Τό ἑσπέρας τῆς Παρασκευῆς, 2ας/15ης Μαρτίου 2019, ἔλαβε χώραν ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου καί τῆς Α´ Στάσεως τῶν Χαιρετισμῶν εἰς τό Καθολικόν τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως.
Τῆς κατανυκτικῆς ἀκολουθίας ταύτης, τοῦ Κανόνος «Ἀνοίξω τό στόμα μου» καί τῶν Οἴκων τῆς Α´ Στάσεως τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου «Ἄγγελος πρωτοστάτης…» ἐν τῷ Μικρῷ Ἀποδείπνῳ προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, ἔψαλαν ἐν αὐτῇ ὁ Πρωτοψάλτης τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως κ. Κωνσταντῖνος Σπυρόπουλος καί ὁ Ἀρχιμανδρίτης Δημήτριος, συμμετεῖχαν δέ ἐν αὐτῇ ἐντόπιοι Ἱεροσολυμῖται καί προσκυνηταί, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Χρήστου Σοφιανοπούλου, τούς ὁποίους προσεφώνησεν ὁ Μακαριώτατος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ:
«Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτόκῳ τό χαῖρε· καί σύν τῇ ἀσωμάτῳ φωνῇ σωματούμενόν Σε θεωρῶν, Κύριε, ἐξίστατο καί ἵστατο κραυγάζων πρός αὐτήν τοιαῦτα· χαῖρε δι’ ἧς ἡ χαρά ἐκλάμψει· χαῖρε δι’ ἧς ἡ ἀρά ἐκλείψει», ἀναφωνεῖ ὁ συντάκτης τοῦ θεολογικοῦ τούτου ὕμνου, τοῦ ἀναφερομένου εἰς τόν Εὐαγγελισμόν τῆς Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας ὡς καί εἰς τό ἐν αὐτῇ τελεσθέν διά Πνεύματος Ἁγίου ἄρρητον μυστήριον τῆς Ἐνσαρκώσεως καί Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,
Ἡ ἱερά ἀκολουθία τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου ἢ τῶν «Χαιρετισμῶν τῆς Παναγίας» ἀποτελεῖ χαρακτηριστικόν γνώρισμα τῆς ἁγίας καί μεγάλης νηστείας τοῦ Πάσχα, δηλονότι τῆς ἑορτῆς τῆς τριημέρου ταφῆς καί τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ. Ἡ δέ ἐκ τῶν νεκρῶν Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀφορᾷ κατ’ οὐσίαν εἰς τήν ὑπό Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀναληφθεῖσαν ἀνθρωπίνην ἡμῶν φύσιν, ὡς μαρτυρεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής λέγων: «Καί ὁ λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν καί ἐθεασάμεθα τήν δόξαν Αὐτοῦ ὡς μονογενοῦς παρά Πατρός πλήρης χάριτος καί ἀληθείας» (Ἰωάν. 1,14).
Τό μέγα καί ἄρρητον μυστήριον τῆς Ἐνσαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου δέν ἀποτελεῖ φιλοσοφικήν τινα θεωρίαν ἢ ἐπίνοιαν, ἀλλά συγκεκριμένην ἱστορικήν καί ἀναμφισβήτητον πρᾶξιν, ἡ ὁποία ἔλαβε χώραν ἐν τόπῳ καί χρόνῳ ἐν τῷ προσώπῳ τῆς Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας ὡς μαρτυρεῖ ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς λέγων: «Καί εἰσελθών ὁ ἄγγελος πρός αὐτήν εἶπε· χαῖρε κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετά σοῦ· εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξίν. Καί ἰδού συλλήψῃ ἐν γαστρί καί τέξῃ υἱόν καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν» ( Λουκ. 1,285-31). Εἶπε δέ Μαριάμ πρός τόν ἄγγελον· πῶς ἔσται· Εἶπε δέ Μαριάμ πρός τόν ἄγγελον· πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεί ἄνδρα οὐ γινώσκω; Καί ἀποκριθείς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα Ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σέ καί δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διό καί τό γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱός Θεοῦ», (Λουκ. 1,34-35).
Τό «Χαῖρε κεχαριτωμένη», τοῦ ἀγγέλου Γαβριήλ πρός τήν Παρθένον Μαρίαν ἀφορᾷ εἰςδύο τινά. Πρῶτον εἰς τό γεγονός ὅτι διά τῆς ἀσωμάτου ταύτης φωνῆς τοῦ Ἀγγέλουδηλονότι τῆς φωνῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ Παρθένος Μαριάμ κατέστη δοχεῖον τῆς θείαςΧάριτος, ἡ δέ θεία Χάρις ἀπήλλαξεν αὐτήν πάσης ἀνθρωπίνης ἁμαρτίας καίτοιουτοτρόπως ἐνσωματώθη ἐν αὐτῇ κατά τρόπον ὑποστατικόν ὁ Θεός Λόγος, ὁ Χριστός. Δεύτερον, τό «Χαῖρε» τοῦ ἀγγέλου «ἀφορᾷ εἰς τό ὅτι ἐξέλαμψεν ἐν τῷ κόσμῳ ἡ χαρά τῆςσωτηρίας. Καί τοῦτο διότι ἐξέλιπεν ἡ ἀρά, δηλαδή ἡ κατάρα, ἡ ὁποία ἐδέσμευε μέ τάδεσμά τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου τούς πρωτοπλάστους, τόν Ἀδάμ καί τήν Ἐὔαν, ὡςτοῦτο διατυπώνει ὁ Ἰωσήφ ὁ ὑμνογράφος λέγων: «Χαῖρε Θεοτόκε χαρᾶς δοχεῖον, δι‘ ἧςτῆς Προμήτορος ἀρά λυθήσεται» καί: «Ἀδάμ ἐπανόρθωσις, χαῖρε Παρθένε Θεονυμφε, τοῦἍιδου ἡ νέκρωσις»
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός καλεῖ πάντα τά ἔθνη καί πᾶν γένος ἀνθρώπων νάτιμήσουν τόν τόκον τῆς Θεοτόκου Μαρίας, διότι αὕτη ἔτεκε τῷ κόσμῳ θησαυρόν ἀγαθῶνἀναφαίρετον. Δι‘ αὐτῆς γάρ ὁ Κίστης πᾶσαν φύσιν πρός τό κρεῖττον μετεστοιχείωσεν διάμέσης τῆς ἀνθρωπότητος. Εἰ γάρ ὁ ἄνθρωπος μέσος νοῦ καί ὕλης ἱστάμενος σύνδεσμόςἐστι πάσης ὁρατῆς τε καί ἀοράτου κτίσεως, ἑνωθείς ὁ δημιουργός Λόγος τοῦ Θεοῦ τῆςφύσεως τῶν ἀνθρώπων δι‘ αὐτῆς ἁπάσῃ τῇ κτίσει ἥνωται».
Μέ ἄλλα λόγια, χάρις εἰς τήν Θεοτόκον καί ἀειπάρθενον Μαρίαν, ὁ Κτίστης, δηλαδή ὁΘεός Πατήρ καί Δημιουργός τοῦ κόσμου, μετεστοιχείωσεν πρός τό καλύτερον ὅλην τήνφύσιν διά μέσου τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως τοῦ Χριστοῦ, τήν ὁποίαν προσέλαβεν ἐκ τῶνἁγνῶν αἱμάτων τῆς Παναγίας. Ἂν δηλαδή ὁ ἄνθρωπός πού στέκεται ἐν μέσῳ τοῦ νοῦ καίτῆς ὕλης ἀποτελεῖ σύνδεσμον ὅλης τῆς ὁρατῆς καί ἀοράτου κτίσεως, τότε ὁ Λόγος τοῦΘεοῦ, ἀφ‘ οὗ ἐνώθηκε μέ τήν ἀνθρωπίνην φύσιν, μέσῳ αὐτῆς ἔχει ἑνωθεῖ μέ ὅλην τήνκτίσιν.
Ἰδού λοιπόν διά τί ἡ Θεοτόκος ἀειπάρθενος Μαρία ἀναγνωρίζεται ὡς τό πλέονδεδοξασμένον δημιούργημα τοῦ Θεοῦ τόσον ἐπί τῆς γῆς ὅσον καί ἐν τοῖς Οὐρανοῖς. Καίἰδού διά τί ἡ ὑπερευλογημένη Θεοτόκος θεωρεῖται «Τιμιωτέρα τῶν ἀγγελικῶν ταγμάτωντῶν Χερουβείμ καί ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ».
Ὁ δοξολογικός καί ταυτοχρόνως ἱκετήριος τοῦτος ὕμνος τῆς Παναγίας ἔχει ὡρισθῆ ὑπότῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, νά ψάλληται καθ‘ ὅλην τήν διάρκειαν τῆς ἁγίας καίμεγάλης νηστείας τοῦ Πάσχα, διότι ἡ Παναγία Θεοτόκος εἶναι ἡ κατ‘ ἐξοχήν μεσίτρια πρόςτόν Θεόν.
Μέ ἄλλα λόγια, ἡ Παναγία εἶναι αὐτή, ἡ ὁποία μεσιτεύει ὑπέρ πάντων ἡμῶν τῶνἀνθρώπων τῶν ἐπικαλουμένων αὐτήν. Τοῦτο δέ ὀφείλεται εἰς τό γεγονός ὅτι ἡ Θεοτόκοςκατέστη μέτοχος καί κοινωνός τῆς θείας δόξης τοῦ Υἱοῦ καί Θεοῦ αὐτῆς Κυρίου δέ ἡμῶνἸησοῦ Χριστοῦ διά τοῦ ἀνεξιχνιάστου μυστηρίου τῆς θείας Οἰκονομίας, δηλονότι τῆςἐνσαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου. «Ἀνεξερεύνητα τά κρίματα τοῦ Θεοῦ καί ἀνεξιχνίαστοι αἱὁδοί αὐτοῦ» (Ρωμ. 11,33), λέγει ὁ Ἀποστολος Παῦλος.
Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, τό ἄπειρον αὐτοῦ ἔλεος καί ἡ ἄφατος Αὐτοῦ φιλανθρωπία μᾶς καλεῖδιά τοῦ κηρύγματος τοῦ θείου Παύλου, ἰδιαιτέρως κατά τό στάδιον τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, «εἰς ἐπίγνωσιν τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ καί Πατρός καί τοῦ Χριστοῦ ἐνᾧ εἰσι πάντες οἱ θησαυροί τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως ἀπόκρυφοι». (Κολ. 2, 2-3). Οἱ δέἀπόκρυφοι θησαυροί τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ δέν εἶναιἄλλοι ἀπό τό ἄκτιστον φῶς τῆς ἀληθείας τοῦ Θεοῦ, «Ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» ( Α΄ Τιμ. 2-4) κατά τόν σοφόν Παῦλον.
Δεηθῶμεν καί ἡμεῖς, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ, ἵνα διάτῶν πρεσβειῶν τῆς Ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀείπαρθένου Μαρίας ἀξιωθῶμεν νά διέλθωμεν τό στάδιον τῆς ἁγίας νηστείας ἐν μετανοίᾳ καί καταντήσωμεν εἰς τήν λαμπροφόρον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ Ἀνάστασιν, ἀκούσαντες εἰς τούς λόγους τοῦ ὑμνῳδοῦ τῆς Ἐκκλησίας λέγοντος: «Ἐλύληθεν ἡ Νηστεία, ἡ μήτηρ τῆς σωφροσύνης, ἡ κατήγορος τῆς ἁμαρτίας καί συνήγορος τῆς μετανοίας, ἡ πολιτεία τῶν Ἀγγέλων καί σωτηρία τῶν ἀνθρώπων· οἱ πιστοί ἀνακράξωμεν· ὁ Θεός ἐλέησον ἡμᾶς», Ἀμήν.