Γράφει ο Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου
Η Επανάσταση των Μανιατών, όπως γράφει και η σημαία τους, ξεκίνησε για τη νίκη επί των Οθωμανών και όχι για την ελευθερία. Οι Μανιάτες δεν γνώρισαν σκλαβιά για να απελευθερωθούν. Και βεβαίως στη σημαία τους κυριαρχεί ο Σταυρός, σύμβολο της αγάπης του Χριστού για τον άνθρωπο και της νίκης Του επί του θανάτου.
Ακράδαντη και βαθιά ήταν η πίστη των Μανιατών στην Ορθοδοξία. Ολοι ήσαν συσπειρωμένοι περί τον επίσκοπο και τους παπάδες τους, πρωτοπόρους στον Αγώνα και στις θυσίες. Το ομολογεί και ο Τούρκος ιστορικός Μώραλη Μελίκ Μπέη: «Το λαό της Πελοποννήσου υποκίνησαν… κυρίως οι μητροπολίτες και γενικώς οι κληρικοί, δηλαδή οι πραγματικοί ηγέτες του έθνους των γκιαούρηδων».
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι όλοι όσοι απεικόνισαν τα γεγονότα της Επανάστασης του 1821, όσοι τα περιέγραψαν ή έγραψαν απομνημονεύματα έχουν σε κυρίαρχη θέση τους κληρικούς. Φυσικά όσοι είχαν άμεση σχέση με την Επανάσταση του 1821 και όσοι έγραψαν -εκ των υστέρων έως και σήμερα- με επιστημοσύνη και χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις.
Η Μάνη ευτύχησε να έχει διακεκριμένους ιεράρχες κατά και μετά τον Αγώνα του 1821. Ο επίσκοπος Μαΐνης Νεόφυτος (1821-1823) υπήρξε Φιλικός και μετέσχε ενεργώς στον Αγώνα κατά των Οθωμανών. Ο στη συνέχεια επίσκοπος Μαΐνης και μετά Οιτύλου Ιωσήφ μυήθηκε επίσης στη Φιλική Εταιρεία και εργάσθηκε αόκνως προς διάδοση των σκοπών της μεταξύ των οπλαρχηγών της Μάνης.
Αργότερα, πρώτος αρχιερέας της Μητροπόλεως Γυθείου και Οιτύλου ήταν ο Τριπολιτσιώτης Ιερόθεος (Αθανασόπουλος). Και αυτός ήταν Φιλικός και στον Αγώνα έδειξε το μεγάλο ψυχικό προσόν να είναι αγαπητός από όλους, ακόμη και κατά τη δίνη των εμφυλίων συγκρούσεων. Ενας άλλος σημαντικός μητροπολίτης ήταν ο Παρθένιος (Δημητρόπουλος). Ευρυμαθής κληρικός, με σπουδές στην Ευρώπη, υπηρέτησε επί χρόνια ως ιεροκήρυκας στον Καθεδρικό Ναό των Αθηνών. Είναι μια ευλογημένη σύμπτωση η βιοτή του νεοεκλεγέντος μητροπολίτου Χρυσοστόμου (Παπαθανασίου) με του προκατόχου του Παρθενίου: Ευρυμαθής, με σπουδές στην Ευρώπη και επί χρόνια ιεροκήρυκας στον Καθεδρικό Ναό των Αθηνών. Ο κ. Χρυσόστομος θα δώσει αυτή την εβδομάδα τη διαβεβαίωσή του ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας και στις 12 το μεσημέρι της 28ης Μαρτίου θα ενθρονισθεί, με κάθε επισημότητα, στο Γύθειο.
Η Εκκλησία προσέφερε και προσφέρει στο Εθνος. Ο ΣΥΡΙΖΑ και όσοι πολιτικοί και διανοητές ακολουθούν τη μηδενιστική ιδεολογία του επιδιώκουν να σβηστεί όλη αυτή η προσφορά και να αποκοπεί ο λαός από τις ρίζες του και την ιδιοπροσωπία του. Προπαγανδίζουν το πόσο μοντέρνος είναι ένας λαός χωρίς αρχές και χωρίς ιδανικά… Το πιστεύω τους είναι: «Αν ο λαός δεν σκέπτεται όπως εμείς, θα αλλάξουμε το λαό». Ματαιοπονούν. Οι Μανιάτες και όλοι οι Ελληνες δεν αλλάζουν.