† Μνήμη τοῦ ἁγίου ἀποστόλου καί εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ὁ ἀγαπημένος μαθητής τοῦ Κυρίου, «ὁ ἐπιπεσών ἐπί τό στῆθος τοῦ Ἰησοῦ»[1], εἶναι ἐκεῖνος πού ἔγραψε τό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιον, ἀλλά καί τίς τρεῖς Καθολικές Ἐπιστολές, πού φέρουν τό ὄνομά του.
Ἡ μνήμη τοῦ Ἀποστόλου Ἰωάννου ἑορτάζεται στίς 26 Σεπτεμ-βρίου. Ἡ σημερινή ἑορτή συνδέεται μέ τήν ἀνάδοση θαυματουργῆς κόνεως (σκόνης) ἀπό τόν τάφο τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, διά τῆς θαυμα-τουργικῆς ἐπενέργειας τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, πού οἱ ντόπιοι τήν ἀποκαλοῦσαν «ἐπίγειο μάννα».
Ὁ Εὐαγγελιστής ᾿Ιωάννης, ἀφοῦ, ὕστερα ἀπό θεῖο φωτισμό, προέβλεψε ὅτι ἐπρόκειτο νά μεταστεῖ ἀπό τήν παρούσα ζωή στήν αἰώνια καί ἀτελεύτητη, παρέλαβε τούς μαθητές του καί βγῆκε ἔξω ἀπό τήν ῎Εφεσο. ᾿Εκεῖ σ᾿ ἕνα σημεῖο ὑπέδειξε νά ἀνοιγεῖ τάφος. Μόλις ἔγινε αὐτό, μπῆκε μέσα ζωντανός καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη. ῾Ο τάφος αὐτός ἐφεξῆς ἔγινε πηγή ἰαμάτων.Ἡ Σύναξη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ ᾿Ιωάννου ἐτελεῖται στόν περιφανή ναό του, ὁ ὁποῖος εὑρισκόταν στόν τόπο πού ὀνομάζεται ῞Εβδομον, στό σημερινό Μακροχώρι Κωνσταντι-νουπόλεως. Γιά τό ναό αὐτό στόν Ἕβδομον, πού ὑπῆρχε κατά τά τέλη τοῦ 4ου αἰῶνος μ.Χ., γνωρίζουμε σχετικά ἀπό τόν Σωκράτη τόν Σχολαστικό[2]. Κατά τόν 9ο αἰώνα μ.Χ. ὁ ναός τοῦ Θεολόγου ἦταν καταβεβλημένος, ἴσως ἕνεκα σεισμῶν ἤ καιρικῶν ἐπηρειῶν, καί γι’ αὐτό ἀνήγειρε αὐτόν ἐκ βάθρων ὁ αὐτοκράτορας Βασίλειος ὁ Μακεδών.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων σπείρας στρατιωτῶν.
Οἱ Ἅγιοι αὐτοί Μάρτυρες ἐτελειώθησαν ἀποκεφαλισθέντες.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Διονυσίου.
Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Διονύσιος ἦταν Ἐπίσκοπος καί ἐμαρτύ-ρησε στή Βιέννη μετά τό ἔτος 193 μ.Χ[3].
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἑλλαδίου, ἐπισκόπου Ὠξέρρης.
Ὁ Ἅγιος Ἑλλάδιος ἦταν Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Ὠξέρρης καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 387 μ.Χ.[4]
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ἁγίας μάρτυρος Αὐγουστίνης τῆς ἐν Βυζαντίῳ[5].
