• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τρίτη, 8 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Νέες εθιμοταξίες στα σχετικά με το θάνατο

11 Ιανουαρίου 2019
in Απόψεις - Γνώμες, Εκκλησιαστική Επικαιρότητα
Νέες εθιμοταξίες στα σχετικά με το θάνατο
Share on FacebookShare on Twitter

Tου Μ. Γ. Βαρβούνη Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Οπως και με άλλη ευκαιρία έχουμε διαπιστώσει, τα έθιμα του θανάτου παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες αντιστάσεις σε σχέση με τα υπόλοιπα έθιμα των άλλων δύο σταθμών αυτού που ονομάζουμε «κύκλο της ζωής». Κι αυτό οφείλεται βέβαια στο δέος του ανθρώπου του λαού απέναντι στο θάνατο, αλλά και στην έλλειψη επαρκούς και αποδείξιμης εξήγησης για το τι ακριβώς συμβαίνει από την επόμενη στιγμή του θανάτου, ζήτημα για το οποίο διαθέτουμε θρησκευτικές και φιλοσοφικές εξηγήσεις και ερμηνευτικές εκδοχές, όχι όμως αναντίρρητα δεδομένα.

Ωστόσο και στον τομέα αυτό διαπιστώνονται νεωτερικές εθιμοταξίες, διαπιστώνονται νέα έθιμα αστικής προέλευσης, που δειλά-δειλά και με σιγανούς ρυθμούς εξαπλώνονται στις μέρες μας. Κι αυτά κατά κύριο λόγο σχετίζονται με τη δράση των γραφείων τελετών, τα οποία πλέον αναλαμβάνουν την οργάνωση και εκτέλεση του μεγαλύτερου μέρους των επικήδειων και επιμνημόσυνων τελετών. Κι αν αυτό ξεκίνησε από τα αστικά κέντρα, στα μέσα του 20ού αι., σήμερα, στις αρχές του 21ου αι., έχει πλέον εξαπλωθεί στο μεγαλύτερο μέρος της υπαίθρου, επιδρώντας άμεσα στις σχετικές λαϊκές εθιμοταξίες.

Οι εξελίξεις αυτές έχουν συμβάλει ώστε μεγάλο μέρος των σχετικών με το θάνατο και την τελετουργική διαχείριση του νεκρού εθίμων, να έχει φύγει από τα χέρια της οικογένειας, στην ευρύτερή της προοπτική, και να έχει ανατεθεί σε επαγγελματίες, οι οποίοι βεβαίως εφαρμόζουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα και αρχές, κατά κανόνα διαφορετικά από τις συνήθειες κάθε τόπου. Διαπιστώνεται αυτό τόσο στα σχετικά με την περιποίηση και τον ευπρεπισμό του νεκρού σώματος, όσο και σε ό,τι αφορά την κηδεία και την ταφή, στην οποία τα μέλη της οικογένειας πλέον συμμετέχουν απλά, αλλά δεν πρωταγωνιστούν. Ακόμη και το γεγονός ότι ο νεκρός δε μένει στο σπίτι του, αλλά από το νεκροθάλαμο μεταφέρεται λίγες ώρες πριν την κηδεία στον ναό, ή στο ειδικό εκθετήριο του κοιμητηρίου, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα εθιμικής διαφοροποίησης, όπως σωστά διαπίστωσε ήδη στα τέλη του 19ου αι. ο «πατέρας» της ελληνικής λαογραφίας Ν. Γ. Πολίτης.

Αξιοπρόσεκτοι, στο πλαίσιο αυτό, είναι οι στολισμοί των ναών για τις κηδείες ή τα μνημόσυνα, στολισμοί που γίνονται από γραφεία ή ανθοπωλεία, και ακολουθούν συγκεκριμένες κανονικότητες. Στολισμοί που δεν έχουν σχέση με την τελετουργική χρήση λουλουδιών στα έθιμα του θανάτου στον παραδοσιακό πολιτισμό, αλλά σχετίζονται με έναν αστικού τύπου συμβολικό και παγιωμένο ανθοστολισμό, με συγκεκριμένα είδη φυτών, ανθοστήλες και ανάλογες διακοσμητικές κατασκευές, στέφανα κηδειών με κορδέλες και ανάλογες επιγραφές κ.λπ. Τα ίδια ισχύουν και με άλλα σχετικά νεωτερικά εθιμικά μορφώματα, όπως τα βιβλία συλλυπητηρίων, τις δεξιώσεις σε ειδικές αίθουσες που υπάρχουν για το σκοπό αυτό στα κοιμητήρια ή κοντά σε αυτά, αλλά και στις περιπτώσεις μνημοσύνων, κάποτε κάτω από τους μεγάλους ναούς των αστικών κέντρων κ.λπ.

Οι νεωτερικές αυτές εθιμοταξίες στα σχετικά με το θάνατο, σχετίζονται με μία νέα αντιμετώπισή του, με μία νέα κοσμοθεωρητική αντίληψη των ορίων μεταξύ ζωής και θανάτου, του μεθοριακού και του διαβατήριου μαζί χαρακτήρα του θανάτου και της τελετουργικής αντιμετώπισης όλων αυτών. Σχετίζονται με το φαινόμενο της εισαγωγής και διάχυσης πολιτισμικών προτύπων δια των τεχνολογικά σύγχρονων μέσων επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης, και βέβαια με τη λειτουργία και ευρύτατη διάδοση της χρήσης των υπηρεσιών ειδικών γραφείων, που αναλαμβάνουν τόσο τη φροντίδα του νεκρού, όσο και τις διαδικασίες, την προμήθεια των σχετικών ειδών και τη ρύθμιση όλων των ανάλογων τελετουργικών λεπτομερειών, και για τα οποία έγινε λόγος και παραπάνω.

Σε κάθε περίπτωση, η υιοθέτηση των νέων αυτών εθίμων καταδεικνύει τα όρια της πολιτισμικής αλλαγής και διαφοροποίησης που χαρακτηρίζει τον αστικό πολιτισμικό χώρο, τα οποία εφαρμόζονται πλέον αδιακρίτως, τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στα χωριά και τους οικισμούς της επαρχίας, καθώς η πολιτισμική διχοτομία μεταξύ αστικού και αγροτοκτηνοτροφικού χώρου τείνει να γεφυρωθεί. Από την άλλη δε πλευρά, η περίπτωση αυτή είναι απολύτως χαρακτηριστική του τρόπου με τον οποίο συγκροτείται ο σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός και των επιμέρους χαρακτηριστικών του, δείχνοντάς μας σε ποια πεδία θα κινηθεί η μελλοντική λαογραφική έρευνα.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Μεγαλειώδης λιτανεία στην Αγία Μαρίνα Ηλιουπόλεως
Συνοπτικός

Ο παπα-Σεραφείμ βάζει «κόκκινη κάρτα» στους πολιτικούς για το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας

8 Ιουλίου 2025

Την επόμενη της κατακραυγής που ξεσήκωσε η επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Άγιον Όρος, ήρθε η φωνή ενός θαρραλέου παπά να...

Read more
Τιμώντας τον Άγιο Προκόπιο στην Πορτίτσα
Εκκλησία της Ελλάδος

Τιμώντας τον Άγιο Προκόπιο στην Πορτίτσα

8 Ιουλίου 2025

Στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Αγίου Προκοπίου στην Τοπική Κοινότητα Πορτίτσας, όπου πλήθος πιστών συγκεντρώθηκε με ευλάβεια, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης...

Read more
Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Κέρκυρα
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Κέρκυρα

8 Ιουλίου 2025

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων, κ. Νεκτάριος, εόρτασε τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής της αθληφόρου στην...

Read more
Ο Άγιος ένδοξος Μεγαλομάρτυρας Προκόπιος (+ 8 Ιουλίου)
Πνευματικές Διδαχές

Ο Άγιος ένδοξος Μεγαλομάρτυρας Προκόπιος (+ 8 Ιουλίου)

8 Ιουλίου 2025

Ο μέγας αυτός και περιβόητος ανάμεσα στους μάρτυρες Προκόπιος, έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού κατά το έτος 290. Καταγόταν...

Read more
Ἁγιολογικό ἀφιέρωμα  Β΄ Ἑβδομάδος μηνός Ἰουλίου
Πνευματικές Διδαχές

Άγιος Προκόπιος ο Μεγαλομάρτυς Αθλητής του Χριστού

8 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού Η εποχή των διωγμών των πρωτοχριστιανικών χρόνων είναι η πλέον ηρωική περίοδος της Εκκλησία...

Read more
ΠΟΛΥΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΠΟΛΥΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ

7 Ιουλίου 2025

Κάθε πρώτο Σαββατοκύριακο εκάστου Ιουλίου, στη νήσο Σκιάθο, εορτάζεται η ανάμνηση της ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας της Παναγίας «Εικονιστρίας». Εφέτος,...

Read more
Αρχιμ. Δανιήλ Ψωίνος: Οι άγιοι της Εκκλησίας μας, είναι οι καλύτεροι αδελφοί μας
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιορείτες Πατέρες μας πικράνατε πολύ…

7 Ιουλίου 2025

Δείτε το ΒΙΝΤΕΟ του π. Δανιήλ Ψωίνος https://youtu.be/43g0g-9d2hg?si=CdZ87UpSgnd7Wljl

Read more
Ο Εσπερινός της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στις Μικροθήβες
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Εσπερινός της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στις Μικροθήβες

7 Ιουλίου 2025

Στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Μικροθηβών, ο οποίος τιμά τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής, χοροστάτησε χθες, 6/7, ο...

Read more
ΤΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΘΗΜΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΗΣ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΣΑΛΩΜΗΣ ΜΟΝΑΧΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΤΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΘΗΜΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΗΣ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΣΑΛΩΜΗΣ ΜΟΝΑΧΗΣ

7 Ιουλίου 2025

Την Κυριακή, 6 Ιουλίου 2025, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κεγχρεών κ. Αγάπιος, με την σεπτή ευλογία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ....

Read more
Θεία Λειτουργία στις Κατασκήνωσης της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας
Εκκλησία της Ελλάδος

Θεία Λειτουργία στις Κατασκήνωσης της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας

7 Ιουλίου 2025

Με πατρική αγάπη και μέριμνα, την Κυριακή 7 Ιουλίου 2025, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων...

Read more
Εορτασμός Αγίας Κυριακής και χειροτονία Ιερομονάχου στην Άρτα
Εκκλησία της Ελλάδος

Εορτασμός Αγίας Κυριακής και χειροτονία Ιερομονάχου στην Άρτα

7 Ιουλίου 2025

Με ιδιαίτερη συγκίνηση και κατάνυξη εορτάστηκε το πρωί της Δευτέρας, 7 Ιουλίου 2025, η μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στον...

Read more
Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας

7 Ιουλίου 2025

Με την δέουσα εκκλησιαστική τάξη και μεγαλοπρέπεια τιμήθηκε η μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας. Επίκεντρο του...

Read more
Καλαβρύτων Ιερώνυμος: «Η Εκκλησία ανέκαθεν διατρανώνει: Η πίστη στον Χριστό δεν εξαγοράζεται με κανέναν τρόπο και για κανέναν λόγο»
Εκκλησία της Ελλάδος

Καλαβρύτων Ιερώνυμος: «Η Εκκλησία ανέκαθεν διατρανώνει: Η πίστη στον Χριστό δεν εξαγοράζεται με κανέναν τρόπο και για κανέναν λόγο»

8 Ιουλίου 2025

Με τη χάρη του Θεού και την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερωνύμου, πραγματοποιήθηκε, στις 5 και...

Read more
Ἡ ἑορτή τῆς Ἁγίας Κυριακῆς στήν Ὀρεινή Ναυπακτία
Εκκλησία της Ελλάδος

Ἡ ἑορτή τῆς Ἁγίας Κυριακῆς στήν Ὀρεινή Ναυπακτία

8 Ιουλίου 2025

Σέ ὑψόμετρο 1300 μ. καί μέσα σέ πυκνό δάσος ἀπό ἔλατα ἑορτάστηκε ἡ μνήμη τῆς ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακῆς, στόν ὁμώνυμο Ἱερό Ναό...

Read more
Έναρξη “Νικοδημείων 2025” – Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίας Κυριακής
Εκκλησία της Ελλάδος

Έναρξη “Νικοδημείων 2025” – Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίας Κυριακής

7 Ιουλίου 2025

Την έναρξη των φετινών "Νικοδημείων 2025" κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας Παροναξίας κ. Καλλίνικος, από τον Ιερό Ναό της Αγίας...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}
Αγίας Κυριακής

Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}

7 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου Καθηγητού Οι Μάρτυρες κατέχουν τη σημαντικότερη θέση στην Εκκλησία μας, διότι Αυτή είναι θεμελιωμένη στη μαρτυρία,...

Ἁγία Κυριακή

Αγία μάρτυς Κυριακή, η θαρραλέα αθλήτρια του Κυρίου

7 Ιουλίου 2025
Ἁγία Κυριακή

Ἁγία Κυριακή

6 Ιουλίου 2018
Next Post
«Οὕς ὁ Θεός συνέζευξεν, ἄνθρωπος μή χωριζέτω»

Γάμος και οικογένεια

Ο Άγιος Παΐσιος Για Την Τηλεφωνική Εξομολόγηση

Μοναχός Παΐσιος: ...του λόγου του δεν ήθελε τιμές και δόξες!

Ιερομόναχος στον κόσμο;

Περί ευεργεσίας και άλλα

Την ευχή του Μητροπολίτη Πειραιώς πήρε ο υποψήφιος Δήμαρχος κ. Νίκος Βλαχάκος

Την ευχή του Μητροπολίτη Πειραιώς πήρε ο υποψήφιος Δήμαρχος κ. Νίκος Βλαχάκος

Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός στον Ι.Ν. Αγ. Δημητρίου Βαρετάδος Αμφιλοχίας

Ἐπιστολή συμπαράστασης τοῦ Μητροπολίτου Αἰτωλίας πρός τούς 22 Μητροπολίτες τῆς Μακεδονίας

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist