Ἅγιος Νικόλαος Ἐγκρατείας διδάσκαλος

Ὁ ἅγιος Νικόλαος εἶναι ἀπό τούς μεγαλύτερους καί πιό γνωστούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας. Μετά τήν Παναγία καί τόν ἅγιο Γεώργιο εἶναι ὁ περισσότερο γνωστός σέ ὅλο τόν ὀρθόδοξο κόσμο. Πολλοί χριστιανοί φέρουν τό ὄνομά του καί πολλοί τόν ἔχουν συνέχεια στό στόμα τους, ἐπικαλούμενοι τίς πρεσβεῖες του καί τήν βοήθειά του.

Ὅλη του ἡ ζωή ἦταν γεμάτη ἀπό ἀγάπη καί φιλανθρωπίες.  Γι᾿ αὐτό καί Νικόλαος σημαίνει, ὅτι νίκησε τόν λαό, κατέκτησε τίς καρδιές τοῦ κόσμου, ἀλλά καί ὁ λαός νικᾶ ἔχοντας τήν βοήθειά του.

Τό φωτεινό παράδειγμά του καί τήν ἁγία ζωή του καλούμεθα ὅλοι νά ἀκολουθήσουμε. Λίγα λόγια θά ποῦμε ἀπό τή θαυμαστή ζωή του, γιά νά γνωρίσουμε πῶς πρέπει νά εἶναι καί ἡ δική μας ζωή.

Γεννήθηκε μέσα στούς διωγμούς ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ γονεῖς του ἦταν ἄνθρωποι εὐσεβεῖς καί ἐνάρετοι. Πιστοί καί ἀφοσιωμένοι στό Θεό. Ἦσαν ἀρκετά εὔποροι, γι᾿ αὐτό καί φρόντισαν γιά τήν ἱκανοποιητική μόρφωσή του. Ὅμως πρίν ἀπό τήν κοσμική μόρφωση νιάστηκαν νά τοῦ διδάξουν τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ.

Ἀπό ἐνωρίς ὁ Νικόλαος ἔδειχνε τί θά γίνει, ὅταν μεγαλώσει. Ἀπό μικρός ἔδειξε τήν ἀγάπη του στό Θεό. Περνοῦσε τίς ἡμέρες του μέ προσευχή καί νηστεία. Νήστευε κάθε Τετάρτη καί Παρασκευή, χωρίς νά πάθει κάτι κακό ἀπό τήν νηστεία. Τό λέω αὐτό, διότι πολλοί γονεῖς δέν ἐπιτρέπουν στά παιδιά τους νά νηστεύσουν, ἀπό φόβο μήπως ἀρρωστήσουν, μήπως πάθουν κάτι.

Τό θέμα εἶναι ὅτι σήμερα δημιουργοῦνται προβλήματα ὑγείας σέ μικρούς καί μεγάλους ἀπό τήν πολυφαγία καί ὄχι ἀπό τήν νηστεία. Πρέπει ἀπό μικρά στήν ἡλικία νά τά διδάξουμε νά βάζουν τό κεφάλι κάτω ἀπό τόν ἐλαφρύ ζυγό τοῦ Κυρίου. Ἄν δέν μάθουν ἀπό τώρα, οὔτε καί ὅταν μεγαλώσουν θά θέλουν νά ἀκολουθοῦν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας.

Δυστυχῶς ἐκεῖνοι πού κακομαθαίνουν τούς νέους, γιά νά μή πῶ καί τούς διαφθείρουν, τούς ὁδηγοῦν στό κακό εἶναι οἱ μεγαλύτεροι καί κυρίως οἱ γονεῖς. Αὐτούς τούς γονεῖς, λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, σάν ἐγκληματίες θά τούς καταδικάσει ὁ Θεός.

Ὁ ἅγιος Νικόλαος Τετάρτη καί Παρασκευή ὄχι μόνο νήστευε, ἀλλά καί βρέφος πού ἦταν τίς ἡμέρες τῆς νηστείας δέν θήλαζε ἀπό τήν μητέρα του. Γι᾿ αὐτό καί τό ἀπολυτίκιό του τόν ἀποκαλεῖ ἐγκρατείας διδάσκαλον.

Ὅταν ἔφτασε σέ νεανική ἡλικία πέθαναν καί οἱ δύο γονεῖς του.  Γιά νά σκεφθοῦμε τώρα, ἕνας νέος μέ χρήματα, χωρίς τήν ἐπίβλεψη καί τόν ἔλεγχο τῶν γονέων του τί θά ἔκαμνε; Θά ζοῦσε ἀχαλίνωτα μέσα στίς διασκεδάσεις, στά ξενύχτια, στήν ἀσωτεία. Οὔτε Θεό θά ὑπολόγιζε, οὔτε ἀνθρώπους θά ντρεπόταν. Ὁ ἅγιος Νικόλαος ὅμως εἶχε στερεές βάσεις, γερά θεμέλια, καλές χριστιανικές ἀρχές ἀπό μικρό παιδί. Οὔτε καί τότε ἔκανε κάτι κακό. Μοίρασε τήν περιουσία του στούς φτωχούς ἐνῷ ὁ ἴδιος συνέχιζε νά ζεῖ περιορισμένα, μέ πολλή ἐγκράτεια καί λιτότητα.

Ὅταν ζοῦμε μέ λιτότητα καί ἐγκράτεια μποροῦμε νά δίνουμε ἐλεημοσύνη, ὅπως ἔκανε καί ὁ ἅγιος. Ἄν εἴμαστε σπάταλοι καί ξοδεύουμε ἀσυλλόγιστα, τότε ἀσφαλῶς δέν μποροῦμε νά κάνουμε κανένα καλό. Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά θά ἔρθει καιρός πού καί ἐμεῖς μέ τά πολλά κάποτε θά πεινάσουμε.

Θυμηθεῖτε τόν ἄσωτο υἱό τῆς παραβολῆς, πού εἶπε ὁ Κύριος. Ἔφτασε στό οἰκτρό κατάντημα τό ἀρχοντόπουλο ἐκεῖνο, νά μή ἔχει νά φάει καί νά προσπαθεῖ νά γεμίσει τό στομάχι του μέ τά ξυλοκέρατα πού ἔτρωγαν οἱ χοῖροι.

Ἀλλά, ἀγαπητοί μου, ὅταν λέμε ἐγκράτεια, δέν ἐννοοῦμε μόνο τήν νηστεία, τήν ἀποφυγή τοῦ φαγητοῦ. Ἡ ἐγκράτεια μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία περιλαμβάνει μεγάλο χῶρο καί πολλή ἔκταση. Ἐπεκτείνεται καί σέ ἄλλες πλευρές, σέ ἄλλους τομεῖς τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς.

Σέ μία του ὁμιλία ὁ Μέγας Βασίλειος ἀναφέρει ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή, ψεύδους, καταλαλιᾶς καί ἐπιορκίας. Μέ ἄλλα λόγια νά ἔχουμε ἐγκράτεια στήν γλώσσα μας, νά βάζουμε χαλινάρι στή γλώσσα μας. Ὅταν εἶναι ἀχαλίνωτη κάνει μεγάλη ζημιά. Ὅπως λέει ἡ παροιμία, κόκκαλα δέν ἔχει καί κόκκαλα τσακίζει. Πολύ εὔκολα γλυστράει ἡ γλώσσα καί μᾶς παρασύρει σέ πολλά κακά. Πολλοί πού δέν προσέχουν τώρα τήν γλώσσα τους καί δέν δίνουν σημασία στά λόγια τους, θά ἔρθει καιρός, πού θά παρακαλοῦσαν νά ἦταν ἄλαλοι καί μουγγοί, νά μή εἶχαν στόμα καί νά μή μιλοῦσαν καθόλου.

Λέγει καί ὁ Χριστός μέσα στό Εὐαγγέλιο, ἀπό τό στόμα σου θά σέ καταδικάσω, δοῦλε πονηρέ.
Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τό στόμα, γιά νά ἐπικοινωνοῦμε μέ τούς ἀνθρώπους, ἀλλά καί μαζί του. Δηλαδή νά ψάλλουμε καί νά προσευχώμαστε. Κι᾿ ἐμεῖς μέ αὐτό δαγκώνουμε τούς συνανθρώπους μας καί βλασφημοῦμε τόν Θεό, ρίχνουμε ἄφθονο δηλητήριο.

Ὅμως, γιά νά τελειώσουμε, ἀφήνουμε ἄλλους τομεῖς τῆς ἐγκρατείας, γιά νά ποῦμε δύο λόγια γιά τήν ἐγκράτεια τῶν ὀφθαλμῶν. Προσοχή στά μάτια μας. Νά τά ἐλέγχουμε, νά μή τά ρίχνουμε σέ ἄπρεπα θεάματα. Οἱ ὀφθαλμοί σου ὀρθά βλεπέτωσαν, διαβάζουμε στήν Ἁγία Γραφή. Ἄν δέν τό κάνουμε αὐτό, δέν θά ἀποφύγουμε πολλές καί βαριές ἁμαρτίες. Ἔτσι ὁ βασιλιάς Δαβίδ ὁδηγήθηκε στό διπλό ἁμάρτημα τῆς μοιχείας καί τοῦ φόνου καί ἔπειτα ἔκλαιγε μετανοημένος μιά ὁλόκληρη ζωή. Μετά τό πάθημά του παρακαλοῦσε τόν Θεό, ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητα.

Θά μᾶς πεῖ πάλι ὁ Μέγας Βασίλειος κάθε κάλλος ξένο, πού δέν μᾶς ἀνήκει, εἶναι μάταιον καί ἐμεῖς δέν πρέπει νά ρίχνουμε πάνω του τά μάτια μας.

Ἐγκράτεια πρέπει νά ἔχουμε ἀπό ἀκάθαρτους λογισμούς. Νά σταματήσουμε τήν ἁμαρτία, νά ἀποξενωθοῦμε ἀπό τά πάθη, τίς πονηρές ἐπιθυμίες. Ἡ πολύπλευρη ἐγκράτεια εἶναι ἡ ἀρχή τῆς πνευματικῆς ζωῆς, αὐτῆς πού γίνεται πρόξενος αἰωνίων ἀγαθῶν.

Ἀγαπητοί μου,
Ὁ Ἅγιος Νικόλαος εἶναι ἐγκρατείας διδάσκαλος. Ἐμεῖς νά κοιτάξουμε νά γίνουμε μαθηταί του. Νά διδαχθοῦμε ἀπό αὐτόν τήν ἐγκράτεια. Νά προσπαθήσουμε νά προοδεύσουμε σ᾿ αὐτήν, γιά νά πάρουμε καλό βαθμό. Ὁ βαθμός μας θά εἶναι ἡ σωτηρία μας, ἡ κατάκτηση τοῦ οὐρανοῦ. Ἀμήν.