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀρσενίου τοῦ Μεγάλου.Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος ὁ Μέγας ἐγεννήθηκε στή Ρώμη, τῆς Ἐκκλησίας τῆς ὁποίας ἦταν διάκονος, ἀπό γονεῖς πλούσιους καί εὐσε- βεῖς καί ἔζησε κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Θεοδοσίου τοῦ Μεγάλου (379-395 μ.Χ.). Διακρινόταν γιά τή σοφία, τό ἄμεμπτο ἦθος καί τίς ποικίλες ἀρετές του. Μέ τήν προσευχή, τή λατρευτική ζωή, τή μελέτη καί τήν τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν ἐβίωσε καί ἔμαθε καὶ τὴν «ἄγνωστον γνῶσιν». Τή γνώση πού δέν μπορεῖ νά γίνει κατανοητή μέ τό ἀνθρώπινο μυαλό, ἀλλά ἀποκαλύπτεται ἀπό τόν Θεό στήν κεκαθαρμένη καρδιά. Μέ ἄλλα λόγια, ἐντρύφησε μέ τή μελέτη καί τόν τρόπο τῆς ζωῆς του στά μυστήρια τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί ἀναδείχθηκε σοφός διδάσκαλος καί ἄριστος παιδαγωγός. Ἕνεκα τούτου, μέ τήν ὑπόδειξη τοῦ βασιλέως Γρατιανοῦ καί τοῦ Πάπα Ἰννοκέντιου, προσλήφθηκε ἀπό τόν αὐτοκράτορα Θεοδόσιο ὡς διδάσκαλος τῶν υἱῶν του Ἀρκαδίου καί Ὀνωρίου.
Στήν Κωνσταντινούπολη ἔγινε δεκτός μέ μεγάλες τιμές, τοῦ ἐδόθηκε ὁ τίτλος τοῦ πατρικίου καί ἐτιμᾶτο ὡς βασιλοπάτωρ, θαυ- μαζόμενος ἀπό ὅλους γιά τίς πολλές γνώσεις καί τή σεμνότητα τοῦ ἤθους του. Ἀποφεύγοντας τούς θορύβους τῆς πόλεως καί τόν πολυ- τελή βίο στά ἀνάκτορα, παρακαλοῦσε τόν Θεό νά τόν βοηθήσει νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τά ὑψηλά του καθήκοντα καί νά τόν ὁδηγήσει σέ ὁδό σωτηρίας. Οἱ παρακλήσεις τοῦ Ὁσίου εἰσακούσθηκαν καί μία ἡμέρα ἄκουσε ὑπερκόσμια φωνή, ἡ ὁποία τόν προέτρεπε νά ἐγκατα- λείψει τόν κόσμο. Εὐθύς ἀμέσως ἀπέβαλε τά λαμπρά του του ἐνδύ- ματα καί ἀφοῦ μεταμφιέσθηκε, ἔφυγε στήν Αἴγυπτο, εἰσῆλθε σέ Σκήτη καί ἐκάρη μοναχός. Ἐκεῖ ἔλαβε τήν πληροφορία ἀπό τόν Θεό νά ἀσκηθεῖ περισσότερο στή σιωπή καί τήν ἡσυχία. Ἡ ὑπεροχή του κατά τή μόρφωση καί τά ἱερά γράμματα καί τό ἀσκητικό του ἦθος, ἡ ταπεινοφροσύνη καί οἱ κατά Θεόν ἀρετές του, τόν ἀνέδειξαν σέ πνευματικό προεστῶτα μεταξύ τῶν συνασκητῶν του στήν ἔρημο. Ἡ φήμη τῆς ἁγιότητός του διαδόθηκε σέ ὅλη τήν περιοχή, πολλοί δέ ἀπό τίς πόλεις προσέρχονταν, γιά νά ἀκούσουν τή διδασκαλία του, νά ὠφεληθοῦν πνευματικά καί νά λάβουν τήν εὐλογία του. Ἀκόμη καί ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Θεόφιλος ἐπισκέφθηκε πολλές φορές τόν Ὅσιο Ἀρσένιο, γιά νά τόν συμβουλευθεῖ ἐπί θεολογικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν ζητημάτων.
Σέ μία ἀπό τίς ἐπισκέψεις του ὁ Ἀλεξανδρείας Θεόφιλος μαζί μέ μερικούς ἄλλους παρεκάλεσε τόν Ὅσιο νά τούς πεῖ κάποιο λόγο, γιά νά ὠφεληθοῦν πνευματικά. Τότε ὁ μέγας Ἀρσένιος τούς ἐρώτη-σε: «Ἐάν σᾶς πῶ κάποιο λόγο θά τόν ἐφαρμόσετε;». Καί ὅταν ἐκεῖνοι ἀπάντησαν ναί, τούς ἀποκρίθηκε: «Ὅπου ἀκούετε ὅτι εὑρί-σκεται ὁ Ἀρσένιος μή πλησιάσετε σέ αὐτόν». Τό περιστατικό αὐτό δείχνει τή μεγάλη του ταπείνωση. Ἐβίωνε στήν καθημερινή του ζωή τό λόγο «ὅσο μέγας εἶ, τοσοῦτον ταπείνου σεαυτόν».
Ὁ Ὅσιος, γιά νά ἀποφύγει τήν κοινωνικότητα καί τίς συχνές βαρβαρικές εἰσβολές καί νά ἐπιδοθεῖ ἀπερίσπαστος στήν προσευχή καί τόν καθαρό ἀσκητικό βίο, ἐγκατέλειψε τή Σκήτη καί μέ τή συνοδεία τῶν μαθητῶν του Ἀλεξάνδρου καί Ζωῒλου κατέφυγε στήν Πέτρα, κοντά στή Μέφιδα, καί μετά στήν Κανώπη, ὅπου, τό ἔτος 445 μ.Χ., ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη. Ὅταν ἐπλησίαζε ἡ ὥρα τῆς ἐξόδου του ἀπό τήν πρόσκαιρη αὐτή ζωή, τόν ἐρώτησαν οἱ μαθητές του, σέ ποιόν τόπο καί πῶς θά ἤθελε νά τόν ἐνταφιάσουν καί ἐκεῖνος ὁ μακάριος τούς ἀποκρίθηκε: «Ὤ, τέκνα μου, νά δέσετε σχοινίον εἰς τούς πόδας μου καί νά μέ σύρετε εἰς τό βουνόν». Εἶναι καί αὐτή ἡ ἀπάντηση ἐνδεικτική τῆς μεγάλης ταπεινώσεώς του.
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης περιγράφει καί τήν ἐξωτε-ρική ὄψη τοῦ Ὁσίου καὶ λέγει ὅτι ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος ἦταν «ξηρός τό σῶμα καί μακρύς εἰς τό μέγεθος, εἶχε τά γένεια μακριά ἕως τήν κοιλίαν, τό εἶδος τοῦ προσώπου του ἦτο ἀγγελικόν καί σεβάσμιον, ὡς τό τοῦ Πατριάρχου Ἰακώβ».
Ἀξιοσημείωτα εἶναι τά τρία ἀποφθέγματα τά ὁποῖα μᾶς ἄφησε ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος. Πρῶτον, ἡ ὑπενθύμιση, πού συνήθιζε νά κάνει στόν ἑαυτό του νά μήν ξεχάσει ποτέ τό λόγο γιά τόν ὁποῖο ἐζοῦσε καί γιά τόν ὁποῖο πῆγε στήν ἔρημο. Καί ὁ λόγος αὐτός δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τή θέωση, πού εἶναι καί ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς ὅλων τῶν Χριστιανῶν. Δεύτερον, τό «ὁ Θεός μου, μή ἐγκαταλείπης με, ὅτι οὐδέν ἐποίησα ἀγαθόν ἐνώπιόν Σου, ἀλλά δός μοι διά τήν ἀγαθότητά Σου βαλεῖν ἀρχήν». Δηλαδή, ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος ἐθεω-ροῦσε τόν ἑαυτό του πολύ ἁμαρτωλό, αἰσθανόταν ὅτι δέν ἔχει κάνει κανένα καλό στή ζωή του καί παρακαλοῦσε τόν Θεὸ νά μήν τόν ἐγκαταλείψει, ἀλλά νά τόν ἀξιώσει νά βάλει ἀρχή μετανοίας. Τρί-τον, ἡ συμβουλή «πᾶσαν σου τήν σπουδὴν ποίησον, ἵνα ἡ ἔνδον σου ἐργασία κατά Θεὸν ᾖ, καί νικήσῃς τά ἔξω πάθη». Δηλαδή, μᾶς προτρέπει ὁ Ὅσιος, ὅπως ἑρμηνεύει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιο-ρείτης, ὅτι ὅλη τή σπουδή μας πρέπει νά ἔχουμε στό νά γίνεται ἡ ἐσωτερική ἐργασία τῆς ἱερᾶς προσευχῆς καί νήψεως καθαρά καί μόνο γιά τόν Θεό, διότι ἐάν αὐτή ἐνεργεῖται καθαρά, θά νικήσουμε τά ἐξωτερικά πάθη τοῦ σώματος. Τήν παραπάνω συμβουλή τοῦ Ὁσίου Ἀρσενίου τήν ἀναφέρει πολλές φορές στούς λόγους του ὁ μεγάλος Πατέρας καί Διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας μας ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Μήλου ἤ Μαλλοῦ, τοῦ Ὑμνωδοῦ.
Οἱ Συναξαριστές δέν παρέχουν καμμία πληροφορία περί τοῦ Ὁσίου Μήλου. Ἔχουμε μόνο τό περισωθέν σέ αὐτόν δίστιχο, ἀπό τό ὁποῖο μαθαίνουμε, ὅτι ὑπῆρξε μελωδός[6].
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Κασσιανοῦ τοῦ Ἐγκλείστου, τοῦ ἐν τῇ Λαύρᾳ τοῦ Κιέβου ἀσκήσαντος.
Ὁ Ὅσιος Κασσιανός ἔζησε κατά τόν 13ο καί 14ο αἰώνα μ.Χ. καί ἀσκήτεψε, ὡς ἔγκλειστος, στή Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου. Ἐκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀρσενίου, τοῦ ἐν τῇ Λαύρᾳ τοῦ Κιέβου ἀσκήσαντος. Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος, ὁ λάτρης τῆς ἐργασίας, ἔζησε κατά τόν 14ο αἰώνα μ.Χ. Ὁ Ὅσιος ἀσκήτευε στό μοναστήρι τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου, τό ὁποῖο ἦταν ἀφιερωμένο στήν Κοίμηση τῆς Παναγίας, καί διακρινόταν ἀπό τήν ἀγάπη του γιά τήν σκληρή ἐργασία. Δέν ξεκουραζόταν καθόλου καί προσευχόταν διαρκῶς, τρώγοντας μόνο ἐλάχιστα στή δύση τοῦ ἡλίου. Γιά τήν ταπείνωση καί τήν ἀγάπη του γιά τήν ἐργασία, ὁ Χριστός τοῦ ἔδωσε τό χάρισμα νά ἐπιτελεῖ θαύματα.
Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀρσενίου, τοῦ διά Χριστόν σαλοῦ, ἐν τῇ μονῇ τοῦ Νόβγκοροντ ἀσκήσαντος.
Ὁ Ὅσιος Ἀρσένιος τοῦ Νόβγκοροντ, ὁ διά Χριστόν σαλός, ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη στίς 12 Ἰουλίου τοῦ ἔτος 1570. Ὁ ἑορτασμὸς τῆς μνήμης του στίς 8 Μαΐου καθιερώθηκε λόγῳ τῆς μετακομιδῆς τῶν ἱερῶν λειψάνων του, τό ἔτος 1785, καί τῶν ἄλλων Ἁγίων πού ἔφεραν τό ἴδιο ὄνομα καί οἱ ὁποῖοι ἑορτάζονται σήμερα.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ὁσίων πατέρων ἡμῶν Ζωσιμᾶ καί Ἀδριανοῦ, τῶν ἐκ Ρωσίας.
Οἱ Ὅσιοι Ζωσιμᾶς καί Ἀνδριανός τοῦ Βολοκολάμκ, ἱδρυτές τῆς μονῆς τοῦ Σέστριν στίς ἐκβολές τοῦ ποταμοῦ Σέστρα, ἔζησαν κατά τόν 15ο καί 16ο αἰώνα μ.Χ. Ἐκοιμήθησαν μέ εἰρήνη καί τά ἱερά λείψανά τους ἐνταφιάσθηκαν στό ναό τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τῆς μονῆς τοῦ Σέστριν.
† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἀνάμνησις τοῦ θαύματος τῆς σεβασμίας εἰκόνος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐπί τοῦ τυφλωθέντος Στεφάνου.
Τό θαῦμα πού ἐπιτέλεσε ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ἔγινε τό ἔτος 1530 καί ἀφορᾶ στή θεραπεία ἑνός νεαροῦ, ὀνόματι Στεφάνου, πού εἶχε τιμωρηθεῖ ἄδικα μέ τύφλωση.
Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν!