Οι ψίθυροι του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

του Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου, Δρ. Θεολογίας

H αναχώρηση του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά σε νεαρή ηλικία για το Άγιον Όρος δεν αποτέλεσε παράξενο πράγμα ή περισσότερο έκπληξη για τους φίλους του και την οικογένεια του, που στο τέλος κι αυτή ολόκληρη η οικογένεια εισήλθε στις πνευματικές οάσεις, των μοναστηριών, καθότι εκ κοιλίας μητρός ήταν καλεσμένος του Αγίου Θεού. Στο Άγιο όρος ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς προσκολλημένος στην νοερά προσευχή, άκουσε τους ψιθύρους του Θεού.

Η νοερά προσευχή τον ικάνωσε να γευτεί από τις δροσοσταλιές της χάριτος του Αγίου Πνεύματός, που πολλοί ασκητές στον Άθωνα είχαν αρχαία των μοναστών παράδοση. Η προσευχή αυτή γεμίζει τον άνθρωπο με φως, δόξα και μετοχή σε εκείνο το φως της Μεταμορφώσεως που ο ίδιος ο Χριστός έδειξε στους Μαθητές. Αυτή η νοερά προσευχή, μας διδάσκει ο άνθρωπος δεν είναι μια κλειστή θύρα, μια μάνδρα, όπως στα ανατολικά θρησκεύματα, με τον διαλογισμό. Η επίκληση της    νοεράς προσευχής για έλεος περιλαμβάνει μετάνοια και αλλαγή, η οποία αλλαγή καρποφορείτε μέσα από την μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας.

Η πνευματική ανάταση ξεκινά με τον καθαρισμό του νου από κάθε αμαρτωλό πάθος και με την επιστροφή στον εαυτό του. Αφού περάσει πέρα ​​από όλες τις ψυχικές και υλικές εικόνες και έννοιες, το μυαλό μεταμορφώνεται μέσα από το έργο της χάριτος, που λάμπει με το άκτιστο φως στον εσωτερικό άνθρωπο. Χρησιμοποιώντας το φως ως μονοπάτι, ο νους ανεβαίνει πάνω από όλα μέσα από τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος συγκεντρώνει μια πνευματική αίσθηση μέσω της οποίας ακούγεται ο άγνωστος και βλέπει τον αόρατο και συμμετέχει με αυτόν που είναι πάνω από όλα. Πολλά βιβλικά αποσπάσματα για το φως, η εγκατοίκηση του Πνεύματος και η θέα του Θεού είναι απλά όμορφες μεταφορές ή πράγματα του μέλλοντος. Ο σημερινός εκοσμικευμένος άνθρωπος αρνείται  πεισματικά να αναγνωρίσει  την νερά προσευχή ως ψίθυροι μεταξύ Θεού και ανθρώπου ως ρεαλιστικές περιγραφές της πνευματικής ζωής και πιο συγκεκριμένα, της σημερινής ζωής τους.  Τούτο συμβαίνει διότι θεωρεί τον Θεό απρόσιτο και απόκοσμο και άγνωστο. Αντίθετα, για τον Άγιο Γρηγόριο  τον Παλαμά, εκφράζοντα την ησυχαστική παράδοση, μακραίωνη παράδοση των ασκητών και ησυχαστών, αυτές οι λέξεις της νοερά προσευχής, υποδηλώνουν μυστηριακές πραγματικότητες, οι οποίες είναι προσιτές στον καθαρό άνθρωπο. Περιγράφουν όχι μόνο τις εσχατολογικές πραγματικότητες, αλλά και τη μερική τους εκπλήρωση και εκγύμναση στη ζωή ενός αφοσιωμένου χριστιανού.

Η νοερά προσευχή δεν είναι μάταιες επαναλήψεις ή φλυαρίες, αλλά μια επανάληψη επίπονη, ξανά και ξανά από τα βάθη της καρδιάς του ανθρώπου . Αυτή οι ψίθυροι του ανθρώπου προς τον Θεό προσφέρουν πνευματικά δώρα στον ίδιο, τον γεμίζουν με χάρη, που κυριολεκτικά μεθά από Πνεύμα Άγιον. Και όσο αυτοί οι ψίθυροι μένουν στην καρδιά του ανθρώπου, άλλο τόσο φυλακίζεται κατά μια έννοια η καρδιά του από αυτήν και προκαλεί μια αφθονία από τους ψίθυρους του Θεού. Με αυτούς πάλι κατεβαίνει η δροσιά του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά μας, όπως και ο προφήτης Ηλίας προκάλεσε βροχή στο όρος. Ας ακούσουμε λοιπόν και εμείς τους ψιθύρους αυτούς του Αγίου, συμβουλές που καρποφορούν εκατονταπλάσια. Αμήν!