκλησία. Ἡ θέση τῶν Ἐπισκόπων στήν Ἐκκλησία εἶναι μόνιμη καί δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τήν θέληση μερικῶν, πολλῶν ἤ ὀλίγων μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Καί εἶναι μόνιμη ἡ θέση τῶν Ἐπισκόπων γιατί, ὅπως εἴπαμε, ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή. Ἐδῶ ὁ Κλήμης ἀναφέρει στήν Ἐπιστολή του τό σχετικό περιστατικό ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, κατά τό ὁποῖο μεταξύ τῶν Ἰσραηλιτῶν παρουσιάστηκε φιλονικία γιά τήν ἱερωσύνη (κεφ. 43). Καί ὁ Θεός τότε μίλησε διά σημείου. Ἀπό τά δώδεκα ραβδιά, πού ἐτέθησαν στήν Σκηνή τοῦ Μαρτυρίου, βλάστησε μόνον ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρών, τοῦ καταγομένου ἀπό τήν φυλή τοῦ Λευΐ, δεῖγμα αὐτό ὅτι ἀπό αὐτήν τήν φυλή ἤθελε ὁ Κύριος νά Τόν ἱερατεύουν. Ἔτσι καί οἱ ποιμένες στήν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου ἔχουν ἀπό τόν Θεό τήν κλήση τους. Γιατί ὁ Θεός Πατέρας ἔστειλε τόν Ἰησοῦ Χριστό στόν κόσμο. Ὁ Χριστός ἔστειλε τούς Ἀποστόλους· οἱ Ἀπόστολοι χειροτόνησαν Ἐπισκόπους καί ἐκεῖνοι ἄλλους Ἐπισκόπους, γιά νά ποιμάνουν στά διάφορα μέρη τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ (κεφ. 42). Ἔτσι καί οἱ Πρεσβύτεροι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κορίνθου: Ἔχουν ἀπό τούς ἁγίους Ἀποστόλους τήν προέλευση, ἔχουν τήν λεγομένη «Ἀποστολική Διαδοχή». Ὥστε ἡ συμβᾶσα στάση στήν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου δέν στρέφεται ἁπλῶς ἐναντίον ὁρισμένων προσώπων, ἀλλά ἐναντίον αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, γιατί ὁ Θεός εἶναι πού ἔταξε τά πρόσωπα αὐτά στή θέση αὐτή πού βρίσκονται, ὅπως ὁ Θεός κάλεσε τόν Ἀαρών γιά τήν ἀρχιερωσύνη. Τούς λειτουργούς πού κατέστησαν οἱ Ἀπόστολοι ἤ οἱ διάδοχοί τους, δέν μπορεῖ νά τούς ἀντικαταστήσει κανένας. Αὐτή ἡ θέση εἶναι ἡ σωστή καί ἡ πραγματική λύση στό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα τῆς Κορίνθου, γιά τό ὁποῖο ὁ Κλήμης ἔγραψε τήν Ἐπιστολή του.

Στήν Ἐπιστολή αὐτή γίνεται γιά πρώτη φορά καί μέ πολύ σαφήνεια ἡ διακήρυξη τοῦ δόγματος τῆς Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς. Τονίζεται ἡ ἀλήθεια ὅτι οἱ Ἐπίσκοποι δέν μποροῦν νά ἐκτοπιστοῦν ἀπό τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, γιατί αὐτοί δέν ἔχουν ἀπό τούς ἑαυτούς τους τήν ἐξουσία. Ἡ ἐξουσία τῶν Ἐπισκόπων προέρχεται ἀπό τούς Ἀποστόλους, οἱ ὁποῖοι Ἀπόστολοι χορήγησαν αὐτή τήν ἐξουσία στούς Ἐπισκόπους ὑπακούοντες στόν Χριστό, ὁ Ὁποῖος ἀπεστάλη ἀπό τόν Θεό Πατέρα (βλ. κεφ. 42. 44,1-3).

Τό μήνυμα τῆς Ἐπιστολῆς εἶναι: Ἑνότητα στήν Ἐκκλησία, ὑπακοή στήν Ἐκκλησία. Οἱ λαϊκοί πρέπει νά δέχονται ὡς νομίμους Ἐπισκόπους τους αὐτούς πού τούς ἀποστέλλει ἡ Ἐκκλησία. Καί εἶναι μεγάλη ἁμαρτία, εἶναι «οὐ μικρά ἁμαρτία», ὅπως τό λέγει τό κείμενο (44,4), νά μήν τούς δέχεται.

  1. Ἐπίσκοποι καί Θεία Εὐχαριστία. Κύριο ἔργο τῶν Ἐπισκόπων εἶναι ἡ τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας. Τά ἀναγκαῖα δῶρα γιά τήν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας, τόν ἄρτο καί τόν οἶνο, ὁ ἅγιος Κλήμης τά ὀνομάζει «δῶρα ἐπισκοπῆς» (44,4). Καί λέγονται ἔτσι, γιατί προσφέρονται διά τοῦ Ἐπισκόπου στόν Θεό. Ἡ Θεία Λειτουργία κατά βάση εἶναι τοῦ Ἐπισκόπου ἔργο. Καί φαίνεται αὐτό καί ἀπό τόν ἄλλο λόγο τοῦ ἁγίου Κυπριανοῦ, πού λέγει: «Ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι στήν Ἐκκλησία καί ἡ Ἐκκλησία στόν Ἐπίσκοπο» (Ἐπιστολή 66,8). Ἀλλά, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος, ᾽Εκκλησία εἶναι «τό Θυσιαστήριο» (πρός Ἐφεσ. 5,2. Πρός Τραλλιανούς 7,2), πάνω στό ὁποῖο προσφέρεται ἡ Θεία Εὐχαριστία. Καί ὁ παραπάνω λοιπόν λόγος τοῦ ἁγίου Κυπριανοῦ, «ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι στήν Ἐκκλησία καί ἡ Ἐκκλησία στόν Ἐπίσκοπο», σημαίνει ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι ὁ προσφέρων τήν Θεία Εὐχαριστία. Γιατί αὐτό, πραγματικά, ἡ προσφορά τῆς Θείας Εὐχαριστίας, αὐτό εἶναι Ἐκκλησία. Ἐκκλησία εἶναι ἡ σύναξη τῶν πιστῶν νά προσφέρουν διά τοῦ Ἐπισκόπου τους τήν Θεία Εὐχαριστία, τήν Θεία Λειτουργία. Τήν σύναξη αὐτή τῶν πιστῶν ὁ ἀπόστολος Παῦλος πρῶτος, εἰς Α´ Κορ. 11,18, τήν ὀνομάζει «Ἐκκλησία». Οἱ Ἐπίσκοποι, αὐτοί τελοῦσαν πρῶτα τήν Θεία Εὐχαριστία. Ἀργότερα ὅμως, μέ τήν αὔξηση τῶν πιστῶν, παραχωρήθηκε ἀπό τούς Ἐπισκόπους καί στούς Ἱερεῖς νά τελοῦν καί αὐτοί τήν Θεία Εὐχαριστία.
  1. Ἡ Ἐκκλησία ὡς σῶμα. Ἡ Ἐκκλησία στόν ἅγιο Κλήμεντα παριστάνεται σάν ἕνα σῶμα (46,7. 38,1), ὅπως ἔτσι παριστάνεται καί ἀπό τόν ἀπόστολο Παῦλο (βλ. Α´ Κορ. 12,12 ἑξ.). Ὅλοι οἱ πιστοί εἴμαστε μέλη τοῦ σώματος αὐτοῦ τοῦ ἱεροῦ καί πρέπει νά ζοῦμε μέ πειθαρχία, κρατώντας καθένας τήν τάξη του, ὅπως τό ἴδιο συμβαίνει καί στά μέλη τοῦ σάρκινου σώματός μας. Ὅλα στήν σκέψη τοῦ Κλήμεντος ἱεραρχοῦνται καί ἐναρμονίζονται: Τά οὐράνια σώματα λειτουργοῦν μέ τάξη καί ἀκρίβεια καί ὅλα τά οὐράνια φαινόμενα ἀκολουθοῦν πιστά τούς ὅρους πού καθόρισε γι᾽ αὐτά ὁ Θεός. Ἔτσι καί στήν Ἐκκλησία ὑφίσταται μία καθορισμένη θεία τάξη, τήν ὁποία δέν ἔχουμε κανένα δικαίωμα νά τήν παραβιάσουμε. Λέγει ὁ ἅγιος Κλήμης:

«Ἕκαστος ἡμῶν ἐν τῷ ἰδίῳ τάγματι εὐαρεστείτω Θεῷ, ἐν ἀγαθῇ συνειδήσει ὑπάρχων, μή παρεκβαίνων τόν ὡρισμένον τῆς λειτουργίας αὐτοῦ κανόνα ἐν σεμνότητι» (41,1).

Ἡ εἰκόνα τῆς Ἐκκλησίας σάν σῶμα, κατά τόν ἅγιο Κλήμεντα, ὑποδηλώνει ὅτι οἱ πιστοί πρέπει νά πολιτεύονται μέ τάξη καί πειθαρχία, μέ ὑπακοή στούς Ἐπισκόπους, πού ἔχουν Ἀποστολική Διαδοχή. Ἀλλά ἡ εἰκόνα αὐτή τῆς Ἐκκλησίας, ὡς σώματος, ὑποδηλώνει πάλι ὅτι οἱ χριστιανοί πρέπει νά ζοῦν ἐν ἀγάπῃ μεταξύ τους, γιατί εἶναι «μέλη ἀλλήλων» (46,7).

