• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…
Τρίτη, 2 Σεπτεμβρίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Η τιμή των αγίων στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό

24 Αυγούστου 2019
in Απόψεις - Γνώμες
Η τιμή των αγίων στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό
Share on FacebookShare on Twitter

Του Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗ, Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Οπως είναι γνωστό, στην παραδοσιακή θρησκευτική συμπεριφορά του λαού οι άγιοι συχνά έχουν πάρει τη θέση παλαιότερων θεοτήτων και η τιμή τους αποτελεί τον κύριο τρόπο έκφρασης της θρησκευτικότητας του λαού. Η μελέτη της τιμής των αγίων, μας δείχνει ότι ο λαϊκός άνθρωπος έχει δομήσει ένα υπερφυσικό δίκτυο προστασίας για την καθημερινή του ζωή, το οποίο επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια του κύκλου του χρόνου. Οι εορτές των αγίων, με την ετήσια περιοδικότητά τους, ορίζουν τον εορταστικό και τον καθημερινό χρόνο της παραδοσιακής κοινότητας και αποτελούν ορόσημα για την παραδοσιακή καθημερινότητα των κατοίκων. Αποτελούν δε και έναν σημαντικό ενοποιητικό παράγοντα της κοινωνικής ζωής, καθώς λειτουργούν με τρόπο που δομεί και ανα-δομεί κοινωνικές σχέσεις και διαμορφώνει συμπεριφορές, οι οποίες συνέχουν κάθε αγροτοκτηνοτροφική κοινωνία.

Πρόκειται λοιπόν για ένα ετήσιο δίκτυο, που λειτουργεί διπλά: αφενός μεν δημιουργεί την αίσθηση της υπερφυσικής προστασίας στους κατοίκους και μάλιστα σε συνθήκες της παραδοσιακής κοινότητας, σε συνθήκες δηλαδή μιας κατά βάση προβιομηχανικής κοινωνίας, με μικρές δυνατότητες παρέμβασης στη φύση μέσω της τεχνολογίας. Αφετέρου, δε, ορίζει τον ετήσιο χρονικό κύκλο, με τρόπο που οριοθετεί την καθημερινή ζωή, δημιουργεί όρια και περιορίζει δραστηριότητες, ώστε να δημιουργεί την αίσθηση μιας κοσμικής τάξης και ιεραρχίας, προς την οποία υπακούν και οι δραστηριότητες των ανθρωπίνων κοινωνιών. Τα εθνογραφικά παραδείγματα που διαθέτουμε από διάφορες ελληνικές περιοχές, είναι απολύτως ενδεικτικά για τον τρόπο με τον οποίο η τιμή των αγίων λειτουργεί ως υπόδειγμα δόμησης και αντίληψης, ή πρόσληψης του χρόνου και του χώρου από την παραδοσιακή κοινότητα.

Μέσα στα πλαίσια της τιμής των αγίων, μπορούμε να εντοπίσουμε όλα εκείνα τα δεδομένα, που αποτελούν διαβατήριες οδούς από το εδώ στο επέκεινα, από το φυσικό στο υπερφυσικό, καθώς οι άγιοι λειτουργούν ως οι κατεξοχήν μεσολαβητές ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό. Μεσολαβώντας ανάμεσα στο ανθρώπινο και το θείο, ο άγιος γίνεται αγωγός καθαγιασμού της φύσης, και αυτό τονίζεται στα έθιμα που συνοδεύουν τη λαϊκή λατρεία τους. Από την άλλη πλευρά, η τιμή των αγίων λειτουργεί επίσης ως συμβολικό σύστημα καθαγίασης του κύκλου δραστηριοτήτων και επαγγελματικών απασχολήσεων της παραδοσιακής κοινότητας.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η τιμή των αγίων ουσιαστικά εγκαθιδρύει ένα παράλληλο ημερολόγιο για τον λαϊκό άνθρωπο, τελετουργικό και υπερφυσικά ενισχυμένο, που λειτουργεί ως οδηγός και κανόνας δράσης, διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, οργάνωσης των παραδοσιακών επαγγελματικών δραστηριοτήτων και συμβολικής αντιμετώπισης των δυσχερειών της σχέσης του λαϊκού ανθρώπου με τη φύση. Σε αυτή της, μάλιστα, τη διάσταση, η τιμή των αγίων αποκτά διαστάσεις ενός λατρευτικού κανόνα της διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος από τις παραδοσιακές κοινωνίες, η έρευνα του οποίου θα πρέπει βεβαίως να συνεχιστεί συστηματικά και μεθοδικά.

Τέλος, η τιμή των αγίων λειτουργεί ως δίκτυο συμβολικής επαφής και διαλόγου του ανθρώπου με το επέκεινα και το υπερφυσικό. Είναι τόση η ανάγκη της τελετουργικής αυτής τιμής των αγίων για την ψυχολογική και πνευματική ισορροπία των λαϊκών ανθρώπων, ώστε φτάνουν στο σημείο να τιμούν και ανύπαρκτους αγίους, που έχουν μάλλον σχηματιστεί από παρεξηγήσεις ορισμένων λειτουργικών και λατρευτικών τύπων. Η τιμή των αγίων και οι αντίστοιχες εκδηλώσεις, αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις εφαρμογής της θεωρίας των αρχετυπικών στοιχείων. Πέρα όμως από την ιστορική και συγκριτική διάσταση του θέματος, παραμένει η διαπίστωση της λειτουργίας του συστήματος τιμής των αγίων ως συμβολικού τρόπου περιχαράκωσης της καθημερινότητας των ανθρώπων, γεγονός που θέτει τις βάσεις αλληλεπίδρασης ανάμεσα στις κοινωνικές συνθήκες και στα λατρευτικά θέσμια, στις παραδοσιακές κοινωνίες. Πρόκειται για μια βασική όψη των λατρευτικών δομών, που προσδιορίζει τη λαϊκή θρησκευτικότητα των ελληνικών παραδοσιακών κοινοτήτων.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Ἐγκαίνια στό Γηροκομεῖο τῆς Ναυπάκτου «Ἐνήλιον»
Εκκλησία της Ελλάδος

Ἐγκαίνια στό Γηροκομεῖο τῆς Ναυπάκτου «Ἐνήλιον»

2 Σεπτεμβρίου 2025

Τήν Κυριακή, 31 Αὐγούστου 2025, τελέσθηκαν τά Ἐγκαίνια καί ὁ Ἁγιασμός τῆς Μονάδας Φροντίδας Ἡλικιωμένων «Ἐνήλιον» πού στεγάζεται στό κτήριο...

Read more
Με επιτυχία η συμμετοχή της Ι.Μ. Κίτρους στο 1ο Εμπορικό Φεστιβάλ Κατερίνης
Εκκλησία της Ελλάδος

Με επιτυχία η συμμετοχή της Ι.Μ. Κίτρους στο 1ο Εμπορικό Φεστιβάλ Κατερίνης

2 Σεπτεμβρίου 2025

Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε η συμμετοχή της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος στο Εμπορικό Φεστιβάλ Κατερίνης, που έριξε την...

Read more
Ιερατική Σύναξη στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Μητροπολίτης Μαρώνειας: Η Θράκη δεν είναι διακοσμητική κορδέλα στα λόγια των υπουργών

2 Σεπτεμβρίου 2025

Την έντονη αντίδραση και διαμαρτυρία του σχετικά με την «αδικία» που βιώνει η Κομοτηνή εξέφρασε σε δήλωσή του ο Μητροπολίτης Μαρωνείας και...

Read more
Ο Μητροπολίτης Φωκίδος και η Ιερά Μονή Αγίων Νεκταρίου και Φανουρίου τίμησαν τον Δήμαρχο Δωρίδος
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Μητροπολίτης Φωκίδος και η Ιερά Μονή Αγίων Νεκταρίου και Φανουρίου τίμησαν τον Δήμαρχο Δωρίδος

2 Σεπτεμβρίου 2025

Με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φωκίδος κ. Θεοκτίστου και τη συμμετοχή του ιδίου, η Ιερά Μονή Αγίων Νεκταρίου και Φανουρίου...

Read more
Εκδήλωση Κλασικής Μουσικής στον αύλειο χώρο του Ιερού Προσκυνήματος Παναγίας Εκατονταπυλιανής
Εκκλησία της Ελλάδος

Εκδήλωση Κλασικής Μουσικής στον αύλειο χώρο του Ιερού Προσκυνήματος Παναγίας Εκατονταπυλιανής

2 Σεπτεμβρίου 2025

Την Κυριακή 31 Αυγούστου 2025 το βράδυ, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Καλλίνικος, κατόπιν προσκλήσεως της Προέδρου και των Μελών...

Read more
Λαμπρός εορτασμός στην Ορεστιάδα προς τιμήν των Οσιοπαρθενομάρτυρων
Εκκλησία της Ελλάδος

Λαμπρός εορτασμός στην Ορεστιάδα προς τιμήν των Οσιοπαρθενομάρτυρων

2 Σεπτεμβρίου 2025

Σεμνύεται η Ιερά Μητρόπολις Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλιου διότι τα χώματά της είναι ποτισμένα με αίμα μαρτυρικό και με ιδρώτα...

Read more
Αυλώνος Χριστόδουλος: «Η ΕΛΠΙΔΑ»
Πνευματικές Διδαχές

Ναοί έμψυχοι

2 Σεπτεμβρίου 2025

ΝΑΟΙ ΕΜΨΥΧΟΙ «Ὑμεῖς ναός Θεοῦ ἐστε ζῶντος…» (Β΄ Κορ. 6, 16) Μητροπολίτου Αὐλῶνος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Σέ ὅλη της τή μεγαλειώδη κλίμακα...

Read more
ΛΑΜΠΡΟΣ Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΑΣ ΖΩΝΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΛΑΜΠΡΟΣ Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΑΣ ΖΩΝΗΣ

2 Σεπτεμβρίου 2025

Με την συμμετοχή ἑκατοντάδων εὐλαβῶν προσκηνυτῶν και την πρέπουσα λαμπρότητα, ἑορτάσθησε ἡ κατάθεσις τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Θεομήτορος στην Ἱερά...

Read more
Η Κυριακή ΙΒ’ Ματθαίου στην Κέρκυρα
Εκκλησία της Ελλάδος

Η Κυριακή ΙΒ’ Ματθαίου στην Κέρκυρα

2 Σεπτεμβρίου 2025

Την Κυριακή, 31 Αυγούστου 2025, ΙΒ’ Ματθαίου και εορτή της κατάθεσης της τιμίας ζώνης της Υπεραγίας Θεοτόκου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης...

Read more
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΩΣΣΟΥ
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΩΣΣΟΥ

2 Σεπτεμβρίου 2025

Τη Δευτέρα, 1 Σεπτεμβρίου 2025, επί τη εορτή της Ινδίκτου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δράμας, μαζί με στελέχη των κατασκηνώσεων, κατηχητών...

Read more
Πρώτη γενική ιερατική Σύναξη για την νέα εκκλησιαστική χρονιά στην Σερραϊκή Εκκλησία
Εκκλησία της Ελλάδος

Πρώτη γενική ιερατική Σύναξη για την νέα εκκλησιαστική χρονιά στην Σερραϊκή Εκκλησία

2 Σεπτεμβρίου 2025

Γενική Σύναξη των εφημερίων της Σερραϊκής Εκκλησίας, πραγματοποιήθηκε, την Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2025, στην εκκλησιαστική Κατασκήνωση «ΓΑΛΙΛΑΙΑ» της Ιεράς Μητροπόλεως...

Read more
Υπό την σκιά της δημιουργίας ,ο Θεός υμνείται. Η αρχή του εκκλησιαστικού έτους στη Βάλια Κάλντα
Εκκλησία της Ελλάδος

Υπό την σκιά της δημιουργίας ,ο Θεός υμνείται. Η αρχή του εκκλησιαστικού έτους στη Βάλια Κάλντα

2 Σεπτεμβρίου 2025

Με πνευματική κατάνυξη και συγκίνηση τελέστηκε σήμερα, Δευτέρα 1η Σεπτεμβρίου, στον καρδιά του μοναδικού σε ομορφιά Εθνικού Δρυμού «Βάλια Κάλντα»,...

Read more
Μητρ. Κορίνθου: Οι Πιστοί οφείλουμε να υπακούμε στην Σύνοδο και στους Επισκόπους
Εκκλησία της Ελλάδος

Τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο του αειμνήστου Μητροπολίτου Κορίνθου κυρού ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ

1 Σεπτεμβρίου 2025

Το Σάββατον, 13η Σεπτεμβρίου 2025, εις τον Καθεδρικόν Ι. Ναόν Αποστόλου Παύλου Κορίνθου και περί ώραν 7ην πρωϊνήν, θα τελεσθή...

Read more
Ολοκληρώθηκε το Διεθνές Συνέδριο: ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ Ο ΝΕΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη θεολογία του φωτός και της χάριτος
Εκκλησία της Ελλάδος

Δημητριάδος Ιγνάτιος: «Καίριος και αναντικατάστατος ο ρόλος των εκπαιδευτικών»

1 Σεπτεμβρίου 2025

Αγαπητοί μου εκπαιδευτικοί, Ένας νέος κύκλος της πολύτιμης και καθοριστικής, για τον μέλλον της πατρίδας μας, αποστολής σας ανοίγει σήμερα....

Read more
Τιμητικὴ ἐκδήλωση γιὰ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ἱερόθεο
Εκκλησία της Ελλάδος

Τιμητικὴ ἐκδήλωση γιὰ τὸν Μητροπολίτη Ναυπάκτου Ἱερόθεο

1 Σεπτεμβρίου 2025

Τὸ Σάββατο, 30 Αὐγούστου 2025, ὁ Δῆμος Ναυπακτίας σὲ συνδιοργάνωση μὲ τὴν Περιφέρεια Δυτικῆς Ἑλλάδος καὶ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Το Ευαγγέλιο της Χαράς!
Εκκλησιαστική Επικαιρότητα

«Εάν θέλεις να γίνεις τέλειος δώσε όλα τα υπάρχοντά σου στους φτωχούς… και ακολούθει μοι»

3 Σεπτεμβρίου 2022

Το μήνυμα της ΙΒ΄ Κυριακής Ματθαίου «Εάν θέλεις να γίνεις τέλειος δώσε όλα τα υπάρχοντά σου στους φτωχούς... και ακολούθει...

Η τιμή προς τους γονείς – Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ Ύπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶδὸς τοῖς πτωχοῖς

3 Σεπτεμβρίου 2022
Η τιμή προς τους γονείς – Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου

Κυριακὴ ΙΒ΄ Ματθαίου: Το δίλλημα

3 Σεπτεμβρίου 2022
Η τιμή προς τους γονείς – Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου

«Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα ἔχω ζωὴν αἰώνιον;»

29 Αυγούστου 2020
Η τιμή προς τους γονείς – Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου

Η τιμή προς τους γονείς – Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου

29 Αυγούστου 2020
Η τιμή προς τους γονείς – Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου

«Είσαι Χριστιανός ή νομίζεις ότι είσαι;»

29 Αυγούστου 2020
Tί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ

Η κατά Χριστόν τελείωση του ανθρώπου

18 Αυγούστου 2018
«Zητεῖτε πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»

Ολίγα περί Παραδείσου

17 Αυγούστου 2018

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

12 Νοεμβρίου 2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ Αγαπούσε τον πλησίον του;

21 Αυγούστου 2014
Next Post
Τον Δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών όρκισε ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως

Τον Δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών όρκισε ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Σύμης στο Διδυμότειχο

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Σύμης στο Διδυμότειχο

Άγιος Παΐσιος: Πώς θα ζήσουμε πνευματικά τα Χριστούγεννα

Γιατί ο Γέροντας Παΐσιος δεν έγινε ιερέας;

Το εικονοστάσι

Ιερές Εικόνες: η ζωντανή παρουσία του Θεού στη ζωή μας

Ποιός ὁ λόγος γιά τήν ἀτεκνία; (Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος)

Ποιός ὁ λόγος γιά τήν ἀτεκνία; (Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος)

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
  • Η συγχώρεση θεραπεύει πληγές…

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist