«Μοναχισμός, η αυθεντική βίωση του Ευαγγελίου»

Αρχιμ. Παύλου Ιωάννου, Ηγουμένου Ι.Μονής Αγίου Γεωργίου Αρμά*

«Το Ευαγγέλιον είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Το Ευαγγέλιον είναι το Μέγα της ευσεβείας Μυστήριον· ότι ο Θεός εφανερώθη εν σαρκί.

Εις αυτό το Ευαγγέλιον, εις το γεγονός της Θείας Ενανθρωπήσεως θεμελιούται η Εκκλησία. Αυτό είναι το περιεχόμενόν Της, Αυτό είναι η ζωή Της, Αυτό είναι η Εκκλησία. Εις την Εκκλησίαν βιώνομε το γεγονός της Θείας Ενανθρωπήσεως, ως προϋπόθεσιν της ιδικής μας θεώσεως. Επειδή ο Θεός ενηνθρώπησε δύναται να θεωθή ο άνθρωπος. Και αυτήν την θέωσιν, αυτήν τη μοναδικήν δυνατότητα υπερβάσεως του θανάτου, αναζητούμεν εις την Εκκλησίαν, δι΄ αυτό υπάρχει η Εκκλησία, αυτό προσφέρει η Εκκλησία.

Ο Μοναχισμός, ως η γρηγορούσα συνείδησις της Εκκλησίας υπενθυμίζει διαρκώς αυτήν την αλήθειαν. Καλεί όλον το πλήρωμα της Εκκλησίας να μην λησμονήση αυτόν τον στόχον, να μην παγιδευθή εις το σχήμα του κόσμου τούτου το οποίον παράγεται. Ο Μοναχισμός είναι μία διαρκής μαρτυρία του νοήματος της ζωής του ανθρώπου, μαρτυρία και του στόχου, αλλά και του τρόπου της ζωής. Ο Μοναχισμός πτερούμενος υπό του Θείου έρωτος είναι μία διαρκής μαρτυρία, αλλά και διαμαρτυρία, διά τον κίνδυνον η σχέσις του ανθρώπου μετά του Θεού να γίνη μία συμβατική σχέσις.

Ο Μοναχός εξέρχεται του κόσμου διά να ζήση την παρουσίαν του Θεού, αυτό το οποίον αποτελεί τον σκοπό της Εκκλησίας του Χριστού. Η έξοδος αύτη δεν σημαίνει άρνησιν της κοινωνίας ή της κοινωνικής ζωής αλλά ένταξιν αυτών εις την κοινωνίαν του Θεού.

Η έξοδος πραγματοποιείται ως πορεία προς την ελευθερίαν του Θεού και μετοχή εις αυτήν και συντελείται με την τήρησιν των εντολών. Ο Ορθόδοξος Μοναχισμός είναι ησυχαστικός. Η νοερά ησυχία του ορθοδόξου Μοναχού γεννάται από την μετάνοιαν και την εκζήτησιν της φυλάξεως των εντολών του Θεού. Ο Μοναχός είναι ο τύπος του αληθινού Χριστιανού, μία νήφουσα και συνεχώς ασκουμένη ύπαρξις, ασκουμένη εις το να απαρνηθή κάθε τι που δεν είναι Θεός ή το θέλημα του Θεού και να επιτύχη την ολοκληρωτικήν αναφοράν και αφιέρωσιν εις τον Κύριον.

Αι Μοναχικαί υποσχέσεις αι οποίαι σκελετώνουν την αυθεντικήν ζωήν των Μοναχών ευρίσκονται εις την Καινήν Διαθήκην και απηχούν τας απαντήσεις του Κυρίου εις τους πειρασμούς της Ερήμου. Με τας υποσχέσεις αυτάς η μοναχική άσκησις διατηρεί τον ευαγγελικό αυτής χαρακτήρα και νικά τους δαιμονικούς πειρασμούς με τους οποίους επιχειρείται η διαφθορά της ανθρωπίνης φύσεως και η αιχμαλωσία εις τον «ζωώδη ευτυχισμόν».

Ο Μοναχισμός βιούται ως μυστήριον μετανοίας αλλά και ως μυστήριον αγάπης. Ο Μοναχισμός είναι φιλάνθρωπος και μετρά τα πάντα με το μέτρον της αγάπης, της καθολικής σωτηρίας των πάντων.

Οφείλομεν να διαφυλάξωμεν τον Μοναχισμόν από τον κίνδυνον παραχαράξεώς του και εκδυτικισμού του. Βασική μέριμνα του αληθινού Μοναχού δεν είναι να κάνει κάτι, αλλά να είναι κάτι. Έργον του Μοναχού είναι η φανέρωσις της ζωής του Χριστού εν τη θνητί σαρκί αυτού.

Αποστολή του Μοναχισμού δεν είναι η υποκατάστασις του Ενοριακού έργου και της Ενοριακής ποιμαντικής δραστηριότητος. Οι άνθρωποι και δη οι νέοι δεν περιμένουν από τους Μοναχούς αυτά τα οποία τους προσφέρει ο κόσμος αλλά αυτό το οποίον αληθώς αναζητούν, αγιότητα, αλήθειαν και αγάπην, δηλαδή την ουσίαν της Μοναχικής Πολιτείας.

Εις το κατώφλιον της νέας χιλιετίας ο πατερικός λόγος ως κατάθεσις αληθείας αλλά και ως στόχος ζωής «Φως μοναχοίς άγγελοι, φως δε ανθρώποις Μοναχική πολιτεία» είναι υπέρ ποτέ άλλοτε σήμερον επίκαιρος».

*Μακαριστός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κυρός Παύλος