• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Δευτέρα, 7 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Νέες εθιμοταξίες στα σχετικά με το θάνατο

11 Ιανουαρίου 2019
in Απόψεις - Γνώμες, Εκκλησιαστική Επικαιρότητα
Νέες εθιμοταξίες στα σχετικά με το θάνατο
Share on FacebookShare on Twitter

Tου Μ. Γ. Βαρβούνη Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Οπως και με άλλη ευκαιρία έχουμε διαπιστώσει, τα έθιμα του θανάτου παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες αντιστάσεις σε σχέση με τα υπόλοιπα έθιμα των άλλων δύο σταθμών αυτού που ονομάζουμε «κύκλο της ζωής». Κι αυτό οφείλεται βέβαια στο δέος του ανθρώπου του λαού απέναντι στο θάνατο, αλλά και στην έλλειψη επαρκούς και αποδείξιμης εξήγησης για το τι ακριβώς συμβαίνει από την επόμενη στιγμή του θανάτου, ζήτημα για το οποίο διαθέτουμε θρησκευτικές και φιλοσοφικές εξηγήσεις και ερμηνευτικές εκδοχές, όχι όμως αναντίρρητα δεδομένα.

Ωστόσο και στον τομέα αυτό διαπιστώνονται νεωτερικές εθιμοταξίες, διαπιστώνονται νέα έθιμα αστικής προέλευσης, που δειλά-δειλά και με σιγανούς ρυθμούς εξαπλώνονται στις μέρες μας. Κι αυτά κατά κύριο λόγο σχετίζονται με τη δράση των γραφείων τελετών, τα οποία πλέον αναλαμβάνουν την οργάνωση και εκτέλεση του μεγαλύτερου μέρους των επικήδειων και επιμνημόσυνων τελετών. Κι αν αυτό ξεκίνησε από τα αστικά κέντρα, στα μέσα του 20ού αι., σήμερα, στις αρχές του 21ου αι., έχει πλέον εξαπλωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της υπαίθρου, επιδρώντας άμεσα στις σχετικές λαϊκές εθιμοταξίες.

Οι εξελίξεις αυτές έχουν συμβάλει ώστε μεγάλο μέρος των σχετικών με το θάνατο και την τελετουργική διαχείριση του νεκρού εθίμων, να έχει φύγει από τα χέρια της οικογένειας, στην ευρύτερή της προοπτική, και να έχει ανατεθεί σε επαγγελματίες, οι οποίοι βεβαίως εφαρμόζουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα και αρχές, κατά κανόνα διαφορετικά από τις συνήθειες κάθε τόπου. Διαπιστώνεται αυτό τόσο στα σχετικά με την περιποίηση και τον ευπρεπισμό του νεκρού σώματος, όσο και σε ό,τι αφορά την κηδεία και την ταφή, στην οποία τα μέλη της οικογένειας πλέον συμμετέχουν απλά, αλλά δεν πρωταγωνιστούν. Ακόμη και το γεγονός ότι ο νεκρός δε μένει στο σπίτι του, αλλά από το νεκροθάλαμο μεταφέρεται λίγες ώρες πριν την κηδεία στον ναό, ή στο ειδικό εκθετήριο του κοιμητηρίου, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα εθιμικής διαφοροποίησης, όπως σωστά διαπίστωσε ήδη στα τέλη του 19ου αι. ο «πατέρας» της ελληνικής λαογραφίας Ν. Γ. Πολίτης.

Αξιοπρόσεκτοι, στο πλαίσιο αυτό, είναι οι στολισμοί των ναών για τις κηδείες ή τα μνημόσυνα, στολισμοί που γίνονται από γραφεία ή ανθοπωλεία, και ακολουθούν συγκεκριμένες κανονικότητες. Στολισμοί που δεν έχουν σχέση με την τελετουργική χρήση λουλουδιών στα έθιμα του θανάτου στον παραδοσιακό πολιτισμό, αλλά σχετίζονται με έναν αστικού τύπου συμβολικό και παγιωμένο ανθοστολισμό, με συγκεκριμένα είδη φυτών, ανθοστήλες και ανάλογες διακοσμητικές κατασκευές, στέφανα κηδειών με κορδέλες και ανάλογες επιγραφές κ.λπ. Τα ίδια ισχύουν και με άλλα σχετικά νεωτερικά εθιμικά μορφώματα, όπως τα βιβλία συλλυπητηρίων, τις δεξιώσεις σε ειδικές αίθουσες που υπάρχουν για το σκοπό αυτό στα κοιμητήρια ή κοντά σε αυτά, αλλά και στις περιπτώσεις μνημοσύνων, κάποτε κάτω από τους μεγάλους ναούς των αστικών κέντρων κ.λπ.

Οι νεωτερικές αυτές εθιμοταξίες στα σχετικά με το θάνατο, σχετίζονται με μία νέα αντιμετώπισή του, με μία νέα κοσμοθεωρητική αντίληψη των ορίων μεταξύ ζωής και θανάτου, του μεθοριακού και του διαβατήριου μαζί χαρακτήρα του θανάτου και της τελετουργικής αντιμετώπισης όλων αυτών. Σχετίζονται με το φαινόμενο της εισαγωγής και διάχυσης πολιτισμικών προτύπων δια των τεχνολογικά σύγχρονων μέσων επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης, και βέβαια με τη λειτουργία και ευρύτατη διάδοση της χρήσης των υπηρεσιών ειδικών γραφείων, που αναλαμβάνουν τόσο τη φροντίδα του νεκρού, όσο και τις διαδικασίες, την προμήθεια των σχετικών ειδών και τη ρύθμιση όλων των ανάλογων τελετουργικών λεπτομερειών, και για τα οποία έγινε λόγος και παραπάνω.

Σε κάθε περίπτωση, η υιοθέτηση των νέων αυτών εθίμων καταδεικνύει τα όρια της πολιτισμικής αλλαγής και διαφοροποίησης που χαρακτηρίζει τον αστικό πολιτισμικό χώρο, τα οποία εφαρμόζονται πλέον αδιακρίτως, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στα χωριά και τους οικισμούς της επαρχίας, καθώς η πολιτισμική διχοτομία μεταξύ αστικού και αγροτοκτηνοτροφικού χώρου τείνει να γεφυρωθεί. Από την άλλη δε πλευρά, η περίπτωση αυτή είναι απολύτως χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο συγκροτείται ο σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός και των επιμέρους χαρακτηριστικών του, δείχνοντάς μας σε ποια πεδία θα κινηθεί η μελλοντική λαογραφική έρευνα.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Καλαμάτας
Εκκλησία της Ελλάδος

Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Καλαμάτας

6 Ιουλίου 2025

Στον Ενοριακό Ιερό Ναό της Αναλήψεως του Χριστού, πλησίον του λιμένος της Καλαμάτας, μετέβη το πρωί της Κυριακής 6ης Ιουλίου...

Read more
«Χριστό πιστεύουμε και τίποτα δεν φοβόμαστε»
Εκκλησία της Ελλάδος

«Χριστό πιστεύουμε και τίποτα δεν φοβόμαστε»

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου κάτω Λεχωνίων λειτούργησε σήμερα ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, παρουσία της Αντιπεριφερειάρχου Μαγνησίας και...

Read more
Αρχιερατικό Συλλείτουργο στον Ι.Μ.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Καρδίτσης
Εκκλησία της Ελλάδος

Αρχιερατικό Συλλείτουργο στον Ι.Μ.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Καρδίτσης

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Καρδίτσης, την Κυριακή 6 Ιουλίου 2025, τελέσθηκε Δισαρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του...

Read more
Η ελληνική σημαία φωτίζει το καμπαναριό του Τρικόρφου
Εκκλησία της Ελλάδος

19 Ιουλίου – Μόνο κάθε 5 χρόνια χτυπά το μεγαλύτερο Καμπαναριό στον κόσμο

6 Ιουλίου 2025

19 Ιουλίου – Μόνο κάθε 5 χρόνια χτυπά το μεγαλύτερο Καμπαναριό στον κόσμο 🔔 Το μεγαλύτερο καμπαναριό στον κόσμο... χτυπά...

Read more
Φθιώτιδος Συμεών: «Αν ο Χριστός κοιτάξει εμάς, θα θαυμάσει ή θα στεναχωρηθεί;»
Εκκλησία της Ελλάδος

Φθιώτιδος Συμεών: «Αν ο Χριστός κοιτάξει εμάς, θα θαυμάσει ή θα στεναχωρηθεί;»

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερό Ναό της Αγίας Κυριακής Λιβανατών, στην Ενορία της παραλίας του Ιερού Επισκοπείου Ταλαντίου και Λοκρίδος, ιερούργησε σήμερα προεορτίως...

Read more
Ο Άρτης Καλλίνικος στην επέτειο της Επανάστασης των Καλαρρυτών
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Άρτης Καλλίνικος στην επέτειο της Επανάστασης των Καλαρρυτών

6 Ιουλίου 2025

Με λαμπρότητα και συγκίνηση τιμήθηκε την Κυριακή 6 Ιουλίου 2025, η επέτειος της Επανάστασης των Καλαρρυτών, στην ιστορική κοινότητα των...

Read more
Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερο Ναό Αγίου Νικολάου Στομίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερο Ναό Αγίου Νικολάου Στομίου

6 Ιουλίου 2025

Στον Ιερο Ναό Αγίου Νικολάου Στομίου τέλεσε τη Θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος, σήμερα Δ´...

Read more
Ετήσιο Μνημόσυνο της Γερόντισσας Θεοκλήτης στη Μονή Ροβελίστης Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Ετήσιο Μνημόσυνο της Γερόντισσας Θεοκλήτης στη Μονή Ροβελίστης Άρτης

6 Ιουλίου 2025

Το Σάββατο 5 Ιουλίου 2025, τελέστηκε, στην Ιερά Μονή Ροβελίστης Άρτης, το ετήσιο μνημόσυνο της μακαριστής Ηγουμένης Θεοκλήτης, η οποία...

Read more
Η αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους Του: Τιμώντας τον Άγιο Αθανάσιο και αποχαιρετώντας τον πατέρα Βασίλειο Ζάχο
Εκκλησία της Ελλάδος

Η αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους Του: Τιμώντας τον Άγιο Αθανάσιο και αποχαιρετώντας τον πατέρα Βασίλειο Ζάχο

6 Ιουλίου 2025

Το πρωί του Σαββάτου 5 Ιουλίου 2025, στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Τ.Κ. Κέδρου, τελέσθηκε η Θεία Λειτουργία και...

Read more
Εάν δεν έχεις αυτούς τους στόχους, τότε φάε κρέας και την Μεγάλη Παρασκευή
Εκκλησία της Ελλάδος

Νουθεσίες Γέροντος Νεκταρίου σε προσκυνητές από την Σερβία

6 Ιουλίου 2025

Επισκέπτες από την Σερβία ήρθαν στο μοναστήρι για να συναντήσουν τον Γέροντα Νεκτάριο ώστε να συνομιλήσουν μαζί του και να...

Read more
ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΛΙΑΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΛΙΑΣ

6 Ιουλίου 2025

Εξεδήμησε προς Κύριον το βράδυ του Σαββάτου 5 Ιουλίου 2025 ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Καραλιάς, συνταξιούχος κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως...

Read more
Συγκλονιστικός αποχαιρετισμός του Κερκύρας Νεκταρίου στον Γέροντα Ισίδωρο
Εκκλησία της Ελλάδος

Συγκλονιστικός αποχαιρετισμός του Κερκύρας Νεκταρίου στον Γέροντα Ισίδωρο

5 Ιουλίου 2025

Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης και πνευματικής κατάνυξης, πραγματοποιήθηκε η εξόδιος ακολουθία του Γέροντα Ισιδώρου, την Πέμπτη 3 Ιουλίου, στο καθολικό...

Read more
Ο σύγχρονος Μετεωρίτικος Μοναχισμός ως μαρτυρία Χριστού
Απόψεις - Γνώμες

Ο σύγχρονος Μετεωρίτικος Μοναχισμός ως μαρτυρία Χριστού

5 Ιουλίου 2025

Μακαριστού Αρχιμ. Ισιδώρου Τσιατά, Ηγουμένου Ι. Μονής Βαρλαάμ Ό­ταν οι πρώ­τοι Α­γι­ο­με­τε­ω­ρί­τες α­σκη­τές έ­κτι­ζαν τις τα­πει­νές κα­λύ­βες τους στούς α­πό­κο­σμους...

Read more
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου
Κηρύγματα

«Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο»

5 Ιουλίου 2025

Αποστολικό Μήνυμα, Κυριακή Δ' Ματθαίου 5/7/2020 «Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο». Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ....

Read more
Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ

5 Ιουλίου 2025

Ξημερώματα της Παρασκευής 4 Ιουλίου η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε Νόμο του Υπουργείου Υγείας, που περιέχει μια θετική εξέλιξη για...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου
Κηρύγματα

«Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο»

5 Ιουλίου 2025

Αποστολικό Μήνυμα, Κυριακή Δ' Ματθαίου 5/7/2020 «Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο». Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ....

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Ὁ ἑκατόνταρχος ὑπόδειγμα πίστεως

5 Ιουλίου 2025
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Πίστη, ἡ δύναμη καὶ ἡ ἀπουσία της

5 Ιουλίου 2025
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

23 Ιουνίου 2018
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Ἡ πίστη τοῦ ἑκατόνταρχου – Anthony Bloom

23 Ιουνίου 2018

I.M. ΘΗΒΩΝ και ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΚΗΡΥΓΜΑ Δ’ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

26 Ιουνίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (του Ἀρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννη)

16 Νοεμβρίου 2023

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ)

26 Ιουνίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ)

26 Ιουνίου 2015

Κυριακή Δ΄ Ματθαίου (θεραπεία του δούλου του εκατοντάρχου)

26 Ιουνίου 2015
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Η μεγάλη πίστη του εκατόνταρχου – Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

23 Ιουνίου 2018

Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., ομιλία Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, εις τον εκατόνταρχον.

25 Ιουνίου 2015
Next Post
«Οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν, ἄνθρωπος μή χωριζέτω»

Γάμος και οικογένεια

Ο Άγιος Παΐσιος Για Την Τηλεφωνική Εξομολόγηση

Μοναχός Παΐσιος: ...του λόγου του δεν ήθελε τιμές και δόξες!

Ιερομόναχος στον κόσμο;

Περί ευεργεσίας και άλλα

Την ευχή του Μητροπολίτη Πειραιώς πήρε ο υποψήφιος Δήμαρχος κ. Νίκος Βλαχάκος

Την ευχή του Μητροπολίτη Πειραιώς πήρε ο υποψήφιος Δήμαρχος κ. Νίκος Βλαχάκος

Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός στον Ι.Ν. Αγ. Δημητρίου Βαρετάδος Αμφιλοχίας

Ἐπιστολή συμπαράστασης τοῦ Μητροπολίτου Αἰτωλίας πρός τούς 22 Μητροπολίτες τῆς Μακεδονίας

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist