του μακαριστού Μητροπολίτου Φθιώτιδος κυρού Νικολάου
(Κυριακή Ε΄Λουκά – Λουκ. ιστ΄ 19-31)
Ἀπό ἀναισθησία ψυχῆς ἔπασχε ὁ πλούσιος τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου. Τό πάθος τοῦ πτωχοῦ Λαζάρου, ὁ ὁποῖος κατέκειτο στόν πυλώνα καταπληγωμένος καί περίμενε τά ψίχουλα γιά νά ἐπιζήσει, δέν διέγειρε κανένα συναίσθημα λύπης. Δέν συνεκινεῖτο καθόλου ἀπό τή θλίψη του. Μέ ἀπάθεια τόν ἔβλεπε ἀπό τούς μεγαλοπρεπεῖς ἐξῶστες τοῦ ἀνακτόρου του νά σέρνεται καί νά κυλιέται ἀπό τούς πόνους. Ἡ ἀπανθρωπιά τοῦ εἶχε κλείσει τήν καρδιά. Τόν πλοῦτο θεωροῦσε δικό του κτῆμα καί τόν σπαταλοῦσε γιά τήν θεραπεία τῆς ἡδονῆς του. Ἀγνώμων καί ἀχάριστος πρός τό Θεό πού τοῦ ἐχάρησε τά πλούτη, δέν ἀνταπέδωσε τήν εὐεργεσία, ἀλλά τά ἐσκόρπισε θεραπεύων τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες του.
Ἀγνόησε ὁ ἀνελεήμων πλούσιος, ὅτι ἡ πραγματική ἀπόλαυση βρίσκεται στήν ἀγάπη τοῦ πλησίον, ὅτι δέν ὑπάρχει μεγαλύτερη χαρά στήν ψυχή ἀπό τή χαρά πού γεννᾶται ἀπό τήν ἐλεημοσύνη. Ἀγνόησε, ὅτι ἐκεῖνος πού πλουτίζει ἄλλους, πλουτίζει αἰώνιο πλοῦτο, ἀδαπάνητο, ἀληθινό γιά τόν ἑαυτό του στήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Δέν σκέφθηκε ποτέ, ὅτι κάποτε θά ἔδινε λόγο γιά τή διαχείρηση τοῦ πλούτου του καί ὅτι θά ἐτιμωρεῖτο γιά τήν ἀσπλαχνία καί σκληροκαρδία του.
Ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι χριστομίμητη ἀρετή. Ὁ ἐλεῶν ἀκολουθεῖ τά ἴχνη τοῦ ἐλεήμονος Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος «ἐπτώχευσε δι΄ ἡμᾶς πλούσιος ὤν, ἵνα ἡμεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτήσωμεν». Ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι πράξη δικαιοσύνης, γιατί ἀποδίδει τά ὀφειλόμενα σ΄ ἐκείνους πού τά ἔχουν ἀνάγκη. Διότι ἐκεῖνος πού ἔχει πολλά, τά ἔχει ἀπό τόν Θεό καί εἶναι οἰκονόμος καί διαχειριστής τῶν ἀγαθῶν τοῦ Θεοῦ. Ὅσο δίνει τόσο πλουτίζει περισσότερο. Φαινομενικά σκορπίζει, στήν οὐσία ὅμως συνάγει θησαυρούς στόν οὐρανό, ὅπου «οὔτε σής, οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καί ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδέ κλέπτουσι».
Ὁ Θεός στούς ἐλεήμονες εἶναι ἐλεήμων καί στούς σκληροκάρδους δίκαιος κριτής. Ὁ πλούσιος βρῆκε τήν ἀνάλογη μέ αὐτή πού ἔδειξε στόν πτωχό συμπεριφορά ἀπό τόν ἴδιο τό Θεό.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνός ὀνομάζει τήν ἐλεημοσύνη «ἀρίστη τῶν πραγματιῶν», διότι ἀντί ὀλίγων κερδίζουμε τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί ἀντί τῶν προσκαίρων ἀγαθῶν λαμβάνουμε ἀϊδιο δόξα. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος τήν ὀνομάζει «τροφή τῆς ψυχῆς» καί λέγει, ὅτι ἐκεῖνος πού δουλέυει ἀνυπόκριτα στόν πλησίον του, «παντός πάθους ἐλευθεροῦται καί τῆς θείας ἀγάπης καί γνώσεως μέτοχος καθίσταται». Ἰατροί λοιπόν τῶν ψυχῶν μας, εὐεργέτες καί προστάτες εἶναι οἱ πτωχοί. Δίνεις ὕλη καί παίρνεις πνεῦμα. Δίνεις φθαρτά καί παίρνεις ἄφθαρτα. Δίνεις ἐπίγεια καί παίρνεις ἐπουράνια. Δίνεις χρήματα καί παίρνεις οὐρανίους θησαυρούς.
Σήμερα, ἡ ἐξάσκηση τῆς ἐλεημοσύνης παρουσιάζει μερικές δυσκολίες. Ἡ ἐπετεία ἔχει γίνει ἐπάγγελμα καί δέν μπορεῖ νά διακρίνει ὁ χριστιανός τόν ἐπαγγελματία ἐπαίτη ἀπό τόν ἔχοντα ἀνάγκη. Διαβάζουμε στίς ἐφημερίδες, ὅτι στήν τρώγλη ἑνός ζητιάνου ἀνεκάλυψαν ἑκατομμύρια, ὅτι ἄλλος μέ τήν ἐπαιτεία ἔκτισε πολυκατοικίες, ὅτι θηριώδεις γονεῖς προκαλοῦν σωματικές κακώσεις στά παιδιά τους γιά νά τά περιφέρουν στούς δρόμους καί νά προκαλοῦν τόν οἶκτο τῶν ἀνθρώπων. Βλέπουμε τούς ἐπαῖτες ἔξω ἀπό τούς ναούς καί δέν ξέρουμε ἄν ἔχουν πραγματική ἀνάγκη. Μάλιστα δέ μερικοί ἀπ΄ αὐτούς εἶναι τόσο ἀπαιτητικοί, πού μόνοι τους ἀποκαλύπτουν τά κίνητρα τῆς ἐπαιτείας τους.
Χωρίς νά δεσμεύουμε τήν ἐλευθερία τῶν πιστῶν νά συμπεριφέρονται σ΄ αὐτές τίς περιπτώσεις κατά συνείδηση, ἔχουμε νά ὑποδείξουμε τήν ἐκκλησιαστική ἐλεημοσύνη. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει τό φιλόπτωχο ταμεῖο μέ τά χρήματα τοῦ ὁποίου ἀντιμετωπίζονται οἱ ἀνάγκες τῶν ἀναξιοπαθούντων ἐνοριτῶν. Ἐλεοῦνται ἐκεῖνοι πού ἔχουν πραγματική ἀνάγκη καί τούς ὁποίους ἀνακαλύπτουν οἱ κοινωνικοί λειτουργοί τῆς Ἐκκλησίας ὕστερα ἀπό ἔρευνα καί ἐξέταση. Ἐκεῖ ἡ ἐλεημοσύνη «πιάνει», ὅπως λέει ὁ λαός μας. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους ἡ ἐλεημοσύνη ἔχει καί ἕνα ἄλλο ἀκόμα πνευματικό κέρδος. Δέν εἶναι ἀτομική, ἀλλά ἐκκλησιαστική. Ἐλεεῖς καί δέν φαίνεσαι ἐσύ, φαίνεται ἡ Ἐκκλησία. Δέν δοξάζεται τό δικό σου ὄνομα, ἀλλά τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος γράφει γιά τήν ἐλεημοσύνη: «Ὅπου ἔλεος, δικαστήριον οὐ κάθηται ὅπου ἔλεος, οὔκ ἔστιν ἐξέτασις ὅπου ἔλεος, εὐθύναι οὐκ ἀπαιτοῦνται ὅπου ἔλεος, συγχωρεῖται ἡ ἀπολογία». Ἄς ἐλεοῦμε λοιπόν τούς πτωχούς ἀδελφούς μας μέ ὅποιο τρόπο ἠμποροῦμε, ὄχι μόνο ἐκ τοῦ περισσεύματος, ἀλλά καί ἐκ τοῦ ὕστερήματός μας. Ὑπάρχουν καί σήμερα στήν κοινωνία μας Λάζαροι πολλοί.
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
