Εις τον Άγιο Παντελεήμονα

Την 27^η του μηνός Ιουλίου, η Εκκλησία εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του Αγίου, ενδόξου μεγαλομάρ­τυρα και ιαματικού Παντελεήμονος. Ο αγιος Παντελεή­μονας, μαζί με πολλούς άλλους Αγίους Μάρτυρες της Εκκλησίας, άνδρες και γυναίκες, είναι από τα ιερά θύ­ματα του μεγάλου διωγμού του Διοκλητιανού. Γέρος πια ο ειδωλολάτρης αυτοκράτορας, υπόγραψε το 303 μ.χ το διά­ταγμα της εξόντωσης των χριστιανών. Ο διωγμός αυτός είναι ο πιο σκληρός διωγμός εναντίον της Εκκλησίας ύστερα από δέκα χρόνια ο Μέγας Κωνσταντίνος άφησε ελεύθερη την πίστη και τη λατρεία των χριστιανών. Ο Άγιος Παντελεήμονας πατρίδα του είχε τη Νικομή­δεια, που ήταν και η έδρα του βασιλέα Διοκλητιανού.

Πατέρας του ήταν ο ειδωλολάτρης Ευστόργιος, ανώτα­τος αξιωματούχος του κράτους, και μητέρα του η χρι­στιανή Ευβούλη. Σε μικρή ηλικία, ορφανός από πατέρα, ο Άγιος έμεινε στη στοργική φροντίδα της μητέρας του, η οποία τον ανάθρεψε χριστιανικά και τον σπούδασε επιστημονικά. Κοντά στο χριστιανό ιερέα Ερμόλαο, ο Παντολέων, καθώς λεγότανε πρώτα, παιδαγωγήθηκε στην πίστη και την ευσέβεια και κοντά στον Ευφρόσυνο, πού ήταν ο ιδιαίτερος γιατρός του Διοκλητιανού, έμαθε την ιατρική επιστήμη. Έγινε λοιπόν γιατρός και ασκούσε τη φι­λάνθρωπη ιατρική επιστήμη, θεραπεύοντας τις αρρώστιες των ανθρώπων. Ό άγιος Παντελεήμονας ασκούσε την ιατρική με πολύ μεγάλη επιτυχία και χωρίς να παίρνη χρήματα από τους αρρώστους.

Γι’ αυτό η Εκκλησία, μαζί με τον ιερέα Άγιο Ερμόλαο, τον κατατάσσει στη σειρά των Αγίων Αναργύρων επειδή δωρεάν θεράπευε τους αρρώστους αυτό σημαίνει άλλωστε και η λέξη Ανάργυρος. Όταν μνημονεύονται τα έξη ζεύγη των Αγίων Αναργύρων, στο τρίτο ζεύγος ακούμε τα ονόμα­τα «Παντελεήμονος καί Έρμολάου». Αλλά όχι μόνο, ως επιστήμονας γιατρός ο άγιος Παντελεήμονας θεράπευε τους αρρώστους, αλλά και ως πιστός χριστιανός έκανε πάρα πολλά θαύματα. Ένα από αυτά ήταν όταν ένας , που τον δάγκωσε φίδι και πέθανε, ο Άγιος Παντελεήμονας τον ανέστησε όπως και σε ένα τυφλό που είχε χάσει την όρασή του, του έδωσε το φως του. Ο Άγιος Παντελεήμονας πάντα στη ζωή του τηρούσε επ’ ακρι­βώς αυτό που είπε ο Ιησούς Χριστός, ότι «ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, τά ἔργα, ἅ ἐγώ ποιῶ κἀκεῖνος ποιήσει». Οι επιτυχίες και τα θαύματα του Αγίου Παντελεή­μονα δεν αργήσανε να γίνουν γνωστά και να κινήσουν το φθόνο των άλλων γιατρών.

Τον κατηγόρησαν λοιπόν στο Διοκλητιανό πώς είναι χριστιανός, και από τότε αρ­χίζει ή μαρτυρική περιπέτεια του Αγίου Παντελεήμονος. Τότε τον κάλεσε ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός και ανακρίνοντάς τον μήπως κατάφερνε μ’ αυτό τον τόπο να κάνει τον τότε Παντολέων όπως λεγότανε, να αλάξει την πίστη του να θυσιάσει στα είδωλα ο Άγιος Παντελεήμονας, που δεν του ήταν άγνωστος, χωρίς περιστροφές, του απάντησε «Είμαι χριστιανός». Κι όχι μόνο αυτό, αλλά μπροστά στο Διοκλητιανό, για να δείξει τη δύναμη της πίστης και πώς ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός, θερά­πευσε μπροστά στον αυτοκράτορα θαυματουργικά έναν παράλυτο. Τότε του λέει ο αυτοκράτορας «Λυπούμαι τα νιάτα σου». Θυσίασε λοιπόν στους Θεούς, για να μην εχεις και εσύ την τύχη των άλλων χρι­στιανών». Κι ο Άγιος Παντελεήμονας με σταθερή την Ορθόδοξη του πίστη του απάντησε «Δεν αρνιέμαι την πίστη μου και δεν θα προδώσω το Χριστό μου».

Ο άγιος Παντελεήμονας δεν είχε τίποτε να χάση. Την περιουσία του την είχε μοιράσει. Πλούτος του ήταν μόνο ο Χριστός, για τον οποίο έδινε ακόμα και την ίδια του τη ζωή. Γι’ αυτό ούτε οι υποσχέσεις τον δελέασαν ούτε οι απειλές τον τρόμαξαν. Τον έβαλαν στον τροχό και το σώμα του ξε­σχίστηκε τον έρριξαν σε βρασμένο μολύβι και δεν έπα­θε τίποτε τον έριξαν στα θηρία και εκείνα δεν τον πεί­ραξαν καν. Σε όλα αυτά ο ιερέας Άγιος Ερμόλαος, σαν και να τον κρατούσε από το χέρι, ψύλαγε καί προστάτευε τον Άγιο Παντελεήμονα. Πραγματικά, καθώς είναι γραμμένο, «πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη…», έχει μεγάλη δύναμη ή προσευχή του δικαίου ανθρώπου. Στο τέλος, με διαταγή του Διοκλητιανού, τη μια μέρα αποκεφαλί­στηκε ο Ερμόλαος και την άλλη ο Παντελεήμονας, δε­μένος επάνω σε μια ελιά. Την ημέρα της μαρτυρικής του τελείωσης, πού βα­πτιζότανε στο αίμα του, ο Άγιος πήρε και το νέο του όνομα.

Πρώτα λεγότανε Παντολέων. Και όταν έπεφτε ή κεφαλή του κάτω από το μαχαίρι του δημίου ακούστηκε φωνή από τον ουρανό’ «Από σήμερα τό όνομά σου θα είναι Παντελεήμων». Όλοι από τότε, με την πρεσβεία του Αγίου, βρίσκουν έλεος από τον ελεήμονα Θεό. Ο Άγιος Παντελεήμονας είναι ο νέος με τις καλές σπουδές και με τη χριστιανική ανατρoφή, που ήξερε καλά ποιος είναι ο προορισμός τού ανθρώπου και ποια είναι ή αξία της γνώσης και της επιστήμης. Συνδύασε λοιπόν τη γνώ­ση με την πίστη, την επιστήμη με την αρετή και την ιατρική με τη φιλανθρωπία. Είναι στήν Εκκλησία ο αθλοφόρος, ο άγιος και ο ιαματικός Παντελεήμων όνομα που τεριάζει στο γιατρό, ο οποίος άσκησε τη φιλάνθρωπη επιστήμη του «μιμητής ὑπάρχων τοῦ ἐλεήμονος». Αμήν