  1. Χριστολογία τῆς Ἐπιστολῆς. Ἡ ἐπιστολή κλείνει μέ μία μεγάλη καί ὡραία προσευχή (κεφ. 59-61). Ἡ προσευχή αὐτή δέν φαίνεται νά εἶναι αὐτοσχέδια, νά ἔγινε δηλαδή τότε ἀπό τόν Κλήμεντα γιά τήν περίπτωση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κορίνθου. Ἡ προσευχή φαίνεται νά εἶναι ἕνα ὡραῖο λειτουργικό κείμενο, προσευχή μέ γενικά αἰτήματα καί θά λεγόταν ἀπό τούς χριστιανούς τῆς Ρώμης στήν κοινή λατρεία καί στίς ἰδιωτικές τους προσευχές. Σ᾽ αὐτή τήν προσευχή μνημονεύονται οἱ θαυμαστές ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ κατά τήν δημιουργία καί τήν συντήρηση τοῦ κόσμου καί παρακαλεῖται ὁ Θεός νά διαφυλάξει ἀκέραιο τόν ἀριθμό τῶν ἐκλεκτῶν του σ᾽ ὁλόκληρο τόν κόσμο. Τό κείμενο τῆς προσευχῆς ἔχει μεγάλη σημασία, γιατί εἶναι ἀπό τά ἀρχαιότερα λειτουργικά κείμενα καί εἶναι χριστολογικό κείμενο: Διακηρύσσει τήν θεότητα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ (59,4). Καί ἀκόμη τόν ὀνομάζει «ἠγαπημένον παῖδα τοῦ Πατρός» (59,2) καί «ἀρχιερέα καί προστάτην τῶν ψυχῶν ἡμῶν» (61,3).

Ἀλλοῦ ὁ ἅγιος Κλήμης ἐκφράζει πάλι τήν χριστολογία του κηρύττοντας τόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς τόν ἕνα τῆς Τριάδος, ὡς τό «ἀπαύγασμα τῆς μεγαλωσύνης» τοῦ Θεοῦ (36,2· βλ. καί Ἑβρ. 1,3-4), τόν Ἀρχιερέα (36,1), πού ἔδωσε γιά ᾽μᾶς τό Αἷμα Του. Ἔδωσε τήν σάρκα Του γιά τήν σάρκα μας καί τήν ψυχή Του γιά τήν ψυχή μας (49,6). Τό λυτρωτικό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ εἶχε συμβολιστεῖ στήν Παλαιά Διαθήκη διά σημείων, ὅπως εἶναι, λέγει ὁ ἅγιος Κλήμης, τό κόκκινο σημεῖο πού κρέμασε ἡ ἁμαρτωλή Ραάβ στόν οἶκο της, γιά νά σωθεῖ ἀπό τήν καταστροφή τῆς πόλης της (βλ. Ἰησ. Ν. κεφ. 2). Γιά τό θέμα αὐτό ὁ Κλήμης λέει ὅτι οἱ κατάσκοποι τῆς Ἱεριχοῦς εἶπαν στήν πόρνη Ραάβ νά κρεμάσει στόν οἶκο της κόκκινο σημεῖο «πρόδηλον ποιοῦντες ὅτι διά τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου λύτρωσις ἔσται πᾶσι τοῖς πιστεύουσιν καί ἐλπίζουσιν ἐπί τόν Θεόν» (12,7).

Σέ μιά ὡραία του περικοπή ὁ ἅγιος Κλήμης κηρύσσει τούς πλούσιους καρπούς τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ. Λέγει:

«Διά τούτου (τοῦ Χριστοῦ) ἀτενίζομεν εἰς τά ὕψη τῶν οὐρανῶν,
διά τούτου ἐνοπτριζόμεθα τήν ἄμωμον καί ὑπερτάτην ὄψιν αὐτοῦ,
διά τούτου ἠνεῴχθησαν ἡμῶν οἱ ὀφθαλμοί τῆς καρδίας,
διά τούτου ἡ ἀσύνετος καί ἐσκοτωμένη διάνοια ἡμῶν
ἀναθάλλει εἰς τό θαυμαστόν αὐτοῦ φῶς,
διά τούτου ἠθέλησεν ὁ Δεσπότης τῆς ἀθανάτου γνώσεως ἡμᾶς γεύσασθαι» (36,2).

  1. Περί ἀναστάσεως νεκρῶν. Ἡ ἀνθρωπότητα εὐεργετεῖται πλούσια ἀπό τόν Θεό, ὄχι μόνο κατά τό παρόν, σ᾽ αὐτόν ἐδῶ τόν κόσμο μόνο, ἀλλά εὐεργετεῖται καί μέ ἐπαγγελίες στό μέλλον. Καί μιά μεγάλη ἐπαγγελία γιά τό μέλλον εἶναι ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ἡ ὁποία θά γίνει ὁπωσδήποτε. Γιά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν ὁ ἅγιος Κλήμης φέρει ὡραῖα ἐπιχειρήματα (κεφ. 24-25): Ἡ ἡμέρα καί ἡ νύκτα κηρύττουν τήν ἀνάσταση. Ἡ νύκτα εἶναι θάνατος. Ἀλλά ἀνατέλλει ὁ ἥλιος καί ἔχουμε ἡμέρα. Ἔχουμε ἀνάσταση! Τά φυτά καί τά δέντρα κηρύττουν καί αὐτά τήν ἀνάσταση. Ὅταν ρίπτουμε τούς σπόρους στήν γῆ, εἶναι σάν νά θάπτουμε ἕναν πεθαμένο. Διαλύονται οἱ σπόροι στήν γῆ, ὅπως διαλύονται καί τά σώματα τῶν νεκρῶν στά μνήματα. Ἀλλά ἀπό τούς θαμμένους καί διαλυμένους στήν γῆ σπόρους ξεπετάγονται θάμνοι καί δέντρα. Κηρύττουν καί αὐτά τήν ἀνάσταση!

Στήν σειρά τῶν ἀποδείξεών του γιά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν ὁ Κλήμης ἀναφέρει καί τό παράδοξο σημεῖο, πού συμβαίνει στήν Ἀραβία καί στίς γύρω χῶρες. Στήν περιοχή αὐτή ὑπάρχει ἕνα ὄρνεο, πού λέγεται Φοίνικας. Ὅταν πρόκειται νά πεθάνει τό ὄρνεο αὐτό κάνει μόνο του ἕνα σηκό ἀπό λίβανο, σμύρνα καί διάφορα ἄλλα ἀρώματα καί μπαίνει μέσα σ᾽ αὐτό καί πεθαίνει ἐκεῖ. Ὅταν τό σῶμα του ἀρχίζει νά σαπίζει, γεννιέται ἀπ᾽ αὐτό ἕνα σκουλήκι, τό ὁποῖο τρέφεται ἀπό τό σῶμα τοῦ σαπισμένου ὀρνέου. Καί τρεφόμενο βγάζει ἀργότερα φτερά καί γίνεται σάν τό ὄρνεο ἀπό τό ὁποῖο προῆλθε. Τό παράδοξο αὐτό φαινόμενο κηρύττει τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν (κεφ. 24). Τόν Φοίνικα, ὡς σημεῖο ἀναστάσεως, θά τό χρησιμοποιήσουν ἀργότερα καί ἄλλοι Πατέρες καί ἐκκλησιαστικοί συγγραφεῖς: Ὁ Τερτυλλιανός, ὁ Ὠριγένης καί ὁ Κύριλλος Ἱεροσολύμων.

  1. Στωική ἐπίδραση στήν Ἐπιστολή. Στό κεφ. 20 ἔχουμε μία περιγραφή τῆς σκοπιμότητας, τῆς ὡραιότητας καί τῆς τάξεως τοῦ κόσμου, ἡ ὁποία ὅμως προδίδει στωική ἐπίδραση.
  1. Μία σπουδαία ἱστορική πληροφορία. Στά κεφ. 5 καί 6 τῆς Ἐπιστολῆς βρίσκουμε τήν παλαιότερη μαρτυρία γιά τόν ἐπί Νέρωνος διωγμό πολλῶν χριστιανῶν, γιά τό μαρτύριο τῶν κορυφαίων Ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου καί πολλῶν χριστιανῶν τῆς Ρώμης («ἐν ἡμῖν», 6,1). Ἐπίσης ἀπό τήν πληροφορία εἰς 5,7 μαθαίνουμε ὅτι ὁ Παῦλος γιά τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου ἔφθασε «μέχρι τό τέρμα τῆς δύσεως» (μέχρι τήν Ἱσπανία), ἐπιθυμία του τήν ὁποία ἐκφράζει στήν πρός Ρωμαίους του ἐπιστολή (βλ. 15,24).
  1. Πρωτεῖο ἀληθείας. Ἡ ἐπέμβαση τοῦ Ἐπισκόπου Ρώμης στά πράγματα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κορίνθου ἀποτελεῖ πρόβλημα καί ἔδωσε ἀφορμές γιά διάφορες ὑποθέσεις. Θά μποροῦσε νά πεῖ κανείς ὅτι ἐδῶ ἔχουμε ἁπλῶς μία ἐκδήλωση ἀγάπης καί ἐνδιαφέροντος ἑνός Ἐπισκόπου πρός μία ταλαιπωρούμενη ἀπό κάποιο πρόβλημα τοπική Ἐκκλησία. Γιατί, πραγματικά, ἕνας Ἐπίσκοπος δέν πρέπει νά εἶναι ἀδιάφορος γιά τά συμβαίνοντα στίς ἄλλες τοπικές Ἐκκλησίες, πέρα ἀπό τήν δική του ἐπισκοπή. Κάθε τοπική Ἐκκλησία εἶναι ἔκφραση τῆς καθόλου, τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τό ἴδιο συμβαίνει μέ κάθε ἐνορία, ἀφοῦ στό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, πού τελεῖται στήν ἐνορία, εἶναι παρών ὅλος ὁ Χριστός. Ἀλλά στήν περίπτωσή μας ἐδῶ, στήν Α´ ἐπιστολή Κλήμεντος, δέν ἔχουμε παραίνεση, ἀλλά ἐπέμβαση. Γιατί ὁ Κλήμης ζητάει ἀπό τούς χριστιανούς τῆς Κορίνθου νά ὑπακούσουν στά γραφόμενά του: «Χαράν καί ἀγαλλίασιν ἡμῖν παρέξετε, ἐάν ὑπήκοοι γενόμενοι τοῖς ὑφ᾽ ἡμῶν γεγραμμένοις» (63,2), τούς λέγει. Πραγματικά, ἐδῶ ἔχουμε ἐπέμβαση τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Ρώμης σέ ἄλλη μακρυνή ἐπισκοπή. Αὐτό οἱ Ρωμαιοκαθολικοί τό ἐπικαλοῦνται ὡς ἐπιχείρημα ὑπέρ τοῦ πρωτείου τοῦ Πάπα. Ἀλλά τό πράγμα ἔχει ἄλλη ἑρμηνεία: Εἶναι πολύ φυσικό καί λογικό ἕνας Ἐπίσκοπος, μέ βαθειά συναίσθηση τῆς ὀρθοδοξίας του καί μέ ἰσχυρό χαρακτήρα, νά θέλει νά ἐλέγχει καί τά παρατηρούμενα στίς ἄλλες τοπικές Ἐκκλησίες κακά καί νά ὑποδεικνύει τρόπους θεραπείας, χωρίς ὅμως αὐτό νά σημαίνει ὅτι θέλει νά ἐξασκήσει ἐξουσία στίς Ἐκκλησίες αὐτές. Ἔτσι θά συνέβαινε καί μέ ἕνα καλό οἰκογενειάρχη ἀδελφό, ἄν ἄκουγε γιά ταραχές στήν οἰκογένεια τοῦ ἀδελφοῦ του. Πρός καλή ἑρμηνεία τοῦ φαινομένου περί τῆς ἐπεμβάσεως τοῦ Ἐπισκόπου Ρώμης Κλήμεντος στήν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου διά τῆς Ἐπιστολῆς πού μελετοῦμε παραθέτουμε τήν θέση τοῦ πατρολόγου Καθηγητοῦ κ. Παπαδοπούλου:

«Ἡ κατάσταση νομίζουμε ἔχει ὡς ἑξῆς: Ἡ ἀποστολική Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου συγκλονίζεται ἀπό φοβερή κρίση. Στήν Ρώμη, πού δέν ἔχουμε παρόμοια κρίση, ἐπισκοπεύει ἕνας ἀποστολικός, παραδοσιακός καί θεληματικός ἄνδρας, ὁ Κλήμης, μέ βαθειά συνείδηση τῆς γνησιότητός του. Αὐτή, συνδυασμένη μέ τήν αὐταρχικότητα τοῦ χαρακτήρα του, τόν ὠθεῖ στήν ἐπέμβαση. Ἡ γνησιότης λοιπόν τῆς ἀληθείας πού ἐξέφραζε τοῦ ἔδινε τό θάρρος τῆς ἐπεμβάσεως. Ἦταν δέ ἐπέμβαση καί ὄχι ἁπλῶς παραίνεση, διότι στό τέλος τῆς Ἐπιστολῆς ὁ Κλήμης ζητᾶ ἄμεσα νά τοῦ ἀπαντήσουν μέσω τῶν ἀπεσταλμένων του, ἐάν συμμορφώθηκαν (“ὑπήκοοι γενόμενοι”, κεφ. 63) μέ τίς ὑποδείξεις του. Τό ἴδιο φαινόμενο παρατηρεῖται καί λίγο ἀργότερα μέ τόν Διονύσιο Κορίνθου, ὁ ὁποῖος, ἀκριβῶς διότι εἶχε συνείδηση τῆς ἀληθείας πού ἐξέφραζε, ἔγραφε καί ζητοῦσε νά συμμορφωθοῦν πρός τίς ἀπόψεις του ἄλλες τοπικές Ἐκκλησίες, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τῆς Ρώμης. Μποροῦμε λοιπόν νά μιλήσουμε γιά ἕνα εἶδος “πρωτείου ἀληθείας” στήν Ἐκκλησία, τό ὁποῖο, ὅταν ἔχει κάποιος Ἐπίσκοπος αἰσθάνεται ηὐξημένη εὐθύνη καί μάλιστα ηὐξημένο κῦρος ἔναντι ἐκείνων πού δέν ἔχουν τήν ἀλήθεια ἤ τήν Παράδοση ὅσο αὐτός. Τό πρωτεῖο δέ τοῦτο δέν ἔχει σχέση μέ πρωτεῖο ἐξουσίας. Ἄλλωστε καί ἄν ἀκόμη ὁ Κλήμης θεωρηθεῖ ἐκφραστής πρωτείου ἐξουσίας, αὐτό ἀποτελοῦσε γιά τήν Ἐκκλησία παρέκκλιση, κάτι ξένο πρός τό πνεῦμα της, γι᾽ αὐτό καί τό ἀπέρριψε» (Πατρολογία, τόμ. Α´, σελ. 162.163).

