Μοναχική Σύναξη στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας

Την Δευτέρα 2 Ιανουαρίου το απόγευμα πραγματοποιήθηκε σύναξη ιερομονάχων, μοναχών και μοναζουσών της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά στην Βέροια.

Στο καθολικό της Ιεράς Μονής έψαλλαν επίκαιρους ύμνους οι αδελφότητες από την Ιερά Μονή Αγίας Κυριακής Λουτρού, Ιεράς Μονής Αγίων Πάντων Παλατιτσίων και Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας.

Στην σύναξη, που παρουσίασε ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως αρχιμ. Αθηναγόρας Μπίρδας, χαιρετισμό απηύθηνε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων, ενώ κύριος ομιλητής ήταν ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μ. Μονής Βατοπαιδίου αρχιμ. κ. Εφραίμ ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «η διακονία των ανθρώπων στο κόσμο και τα μοανχικά καθήκοντα».

Μετά το πέρας των ομιλιών ακολούθησε στο αρχονταρίκι της Ιεράς Μονής η κοπή της Βασιλόπιτας.

Χαιρετισμός του σεβσμιωτάτου στη μοναχική σύναξη.

Ἡ ἀρχή τοῦ νέου χρόνου μᾶς δίνει καί φέτος μία εὐλογημένη εὐκαιρία συνάξεως ὅλων τῶν μοναχῶν καί τῶν μοναζουσῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας ὑπό τή φιλόξενη καί στοργική σκέπη τῆς Μητέρας καί προστάτιδος τῶν μοναζόντων, τῆς Παναγίας μας, ἐδῶ στήν Ἱερά Μονή τῆς Παναγίας Δοβρᾶ.

Καί εἶναι μία ἰδιαίτερα εὐλογημένη συγκυρία γιά δύο λόγους, ἀφενός γιατί ἡ ἀρχή τοῦ χρόνου προσφέρει πάντοτε μία καλή εὐκαιρία περισυλλογῆς, αὐτοεξετάσεως καί ἐπαναπροσδιορισμοῦ τῶν στόχων μας καί τῶν πράξεών μας, καί ἀφετέρου γιατί ἡ Ἐκκλησία μας σηματοδοτεῖ τήν πορεία μας στόν νέο χρόνο μέ δύο μεγάλες ἀσκητικές μορφές, τῶν ὁποίων τή μνήμη ἑορτάσαμε χθές καί σήμερα, τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Βασιλείου τοῦ οὐρανοφάντορος, καί τοῦ ἁγίου Σεραφείμ τοῦ Σαρώφ.

Οἱ δύο αὐτοί ἅγιοι καί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο βίωσαν τή μοναχική ζωή καί πολιτεία, καθώς καί οἱ δύο ἔζησαν ἀσκητικά, σέ ἐρημητήρια ἀπόκοσμα, ἀλλά συγχρόνως διακόνησαν καί τούς ἀνθρώπους, ὁ μέν Μέγας Βασίλειος ὡς ἱεράρχης καί ἀρχιεπίσκοπος Καισαρείας, ὁ δέ ἅγιος Σεραφείμ ὡς πνευματικός καί ὡς ὁδηγός στήν ἐν Χριστῷ ζωή πολλῶν ἀνθρώπων, τούς ὁποίους θεράπευε καί ψυχικά καί σωματικά, μᾶς δίνουν τήν ἀφορμή γιά τό θέμα τῆς σημερινῆς μοναχικῆς μας συνάξεως τό ὁποῖο ἀφορᾶ τή στάση τοῦ μοναχοῦ πού διακονεῖ στόν κόσμο ἤ ἐξυπηρετεῖ τίς ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων στή Μονή καί πῶς αὐτός μπορεῖ νά συνδυάζει τή μοναχική ζωή μέ τή διακονία στόν κόσμο καί τήν ἐπαφή μέ τούς ἀνθρώπους.

Μοναχική ζωή καί συνάφεια μέ τόν κόσμο εἶναι στή βάση δύο ἀντίθετες ἔννοιες, ἐφόσον ὁ μοναχός ἀφοσιώνεται στόν Θεό, ἐγκαταλείποντας τόν κόσμο καί ὅ,τι τόν συνδέει μέ αὐτόν.

Μέ τόν ἀπόλυτο αὐτό καί καθαρό τρόπο ἔζησαν τή ζωή τους πολλοί μοναχοί καί ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅμως ἡ φυγή ἀπό τόν κόσμο καί ἡ ξενιτεία, στίς ὁποῖες ἀναφέρονται καί τίς ὁποῖες συστήνουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς βάση καί θεμέλιο τῆς μοναχικῆς πολιτείας, δέν νοοῦνται μόνο τοπικά καί γεωγραφικά, ἀλλά καί πνευματικά. Φυγή ἀπό τόν κόσμο δέν σημαίνει ἀπομακρύνομαι ἀπό τήν πόλη ἤ τό χωριό καί ζῶ στήν ἔρημο, ἀλλά ζῶ τήν ἔρημο μέσα στήν ψυχή μου.

Ἐγκαταλείπω τόν κόσμο καί ζῶ γιά τόν Χριστό, σημαίνει ἀδειάζω τόν ἑαυτό μου ἀπό τόν κόσμο καί ἐνθρονίζω τόν Χριστό, ὁπουδήποτε καί ἐάν ζῶ. Γι᾽ αὐτό καί οἱ πατέρες λέγουν ὅτι δέν εἶναι ὁ τόπος πού σέ κάνει μοναχό ἀλλά ὁ τρόπος.

Αὐτό βεβαίως δέν σημαίνει ὅτι θά ἐγκαταλείψουμε τόν τόπο, θά ἐγκαταλείψουμε, δηλαδή, τά μοναστήρια καί θά ζοῦμε στόν κόσμο, πιστεύοντας ὅτι ζοῦμε τή μοναχική ζωή μέσα μας. Ὁ τόπος καί ἡ μόνωση πού αὐτός μᾶς προσφέρει, μᾶς προστατεύουν ἀπό τούς περισπασμούς καί τούς πειρασμούς τοῦ κόσμου καί μᾶς βοηθοῦν νά ἐπικεντρωθοῦμε στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, στόν ὁποῖο ἀφιερώσαμε τή ζωή μας καί τήν ὕπαρξή μας, καί στήν ἄσκηση καί τήν πνευματική μας καλλιέργεια.

Γι᾽ αὐτό καί ὁ μοναχός δέν ἐπιδιώκει καί δέν πρέπει νά ἐπιδιώκει μέ δική του πρωτοβουλία τήν ἐπαφή μέ τόν κόσμο, χωρίς ὅμως νά ἐπαναπαύεται στήν ἰδέα ὅτι, ἐάν δέν ἔχει ἐπαφή μέ τόν κόσμο, ἐάν κλείνεται στούς τοίχους τῆς Μονῆς του, ἁγιάζεται καί σώζεται αὐτομάτως.

Αὐτό ἀποδεικνύουν καί οἱ λόγοι τοῦ Μεγάλου Βασιλείου στήν ἐπιστολή του πρός τόν ἐπίσκοπο Σεβαστείας Εὐστάθιο, ὁ ὁποῖος τόν εἶχε ρωτήσει σχετικά μέ τή μοναχική ζωή στό ἀσκητήριο τοῦ Πόντου, ὅπου βρισκόταν. Γράφει, λοιπόν, ὁ Μέγας Βασίλειος: «Ἐγώ ἅ μέν ποιῶ αὐτός ἐπί τῆς ἐσχατιᾶς ταύτης, νυκτός καί ἡμέρας, γράφειν αἰσχύνομαι. Κατέλιπον μέν γάρ τάς ἐν ἄστει διατριβάς, ὡς μυρίων κακῶν ἀφορμάς, ἐμαυτόν δέ οὔπω ἀπολιπεῖν ἠδυνήθην». Ντρέπομαι, γράφει ὁ ἱερός πατήρ, νά πῶ τί κάνω ἡμέρα καί νύχτα στήν ἐρημιά αὐτή. Γιατί παρότι ἐγκατέλειψα τή ζωή τῆς πόλεως καί τίς ἀπασχολήσεις της, ὡς ἀφορμή χιλιάδων κακῶν, δέν μπόρεσα ἀκόμη νά ἐγκαταλείψω τόν ἑαυτό μου.

Ἡ ἐγκατάλειψη τοῦ ἑαυτοῦ μας καί τοῦ κόσμου εἶναι, λοιπόν, τό ζητούμενο, εἴτε ζοῦμε ἀποκλειστικά μέσα στό μοναστήρι, εἴτε ἐρχόμαστε σέ ἐπαφή μέ τούς ἀνθρώπους εἴτε διακονοῦμε στόν κόσμο ὡς ἄγαμοι κληρικοί, καί αὐτό θά πρέπει νά προσπαθοῦμε νά ἐπιτύχουμε πάσῃ θυσίᾳ, ὅπως καί ἄν ζοῦμε.

Τή δυνατότητα αὐτοῦ τοῦ συνδυασμοῦ ἀποδεικνύει καί τό αἴτημα τῆς ἀρχιερατικῆς προσευχῆς τοῦ Κυρίου, λίγο πρίν ἀπό τό πάθος του, γιά τούς μαθητές τοy. «Οὐχ ἐρωτῶ σε ἵνα ἄρῃς αὐτούς ἀπό τοῦ κόσμου ἀλλ᾽ ἵνα τηρήσῃς αὐτούς ἐν τῇ ἀληθείᾳ σου». Δέν σοῦ ζητῶ, λέει ὁ Χριστός, πρός τόν Θεό-Πατέρα του, νά βγάλεις τούς μαθητές μου ἔξω ἀπό τόν κόσμο, ἀλλά νά τούς διατηρήσεις μέσα στήν ἀλήθειά σου.

Τί σημαίνει αὐτό; Σημαίνει ὅτι μποροῦμε νά ζήσουμε τήν ἐν Χριστῷ ζωή, μποροῦμε νά ζήσουμε τή μοναχική πολιτεία, ἀφοῦ ὡς μοναχοί ζοῦσαν καί οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καί μαθητές τοῦ Κυρίου, ἔχοντας ἐπαφή καί μέ τόν κόσμο, ἀλλά ὑπό μία προϋπόθεση, ὑπό τήν προϋπόθεση ὅτι θά διατηρούμεθα μέσα στήν ἀλήθεια, μέσα στόν Χριστό καί ὅτι δέν θά ἐπηρεαζόμαστε καί δέν θά συσχηματιζόμαστε μέ τόν κόσμο, ἀλλά θά ζοῦμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ τήν ἀλήθεια τῆς μοναχικῆς μας ἀφιερώσεως ὁτιδήποτε καί ἐάν κάνουμε.

Ἡ διακονία στόν κόσμο ἤ ἡ διακονία τῶν ἀνθρώπων μέσα στή Μονή μας μπορεῖ νά ἀπαιτεῖ μεγαλύτερη προσπάθεια καί μεγαλύτερο ἀγώνα ἀπό ἐμᾶς, ἀλλά εἶναι ἐφικτή, ὅταν γίνεται ὡς διακονία ὑπακοῆς καί ὄχι ὡς προσωπική ἤ ἐγωιστική ἐπιλογή, ὅταν γίνεται μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος μᾶς διατηρεῖ, ἐφόσον ἀγωνιζόμασθε καί ἐμεῖς, ἐν τῇ ἀληθείᾳ του. Ἔτσι ἡ διακονία μας αὐτή γίνεται ὠφέλιμη γιά τούς ἀνθρώπους, γιατί τούς μεταφέρει τήν ἐμπειρία τῆς ἀσκήσεως καί τό βίωμα τῆς μοναχικῆς ζωῆς καί ἐκκεντρίζει καί τή δική τους πνευματική ζωή καί ἄσκηση μέ τήν παράδοση τῆς μοναχικῆς ζωῆς.

Ἀσφαλῶς χρειάζεται μεγάλη προσοχή ἀπό τήν πλευρά μας, ὥστε νά μήν εἴμαστε ἐμεῖς αὐτοί πού θά ἐπηρεασθοῦμε ἀπό τή ζωή τοῦ κόσμου ἀντί νά ἐπηρεάσουμε ἐμεῖς τή ζωή του. Διότι ἀρκετές φορές ἐλλοχεύει ὁ κίνδυνος νά παρασυρθοῦμε, νά ἐκκοσμικευθοῦμε ἐμεῖς, νά συνηθίσουμε τίς συναναστροφές μέ τούς ἀνθρώπους, καί ἐνῶ ξεκινοῦμε ἀπό ἀγαθά κίνητρα καί ἀπό τήν καλή διάθεση νά τούς βοηθήσουμε πνευματικά, στή συνέχεια οἰκειοποιούμεθα τίς συνήθειες καί τίς πρακτικές τῆς ζωῆς τους, ἀναπαυόμαστε σ᾽ αὐτές, ἱκανοποιούμεθα βλέποντας τήν ἀποδοχή πού ἀπολαμβάνουμε ἀπό τούς ἀνθρώπους καί παρεκκλίνουμε ἀπό τίς ἀρχές τῆς μοναχικῆς ζωῆς καί ἀπό τίς ὑποσχέσεις πού δώσαμε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καί ἔτσι ἀποτυγχάνουμε διπλά. Γιατί πέφτουμε στήν παγίδα καί νομίζουμε ὅτι οἱ ἄνθρωποι μᾶς ἀποδέχονται καί μᾶς ἀγαποῦν γιά τήν πνευματικότητά μας ἤ γιά τό σχῆμα πού φέρουμε, ἀλλά αὐτό συμβαίνει συχνά γιατί στά πρόσωπά μας δέν βλέπουν πλέον τόν μοναχό ἤ τόν κληρικό ἀλλά ἕνα ἄνθρωπο ὅμοιο μέ αὐτούς, ἕνα ἁπλό φίλο τους. Καί ἔτσι δέν ὠφελοῦνται, ἐπειδή δέν βλέπουν σέ μᾶς τό πρότυπο τῆς πνευματικῆς ζωῆς πού περιμένουν, ἴσως μάλιστα μερικοί καί σκανδαλίζονται, βλέποντάς μας νά ζοῦμε ὅπως καί οἱ κοσμικοί, ἀλλά καί οὔτε ἐμεῖς ὠφελούμεθα πνευματικά, καθώς οὔτε τή διακονία μας ἐπιτελοῦμε ὅπως πρέπει οὔτε στά μοναχικά μας καθήκοντα εἴμαστε συνεπεῖς.

Ἀνάλογοι κίνδυνοι ἐλλοχεύουν καί γιά τούς μοναχούς καί τίς μοναχές πού ἔχουν ἀναλάβει στά μοναστήρια τή διακονία τῶν ἀνθρώπων. Ἡ ἐπιθυμία μας νά τούς βοηθήσουμε, νά τούς συμπαρασταθοῦμε, νά ἀνταποδώσουμε ἴσως μερικές φορές τήν ἀγάπη τῶν ἀνθρώπων, δέν θά πρέπει νά μᾶς ὁδηγεῖ στήν οἰκειοποίηση τρόπων καί συνηθειῶν τῆς κοσμικῆς ζωῆς. Ἄν οἱ ἄνθρωποι περιμένουν κάτι ἀπό τούς μοναχούς καί τίς μοναχές, αὐτό δέν εἶναι κάτι πού μποροῦν νά βροῦν καί στόν κόσμο, ἀλλά κάτι διαφορετικό, κάτι πνευματικό πού θά τούς στηρίξει, καί αὐτό μπορεῖ νά εἶναι ὁ λόγος, ἀλλά πολύ περισσότερο εἶναι αὐτό πού ἀποπνέει καί μεταδίδει ἡ στάση μας καί ἡ ἀναστροφή μας ὡς μοναχῶν. Καί γι᾽ αὐτό χρειάζεται πολλή προσοχή.

Βέβαια, ὅπως εἶπα καί στήν ἀρχή ἡ ἀποστασιοποίησή μας ἀπό τόν κόσμο καί τούς ἀνθρώπους, ἡ παντελής ἔλλειψη ἐπαφῆς μέ τούς ἀνθρώπους, δέν εἶναι ἡ λύση, διότι τόν κόσμο τόν φέρουμε μέσα μας ἤ μᾶς τόν φέρνουν καί τά σύγχρονα μέσα τῆς τεχνολογίας καί τῆς ἐπικοινωνίας, πού πολλοί καί ἀπό τούς μοναχούς καί τίς μοναχές σήμερα χρησιμοποιοῦν. Καί ἔτσι μπορεῖ νά μήν ἔχουμε σωματική ἤ αἰσθητή ἐπαφή μέ τόν κόσμο καί τούς ἀνθρώπους, καί νά παραμένουμε κλεισμένοι στό μοναστήρι μας ἤ στό κελί μας, ἀλλά νά ἔχουμε ἐπαφή μέσω τοῦ διαδικτύου ἤ τῶν μέσω κοινωνικῆς δικτυώσεως, καί νά εἴμαστε πιό πολύ μέσα στόν κόσμο ἀπό τούς ἀδελφούς πού διακονοῦν σ᾽ αὐτό, ἔχοντας συγχρόνως τήν ψευδαίσθηση ὅτι ζοῦμε τή γνήσια μοναχική ζωή.

Πῶς μποροῦμε νά ἀντιμετωπίσουμε ὅλα αὐτά τά θέματα, ὥστε νά συνδυάσουμε καί τή διακονία στόν κόσμο καί τή διακονία τῶν ἀνθρώπων ἀλλά καί τή μοναχική μας ζωή καί τά μοναχικά μας καθήκοντα, θά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ἀκούσουμε ἀπόψε ἀπό τόν καθηγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βατοπεδίου, πανοσιολογιώτατο ἀρχιμανδρίτη π. Ἐφραίμ, πού διαθέτει μεγάλη πνευματική ἐμπειρία ἀπό τή μακροχρόνια πορεία του ὡς ὑποτακτικός ἁγίων Γερόντων καί ἡγούμενος μιᾶς μεγάλης Ἀδελφότητος.

Τόν εὐχαριστῶ γιά τήν ἀγάπη καί τήν καλωσύνη του νά εἶναι καί πάλι σήμερα κοντά μας καί νά μιλήσει στούς μοναχούς καί τίς μοναχές τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως καί τόν παρακαλῶ νά ἔλθει στό βῆμα καί νά λάβει τόν λόγο.

ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