Η ονομαστική μας εορτή

του π. Αντωνίου Χρήστου

Τι σημαίνει ονομαστική Εορτή για έναν Ορθόδοξο Χριστιανό; Πόσο συμβάλλει αυτό στον προσωπικό του αγώνα για τη σωτηρία του κάθε ενός πιστού; Ας ξεκινήσουμε λοιπόν!

Ο κάθε άνθρωπος που έρχεται στον κόσμο, αποτελεί μία ανεπανάληπτη και μοναδική προσωπικότητα. Ολοι έχουμε και προερχόμαστε από προγόνους και όταν αξιωνόμαστε να κάνουμε παιδιά, αφήνουμε και απογόνους. Ουδείς αναντικατάστατος βέβαια, αλλά όλοι είμαστε ανεπανάληπτοι και μοναδικοί. Δηλαδή ούτε υπήρχε από την αρχή του κόσμου μέχρι τις μέρες μας, άλλος σαν και εμάς και ούτε θα υπάρχει άλλος, μετά από την κοίμησή μας, μέχρι τη συντέλεια του κόσμου, όμοιός μας. Τη μοναδικότητα του προσώπου μας, την ιδιαίτερη υπόστασή μας, δηλώνει το όνομα, ενώ το επίθετο που είναι κοινό για τους προγόνους και τους απογόνους μας, δηλώνει το γένος μας, τη γενεαλογική μας ρίζα και καταγωγή.

Στα παραπάνω, μπορεί κάποιος να αντιπαραβάλει το επιχείρημα ότι η πλειοψηφία στη χώρα μας τουλάχιστον, έχουμε τη συνήθεια στα παιδιά μας, να δίνουμε τα ονόματα των παππούδων και των γιαγιάδων τους. Πράγματι συμβαίνει, αλλά δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός, ότι  αυτό αποτελεί μια τιμητική πράξη και κίνηση ευγνωμοσύνης, των παιδιών προς τους γονείς τους, δεν σημαίνει όμως σε καμιά περίπτωση, ότι δεν αναγνωρίζουμε τη μοναδική ιδιαιτερότητα της υπάρξεως των εγγονών, που έλαβαν το όνομα από τους προγόνους τους. Αλλωστε όλοι είμαστε παιδιά κυρίως Του Θεού, απλά οι κατά σάρκα γονείς, γινόμαστε συνεργοί και συν-δημιουργοί Του.

Το όνομα σε όλους τους πολιτισμένους λαούς, από την αρχαιότητα έως σήμερα, αποτελεί βασικό στοιχείο της ταυτότητας και της αυτοσυνειδησίας του ανθρώπου. Στην Εκκλησία δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, παίζει σπουδαίο ρόλο, αλλά ταυτόχρονα αυτό που τη διαφοροποιεί, είναι ότι δίνεται διά μέσου της Ακολουθίας της ονοματοδοσίας, μια επουράνια προοπτική. Ως γνωστόν, το όνομα το λαμβάνει το παιδί, στη συμπλήρωση της 8^ης ημέρας από τη γέννησή του, πριν καν δηλαδή γίνει πλήρες μέλος της Εκκλησίας δια του Βαπτίσματος. Γιατί επιλέγει η Εκκλησία την 8^η ημέρα του νεογέννητου; Εχει να κάνει με τις 7 ημέρες της δημιουργίας και την 8^η ημέρα που εγκαινίασε ο Χριστός με την Ανάστασή Του, στην πορεία μας δηλαδή για τη σωτηρία, τη Βασιλεία των Ουρανών! Με την ευχή της ονοματοδοσίας, η Εκκλησία μας ομολογεί τη μοναδικότητα του συγκεκριμένου παιδιού κι αναγνωρίζει το θεϊκό δώρο της προσωπικότητάς του.

Είναι ευκαιρία να διευκρινίσουμε, ότι δεν έχει σχέση η λήψη του ονόματος του πιστού, με το μυστήριο της Βαπτίσεως, όπως κάποιοι εσφαλμένα πιστεύουν και συγχέουν. Αλλωστε όλοι γνωρίζουμε, ότι όταν κάποιος επιλέξει να γίνει μοναχός ή κληρικός, μπορεί να λάβει άλλο όνομα, δηλώνοντας τη νέα πορεία στη ζωή του. (Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Αγιος Νεκτάριος! Βαπτίστηκε Αναστάσιος. Οταν έγινε μοναχός στη Χίο ονομάστηκε Λάζαρος, ενώ όταν έγινε Διάκονος έλαβε το όνομα Νεκτάριος!).

Είναι γεγονός, ότι δυστυχώς στις μέρες μας ο κόσμος, επηρεασμένος από τη δύση, δίνει βάρος στην εορτή των γενεθλίων του, παρά στην ονομαστική εορτή. Τονίζεται πότε ήρθε δηλαδή στον κόσμο αυτό! Για την Ορθόδοξη Θεολογία μας, βεβαίως, αποτελεί δώρο Θεού η επίγεια  ζωή μας, αλλά τονίζει και υπενθυμίζει ταυτόχρονα, ότι εδώ είναι ο τόπος της εξορίας μας. Αναφέρουμε, ότι στην Εκκλησία μας εορτάζουμε στο εορτολόγιό της κατ’ εξαίρεση, μόνο τρία γενέθλια: α) Του Χριστού μας, και των δύο προσώπων που υπούργησαν το μυστήριο της σαρκώσεως Του Θεού Λόγου, β) της Παναγίας μας και γ) του Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστού. Για κανέναν άλλον!

Εμείς οι Ορθόδοξοι εορτάζουμε στη μνήμη των Εορτών ή των Αγίων, που φέρουμε το όνομά τους. Πότε εορτάζουν οι Αγιοι; Την ημέρα που φεύγουν από το μάταιο αυτό κόσμο! Εορτάζουν όταν αναχωρούν (είτε ειρηνικά είτε δια μαρτυρίου) από τη στρατευόμενη Εκκλησία, στη θριαμβεύουσα. Οταν επιστρέφουν από τη γη της εξορίας, στην όντως πατρίδα μας, την άνω Ιερουσαλήμ, τον παράδεισο. Επομένως, εντελώς άλλο πνεύμα και κίνηση, από τα εγκόσμια γενέθλιά μας!

Τι σημαίνει εορτάζω για τον πιστό; Φυσικά όχι σκέτο εγκόσμια και φιλήδονα, με γλέντια, τραπέζια, χορούς και ασωτία. Σημαίνει ότι οδηγούμαι και πραγματώνω, την επουράνια προοπτική, που μου δίνουν τα μυστήρια, με αφορμή την εορτή μου! Οπως ο Αγιος που φέρω το όνομά του (Αγιος Αντώνιος στη συγκεκριμένη περίπτωση) έζησε σε αυτή τη ζωή μετανοούμενος με προσευχή, νηστεία, μυστηριακή ζωή, έτσι και εμείς μελετώντας και μιμούμενοι το βίο του, τον έχουμε ως πρότυπό μας, για να μπορέσουμε να ακολουθήσουμε και να σωθούμε και εμείς! Αυτοί ποιον ακολούθησαν; Φυσικά τον ίδιο τον Χριστό. Γι’ αυτό οι Αγιοι είναι τα ζωντανά παραδείγματα του Χριστού, πιο κοντά στην εποχή μας!

Κλείνοντας το άρθρο μας, πρέπει να αντιληφθούμε ότι ο συνειδητός Χριστιανός δε βλέπει ουτοπική και ανέφικτη στη ζωή του την αγιότητα, αλλά με ταπείνωση γνωρίζει, ότι με τη χάρη Του Θεού και τη φιλανθρωπία Του, μπορεί να φέρει περισσότερα έργα μετανοίας και γιατί όχι να φτάσει και να ξεπεράσει ακόμη στην αρετή τους Αγίους-Προστάτες μας! Γι’ αυτό όπως λέμε και στο θέμα μας, η ονομαστική μας Εορτή αποτελεί εφαλτήριο της προσωπικής μας σωτηρίας, δηλαδή της προσωπικής μας αγιότητος. Επομένως, το όνομα δεν είναι μια απλή υπόθεση που πρέπει να αποφασίζουμε αψήφιστα, αλλά να αναλογιζόμαστε την ευθύνη και την προσδοκία της Εκκλησίας, στον κάθε «επώνυμο» πιστό! Ο Χριστός είναι σαφής: «πλην εν τούτω μη χαίρετε, ότι τα πνεύματα υμίν υποτάσσεται· χαίρετε δε ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις ουρανοίς» (Λουκ. Ι’ 20). Αμήν!