• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τρίτη, 8 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Εκκλησιαστική πολιτισμική δημιουργία

8 Ιανουαρίου 2019
in Απόψεις - Γνώμες, Εκκλησιαστική Επικαιρότητα
Εκκλησιαστική πολιτισμική δημιουργία
Share on FacebookShare on Twitter

Γράφει ο Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ, Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Αν κανείς παρακολουθήσει τα ηλεκτρονικά πρακτορεία εκκλησιαστικών ειδήσεων, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, θα διαπιστώσει ότι είναι πολλές και ολοένα αυξανόμενες οι πολιτισμικές δράσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας, κυρίως σε επίπεδο ενοριών και Μητροπόλεων. Με αφορμή τοπικά πανηγύρια, εορτές αγίων, αλλά και λήξεις κατασκηνωτικών περιόδων ή των εργασιών κύκλων μελέτης της Αγίας Γραφής κ.λπ. συνήθως διοργανώνονται πολιτισμικές εκδηλώσεις, οι οποίες κατά κανόνα χαρακτηρίζονται από κοινή τυπολογία: ομιλίες πνευματικού ή ιστορικού περιεχομένου, παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια, προσφορά κερασμάτων.

Σε σπανιότερες περιπτώσεις αυτά διανθίζονται με χορωδίες βυζαντινής και παραδοσιακής μουσικής, εκθέσεις βιβλίων και αγορές με ποικίλα εκκλησιαστικά και άλλα είδη ευσεβείας, εκθέσεις αγιογραφίας ή έργων που παράγονται σε καλλιτεχνικά εργαστήρια τα οποία η κάθε ενορία διατηρεί στη διάρκεια του χρόνου κ.τ.ό. Σε κάθε όμως περίπτωση η ποικιλία των μορφών και η αντίστοιχη θεματολογία είναι περιορισμένες σε άξονες που η Εκκλησία θεωρεί προνομιακά πεδία της δράσης της, και ενίοτε έτσι πράγματι είναι.

Χαρακτηριστική εν προκειμένω είναι η περίπτωση του λαϊκού πολιτισμού και των πλέον εμβληματικών εκδηλώσεών του, όπως είναι οι ενδυμασίες, τα τραγούδια και οι χοροί. Ενός πολιτισμού τον οποίο διάφοροι εκκλησιαστικοί παράγοντες και ανάλογοι πολιτισμικοί οργανισμοί θεωρούν οικείο και διαχειρίσιμο, καθώς και στις ελληνορθόδοξες κοινότητες του παρελθόντος παραπέμπει, αλλά και συναισθηματική αποδοχή έχει από μεγάλο μέρος του κοινού τέτοιων εκδηλώσεων, δεδομένου ότι παραπέμπει συμβολικά στα χρόνια της παιδικής ηλικίας καθενός και στις εκδηλώσεις αυτού που αναγνωρίζει ως «μικρή» ή «ιδιαίτερη» πατρίδα του, ώστε να ανακαλεί νοσταλγικές μνήμες και να αποτελεί τη βάση ανάλογων συναισθηματικού τύπου αντιδράσεων.

Εκείνο όμως που θα μπορούσε κανείς πρόχειρα να παρατηρήσει είναι ότι μεγάλο μέρος της αποτελεσματικότητας και της απήχησης που θα μπορούσαν να έχουν τέτοιες εκδηλώσεις ακυρώνεται λόγω της άκρατης γραφικότητας και του ερασιτεχνισμού που κατά κανόνα τις χαρακτηρίζει. Για να αναπαρασταθούν σκηνικά κομμάτια και εκδηλώσεις παλαιότερων μορφών του παραδοσιακού πολιτισμού δεν αρκούν καλές προθέσεις, εθελοντικές προσφορές και συναισθηματικές εξάρσεις. Χρειάζεται επίσης γνώση και εμπειρία, επαγγελματισμός -χωρίς αυτό απαραίτητα να συνεπάγεται και την καταβολή χρηματικών αμοιβών- και απουσία γραφικότητας, η οποία απλοποιεί και ταυτοχρόνως υπονομεύει τα πράγματα.

Φοβάμαι ότι παρόμοιες εκδηλώσεις δίνουν, κατά κανόνα, λάθος μηνύματα σε όσους τις παρακολουθούν, καθώς εγκλωβίζουν τα δεδομένα του παραδοσιακού πολιτισμού στα πλαίσια ενός επαρχιωτικού εθνοκεντρισμού, αν και υπάρχουν ευάριθμες λαμπρές εξαιρέσεις που δικαιώνουν πράγματι τον κόπο και τις προθέσεις των διοργανωτών τους. Και τούτο επειδή όσοι τις παρακολουθούν φεύγουν από αυτές συγκινημένοι ίσως, αλλά καθόλου σοφότεροι ως προς τι είναι τελικά ο πλήρως στις μέρες μας συμβολοποιημένος παραδοσιακός πολιτισμός, ποιες οι συνισταμένες και ποιο το ουσιαστικό του μήνυμα για την πολύπαθη εποχή μας.

Κατεξοχήν αυτό συμβαίνει και με τη χρήση δήθεν παραδοσιακών ενδυμασιών -στην πραγματικότητα πρόκειται για κακής ποιότητας και από ευτελή υλικά συνήθως αντίγραφα- για την παρουσία των οποίων σε ποικίλες εκκλησιαστικές πομπές και τελετουργίες έχουμε γράψει κατά το παρελθόν ειδικά άρθρα. Ο τρόπος που παρουσιάζονται αποτελεί μια «καθαγιασμένη» προβολή αντιγράφων των «καλών», των επίσημων φορεσιών, χωρίς καμία δυνατότητα να προωθηθεί η γνώση όσων παρακολουθούν για την πραγματική υπόσταση, τη λειτουργικότητα και τη μορφολογία τους. Και αυτό, ενώ υπάρχουν πολλοί και γνωστοί ευρέως τρόποι για να οργανωθεί η εκδήλωση χωρίς να είναι επιστημονική ή ακαδημαϊκή, αλλά με περίσκεψη και πρόγραμμα, ώστε πίσω από το ψυχαγωγικό και το θεαματικό να παρέχει, σε δεύτερο επίπεδο, και πληροφοριακό υλικό. Και υπάρχουν ειδικοί άνθρωποι, με σπουδές στους τρόπους διαχείρισης της παράδοσης που μπορούν να προσφέρουν τις σχετικές συμβουλές τους, αρκεί να αναζητηθούν και να τους δοθεί λόγος και βήμα σχετικό.

Χρειάζεται λοιπόν, πέρα από την καλή διάθεση, και γνώση και εμπειρία. Και μόνο έτσι οι εκκλησιαστικές πολιτισμικές εκδηλώσεις θα μπορέσουν να ξεφύγουν από τα όρια του γραφικού, για να δικαιώσουν τα οράματα των εμπνευστών και των συντελεστών τους.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

ΠΟΛΥΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΠΟΛΥΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΕΣΕΩΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑΘΟ

7 Ιουλίου 2025

Κάθε πρώτο Σαββατοκύριακο εκάστου Ιουλίου, στη νήσο Σκιάθο, εορτάζεται η ανάμνηση της ευρέσεως της θαυματουργού εικόνας της Παναγίας «Εικονιστρίας». Εφέτος,...

Read more
Αρχιμ. Δανιήλ Ψωίνος: Οι άγιοι της Εκκλησίας μας, είναι οι καλύτεροι αδελφοί μας
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιορείτες Πατέρες μας πικράνατε πολύ…

7 Ιουλίου 2025

Δείτε το ΒΙΝΤΕΟ του π. Δανιήλ Ψωίνος https://youtu.be/43g0g-9d2hg?si=CdZ87UpSgnd7Wljl

Read more
Ο Εσπερινός της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στις Μικροθήβες
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Εσπερινός της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στις Μικροθήβες

7 Ιουλίου 2025

Στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Μικροθηβών, ο οποίος τιμά τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής, χοροστάτησε χθες, 6/7, ο...

Read more
ΤΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΘΗΜΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΗΣ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΣΑΛΩΜΗΣ ΜΟΝΑΧΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΤΟ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΘΗΜΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΗΣ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΣΑΛΩΜΗΣ ΜΟΝΑΧΗΣ

7 Ιουλίου 2025

Την Κυριακή, 6 Ιουλίου 2025, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κεγχρεών κ. Αγάπιος, με την σεπτή ευλογία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ....

Read more
Θεία Λειτουργία στις Κατασκήνωσης της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας
Εκκλησία της Ελλάδος

Θεία Λειτουργία στις Κατασκήνωσης της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας

7 Ιουλίου 2025

Με πατρική αγάπη και μέριμνα, την Κυριακή 7 Ιουλίου 2025, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων...

Read more
Εορτασμός Αγίας Κυριακής και χειροτονία Ιερομονάχου στην Άρτα
Εκκλησία της Ελλάδος

Εορτασμός Αγίας Κυριακής και χειροτονία Ιερομονάχου στην Άρτα

7 Ιουλίου 2025

Με ιδιαίτερη συγκίνηση και κατάνυξη εορτάστηκε το πρωί της Δευτέρας, 7 Ιουλίου 2025, η μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στον...

Read more
Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Αγίας Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας

7 Ιουλίου 2025

Με την δέουσα εκκλησιαστική τάξη και μεγαλοπρέπεια τιμήθηκε η μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας. Επίκεντρο του...

Read more
Καλαβρύτων Ιερώνυμος: «Η Εκκλησία ανέκαθεν διατρανώνει: Η πίστη στον Χριστό δεν εξαγοράζεται με κανέναν τρόπο και για κανέναν λόγο»
Εκκλησία της Ελλάδος

Καλαβρύτων Ιερώνυμος: «Η Εκκλησία ανέκαθεν διατρανώνει: Η πίστη στον Χριστό δεν εξαγοράζεται με κανέναν τρόπο και για κανέναν λόγο»

7 Ιουλίου 2025

Με τη χάρη του Θεού και την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερωνύμου, πραγματοποιήθηκε, στις 5 και...

Read more
Ἡ ἑορτή τῆς Ἁγίας Κυριακῆς στήν Ὀρεινή Ναυπακτία
Εκκλησία της Ελλάδος

Ἡ ἑορτή τῆς Ἁγίας Κυριακῆς στήν Ὀρεινή Ναυπακτία

7 Ιουλίου 2025

Σέ ὑψόμετρο 1300 μ. καί μέσα σέ πυκνό δάσος ἀπό ἔλατα ἑορτάστηκε ἡ μνήμη τῆς ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακῆς, στόν ὁμώνυμο Ἱερό Ναό...

Read more
Έναρξη “Νικοδημείων 2025” – Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίας Κυριακής
Εκκλησία της Ελλάδος

Έναρξη “Νικοδημείων 2025” – Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίας Κυριακής

7 Ιουλίου 2025

Την έναρξη των φετινών "Νικοδημείων 2025" κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας Παροναξίας κ. Καλλίνικος, από τον Ιερό Ναό της Αγίας...

Read more
Χειροτονία νέου Πρεσβυτέρου στην Μητρόπολη Πειραιώς
Εκκλησία της Ελλάδος

Χειροτονία νέου Πρεσβυτέρου στην Μητρόπολη Πειραιώς

7 Ιουλίου 2025

Στο Μετόχι της Ιεράς Μονής Ζωοδόχου Πηγής Πειραιώς που βρίσκεται στο Νέο Φάληρο, στον μετοχιακό Ιερό Ναό Ευαγγελισμού και Κοιμήσεως...

Read more
Κυριακή Δ΄ Ματθαίου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό πόλεως Νάξου
Εκκλησία της Ελλάδος

Κυριακή Δ΄ Ματθαίου στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό πόλεως Νάξου

7 Ιουλίου 2025

Το πρωί της Κυριακής 6-7-2025, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Καλλίνικος, μετέβη στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ζωοδόχου Πηγής πόλεως Νάξου,...

Read more
Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}
Αγίας Κυριακής

Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}

7 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου Καθηγητού Οι Μάρτυρες κατέχουν τη σημαντικότερη θέση στην Εκκλησία μας, διότι Αυτή είναι θεμελιωμένη στη μαρτυρία,...

Read more
Ἁγία Κυριακή
Αγίας Κυριακής

Αγία μάρτυς Κυριακή, η θαρραλέα αθλήτρια του Κυρίου

7 Ιουλίου 2025

Κατά τους χρόνους της βασιλείας του Διοκλητιανού, ένα ζευγάρι ευσεβών και ευπόρων χριστιανών, ο Δωρόθεος και η Ευσεβία, όντας άτε­κνοι...

Read more
Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Καλαμάτας
Εκκλησία της Ελλάδος

Κυριακή Δ’ Ματθαίου στον Ιερό Ναό Αναλήψεως Καλαμάτας

6 Ιουλίου 2025

Στον Ενοριακό Ιερό Ναό της Αναλήψεως του Χριστού, πλησίον του λιμένος της Καλαμάτας, μετέβη το πρωί της Κυριακής 6ης Ιουλίου...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}
Αγίας Κυριακής

Η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή {7 Ιουλίου}

7 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου Καθηγητού Οι Μάρτυρες κατέχουν τη σημαντικότερη θέση στην Εκκλησία μας, διότι Αυτή είναι θεμελιωμένη στη μαρτυρία,...

Ἁγία Κυριακή

Αγία μάρτυς Κυριακή, η θαρραλέα αθλήτρια του Κυρίου

7 Ιουλίου 2025
Ἁγία Κυριακή

Ἁγία Κυριακή

6 Ιουλίου 2018
Next Post
Oι πρωτοπόροι Έλληνες Ιεραπόστολοι

Oι πρωτοπόροι Έλληνες Ιεραπόστολοι

Συναντήσεις του Οικ. Πατριάρχου

Συναντήσεις του Οικ. Πατριάρχου

Από την επίγεια στην ουράνια πατρίδα

Από την επίγεια στην ουράνια πατρίδα

Η θεοδώρητη αξιοπρέπεια

Η θεοδώρητη αξιοπρέπεια

Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίου Αθανασίου Βλαχέρνας Μαντινείας

Όταν ο ασπασμός του τέμπλου γίνεται... πασαρέλα!

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist