Ελευθερουπόλεως Χρυσόστομος: «Λόγος εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου»

Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί πατέρες

Δοξάζουμε τόν Ὕψιστο πού μᾶς ἀξίωσε καί ἐφέτος νά γιορτάσουμε τήν Κοίμηση τῆς Παναγίας μας. Ἡ σημερινή γιορτή, ὅπως ξέρετε, εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀπ’ ὅλες τίς θεομητορικές γιορτές τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους καί γιορτάζεται πανηγυρικά σ’ ὅλον τόν Ὀρθόδοξο χριστιανικό κόσμο. Θεωρεῖται, ὅπως εἴπαμε, ἡ κυρίως γιορτή τῆς Παναγίας, ἐνῶ ὁλόκληρος σχεδόν ὁ μήνας Αὔγουστος εἶναι ἀφιερωμένος σ΄ Αὐτήν. Πρίν ἀπό τή γιορτή, ὅπως συμβαίνει στίς μεγάλες γιορτές τῆς πίστεώς μας  τηροῦμε νηστεία 14 ἡμερῶν, νηστεία μάλιστα αὐστηρά. Τά δέ ἀπογεύματα τοῦ Δεκαπενταυγούστου  ψάλλονται οἱ κατανυκτικές Παρακλήσεις στήν Θεοτόκο (διαδοχικά ἡ μεγάλη καί ἡ μικρή Παράκληση).

Μέσα στό πλαίσιο τῆς Ἱερᾶς μας  Παράδοσης  καί τήν πλούσια ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας αὐτές τίς ἡμέρες οἱ πιστοί βιώνουν  εὐλαβικά τήν Κοίμηση (θάνατο) τῆς Παναγίας, διότι ἡ Παναγία μας πέθανε ὅπως ὅλοι μας, ὅπως καί ὁ Υἱός της, ὅμως στή συνέχεια «μετέστη», ἀνέβηκε μέ τήν ψυχή καί τό σῶμα στούς Οὐρανούς καί βρίσκεται ἐκεῖ κοντά στόν Χριστό, νά πρεσβεύει καί νά παρακαλεῖ γιά μας. Γί αὐτό καί ψάλλουμε μέ δικαία καύχηση: «Ἐν τῆ Γεννήσει τήν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῆ Κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες, Θεοτόκε..». Ὁ τάφος της, ἐκεῖ στή Γεθσημανή, βρέθηκε κενός τρεῖς μέρες μετά τήν Κοίμησή της, ὅταν ἀνοίχτηκε γιά νά προσκυνήσει τό Πανάγιο Σῶμα της ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς, πού ἔφτασε καθυστερημένος, ὅπως τά  οἰκονόμησε ὁ Θεός. Διότι γιά τούς ἄλλους Ἀποστόλους καί Ἱεράρχες εἶχε οἰκονομήσει ὁ Πανάγαθος νά φτάσουν ἐγκαίρως… πάνω σέ σύννεφα, «μεταρσίως αἰρόμενοι» ὁ καθένας ἀπό τά πέρατα τοῦ κόσμου, ὅπου ἦσαν σκορπισμένοι, γιά νά κηρύττουν τό Εὐαγγέλιο. Ἡ Παναγία εἶχε πληροφορηθεῖ τό θλιβερό κατ’ ἄνθρωπον «νέο» τρεῖς μέρες νωρίτερα· ὄχι ἁπλῶς γιά νά μήν ταραχθεῖ πού θά πέθαινε καί νά προετοιμαστεῖ, ἀλλά καί νά χαρεῖ πού θά πήγαινε στήν αἰώνια Βασιλεία δίπλα στόν ἀγαπημένο Υἱό καί Θεό της. Πῆγε ὅπως συνήθιζε νά προσευχηθεῖ γιά τελευταία φορά στή γῆ καί ἔδωσε τά δύο μοναδικά φορέματά της σέ δύο χῆρες γυναῖκες, πού ἦσαν κοντά της. Ἔπειτα περίμενε τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ, πού μία δυνατή βροντή τούς ἔφερε ἀμέσως δίπλα στό νεκροκρέβατό της, γιά νά πάρουν τήν εὐλογία της, πρίν ἔρθει ὁ Χριστός μέ τούς Ἀγγέλους γιά νά παραλάβει τήν παναγία ψυχή της. «Καί Σύ, Υἱέ καί Θεέ μου παράλαβέ μου τό πνεῦμα».

 Γιά τήν πάνσεπτη Κοίμηση τῆς Θεοτόκου δέν ὑπάρχουν ἱστορικές μαρτυρίες ἀπό τήν Καινή Διαθήκη. Γι’ αὐτήν ὅμως  μαθαίνουμε ἀπό τίς διηγήσεις σημαντικῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀνδρῶν, ὅπως τῶν Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτη, Μόδεστου Ἱεροσολύμων, Ἀνδρέα Κρήτης, Γερμανοῦ Κωνσταντινουπόλεως, Ἰωάννη Δαμασκηνοῦ κ.ἄ., καθώς καί ἀπό τά σχετικά ὑπέροχα τροπάρια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑμνολογίας. Στά κείμενα αὐτά διασώζεται ἡ «ἀρχαία καί ἀληθεστάτη» παράδοση τῆς Ἐκκλησίας γι’ αὐτό τό Θεομητορικό γεγονός.

Πάνω στόν τάφο της χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός, πού ἀποδίδεται στήν Ἁγία Ἑλένη. Μετά τήν καταστροφή του, ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου Μαρκιανός (450-457) μέ τή δεύτερη σύζυγό του Πουλχερία ἔχτισαν ἕνα νέο ναό, πού ὑπάρχει μέχρι σήμερα…

Μεταξύ, τώρα, τῆς δικῆς μας Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας  καί τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχει κάποια σημαντική δογματική διαφορά σχετικά μέ τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου. Ἡ Καθολική Ἐκκλησία πιστεύει στό δόγμα τῆς ἐνσώματης ἀνάληψης τῆς Θεοτόκου. Ἀντίθετα, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κάνει λόγο πρῶτα γιά Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, δηλαδή πραγματικό θάνατο (χωρισμό ψυχῆς καί σώματος) καί στή συνέχεια γιά μετάσταση τῆς Θεοτόκου, δηλαδή ἀνάσταση (ἕνωση ψυχῆς καί σώματος) καί ἀνάληψή της κοντά στόν Υἱόν της.

Ἔτσι, ἀγαπητοί συνεορταστές, ἐν συντομία ἔχει ἡ σημερινή κορυφαία Θεομητορική γιορτή τῆς Ἐκκλησίας μας. Μέ πίστη καί ἀγαλλίαση ψυχῆς ἄς πορευθοῦμε στούς Ναούς μας καί ταπεινά ἄς προσκυνήσουμε τήν ἁγία εἰκόνα τῆς Θεομήτορος καί μέσα ἀπό τή ψυχή μας ἄς παρακαλέσουμε τήν Παναγία Μητέρα μας ὑπέρ ἑαυτῶν καί ἀλλήλων καί προπάντων νά γίνουμε καλοί χριστιανοί χωρίς μέ τίς πράξεις μας νά λυποῦμε τόν Υἱό καί Θεό της. Ἀμήν

Διάπυρος εὐχέτης πρός τόν Υἱόν καί Θεόν της

† Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