Παλαιές μαρτυρίες γιά το σημείο του Τιμίου Σταυρού που φάνηκε στα Ιεροσόλυμα

Α. ΦΙΛΟΣΤΟΡΓΙΟΥ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, 3, 26

Και ο Κωνστάντιος λοιπόν επικρατεί του τυράννου, αφού και εκεί φάνηκε για πολλή ώρα το σημείο του σταυρού και με τις εκθαμβωτικές του λάμψεις άστραψε περισσότερο κι από το φως της μέρας. Και έγινε ορατό στα Ιεροσόλυμα περίπου την τρίτη ώρα της ημέρας, κι ενώ η εορτή που ονομάζεται Πεντηκοστή είχε αρχίσει. Και το θεόσταλτο εκείνο σημάδι το έβλεπαν να φτάνει από τον λεγόμενο Κρανίου τόπο ως το όρος των Ελαιών, ενώ το τύλιγε από παντού ένα μεγάλο ουράνιο τόξο με μορφή στεφανιού. Φανέρωνε λοιπόν το ουράνιο τόξο την ευμένεια του Χριστού που σταυρώθηκε και αναλήφθηκε, ενώ το στεφάνι τη νίκη του βασιλιά. Και το φωτεινό εκείνο και σεβάσμιο θέαμα δεν ήταν αθέατο ούτε και στο στρατόπεδο, αλλά το έβλεπαν ολοκάθαρα, και στον Μαγνέντιο και στους συντρόφους του, που από πριν ήταν αφιερωμένοι στην υπηρεσία των δαιμόνων, προκάλεσε ένα αμήχανο δέος, στον Κωνστάντιο και τους γύρω του αναπτέρωσε ένα θάρρος ακαταμάχητο.

Β. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΒΙΒΛΙΟ 2, 28

Και όταν τοποθετήθηκε αυτός στην περιοχή της Αντιόχειας, φάνηκε στην Ανατολή το σημάδι του Σωτήρα. Γιατί φάνηκε στον ουρανό ένας στύλος σε σχήμα σταυρού, πολύ μεγάλο θαύμα για αυτούς που τον έβλεπαν.

Γ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΟ ΧΡΟΝΙΚΟ

Του έτους 351, 5859 χρόνια από κτίσεως κόσμου, 14ο έτος της βασιλείας του Κωνσταντίου, 9 του Ινδικτιώνος.

Το σημείο του σταυρού του Χριστού φάνηκε στα Ιεροσόλυμα αυτό τον χρόνο. Ήταν η τρίτη περίπου ώρα (τη μέρα της πεντηκοστής), φωτεινό, εκτεταμένο στο πρώτο εννιαήμερο του Μαΐου στον ουρανό, από το όρος των Ελαιών ως το Γολγοθά, τον τόπο όπου σταυρώθηκε ο Κύριος. Προς την Ανατολή, από όπου αναλήφθηκε ο Κύριος. Και κυκλικά από τον τίμιο σταυρό που φάνηκε, υπήρχε στεφάνι με μορφή σαν ουράνιο τόξο. Και την ίδια ώρα φάνηκε στην Πανωνία, στον Αύγουστο Κωνστάντιο και στο στρατό του που βρισκόταν σε πόλεμο κατά του Μαγνεντίου. Και επιτέθηκε ο Κωνστάντιος και αφού συγκρούστηκαν κοντά στην πόλη Μούρσα, ηττήθηκε ο Μαγνέντιος και έφυγε στη Γαλλία με λίγους άντρες.

Δ. ΠΑΥΛΟΥ ΔΙΑΚΟΝΟΥ, ΜΟΝΑΧΟΥ ΤΟΥ MONTE CASSINO ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΒΙΒΛΙΟΝ Β.

Τον καιρό εκείνο, όταν ο καίσαρας Γάλλος πορευόταν προς την Αντιόχεια, εμφανίστηκε προς την Ανατολή στον ουρανό τη μέρα της Πεντηκοστής ένα σημάδι, δηλαδή φάνηκε στον ουρανό στήλη σε σχήμα σταυρού, η οποία ήταν φωτεινή και εκτεινόταν από το Γολγοθά ως το όρος των Ελαιών
Αυτό το όραμα το είδε και ο Κωνστάντιος Γάλλος.

Ε. ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΡΤΕΜΙΟΥ
ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΑ, ΤΗΝ 20Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ.

Και εκείνο τον καιρό (όταν νίκησε τον Μαξέντιο), παράδοξο σημείο του σταυρού, μεγάλων διαστάσεων, και με τόση ακτινοβολία που ξεπερνούσε το φως της μέρας, φάνηκε στα Ιεροσόλυμα, περίπου την τρίτη ώρα της ημέρας της λεγόμενης Πεντηκοστής, και εκτεινόταν από τον λεγόμενο Κρανίου τόπο ως και το όρος των Ελαιών.

Στ. ΤΥΠΙΚΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ ΤΟ ΜΗΝΑ ΜΑΙΟ.

Στις 7 του μηνός εορτάζεται η ανάμνηση της εμφάνισης στον ουρανό του σημείου του σταυρού στην πόλη της Ιερουσαλήμ, την τρίτη ώρα της ημέρας, όταν ήταν βασιλιάς ο Κωνσταντίνος (Κωνστάντιος), που εκτεινόταν από τον άγιο Κρανίου τόπο μέσα από τα αστέρια ως το άγιο όρος των Ελαιών.

Ζ. ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ
7Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΜΑΪΟΥ

Στις 7 του μηνός εορτάζεται η ανάμνηση της εμφάνισης στον ουρανό του σημείου του τιμίου σταυρού, την τρίτη ώρα της ημέρας, όταν ήταν βασιλιάς ο Κωνστάντιος, ο γιος του Κωνσταντίνου του μεγάλου. Και επίσης των αγίων μαρτύρων Ακακίου και Κοδράτου.

Η. ΟΛΑ ΤΑ ΤΥΠΙΚΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ, ΠΡΟΣΘΕΤΟΥΝ

Την 7η του ίδιου μήνα, γιορτάζουμε την ανάμνηση της εμφάνισης στον ουρανό του σημείου του σταυρού, όταν ήταν βασιλιάς ο Κωνστάντιος, ο γιος του μεγάλου Κωνσταντίνου, και αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων ο Κύριλλος.

Όταν στήθηκε ο σταυρός παλαιότερα, αγιάστηκε η γη, και τώρα που φάνηκε, αγιάστηκε και ο θόλος του ουρανού.

Στις μέρες της αγίας Πεντηκοστής, την 7η του Μαΐου, την Τρίτη ώρα της ημέρας εμφανίστηκε ο τίμιος και ζωοποιός σταυρός, φτιαγμένος από φως και ορατός σε όλο το λαό, πάνω από τον άγιο Γολγοθά να εκτείνεται μέχρι το άγιο όρος των Ελαιών. Αυτός ο σταυρός, με τη λαμπρότητα της ακτινοβολίας, κάλυψε και τις ηλιακές ακτίνες. Και έτσι όλες οι ηλικίες, νέοι και γέροντες, νήπια και θηλάζουσες συγκεντρώθηκαν στην εκκλησία και με μεγάλη χαρά και θερμή κατάνυξη ανέπεμψαν δόξα και ευχαριστία στο Θεό για το παράδοξο αυτό θέαμα.

Ε.Π.Ε. Αγίου Κυρίλλου Ιεροσολύμων, άπαντα τα έργα τόμος Β’
Απόδοση στα νέα Ελληνικά, Τέζας Γεώργιος – Φιλόλογος
Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου