«Καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῶν οὐρανῶν Σὺ εἶ ὁ υἱός μου ὁ Ἀγαπητός, ἐν σοι εὐδόκησα» (Μάρκ. 1,11)
Λιτότητα ἐκφράσεως
Μεγάλο γεγονὸς μὲ λίγες λέξεις. Τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ διαβάζεται κατὰ τὴν τελετὴ τοῦ Ἁγιασμοῦ τῶν Θεοφανείων, εἶναι ἀπὸ τὰ μικρότερα σὲ ἔκταση. Μόλις τρεῖς στίχοι εἶναι. Καὶ ὅμως μέσα σ’ αὐτοὺς τοὺς ἐλάχιστους στίχους κρύβεται ὅλο τὸ Θεοφανικὸ μυστήριο. Λιτότητα χαρακτηρίζει τοὺς ἱεροὺς Εὐαγγελιστὲς στὴ περιγραφὴ τῶν μεγάλων γεγονότων τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ.
Εἶναι καὶ ἡ λιτότητα μία ἀπόδειξη τῆς ἀλήθειας τῶν ὑπερφυσικῶν γεγονότων. Ἂν ὅσα περιγράφουν οἱ Εὐαγγελιστὲς γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δὲν ἦταν ἀδιάψευστα γεγονότα, ἀλλ’ ἦταν ἀποκυήματα τῆς φαντασίας, θὰ προσπαθοῦσαν νὰ τὰ στολίσουν μὲ ἐντυπωσιακὲς περιγραφές, μὲ κτυπητὰ ἐπίθετα καὶ μὲ λογοτεχνικὰ περιδέραια. Ἀλλὰ τὰ γεγονότα τῆς Ἁγίας Γραφῆς εἶναι πραγματικά. Γι’ αὐτὸ μὲ λιτότητα ὕφους παριστάνεται ἡ φυσικότητά τους.
Λίγες λέξεις: «Καὶ ἐβαπτίσθη ὑπὸ Ἰωάννου εἰς τὸν Ἰορδάνην». Ἡ λιτότητα καὶ ἡ συντομία τῆς περιγραφῆς δὲν φανερώνει μόνο τὴν ἀλήθεια τῶν γεγονότων. Φανερώνει καὶ τὴ λάμψη τοῦ γεγονότος. Ἀκούσατε ποτὲ νὰ διαφημίζεται ἡ ἀνατολὴ τοῦ ἡλίου ἢ ἡ λάμψη του; Ὁ ἥλιος δὲν χρειάζεται διαφήμιση. Ἀρκοῦν τρεῖς λέξεις: «Ἀνέτειλε ὁ ἥλιος» – «Ὁ ἥλιος λάμπει»! Ἡ λάμψη του εἶναι τὸ πιὸ διαφημιστικὸ κήρυγμά του. Ὅταν λάμπουν τὰ ἔργα, τί ἔχουν νὰ προσθέσουν τὰ πλουμιστὰ λόγια; Τὸ ἴδιο καὶ στὸν Ἰορδάνη. Λάμπει τὸ πιὸ ὑπέροχο γεγονός. Εἶναι τὸ ἔργο τῆς Θεοφανείας.
Κάθε μία ἀπὸ τὶς λέξεις τοῦ Εὐαγγελικοῦ κειμένου εἶναι καὶ μία παράσταση ἀπὸ Θεοφανικὸ σκηνικό. Ἕναν ἀπὸ τοὺς τρεῖς στίχους ἀναφέρω, γιὰ νὰ δῆτε ὅτι κάθε λέξη του εἶναι μία ἀνεπανάληπτη παρουσίαση στὸ σκηνικὸ αὐτό: «Καὶ εὐθέως ἀναβαίνων ἀπὸ τοῦ ὕδατος εἶδε σχιζομένους τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὸ Πνεῦμα ὡς περιστερὰν καταβαῖνον ἐπ’ αὐτὸν» (Μάρ. 1,10).
«Εὐθέως». Παριστάνεται ἡ ἀναμαρτησία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
«Σχιζομένους τοὺς οὐρανούς». Ἄνοιξαν τὰ οὐράνια. Ἀποκαλυπτικὸ τὸ ὑπερθέαμα. Μοναδικὸ σὲ μεγαλεῖο!
«Καὶ τὸ Πνεῦμα ὡς περιστεράν». Ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴ μορφὴ τοῦ ἀθώου πτηνοῦ.
Βάπτιση – ἀποκάλυψη
Μὲ ποιὰ μάτια βλέπουμε τὸ γεγονὸς τῶν Θεοφανείων; Μὲ ὑλικὰ ἢ πνευματικά; Ἂν διαθέτουμε μόνο σωματικὰ μάτια, θὰ παρακολουθήσουμε μία ἁπλὴ βάπτιση. Ἕνας ἀνάμεσα στοὺς τόσους ποὺ προσέρχονταν στὸν Ἰορδάνη, βαπτίσθηκε ἀπὸ τὸν Ἰωάννη. Ἂν ὅμως διαθέτουμε πνευματικὴ ὅραση, ἂν ἡ ψυχὴ μας βλέπει πέρα ἀπὸ τὰ αἰσθητά, τότε θὰ διαπιστώσουμε ὅτι ἡ βάπτιση τοῦ Ἰησοῦ κρύβει μυστήριο πολύμορφο καὶ πολυδιάστατο.
Εἶναι βάπτιση – ταπείνωση. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ Θεός. Ὅπως καταδέχτηκε νὰ περιβληθεῖ τὴν ἀνθρώπινη φύση, ἔτσι καταδέχτηκε νὰ περιβληθεῖ καὶ τὰ Ἰορδάνεια νάματα. Ὅπως ντύθηκε τὸ ἔνδυμα τῆς ἀνθρώπινης φύσεως, ἔτσι ἐκδύθηκε τὸ ὑλικά του ἐνδύματα καὶ βαπτίσθηκε. Εἶναι «ὁ ἐν Ἰορδάνῃ ὑπὸ Ἰωάννου βαπτισθῆναι καταδεξάμενος…». Ἐκεῖνος ποὺ δέχτηκε νὰ γεννηθεῖ ἀπὸ ἄνθρωπο, τὴν Παρθένο Μαρία, ὁ ἴδιος δέχτηκε νὰ βαπτιστεῖ ἀπὸ ἄνθρωπο, τὸν Παρθένο Ἰωάννη. Ἡ βάπτιση εἶναι μία ἀκόμη ὑπαγωγὴ τοῦ Ἰησοῦ στὶς συνθῆκες τῆς ἀνθρώπινης καταστάσεως. Τὸ Θεῖο ντύνεται τὶς ἀνθρώπινες συνθῆκες, γιὰ νὰ ντυθεῖ τὸ ἀνθρώπινο τὶς θεϊκὲς συνθῆκες.
Εἶναι βάπτιση – φανέρωση. Θεοφάνεια ὀνομάζεται τὸ γεγονός, διότι φανερώνεται ὁ Θεός. Ἐκεῖνος, ποὺ οἱ ἄνθρωποι αἰῶνες πρὶν δὲν μπόρεσαν νὰ τὸν ἀνακαλύψουν, αὐτὸς τώρα ἀποκαλύπτεται μόνος του στὸν Ἰορδάνη. Πρόκειται γιὰ τὸν ἀληθινό, τὸν Τριαδικὸ Θεό. «Ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις». Ἀκοῦμε τὴ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Πατέρα. Βλέπουμε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον «ἐν εἴδει περιστερᾶς». Καὶ προσεγγίζουμε τὸν Υἱό, τὸν σαρκωμένο Λόγο τοῦ Θεοῦ.
Εἶναι βάπτιση – αὐθεντία. Πρόκειται γιὰ μία ἀπόλυτη, ἀξεπέραστη αὐθεντία. Εἶναι ἡ θεϊκὴ αὐθεντία. Οἱ λεγόμενες ἀνθρώπινες αὐθεντίες, ἡ μία μετὰ τὴν ἄλλη, ξεπερνιοῦνται. Ἡ αὐθεντία τοῦ Ἰορδάνη παραμένει καὶ θὰ παραμένει. Οἱ ἀρχαῖοι βασιλεῖς εἶχαν σὰν αὐθεντικὸ σημάδι, σὰν σημάδι γνησιότητας καὶ ἀναγνωρίσεως, τὸ χρίσμα. Χρίονταν στὸ κεφάλι ἀπὸ κάποιο προφήτη τοῦ Θεοῦ μὲ ἔλαιο. Καὶ γίνονται χριστοί. Ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ Βασιλεὺς τοῦ οὐρανοῦ, ὁ Βασιλεὺς τῶν αἰώνων. Κανένας δὲν κατόρθωσε τὴν ἐκθρόνισή του μέσα στοὺς εἴκοσι αἰῶνες. Κι εἶναι αἰώνιος καὶ ἀπόλυτος Βασιλεύς, γιατί πάνω στὸ κεφάλι του ἔχει τὸ χρίσμα τοῦ οὐρανοῦ. Ὁ προφήτης Ἠσαΐας παρουσιάζει τὸ Μεσσία ὡς Χριστὸν Κυρίου νὰ λέγει γιὰ τὸ χρίσμα του: «Πνεῦμα Κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με» (Ἠσ. 61, 1). Στὴ βάπτισή του βλέπουμε ἀκριβῶς τὸ ἐπίσημο χρίσμα τοῦ Οὐρανοῦ πάνω στὸν Ἰησοῦ. Πνεῦμα Ἅγιο καὶ Θεὸς Πατέρας ἀναγνωρίζουν, κατὰ τρόπο αὐθεντικό, τὴν θεία υἱότητα, τὴν θεία οὐσία, τὴν θεία ἀποστολὴ τοῦ Ἰησοῦ.
Ἡ ταυτότητά του
Ἰδιαίτερα ἂς σταματήσουμε στὰ στοιχεῖα τῆς ταυτότητας τοῦ Ἰησοῦ, ὅπως δίνονται κατὰ τὴ βάπτισή του. Ὅλοι ἔχουμε πάνω μας καὶ μέσα μας δύο ταυτότητες. Ἡ μία εἶναι ἡ προσωπική μας ταυτότητα. Ἡ ἄλλη ἡ ταυτότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Εἴμεθα ὁ καθένας μὲ τὸ ἀτομικό του ὄνομα, ἀλλ’ εἴμεθα καὶ χριστιανοὶ ὀρθόδοξοι. Τὸ δεύτερο σημαίνει ὅτι γνωρίζουμε τὰ στοιχεῖα τῆς ταυτότητας τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἔχουμε ταυτότητα μαζί του. Γνωρίζουμε, δηλαδή, τί ἀκριβῶς εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἀγωνιζόμαστε δὲ νὰ ταυτιζόμαστε μαζί του, νὰ τὸν μιμούμεθα, ν’ ἀποτελοῦμε ἀντίγραφα τῆς ζωῆς του.
Πολὺ φοβοῦμαι, ὅτι, ἐνῶ τὰ στοιχεῖα τῆς πρώτης, τῆς δικῆς μας ταυτότητας τὰ γνωρίζουμε καὶ τὰ ἀποδίδουμε σωστά, πλαστογραφοῦμε τὰ στοιχεῖα τῆς ταυτότητας τοῦ Ἰησοῦ. Εἴμαστε πλαστογράφοι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅταν δὲν γνωρίζουμε καὶ δὲν ἀναγνωρίζουμε τὰ ἀληθινὰ στοιχεῖα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Τί εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός; Ὁ ἀρμοδιότερος γιὰ τὰ στοιχεῖα ἑνὸς παιδιοῦ εἶναι ὁ πατέρας. Καὶ ὁ ἀρμοδιότερος γιὰ τὰ αὐθεντικὰ στοιχεῖα τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου εἶναι ὁ Θεὸς Πατέρας. Ἡ ἡμέρα τῶν Θεοφανείων μᾶς δίνει τὴν εὐκαιρία ν’ ἀκούσουμε ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ ἰδίου τοῦ Θεοῦ Πατέρα τὰ στοιχεῖα τοῦ μονογενοῦς του Υἱοῦ, τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Γιὰ τὸ τί εἶναι ὁ Χριστὸς δὲν θ’ ἀκούσω ἀσφαλῶς τὸ χυδαῖο τύπο, ποὺ ἀνοίγει τὸ στόμα του καὶ βλαστημάει βρωμερὰ τὸν Χριστό· δὲν θὰ ρωτήσω τὸν ἐξυπνάκια τύπο, ποὺ εἰρωνεύεται καὶ «σπάει πλάκα» μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ· δὲν θὰ καταφύγω στοὺς ψευτολογοτέχνες καὶ ψευτοιστορικούς, τύπου Καζαντζάκη καὶ Κορδάτου, ποὺ γράφοντας γιὰ τὸν Ἰησοῦ εἶχαν σὰν μοναδικὴ πηγὴ πληροφοριῶν τὴ νοσηρὴ καὶ διεστραμμένη φαντασία τους.
Διψῶ νὰ μάθω τὴν ἀλήθεια γιὰ τὸν Ἰησοῦ. Θ’ ἀνατρέξω λοιπὸν στὴν πηγή. Θὰ ρουφήξω τὸ γάργαρο νερό, ποὺ ἔρχεται ἀπ’ εὐθείας ἀπὸ τὴν Πηγή. Καὶ ἡ Πηγὴ τῆς θείας οὐσίας τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ὁ οὐράνιος Πατέρας. Στὸν Ἰορδάνη ἀκούγεται ἡ φωνὴ τοῦ Πατέρα. «Καὶ φωνὴ ἐγένετο ἐκ τῶν οὐρανῶν Σὺ εἶ ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν σοὶ εὐδόκησα» (Μάρ. 1, 11). Πρόκειται γιὰ τὴν ἱστορικὴ διακήρυξη τοῦ Οὐρανοῦ.
Τὰ τρία στοιχεῖα
Ἡ βεβαίωση τοῦ Οὐρανοῦ μᾶς δίνει τρία στοιχεῖα τῆς ταυτότητας τοῦ Ἰησοῦ.
1. «Οὗτος ἐστιν ὁ Υἱός μου». Εἶναι ὁ Υἱός μου, λέγει ὁ Θεὸς Πατέρας. Ὁ Χριστὸς νομιζόταν υἱὸς σὰν ὅλους τοὺς υἱούς. Στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων φαινόταν ἄνθρωπος. Στὰ χαρτιὰ τῶν Ἰουδαίων, νομικά, «ἐνομίζετο» υἱὸς τοῦ Ἰωσήφ. Τόσα χρόνια, πλὴν ἐλαχίστων περιπτώσεων, περιέκρυβε τὸν ἑαυτό του καὶ τὴν ἐξουσιαστική του δύναμη. Καὶ ὅμως ἦταν ὁ ἀναμενόμενος Μεσσίας καὶ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου. Ἦταν τὸ μοναδικὸ πρόσωπο τῆς Ἱστορίας. Ἦταν ὁ Θεάνθρωπος Κύριος.
Τὸ ἔργο τῆς θείας ἀποκαλύψεως καὶ τοῦ λυτρωτικοῦ Πάθους πλησιάζει. Γιὰ νὰ μὴν ἀμφιβάλλουν οἱ ἄνθρωποι, ἔχουν ἀνάγκη κάποιας αὐθεντικῆς σφραγίδας γιὰ τὴ θεία ἀποστολὴ τοῦ Ἰησοῦ. Καὶ ἡ σφραγίδα δίνεται. Ὁ Θεὸς πατέρας τὸν ὁμολογεῖ: «Σὺ εἶ ὁ Υἱός μου». Εἶσαι δικός μου Υἱός. Δὲν εἶσαι παιδὶ τῆς γῆς.
2. «Ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός». Τὸ ἐπίθετο «ἀγαπητὸς» φανερώνει τὴ σχέση τοῦ Πατέρα καὶ τοῦ Υἱοῦ. Εἶναι σχέση ἀγαπητική. Ἡ ἀπόλυτη ἀγάπη βρίσκεται μόνο ἀνάμεσα στὰ πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδας. Ἀγάπη σημαίνει ἑνότητα. Καὶ ὁ Πατέρας μὲ τὸν Υἱὸ ἔχουν ἀπόλυτη ἑνότητα. Στὴ διακήρυξη τοῦ Πατέρα ἦρθε νὰ προστεθεῖ ἀργότερα καὶ ἡ διακήρυξη τοῦ Υἱοῦ: «Ἐγὼ καὶ ὁ Πατὴρ ἕν ἐσμέν» (Ἰωάν. 10, 30).
«Ἀγαπητός»! Φανερώνει τὴν ἀσύλληπτη θυσία, ποὺ ἔκανε ὁ Θεὸς γιά μᾶς. Αὐτὸν τὸν ἀγαπητὸ Υἱό του, τὸν μονογενῆ Υἱό του, τὸ μονάκριβο παιδί του, τὸ πρόσφερε γιὰ τὴ δική μας σωτηρία. Τὸ νὰ ἔχεις χίλια ὡραῖα, πολύτιμα καὶ σπουδαῖα πράγματα, καὶ ἀπὸ αὐτὰ νὰ δώσεις τὸ ἕνα, δὲν ἔχει καὶ τόσο μεγάλη σημασία. Τὸ νὰ ἔχεις ἕνα καὶ μοναδικό, καὶ νὰ τὸ δώσεις, αὐτὸ ἔχει ἄπειρη ἀξία καὶ φανερώνει ἀξεπέραστη ἀγάπη. Ὁ Θεὸς ἕνα Υἱὸ εἶχε, καὶ τὸν ἔδωσε. Γι’ αὐτὸ ἔχει ἄπειρες διαστάσεις ἐκεῖνο τὸ «οὕτως» (τόσο πολύ), ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ Χριστὸς μιλώντας γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ: «Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμο, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰωάν. 3, 16).
«Ἀγαπητός»! Καθρεπτίζει τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι «ὁ υἱὸς τῆς ἀγάπης τοῦ Πατρός».
«Ἀγαπητός»! Ὑποδεικνύει καὶ τὶς δικές μας σχέσεις μὲ τὸ Χριστό. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ Ἀγαπητός! Ὁ Ἀγαπητὸς τῶν ἀγαπητῶν! Εἶναι ἡ πρώτη μας ἀγάπη. Ἔχει κερδίσει τὸ κέντρο τῆς καρδιᾶς μας. Τὸν ἀγαπᾶμε γιατί αὐτὸς πρῶτος μᾶς ἀγάπησε. Ὅποιος δὲν ἀγαπάει τὸ Χριστό, στερεῖται εὐαισθησίας, ὅπως ἐκεῖνος ποὺ δὲν τοῦ ἀρέσει ἡ εὐωδία τῶν λουλουδιῶν.
3.«Ἐν σοὶ εὐδόκησα». Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ εὐδοκία τοῦ Πατρός. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ οἱ μεγαλύτεροι ἀκόμη ἅγιοι, κάποτε δυσαρεστοῦν τὸ Θεό. Ὁ μόνος, ποὺ εὐχαρίστησε ἀπόλυτα, ποὺ εὐαρέστησε σὲ ὅλα τὸ Θεὸ Πατέρα εἶναι ὁ σαρκωμένος Υἱὸς καὶ Λόγος του. Ἀναπαύεται ἀπόλυτα ὁ Πατέρας στὸν Υἱό. Ἀλλὰ καὶ ἀπόλυτη εἶναι ἡ εὐδοκία του, ἡ ἀγάπη του, ἡ ἀγαθή του διάθεση γιὰ τὸν Υἱό· ἡ πλήρης ἀποδοχὴ τῆς θυσίας τοῦ Υἱοῦ.
Μοναδικὴ φωνὴ
«Σὺ εἶ ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός…». Τὰ λόγια αὐτὰ εἶναι ἡ εἰσβολὴ τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ στὸ κόσμο· ἡ εἰσβολὴ τῆς ὑπερκοσμιότητας στὴν ἐγκοσμιότητα· ἡ εἰσβολὴ τῆς αἰωνιότητας στὴν χρονικότητα.
Ἡ τραγωδία τοῦ ἀνθρώπου ἄρχισε μὲ τὴν εἰσβολὴ τῆς φωνῆς τοῦ Διαβόλου μέσα στὸ παράδεισο. Μέσα σ’ ἐκεῖνο τὸν εὐλογημένο χῶρο ἀκούστηκε ἡ φωνὴ τῆς διαστροφῆς, τῆς διαστρεβλώσεως τῆς ἀλήθειας τοῦ Θεοῦ, ποὺ παραπλάνησε οἰκτρὰ τὸν ἄνθρωπο. Ἡ σωτηρία τώρα τοῦ ἀνθρώπου ἀρχίζει μὲ τὴν εἰσβολὴ τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν κόλαση τοῦ παρόντος κόσμου. Ἡ πρώτη φωνὴ παρενέβαλε τόσα παράσιτα, ὥστε ὁ ἄνθρωπος δὲν ἦταν πιὰ ἱκανὸς νὰ συλλαμβάνει τοὺς ἤχους τοῦ οὐρανοῦ. Ἡ δεύτερη φωνὴ διαλύει τὰ παράσιτα καὶ ἐπανασυνδέει τὸ αὐτὶ τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸ στόμα τοῦ Θεοῦ. Ἀρκεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ ἔχει «ὦτα ἀκούειν». Ἡ πρώτη φωνὴ ἦταν παραπλανητική. Ἡ δεύτερη εἶναι ὁδηγητική. Μὲ τὴν πρώτη φωνὴ σερβιρίστηκε στοὺς ἀνθρώπους τὸ δηλητήριο τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου. Μὲ τὴ δεύτερη φωνὴ συστήθηκε στοὺς ἀνθρώπους ἡ σωτηρία καὶ ἡ αἰώνια ζωή. Ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Πατέρα στὸ Θεοφανικὸ γεγονὸς τοῦ Ἰορδάνη εἶναι ἡ σπουδαιότερη φωνὴ ποὺ ἀκούστηκε ποτέ. Πολλὲς φωνὲς ἀκούστηκαν καὶ ἀκούγονται. Ἀλλ’ οἱ περισσότερες εἶναι φωνὲς ἀπάτης, φωνὲς πλανεύτρας σειρήνας, φωνὲς σατανικές, δημαγωγικές, ξεμυαλίστρες. Ἡ φωνὴ τῶν Θεοφανείων εἶναι ἡ φωνή, ὁ ἦχος, ὁ κρότος, ἡ καμπάνα, ἡ σάλπιγγα, τὸ μήνυμα, ἡ διακήρυξη τοῦ Οὐρανοῦ.
Εἶναι μία φωνή, ποὺ ἐνῶ πέρασαν δύο χιλιάδες χρόνια δὲν σκεπάστηκε, δὲν ξεχάστηκε, δὲν ἔσβησε. Ἂν φωνάξει κάποιος ἀπὸ ἕνα ὑψηλὸ βουνό, θ’ ἀκουστεῖ στὴ συνέχεια ὁ ἀντίλαλος τῆς φωνῆς του ἀπὸ τὶς ἀπέναντι πλαγιές, ἀλλὰ μία, τὸ πολὺ δύο ἢ τρεῖς φορές. Φώναξε κάποτε ὁ Θεὸς ἀπὸ τὴν ὑψηλότερη κορυφή, ἀπὸ τὴν κορυφὴ τοῦ οὐρανοῦ. Κι ὁ ἀντίλαλος τῆς φωνῆς του ἀκούγεται καὶ θὰ ἀκούγεται γιὰ πάντα. Ἡ ἱστορία εἴκοσι αἰώνων εἶναι ὁ ἀντίλαλος τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἱστορία βεβαιώνει τὴν ἀλήθεια τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ. Ἡ ζωὴ τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ὁ ἀντίλαλος τῆς διακηρύξεως τοῦ Πατέρα.
Αὐτὴ ἡ φωνὴ πρέπει νὰ κινεῖ τὸ τύμπανο τῆς πνευματικῆς μας ἀκοῆς, καὶ τὶς χορδὲς τῆς καρδιᾶς μας. Ὁ κόσμος, ἀγαπητοὶ καὶ οἱ φωνὲς του παρέρχονται. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς μένει. Εἶναι τὸ φῶς, ποὺ φωτίζει ὅλο τὸν κόσμο. Εἶναι ὁ ἁγιασμός, ποὺ ἁγιάζει τὰ σύμπαντα. Ἂς φωτισθοῦμε καὶ ἂς ἁγιαστοῦμε μὲ τὴ χάρη του, ὅπως ἁγιάστηκε ὁ Ἰορδάνης ἀπὸ τὴν Θεοφανικὴ παρουσία του.
