Τό καύχημα τοῦ Σταυροῦ

Σχόλιο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκταρίου στην εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού

Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού αποτελεί για όλους εμάς τους χριστιανούς αφορμή για μια διαφορετική καύχηση. Την ημέρα θυμόμαστε τα γεγονότα της αρπαγής από τους Πέρσες του Τιμίου Σταυρού από το Ναό της Αναστάσεως στην Αγία Πόλη Ιερουσαλήμ, την οποία λεηλάτησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ηρακλείου. Ο αυτοκράτορας οργανώνει εκστρατεία, συντρίβει τους εχθρούς και φέρνει πίσω τον Τίμιο Σταυρό, ο οποίος υψώνεται από τον Άγιο Μακάριο, Αρχιεπίσκοπο Ιεροσολύμων, ως σημείο  δόξης, καυχήσεως και ελπίδος στην ζωή των χριστιανών. Από τότε η Εκκλησία μας έχει καθιερώσει αυτή την ημέρα ως ημέρα νηστείας, προσευχής, προσκυνήσεως του Τιμίου Σταυρού και πνευματικής περισυλλογής.

Ο Τίμιος Σταυρός αποτελεί για μας τους χριστιανούς αφορμή παραδόξου καυχήσεως. Ο Απόστολος Παύλος γράφει χαρακτηριστικά στην προς Γαλάτας επιστολή του: «Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δι’ου εμοί κόσμος εσταύρωται καγώ τω κόσμω» (Γαλ. 6,14) (Όσο για μένα δε θέλω άλλη αφορμή για καύχηση εκτός από το σταυρό του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, το σταυρό που πάνω του πέθανε ο κόσμος για μένα κι εγώ για τον κόσμο). Συνήθως ο άνθρωπος καυχάται για τις επιτυχίες στη ζωή του, για τα χαρίσματά του, για ό,τι του δίδει αποδοχή, δόξα και τιμή από τους συνανθρώπους του και τον κόσμο. Και μάλιστα, η καύχηση αποτελεί σημάδι υπερηφανείας, δηλαδή υπεροχής του καυχώμενου έναντι των άλλων.

Εμείς οι χριστιανοί καυχώμεθα για κάτι που αποτελεί σημείο ταπεινώσεως, ήττας, απορρίψεως, θανάτου. Γιατί πάνω στο Σταυρό, το όργανο της καταδίκης των χειρότερων κακούργων και εγκληματιών, όπου όποιος θανατώνονταν θεωρούνταν «επικατάρατος» (Γαλ. 3, 10-13), σταυρώθηκε ο Θεάνθρωπος Κύριός μας. Επάνω στο Σταυρό φάνηκε ότι ηττήθηκε οριστικά και αμετάκλητα το Ευαγγέλιο, το μήνυμα της Βασιλείας του Θεού που ο Χριστός έφερε στον κόσμο. Ηττήθηκε η αγάπη που έδειξε. Ηττήθηκε η αποδοχή Του από χιλιάδες ανθρώπους που Τον ακολουθούσαν σε κάθε κήρυγμά Του. Ηττήθηκαν οι ευεργεσίες Του, τα θαύματά Του, κάθε τι που έκανε για να δώσει άλλο νόημα στη ζωή των ανθρώπων. Ηττήθηκε η ανθρώπινη ύπαρξή του, η οποία θανατώθηκε βιολογικά μέσα στον πόνο, το μαρτύριο, την αγωνία, την εγκατάλειψη.

Είναι, επομένως, πολύ παράδοξο να τιμούμε το όργανο της ατιμώσεως, της ήττας και της αποτυχίας. Όμως το κάνουμε εν επιγνώσει. Διότι γνωρίζουμε ότι για τον καθέναν από εμάς επάνω στον Σταυρό σταυρώθηκε ο κόσμος. Το κοσμικό πνεύμα.  Η αμαρτία που μας χωρίζει από το Θεό. Ο εγωισμός, που μας κάνει να πιστεύουμε ότι είμαστε αυτάρκεις. Το ψέμα που παρουσιάζεται ως αλήθεια. Η καταισχύνη του θανάτου χωρίς ελπίδα. Η ζωή χωρίς νόημα και σκοπό. Γιατί πάνω στο Σταυρό ο Χριστός ανέλαβε όλη την αποτυχία της πεπτωκυίας φύσεώς μας, ακόμη και τον θάνατό της, με τη θέλησή Του, υπακούοντας στον Πατέρα Του και εγκαινιάζοντας έναν καινούριο τρόπο ζωής για τον καθέναν άνθρωπο.

Καυχώμεθα γιατί στο Σταυρό ελευθερωθήκαμε. Καυχώμεθα γιατί ο Χριστός μας αγαπά προσωπικά και το απέδειξε στο Σταυρό. Καυχώμεθα για την ήττα, γιατί γνωρίζουμε ότι μετά την Σταύρωση έρχεται η Ανάσταση. Γιατί ο Σταυρός είναι η αληθινή δόξα για το Χριστό, καθότι ο Θεός της Αγάπης δεν έχει ανάγκη από την δόξα της δυνάμεως και της εξουσίας, της υποταγής και της ανελευθερίας, αλλά Αυτοπροσφέρεται ως Θυσία και Ζωή.

Μία προϋπόθεση υπάρχει για να ζήσουμε ως χριστιανοί αυτή την καύχηση: να πεθάνουμε κι εμείς για τον κόσμο. Να σταυρώσουμε -με την ζωή της ασκήσεως, με την πνευματική προσπάθεια, με την αγάπη- τα πάθη μας, την παράδοσή μας στον εγωισμό και την ικανοποίηση κάθε επιθυμίας που μας χωρίζει από το Θεό και τον συνάνθρωπο, τον εγκλωβισμό μας σε μία ζωή χωρίς ελπίδα και χαρά.

Ο Σταυρός είναι καύχημα γιατί αποκαλύπτει ότι η αληθινή χαρά και η ζωή βρίσκονται στη θυσία και την αγάπη. Βρίσκονται στην διακονία και όχι στην εξουσία. Και αποκαλύπτει  την πρόταση του Θεού στον άνθρωπο, ο οποίος καλείται να ενταχθεί στη ζωή της Εκκλησίας και να αναζητήσει αυτό τον τρόπο ζωής, που μπορεί να φαντάζει ακατανόητος, ιδίως για την εποχή μας, η οποία αποθεώνει την ισχύ των όπλων, της διαφημίσεως, της καταναλώσεως,  της επιστήμης και της τεχνολογίας, αλλά δεν προσφέρει ελπίδα, γιατί μας καθηλώνει στην ματαιότητα του κόσμου.

Ας χαρούμε πνευματικά την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Και ας προσπαθήσουμε και ο δικός μας τρόπος ζωής εν τω κόσμω να μας οδηγήσει στην γνήσια εν Χριστώ καύχηση. Όχι διότι υπερέχουμε έναντι των άλλων με τον εγωισμό και την υπερηφάνεια, αλλά γιατί είμεθα κεκλημένοι στη ζωή της αγάπης και της ελευθερίας. Στην καινή κτίση της Βασιλείας του Θεού, η οποία αποκαλύφθηκε στον Γολγοθά και στην Ανάσταση.