«Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μένει, καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡμῖν».
Ἕνα ἀπό τά προσωνύμια τοῦ ἑορταζομένου ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου καί εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου εἶναι, ἀδελφοί μου, καί τό «μαθητής τῆς ἀγάπης».
Καί τό προσωνύμιο αὐτό ἐπεκράτησε ἀφενός γιατί ὁ ἅγιος Ἰωάννης εἶναι ὁ ἀπόστολος καί εὐαγγελιστής πού ἀναφέρεται περισσότερο ἀπό ὅλους τούς ἄλλους, τόσο στό εὐαγγέλιό του ὅσο καί στίς καθολικές ἐπιστολές του, δηλαδή στίς ἐπιστολές του πρός ὅλους τούς χριστιανούς, στήν ἀγάπη, καί ἀφετέρου γιατί ἐκφράζει καί ἐκδηλώνει περισσότερο ἀπό ὅλους τούς ἄλλους μαθητές τοῦ Χριστοῦ τήν ἀγάπη του πρός τόν διδάσκαλό του, ἀνακύπτοντας ἐπί τό στῆθος του στόν Μυστικό Δεῖπνο καί ρωτώντας τον μέ ἀγωνία ποιός εἶναι αὐτός πού θά τόν προδώσει, ἀλλά καί μένοντας κοντά του καί κοντά στήν Παναγία Μητέρα του τήν ὥρα τῆς Σταυρώσεως.
Καί αὐτήν τήν ἀγάπη του τοῦ τήν ἀνταπέδιδε ὁ Χριστός μέ διαφόρους τρόπους, ἔτσι ὥστε ὁ ἴδιος νά θεωρεῖ ὅτι ἦταν «ὁ μαθητής ὅν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς», ὁ ἠγαπημένος μαθητής τοῦ Κυρίου.
Ὡς νεώτερος ἀπό ὅλους τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ ἔζησε ἴσως, ἀδελφοί μου, ἐντονότερη τήν ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ, γιά τόν ὁποῖο ἐγκατέλειψε τά πάντα, στόν ὁποῖο ἀφιέρωσε τή ζωή του καί τήν ὕπαρξή του, παραμένοντας ἁγνός καί παρθένος μέχρι τέλους, ἀλλά καί γιά τόν ὁποῖο ὑπέμεινε τόσες κακουχίες καί ἐξορίες καί ταλαιπωρίες. Γι᾽ αὐτό καί ἐμμένει στήν ἔννοια τῆς ἀγάπης, τήν ὁποία ὁ Χριστός μέ τή διδασκαλία του καί μέ τή ζωή του μᾶς ἀποκάλυψε.
Σέ αὐτήν, λοιπόν, τήν ἔννοια τῆς ἀγάπης θά εἶναι ἀπόψε ἀφιερωμένος ὁ λόγος μας, πρός τιμήν τοῦ μαθητοῦ τῆς ἀγάπης, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τοῦ ἐπιστηθίου, τοῦ παρθένου, τοῦ ἠγαπημένου μαθητοῦ τοῦ Κυρίου.
«Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μένει, καί ἡ ἀγάπη αὐτοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡμῖν».
Ὁ Χριστός ζητᾶ ἀπό ἐμᾶς τήν ἀγάπη, τήν ἀγάπη πρός τούς ἀδελφούς μας, καί τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό. Καί τήν ζητᾶ χωρίς νά διακρίνει τή μία ἀπό τήν ἄλλη, ἀλλά ζητώντας τες καί τίς δύο μαζί, γιατί δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπάρξει ἡ μία χωρίς τήν ἄλλη. Δέν εἶναι δυνατόν νά ἔχουμε ἀγάπη πρός τόν Θεό, ἐάν δέν ἔχουμε ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους, οὔτε μποροῦμε νά ἀγαποῦμε τούς ἀνθρώπους, ἐάν δέν ἀγαποῦμε τόν Θεό. Γιατί ἡ ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους πηγάζει, ἀδελφοί μου, ἀπό τήν ἀγάπη μας πρός τόν Θεό.
Ἐάν δέν πιστεύουμε στόν Θεό καί ἐάν δέν ἀγαποῦμε τόν Θεό, ὥστε νά θέλουμε νά τηροῦμε τίς ἐντολές του, τότε δέν ἔχουμε λόγο νά ἀγαποῦμε τούς ἀδελφούς μας, γιατί δέν εἶναι τίποτε γιά ἐμᾶς· ἤ εἶναι, ὅπως κάποιοι πιστεύουν, ἀνταγωνιστές μας, ἀντίπαλοί μας, ἐχθροί μας. Τό βλέπουμε, ἄλλωστε, αὐτό νά ἰσχύει στόν κόσμο μας. Ὁ ἕνας ἄνθρωπος ἀντιμετωπίζει τόν ἄλλο μέ σκληρότητα καί μέ ἐχθρότητα, γιατί δέν αἰσθάνεται ὅτι τόν συνδέει τίποτε μαζί του.
Καί ἄς μήν νομίσουμε ὅτι αὐτή ἡ συμπεριφορά εἶναι ἀκραία ἤ σπάνια, γιατί καί μόνο ἡ ἐπιδίωξη τοῦ συμφέροντός μας, χωρίς νά λαμβάνεται ὑπόψη τό συμφέρον ἤ τό δίκαιο τοῦ ἄλλου ἀνθρώπου, ἀποδεικνύει τή σκληρή καί ἐχθρική στάση μας ἀπέναντί του.
Ἀντίθετα ὅμως, ἐάν πιστεύουμε στόν Θεό, τότε ἀγαποῦμε καί τούς ἀνθρώπους γύρω μας ὡς τέκνα τοῦ Θεοῦ καί ὡς ἀδελφούς μας.
Καί ἐάν τούς ἀγάπουμε, τότε ἔχουμε, λέγει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης, μέσα μας τόν Θεό, καί ἡ ἀγάπη του εἶναι πλήρης καί τέλεια μέσα στήν ψυχή μας.
Πῶς ὅμως ἔχουμε τόν Θεό μέσα μας; Τόν ἔχουμε, ἀδελφοί μου, γιατί «ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί», ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη. Καί ἐάν ἔχουμε ἀγάπη στήν ψυχή γιά τούς ἀδελφούς μας, ἔχουμε καί Αὐτόν πού εἶναι ἀγάπη, ἔχουμε τόν Θεό μέσα μας. Καί καθώς ἔχουμε τόν Θεό στήν ψυχή μας, ἔχουμε τήν πληρότητα τῆς ἀγάπης του καί γιά μᾶς. Γιατί ὁ Θεός δέν κάνει διακρίσεις. Ἀνταποδίδει τήν ἀγάπη μας μέ τήν ἀγάπη του, καί μένει στήν ψυχή μας, γιατί ἐμεῖς θελήσαμε νά τόν βάλουμε μέσα μας, οἰκειούμενοι τήν ἀγάπη πού Ἐκεῖνος μᾶς δίδαξε καί Ἐκεῖνος ἔδειξε πρῶτος ἀπό ὅλους σέ μᾶς.
Ἀδελφοί μου, ἀναζητοῦμε πολλές φορές τόν Θεό, ἀγωνιζόμασθε νά τόν ἔχουμε καί νά τόν διατηροῦμε στήν ψυχή μας καί δέν μποροῦμε νά βροῦμε τόν τρόπο. Γι᾽ αὐτό ἄς ἀκούσουμε τήν προτροπή τοῦ εὐαγγελιστοῦ τῆς ἀγάπης, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ εὐαγγελιστοῦ, πού μᾶς λέγει: «Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὁ Θεός ἐν ἡμῖν μένει», καί ἄς προσπαθήσουμε νά οἰκειοποιηθοῦμε καί ἐμεῖς τήν ἀγάπη πρός τούς ἀδελφούς μας, πρός κάθε ἄνθρωπο ἀνεξαιρέτως, ἀπομακρύνοντας τούς ἐγωισμούς, τίς κακίες, τά συμφέροντα, τίς ἰδιοτροπίες καί ὅ,τι μᾶς χωρίζει ἀπό αὐτούς, γιά νά γίνουμε καί ἐμεῖς οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ καί νά τόν ἔχουμε κατοικοῦντα καί μένοντα στίς ψυχές μας.
Πολλές φορές ἀκοῦμε ἀνθρώπους πού τονίζουν ὅτι δέν ἔχουν καμία σχέση μέ τόν Θεό ἤ ὅτι δέν πιστεύουν στόν Θεό, καί ὅμως θέλουν πολλές φορές νά μᾶς κάνουν καί τούς φιλάνθρωπους καί θέλουν δῆθεν νά δείχνουν ὅτι ἀγαποῦν τόν ἄνθρωπο. Εἶναι ἀδύνατο αὐτό, ὅπως λέγει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ἀλλά καί ὅπως λέγει καί ὁ Χριστός. Δέν μποροῦν, ἐάν δέν ἀγαποῦμε τόν Θεό, ἐάν δέν πιστεύουμε στόν Θεό, εἶναι ἀδύνατο νά ἀγαπήσουμε τόν ἄνθρωπο, τόν ὅποιο ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἤ ἀκόμη λένε ὅτι δέν πιστεύουν στόν Θεό, καί ὅμως κάνουν δῆθεν φιλανθρωπίες, ἀνήκουν σέ διάφορους συλλόγους, οἱ ὁποῖοι σύλλογοι ἔχουν μόνο σκοπό τήν προβολή, καί αὐτή τους ἡ ἐπιδίωξη δέν εἶναι ἁγνή, δέν ἀποβλέπει στό νά ἀγαπήσουν τόν ἄνθρωπο, διότι δέν ἔχουν ἀγάπη γιά τόν Θεό. Ἐάν θέλουμε νά ἔχουμε τόν Θεό μέσα μας, θά ἐξαρτηθεῖ ἀπό τή σχέση πού ἔχουμε μέ τούς συνανθρώπους μας.
***
Ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων στον Εσπερινό επί τη μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο πανηγυρίζον Ιερό Εξωκκλήσιο Ναούσης.