  1. Ὡραῖο λόγιο. Τέλος, ἀπό τά ἄλλα ὡραῖα τῆς Ἐπιστολῆς τοῦ ἁγίου Κλήμεντος, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά ἐκφράσω τήν ἐντύπωσή μου σ᾽ αὐτόν τόν σύντομο λόγο του: «Δίκαιόν ἐστιν μή λιποταχτεῖν ἡμᾶς ἀπό τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ» (21,4)!

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

*Α’ Μέρος Η Α´ Επιστολή του Αγίου Κλήμεντος Ρώμης

Πρόσφατα Άρθρα

Δισαρχιερατική Θεία Λειτουργία στη Γυναικεία Ιερά Μονή Οσίου Παταπίου Λουτρακίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Δισαρχιερατική Θεία Λειτουργία στη Γυναικεία Ιερά Μονή Οσίου Παταπίου Λουτρακίου

10 Σεπτεμβρίου 2025

Δισαρχιερατική Θ. Λειτουργία τελέσθηκε την Κυριακή, 7 Σεπτεμβρίου 2025, στην Γυναικεία Ι. Μονή Οσίου Παταπίου Λουτρακίου. Στον Όρθρο χοροστάτησε ο...

Read more
Με λαμπρότητα εορτάστηκε στο Νησί των Τρικέρων η Επέτειος των 200 Χρόνων από την Εύρεση της Παναγίας Τρικεριώτισσας
Εκκλησία της Ελλάδος

Με λαμπρότητα εορτάστηκε στο Νησί των Τρικέρων η Επέτειος των 200 Χρόνων από την Εύρεση της Παναγίας Τρικεριώτισσας

10 Σεπτεμβρίου 2025

Στην πανηγυρίζουσα Ιερά Μονή Ευαγγελιστρίας Τρικερίου, η οποία εόρτασε τα 200 χρόνια από την θαυματουργό εύρεση της Ιεράς Εικόνος της...

Read more
30 Χρόνια στὸ Πηδάλιο τῆς ἐν Σάμῳ παροικούσης Ἐκκλησίας
Εκκλησία της Ελλάδος

30 Χρόνια στὸ Πηδάλιο τῆς ἐν Σάμῳ παροικούσης Ἐκκλησίας

10 Σεπτεμβρίου 2025

Συμπληρωθέντων τριάντα ἐτῶν ἀπὸ τῆς ἐνθρονίσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Εὐσεβίου, ἡ κατὰ Σάμον ἱερατικὴ Οἰκογένεια συνήχθη ἐπὶ τὸ...

Read more
Εγκαίνια του Ιερού Ναού Γενεθλίου της Θεοτόκου στις Βρυξέλλες
Πατριαρχεία - Αυτοκέφαλες Εκκλησίες

Εγκαίνια του Ιερού Ναού Γενεθλίου της Θεοτόκου στις Βρυξέλλες

10 Σεπτεμβρίου 2025

Με λαμπρότητα τελέστηκαν τα εγκαίνια του Ιερού Ναού Γενεθλίου της Θεοτόκου της Πολωνοφώνου Ορθοδόξου ενορίας των Βρυξελλών, την Κυριακή 7...

Read more
Περί της ανησυχητικής εξαπλώσεως του covid-19 στην Καρδίτσα
Εκκλησία της Ελλάδος

Θεσσαλιώτιδος Τιμόθεος: Μὴν ἀποθαρρύνεσθε, μὲ προσπάθεια, ὑπομονή, ἐπιμονὴ καὶ προσευχὴ ὅλα ξεπερνιούνται!

10 Σεπτεμβρίου 2025

Μ Η Ν Υ Μ Α ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΩΤΙΔΟΣ ΚΑΙ ΦΑΝΑΡΙΟΦΕΡΣΑΛΩΝ κ. ΤΙΜΟΘΕΟΥ ΕΠΙ ΤΗ ΕΝΑΡΞΕΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ...

Read more
720.000€ σε υποτροφίες από την Εκκλησία της Ελλάδος σε  φοιτητές
Εκκλησία της Ελλάδος

Ανακοινωθέν της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου

10 Σεπτεμβρίου 2025

Συνήλθε σήμερα, Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου 2025, στη δεύτερη Συνεδρία Της για τον μήνα Σεπτέμβριο, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας...

Read more
Μοναστική Σύναξη στήν Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Μοναστική Σύναξη στήν Ἱερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου

10 Σεπτεμβρίου 2025

Τήν Τετάρτη, 10 Σεπτεμβρίου 2025, μέ ἀφορμή τήν ἐπέτειο 30 ἐτῶν ἀπό τήν ἡμέρα τῆς ἐνθρονίσεως τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί...

Read more
Αγία Πουλχερία: H ευσεβής Αυγούστα του Βυζαντίου {10 Σεπτεμβρίου}
Πνευματικές Διδαχές

Αγία Πουλχερία: H ευσεβής Αυγούστα του Βυζαντίου {10 Σεπτεμβρίου}

10 Σεπτεμβρίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού Ανάμεσα στη χορεία των αγίων της Εκκλησίας μας υπάρχουν και πολλοί βασιλείς, αυτοκράτορες και...

Read more
Μέ λαμπρότητα ἑόρτασε ἡ Ἱερά Μονή Παναγίας Βροντιανῆς τό Γενέθλιον τῆς Θεομήτορος
Εκκλησία της Ελλάδος

Μέ λαμπρότητα ἑόρτασε ἡ Ἱερά Μονή Παναγίας Βροντιανῆς τό Γενέθλιον τῆς Θεομήτορος

10 Σεπτεμβρίου 2025

Μέ λαμπρότητα καί μεγαλοπρέπεια τιμήθηκε ἡ Θεομητορική ἑορτή τοῦ Γενεθλίου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στήν Ἱστορική καί πρώτη Πατριαρχική καί Σταυροπηγιακή...

Read more
Τρισαρχιερατική και παλλαϊκή βιβλιοπαρουσίαση της ιστορίας της Ι.Μ. Δαμάστας
Εκκλησία της Ελλάδος

Τρισαρχιερατική και παλλαϊκή βιβλιοπαρουσίαση της ιστορίας της Ι.Μ. Δαμάστας

10 Σεπτεμβρίου 2025

Με τον Μεθέορτο Τρισαρχιερατικό Εσπερινό στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Γενεσίου της Θεοτόκου Δαμάστας και την παρουσία του εμβληματικού πονήματος...

Read more
Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΜΟΥΛΑΤΣΙΩΤΗΣ ΣΤΗΝ Α΄ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ Ι. Μ. ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΜΟΥΛΑΤΣΙΩΤΗΣ ΣΤΗΝ Α΄ ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ ΤΗΣ Ι. Μ. ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ

9 Σεπτεμβρίου 2025

Την Τρίτη, 9η μηνός Σεπτεμβρίου 2025, στις 10: 30 το πρωί στον ιστορικό Μεγαλοπρεπή Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Στεφάνου Αρναίας,...

Read more
Χαράκωσε με γυαλί γονείς και αδελφό επειδή κάλεσαν ιερέα να διαβάσει ευχή
Ελλάδα Κόσμος

Χαράκωσε με γυαλί γονείς και αδελφό επειδή κάλεσαν ιερέα να διαβάσει ευχή

9 Σεπτεμβρίου 2025

Ένα πρωτοφανές επεισόδιο ενδοοικογενειακής βίας σημειώθηκε στη Θεσσαλονίκη, όταν ένας γιος επιτέθηκε και χαράκωσε με γυαλί όλη του την οικογένεια,...

Read more
Ο εορτασμός του Αγίου Σώζοντος, προστάτη της Λήμνου
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο εορτασμός του Αγίου Σώζοντος, προστάτη της Λήμνου

9 Σεπτεμβρίου 2025

Με την αρμόζουσα εκκλησιαστική λαμπρότητα και με την συμμετοχή εκατοντάδων ευλαβών προσκυνητών, Λημνίων και παραθεριστών, εορτάστηκε, κατά το διήμερο 6...

Read more
720.000€ σε υποτροφίες από την Εκκλησία της Ελλάδος σε  φοιτητές
Εκκλησία της Ελλάδος

720.000€ σε υποτροφίες από την Εκκλησία της Ελλάδος σε φοιτητές

9 Σεπτεμβρίου 2025

Συνήλθε σήμερα, Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2025, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος της 169ης Συνοδικής Περιόδου, υπό την...

Read more
Χειροτονία Πρεσβύτερου στην πανήγυρη της Ι.Μ. Παναγίας Φανερωμένης Αναβρυτής
Εκκλησία της Ελλάδος

Χειροτονία Πρεσβύτερου στην πανήγυρη της Ι.Μ. Παναγίας Φανερωμένης Αναβρυτής

10 Σεπτεμβρίου 2025

Ειδικότερα, την κυριώνυμη ημέρα, Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου, τελέσθηκε αρχικά ο Όρθρος χοροστατούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Λακεδαιμονίας κ. Θεοφίλου. Ακολούθησαν η...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Eἰς τό γενέσιον  τῆς Θεοτόκου. † Μητροπολίτης Πατρῶν Νικόδημος
Γενέσιο της Θεοτόκου

Eἰς τό γενέσιον τῆς Θεοτόκου. † Μητροπολίτης Πατρῶν Νικόδημος

8 Σεπτεμβρίου 2025

«Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας» (Λουκ. ια΄ 27) Μέ προφητικήν ἔμπνευσιν ἡ Παναγία Παρθένος, ὀλίγον μετά τόν Εὐαγγελισμόν της, κατά τήν...

Eἰς τό γενέσιον  τῆς Θεοτόκου. † Μητροπολίτης Πατρῶν Νικόδημος

Η ΤΗΣ ΣΤΕΙΡΩΣΕΩΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ

7 Σεπτεμβρίου 2025
Σερρών Θεολόγος: «Ο Θεός μας, Θεός των θαυμασίων και των ανελπίστων»

Το Γενέσιο της Θεοτόκου

8 Σεπτεμβρίου 2021
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

«Αύτη ημέρα Κυρίου, αγαλλιάσθε λαοί. Ιδού γαρ του φωτός ο νυμφών και η βίβλος του λόγου της ζωής εκ γαστρός προελήλυθε»

8 Σεπτεμβρίου 2020
«Ἡ Γέννησίς σου Θεοτόκε χαράν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ»

«Την αειμακάριστον και παναμώμητον και μητέρα του Θεού ημών»

8 Σεπτεμβρίου 2020
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Η Αγιότητα και η αναμαρτησία της Θεοτόκου

7 Σεπτεμβρίου 2019
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

«Ἡ Γέννησίς σου Θεοτόκε χαράν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ»

7 Σεπτεμβρίου 2019
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Εἰς τήν γέννησιν τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἠμῶν Θεοτόκου. Ἁγ. Νικολάου Καβάσιλα

7 Σεπτεμβρίου 2019
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

«Ο καθαρός καρπός της γης»

7 Σεπτεμβρίου 2018
«Ἡ Γέννησίς σου Θεοτόκε χαράν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ»

«Ἡ Γέννησίς σου Θεοτόκε χαράν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ»

8 Σεπτεμβρίου 2018
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Στα μαύρα ντυμένη η Παναγία

8 Σεπτεμβρίου 2017
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Η Γέννηση της Παναγίας

8 Σεπτεμβρίου 2017
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

8 Σεπτεμβρίου 2017
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Προσεγγίσεις στην εορτή

8 Σεπτεμβρίου 2016
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

8 Σεπτεμβρίου 2016
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ «Η γέννησίς σου, Θεοτόκε χαράν εμήνυσε πάση τη οικουμένη…»

8 Σεπτεμβρίου 2016
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΕΙΡΕΣ ΚΑΡΔΙΕΣ (Ἀρχιμ. Ἐφραίμ)

16 Νοεμβρίου 2023
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

H Γέννηση τῆς Θεοτόκου

16 Νοεμβρίου 2023
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

7 Σεπ 2010 Γενέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου – (8 Σεπτεμβρίου)

8 Σεπτεμβρίου 2016
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Το γενέθλιο της Θεοτόκου. Υπάρχουν γραπτές προφητείες, προτυπώσεις για την Παναγία μας;

8 Σεπτεμβρίου 2016
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

8 Σεπτεμβρίου 2016
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ (Ἁγ. Ἰω. Δαμασκηνοῦ)

16 Νοεμβρίου 2023
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ [8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ]

8 Σεπτεμβρίου 2016
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Κυριακὴ Πρὸ τῆς Ὑψώσεως του Τιμίου Σταυρού. To Γενέθλιο της Θεοτόκου π. Στυλιανός Μακρής

16 Νοεμβρίου 2023
Ιωακείμ και Άννα ονειδισμού ατεκνίας

Η Γέννηση της Θεοτόκου κατά τους Αγίους Πατέρες

8 Σεπτεμβρίου 2016
Next Post
Εξεδήμησε προς Κύριον ο Πρωτοπρεσβύτερος Εμμανουήλ Βασιλάκης

Εξεδήμησε προς Κύριον ο Πρωτοπρεσβύτερος Εμμανουήλ Βασιλάκης

Η εορτή του Αγ. Αθανασίου Αρχιεπισκόπου Χριστιανουπόλεω στην Στεμνίτσα

Η εορτή του Αγ. Αθανασίου Αρχιεπισκόπου Χριστιανουπόλεω στην Στεμνίτσα

Yποδοχή Λειψάνων των Αγ. Αναργύρων από το Άγιον Όρος στην Ι.Μ. Λαρίσης

Yποδοχή Λειψάνων των Αγ. Αναργύρων από το Άγιον Όρος στην Ι.Μ. Λαρίσης

«Η βαθειά Ελλάδα του Πόντου»

«Η βαθειά Ελλάδα του Πόντου»

Αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας Σουμελά στο Λευκότοπο Σερρών

Αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας Σουμελά στο Λευκότοπο Σερρών

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist