Μέσα σέ κλίμα βαθιᾶς κατανύξεως καί μεγάλης εὐλάβειας τελέσθηκε τό ἑσπέρας τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς, 10 Μαρτίου, στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς Νέας Σμύρνης ὁ Κατανυκτικός – Συγχωρητικός Ἑσπερινός. Πρόκειται γιά τόν Ἑσπερινό μέ τόν ὁποῖο οὐσιαστικά ἀρχίζει ἡ κατ’ ἐξοχήν ἱερά περίοδος, ἡ ἱερότερη χρονική περίοδος καί ἡ καρδιά τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
Μέ τήν εἴσοδό μας στόν Καθεδρικό ἱερό Ναό, κάθε πιστός πῆρε τό καλαίσθητο φυλλάδιο πού περιέχει ὁλόκληρη τήν Ἀκολουθία τοῦ κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ, ὥστε νά παρακολουθήσει μέ εὐλάβεια καί κατ’ ἔννοιαν τή μοναδική σέ βάθος καί ὡραιότητα ἀκολουθία. Μετά τήν Εἴσοδο καί τό «Φῶς ἱλαρόν ἁγίας δόξης», οἱ Ἱερεῖς ἄφησαν τά λαμπερά τους ἄμφια, γιά νά ἐνδυθοῦν τά σκουρόχρωμα γιά τό «συνεσκιασμένον καί πενθηρόν καί μυστικόν» τῆς κατανυκτικῆς αὐτῆς περιόδου. Τότε εἶναι πού ἀκούστηκε καί τό Μέγα προκείμενον (σέ Ἦχο πλ. δ’), ὡς κραυγή τοῦ πιστοῦ γεμάτη ἐλπίδα καί φῶς μέσα στό σκοτάδι καί τήν ἀπογοήτευση: «Μή ἀποστρέψῃς τό πρόσωπόν σου ἀπό τοῦ παιδός σου, ὅτι θλίβομαι· ταχύ ἐπάκουσόν μου· πρόσχες τῇ ψυχῇ μου, καί λύτρωσαι αὐτήν».
Ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ πλησίαζε πρός το τέλος της καί πρίν ἀπό τό «Νῦν ἀπολύεις» ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Συμεών ἐξεφώνησε τήν πρώτη Ὁμιλία τῶν κατανυκτικῶν Ἑσπερινῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς μέ θέμα τήν ἐξέχουσα πατερική μορφή τοῦ ἁγίου Κυρίλλου ἐπισκόπου Ἱεροσολύμων, τοῦ Κατηχητῆ, ὅπως πολύ χαρακτηριστικά ὀνομάστηκε. Ὁ ἅγιος Κύριλλος ἐργάστηκε μέ ἰδιαίτερο ζῆλο γιά τήν καλλιέργεια τοῦ ποιμνίου του. Νά ἐμπεδώσει τήν ὀρθόδοξη πίστη καί νά ἐμπνεύσει γνήσια χριστιανική ζωή. Τό μαρτυροῦν τό κυριώτερο ἔργο του πού διασώθηκε, οἱ περίφημες Κατηχήσεις του. Αὐτές χωρίζονται σέ δύο κατηγορίες : Πρῶτον σ᾽ αὐτές πού ἀπηύθυνε πρός τούς Φωτιζομένους καί εἶναι 18 τόν ἀριθμό καί β) σ᾽ αὐτές πού ἐξεφώνησε γιά τούς Νεοφωτίστους, ἀμέσως μετά τό Βάπτισμά τους, κατά τή Διακαινήσιμη Ἑβδομάδα καί ἔχουν ὡς θέμα τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Γιά τόν λόγο αὐτό ὀνομάζονται καί Μυσταγωγικές. Εἶναι πέντε τόν ἀριθμό καί αὐτές θά σχολιάσουμε κατά τούς Κατανυκτικούς Ἑσπερινούς τῶν πέντε Κυριακῶν τῶν Νηστειῶν.
Στή συνέχεια ὁ Σεβασμιώτατος ἑστίασε τήν προσοχή του σέ κάποια σημεῖα τῆς λεγόμενης «Προκατήχησης», δηλαδή τοῦ προλόγου τῶν Κατηχήσεων τοῦ ἁγίου διδασκάλου. Ἄλλωστε τά ὅσα τονίζει ὁ ἅγιος Κύριλλος ἀνταποκρίνονται καί στό πνεῦμα τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς πού ἀπό αὔριο ἀνοίγει τίς πύλες της. Στήν ἀρχή τῆς Τεσσαρακοστῆς ὁ ἅγιος Κύριλλος προέτρεπε τούς Κατηχουμένους : «Ἔχεις σαράντα ἡμέρες γιά νά μετανοήσεις. Ἔχεις πολλή εὐκαιρία καί νά ξεντυθεῖς καί νά καθαριστεῖς καί νά ξαναντυθεῖς καί νά ἔρθεις ὅπως πρέπει στήν Ἐκκλησία. Ἄν ὅμως μένεις ἀμετανόητος στήν κακή σου προαίρεση, ἐγώ πού σοῦ τά λέω τώρα, δέν θά ἔχω πιά καμιά εὐθύνη καί σύ βέβαια μήν περιμένεις νά λάβεις τή θεία Χάρη. Γιατί τό μέν νερό τοῦ Βαπτίσματος θά σέ δεχτεῖ, τό Ἅγιο Πνεῦμα ὅμως δέν θά σέ δεχτεῖ. Ὅποιος ἔχει συνειδητοποιήσει τήν πληγή του, ἄς πάρει καί τό ἔμπλαστρο. Ἄν κάποιος ἔχει πέσει στήν ἁμαρτία, ἄς σηκωθεῖ» (§ 4).
Ἡ προτροπή τοῦ ἁγίου διδασκάλου ἰσχύει καί γιά μᾶς. Μπροστά μας ξανοίγεται τό πέλαγος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ἀγώνας γιά καθαρότητα. Ἀγώνας γιά ἐξαγνισμό. Ἀγώνας γιά μετάνοια. Μᾶς τραυμάτισε ἡ ἁμαρτία; Ἄς ἐπουλώσουμε τήν πληγή διά τῆς Μετανοίας. Πέσαμε στήν ὁποιαδήποτε ἁμαρτία, ἄς σηκωθοῦμε.
Σέ ἄλλο σημεῖο τῆς ὁμιλίας ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέφερε: «Τίποτε ἄλλο δέν ζητάει ἀπό μᾶς ὁ Θεός, παρά μόνο καλή προαίρεση. Μή λές: ῾῾πῶς θά μοῦ ἐξαλειφθοῦν οἱ ἁμαρτίες᾽᾽; Ἐγώ σοῦ ἀπαντῶ : Μέ τή θέληση καί τήν πίστη. Τί πιό σύντομο ἀπ᾽ αὐτό; Ἀλλά ἄν τό στόμα σου λέει ὅτι τό θέλει καί ἡ καρδιά σου δέν τό θέλει, ὁ Θεός πού θά σέ κρίνει δέν ξεγελιέται, γιατί εἶναι καρδιογνώστης. Ἀπομακρύνσου ἀπό σήμερα κιόλας ἀπό κάθε κακία καί ἁμαρτία. Νά μή βγοῦν ἀπό τό στόμα σου ἄσεμνα λόγια. Τά μάτια σου νά μή βλέπουν ἐφάμαρτα καί νά μή θαυμάζουν ἄχρηστες καί βλαβερές εἰκόνες» (§ 8).
Μεγάλη ἔμφαση δίνει ὁ ἅγιος Κύριλλος στήν καλή προαίρεση. Ὁ Θεός εἶναι καρδιογνώστης. Ἡ χριστιανική ζωή καί συμπεριφορά δέν εἶναι προσωπεῖο, μάσκα πού τήν φορᾶμε, ἀλλά ἀποφασιστική ἔκφραση τῆς προαιρέσεώς μας. Μόνο ἄν πιστέψουμε ὁλόθυμα μέ τήν καρδιά μας —ἡ καλή δηλαδή προαίρεση—, τότε ἀνακαινίζεται ἡ ὕπαρξή μας καί μεταβάλλεται ἡ συμπεριφορά μας. Καί αὐτό πραγματοποιεῖται κάτω ἀπό τό βλέμμα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός ὡς καρδιογνώστης δέν ξεγελιέται.
Κλείνοντας ὁ Σεβ. κ. Συμεών τόνισε ἐπιγραμματικά: «Κράτησε μέσα στήν ψυχή σου ἀσάλευτη τήν πίστη, δυνατή σάν πανίσχυρη βάση καί θεμέλιο τήν ἐλπίδα, γιά νά ξεφύγεις τίς παγίδες τοῦ ἐχθροῦ καί νά φθάσεις στό Δεσπότη Χριστό. Ἑτοίμασε τήν καρδιά σου νά δεχτεῖ εὐχάριστα τή διδασκαλία καί τήν κοινωνία τῶν ἁγίων Μυστηρίων. Προσευχήσου συχνότερα, γιά νά σέ ἀξιώσει ὁ Θεός νά γνωρίσεις καί τά ἐπουράνια καί ἀθάνατα μυστήρια. Μή χάνεις στιγμή, οὔτε μέρα, οὔτε νύχτα. Ἀλλά, μόλις ἀνοίξεις ἀπό τόν ὕπνο τά μάτια σου, ἀπασχόλησε τό νοῦ σου μέ τήν προσευχή».
Μέ τό πέρας τῆς ὁμιλίας τοῦ πρώτου αὐτοῦ κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Συμεών, ὁ ἱερός Κλῆρος καί ὁ πιστός λαός τῆς Νέας Σμύρνης ζητήσαμε συγχώρηση ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλο καί εὐχηθήκαμε νά εἶναι καλή καί εὐλογημένη καί ἡ ἐφετινή Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
