• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Κυριακή, 13 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Η τιμή των αγίων στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό

24 Αυγούστου 2019
in Απόψεις - Γνώμες
Η τιμή των αγίων στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό
Share on FacebookShare on Twitter

Του Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗ, Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Οπως είναι γνωστό, στην παραδοσιακή θρησκευτική συμπεριφορά του λαού οι άγιοι συχνά έχουν πάρει τη θέση παλαιότερων θεοτήτων και η τιμή τους αποτελεί τον κύριο τρόπο έκφρασης της θρησκευτικότητας του λαού. Η μελέτη της τιμής των αγίων, μας δείχνει ότι ο λαϊκός άνθρωπος έχει δομήσει ένα υπερφυσικό δίκτυο προστασίας για την καθημερινή του ζωή, το οποίο επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια του κύκλου του χρόνου. Οι εορτές των αγίων, με την ετήσια περιοδικότητά τους, ορίζουν τον εορταστικό και τον καθημερινό χρόνο της παραδοσιακής κοινότητας και αποτελούν ορόσημα για την παραδοσιακή καθημερινότητα των κατοίκων. Αποτελούν δε και έναν σημαντικό ενοποιητικό παράγοντα της κοινωνικής ζωής, καθώς λειτουργούν με τρόπο που δομεί και ανα-δομεί κοινωνικές σχέσεις και διαμορφώνει συμπεριφορές, οι οποίες συνέχουν κάθε αγροτοκτηνοτροφική κοινωνία.

Πρόκειται λοιπόν για ένα ετήσιο δίκτυο, που λειτουργεί διπλά: αφενός μεν δημιουργεί την αίσθηση της υπερφυσικής προστασίας στους κατοίκους και μάλιστα σε συνθήκες της παραδοσιακής κοινότητας, σε συνθήκες δηλαδή μιας κατά βάση προβιομηχανικής κοινωνίας, με μικρές δυνατότητες παρέμβασης στη φύση μέσω της τεχνολογίας. Αφετέρου, δε, ορίζει τον ετήσιο χρονικό κύκλο, με τρόπο που οριοθετεί την καθημερινή ζωή, δημιουργεί όρια και περιορίζει δραστηριότητες, ώστε να δημιουργεί την αίσθηση μιας κοσμικής τάξης και ιεραρχίας, προς την οποία υπακούν και οι δραστηριότητες των ανθρωπίνων κοινωνιών. Τα εθνογραφικά παραδείγματα που διαθέτουμε από διάφορες ελληνικές περιοχές, είναι απολύτως ενδεικτικά για τον τρόπο με τον οποίο η τιμή των αγίων λειτουργεί ως υπόδειγμα δόμησης και αντίληψης, ή πρόσληψης του χρόνου και του χώρου από την παραδοσιακή κοινότητα.

Μέσα στα πλαίσια της τιμής των αγίων, μπορούμε να εντοπίσουμε όλα εκείνα τα δεδομένα, που αποτελούν διαβατήριες οδούς από το εδώ στο επέκεινα, από το φυσικό στο υπερφυσικό, καθώς οι άγιοι λειτουργούν ως οι κατεξοχήν μεσολαβητές ανάμεσα στον άνθρωπο και τον Θεό. Μεσολαβώντας ανάμεσα στο ανθρώπινο και το θείο, ο άγιος γίνεται αγωγός καθαγιασμού της φύσης, και αυτό τονίζεται στα έθιμα που συνοδεύουν τη λαϊκή λατρεία τους. Από την άλλη πλευρά, η τιμή των αγίων λειτουργεί επίσης ως συμβολικό σύστημα καθαγίασης του κύκλου δραστηριοτήτων και επαγγελματικών απασχολήσεων της παραδοσιακής κοινότητας.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η τιμή των αγίων ουσιαστικά εγκαθιδρύει ένα παράλληλο ημερολόγιο για τον λαϊκό άνθρωπο, τελετουργικό και υπερφυσικά ενισχυμένο, που λειτουργεί ως οδηγός και κανόνας δράσης, διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, οργάνωσης των παραδοσιακών επαγγελματικών δραστηριοτήτων και συμβολικής αντιμετώπισης των δυσχερειών της σχέσης του λαϊκού ανθρώπου με τη φύση. Σε αυτή της, μάλιστα, τη διάσταση, η τιμή των αγίων αποκτά διαστάσεις ενός λατρευτικού κανόνα της διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος από τις παραδοσιακές κοινωνίες, η έρευνα του οποίου θα πρέπει βεβαίως να συνεχιστεί συστηματικά και μεθοδικά.

Τέλος, η τιμή των αγίων λειτουργεί ως δίκτυο συμβολικής επαφής και διαλόγου του ανθρώπου με το επέκεινα και το υπερφυσικό. Είναι τόση η ανάγκη της τελετουργικής αυτής τιμής των αγίων για την ψυχολογική και πνευματική ισορροπία των λαϊκών ανθρώπων, ώστε φτάνουν στο σημείο να τιμούν και ανύπαρκτους αγίους, που έχουν μάλλον σχηματιστεί από παρεξηγήσεις ορισμένων λειτουργικών και λατρευτικών τύπων. Η τιμή των αγίων και οι αντίστοιχες εκδηλώσεις, αποτελούν χαρακτηριστικές περιπτώσεις εφαρμογής της θεωρίας των αρχετυπικών στοιχείων. Πέρα όμως από την ιστορική και συγκριτική διάσταση του θέματος, παραμένει η διαπίστωση της λειτουργίας του συστήματος τιμής των αγίων ως συμβολικού τρόπου περιχαράκωσης της καθημερινότητας των ανθρώπων, γεγονός που θέτει τις βάσεις αλληλεπίδρασης ανάμεσα στις κοινωνικές συνθήκες και στα λατρευτικά θέσμια, στις παραδοσιακές κοινωνίες. Πρόκειται για μια βασική όψη των λατρευτικών δομών, που προσδιορίζει τη λαϊκή θρησκευτικότητα των ελληνικών παραδοσιακών κοινοτήτων.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στην Εκκλησία των Σερρών – Χειροτονία Πρεσβυτέρου
Πνευματικές Διδαχές

Μοναδική η σχέση με τον Θεό

13 Ιουλίου 2025

Η ανάγκη να εκφράσει ο άνθρωπος τα συναισθήματά του είναι πανανθρώπινη και ξεκινάει από την δημιουργία του. Όταν στην Γένεση...

Read more
Νέος Αρχιμανδρίτης και Πνευματικός στην Μητρόπολη Δημητριάδος
Εκκλησία της Ελλάδος

Νέος Αρχιμανδρίτης και Πνευματικός στην Μητρόπολη Δημητριάδος

13 Ιουλίου 2025

Στην Ιερά Μονή Αγίου Σπυρίδωνος Προμυρίου χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, σήμερα 12/7, κατά τον Μέγα Πανηγυρικό Εσπερινό του εν Κερκύρα θαύματος...

Read more
Σήμερα… μόνο ένας π. Νεκτάριος Μουλατσιώτης γεμίζει τους Ναούς
Εκκλησία της Ελλάδος

Θέλεις να σωθείς; Τότε σώσε κάποιον

13 Ιουλίου 2025

Θέλεις να σωθείς; Τότε σώσε κάποιον. Πολλοί αναζητούν τη σωτηρία της ψυχής τους. Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Υπάρχουν πολλοί...

Read more
ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΤΗ ΘΗΡΙΟΠΕΤΡΑ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΑΓΡΥΠΝΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΣΤΗ ΘΗΡΙΟΠΕΤΡΑ

13 Ιουλίου 2025

Το Σάββατο 12 Ιουλίου 2025, εορτή του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, τελέσθηκε Αρχιερατική Αγρυπνία στο πανηγυρίζον φερώνυμο παρεκκλήσιο της ενορίας...

Read more
Θυρανοίξια Παρεκλησίου απο τον Μητροπολίτη Καρυστίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Θυρανοίξια Παρεκλησίου απο τον Μητροπολίτη Καρυστίας

13 Ιουλίου 2025

Με ιδαίτερη λαμπρότητα επι τη ιερά μνήμη  του Οσίου και θεοφόρου πατρός ημών Παϊσίου του Αγιορείτου  στο φερώνυμο ιερό παρεκλήσι...

Read more
ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΡΡΟΗ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΣΙΟ ΠΑΪΣΙΟ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΡΡΟΗ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΣΙΟ ΠΑΪΣΙΟ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ

13 Ιουλίου 2025

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάσθηκε η μνήμη του οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου, στο Ι. Προσκύνημα του οσίου Ιωάννου του Ρώσσου στο...

Read more
Τις κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Εστίας Λάρισας επισκέφθηκε ο Μητρ. Ιερώνυμος
Εκκλησία της Ελλάδος

Τις κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Εστίας Λάρισας επισκέφθηκε ο Μητρ. Ιερώνυμος

13 Ιουλίου 2025

Στις κατασκηνώσεις της Χριστιανικής Εστίας Λαρίσης, στο Στόμιο, μετέβη σήμερα, Παρασκευή 11 Ιουλίου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ....

Read more
Πανηγυρικός Εορτασμός Παναγίας Τριχερούσας και Αγίου Παϊσίου στη Φοινικούντα
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγυρικός Εορτασμός Παναγίας Τριχερούσας και Αγίου Παϊσίου στη Φοινικούντα

12 Ιουλίου 2025

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και πνευματική κατάνυξη εορτάστηκε το πρωί του Σαββάτου 12 Ιουλίου 2025 η πανήγυρη της Παναγίας Τριχερούσας και...

Read more
Θυρανοίξια Παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου στο Πήλιο
Εκκλησία της Ελλάδος

Θυρανοίξια Παρεκκλησίου του Αγίου Νικολάου στο Πήλιο

12 Ιουλίου 2025

Τα Θυρανοίξια του ιστορικού Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου Χορευτού Πηλίου, τέλεσε χθες 11/7, ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος,...

Read more
Ο εορτασμός των Αγίων Σοφρωνίου και Παϊσίου στην Ναύπακτο
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο εορτασμός των Αγίων Σοφρωνίου και Παϊσίου στην Ναύπακτο

12 Ιουλίου 2025

Τό διήμερο 11 καί 12 Ἰουλίου ἑορτάζουν οἱ νεοφανεῖς μεγάλοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας Σωφρόνιος ὁ Ἀθωνίτης καί Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης....

Read more
Τα Γιαννιτσά τίμησαν την μνήμη του Αγίου Παϊσίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Τα Γιαννιτσά τίμησαν την μνήμη του Αγίου Παϊσίου

12 Ιουλίου 2025

Το Σάββατο 12 Ιουλίου 2025, εορτή του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, τελέσθηκε Αρχιερατικός Εσπερινός στο προαύλιο του πανηγυρίζοντος φερωνύμου παρεκκλησίου...

Read more
Αγρυπνία προς τιμήν του Αγίου Παϊσίου στην Χίο
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγρυπνία προς τιμήν του Αγίου Παϊσίου στην Χίο

12 Ιουλίου 2025

Μετά πάσης εκκλησιαστικής λαμπρότητος εορτάστηκε και εφέτος η μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Παϊσίου του Αγιορείτου, του διορατικού (+1994), εις...

Read more
Εγκαινιάστηκε «Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΣ» στον Άγιο Παΐσιο Μακρακώμης
Εκκλησία της Ελλάδος

Εγκαινιάστηκε «Ο ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΣ» στον Άγιο Παΐσιο Μακρακώμης

12 Ιουλίου 2025

Ημέρα περισσής ευλογίας και χαράς για την τοπική Εκκλησία της Φθιώτιδος η ετήσιος μνήμη του λαοφιλούς Αγίου της εποχής μας,...

Read more
Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη
Εκκλησία της Ελλάδος

Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη

12 Ιουλίου 2025

Κορυφώνεται η «Εβδομάδα Προσευχής» στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος με αφορμή την ετήσιο μνήμη του Οσίου Πατρός Ημών Παϊσίου του Αγιορείτου...

Read more
Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας

12 Ιουλίου 2025

Το απόγευμα της Παρασκευής 11 Ιουλίου 2025, τελέστηκε με λαμπρότητα και ιεροπρέπεια ο πανηγυρικός Εσπερινός προς τιμήν της Παναγίας της...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»
Κηρύγματα

Οι προβατόσχημοι λύκοι

31 Μαΐου 2025

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Ἰουνίου 2019, τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Κυρ. ζ΄ Πράξεων: Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)...

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Οι Άγιοι 318 Θεοφόροι Πατέρες της Α΄ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Το μήνυμα της Κυριακής των 318 Θεοφόρων Πατέρων

31 Μαΐου 2025
Με την έναρξη της νέας χρονιάς, ας έχουμε υπόψη μας 4 απλά πράγματα

Ἡ Ἀρχιερατικὴ Προσευχὴ

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Προσέχετε τους αιρετικούς»

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των Αγίων Πατέρων

27 Μαΐου 2023
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των 318 Θεοφόρων Πατέρων

4 Ιουνίου 2022
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» (Ἰωάν. 17,6)

30 Μαΐου 2020
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

8 Ιουνίου 2019
Next Post
Τον Δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών όρκισε ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως

Τον Δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών όρκισε ο Μητροπολίτης Νεαπόλεως

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Σύμης στο Διδυμότειχο

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Σύμης στο Διδυμότειχο

Άγιος Παΐσιος: Πώς θα ζήσουμε πνευματικά τα Χριστούγεννα

Γιατί ο Γέροντας Παΐσιος δεν έγινε ιερέας;

Το εικονοστάσι

Ιερές Εικόνες: η ζωντανή παρουσία του Θεού στη ζωή μας

Ποιός ὁ λόγος γιά τήν ἀτεκνία; (Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος)

Ποιός ὁ λόγος γιά τήν ἀτεκνία; (Ἅγ. Ἰωάννης Χρυσόστομος)

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist