• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τρίτη, 1 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Συναξάρι 28ης Μαρτίου

27 Μαρτίου 2021
in Πνευματικές Διδαχές
Συναξάρι 28ης Μαρτίου

OI ΟΣΙΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΛΑΥΡΑΣ ΤΟΥ ΚΙΕΒΟΥ

Share on FacebookShare on Twitter

Μητροπολίτου Φαναρίου Ἀγαθαγγέλου
Γενικοῦ Διευθυντοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

† Κυριακή Β΄ Νηστειῶν, ἐν ᾗ μνήμην ἐπιτελοῦμεν τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα προβάλλει τή μορφή τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος ὑπερασπίσθηκε τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία καί τήν ἀσκητική μέθοδο τῶν Ἡσυχαστῶν.

Ἡ σύκρουση μεταξύ Ἡσυχαστῶν καί ἀντιησυχαστῶν, κατά τόν 14ο αἰώνα μ.Χ., ἦταν σύγκρουση ἀνατολικῆς καί δυτι-κῆς, ὀρθοδόξου καί φραγκολατινικῆς παραδόσεως, πού ἔλαβε χώρα ἐπί βυζαντινοῦ ἐδάφους. Τήν ἔριδα τήν προεκάλεσε ὁ μοναχός Βαρλαάμ ὁ Καλαβρός (1290-1348), λόγιος μοναχός ἀπό τή Μεγάλη Ἑλλάδα, σπουδασμένος στή Ρώμη καί ἐνθουσιώδης ὑποστηρικτής τῆς ἀναβιώσεως τῆς πλατωνικῆς καί ἀριστοτελικῆς φιλοσοφίας.

Ὅταν ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἐπληροφορήθηκε τίς θέσεις τοῦ Βαρλαάμ στό ζήτημα τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔδειξε τήν πατερικότητά του μέ τήν ἄμεση ἐπισήμανση τῆς ἀντιπατερικό-τητος τῶν θεολογικῶν προϋποθέσεων καί κριτηρίων τοῦ Βαρλαάμ. Στά ἀντιησυχαστικά κείμενα τοῦ Βαρλαάμ ὁ Ἅγιος ἀπήντησε μέ τρεῖς τριάδες λόγων «Ὑπέρ τῶν ἱερῶς ἡσυχαζόντων».

Ὁ ἡσυχασμός, ὡς ζωή ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, συνιστᾶ τήν πεμπτουσία τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως, ταυτιζόμενος ἀκριβῶς μέ αὐτό πού περικλείει καί ἐκφράζει ὁ ὅρος Ὀρθοδοξία. Ὀρθο-δοξία ἔξω ἀπό τήν ἡσυχαστική παράδοση εἶναι ἀδιανόητη καί ἀνύπαρκτη. Σκοπός τοῦ ἡσυχασμοῦ εἶναι ἡ κάθαρση τῆς καρδίας καί τοῦ νοῦ, ἀντίστοιχα, ἀπό τά πάθη καί ἀπό τούς λογισμούς. Ἡ διαδικασία αὐτή ὀνομάζεται στήν πατερική γλώσσα θεραπεία, διότι μέσῳ αὐτῆς θεραπεύεται ὁ νοῦς καί ἀνακτᾶ τή φυσική λει-τουργία του. Τότε τό Ἅγιο Πνεῦμα προσεύχεται σέ αὐτόν ἀδια-λείπτως, ἐνῶ ἡ διάνοια συνεχίζει τήν δική της φυσική λειτουργία. Μέ τήν ἔλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πού ἀκολουθεῖ τή θεραπεία, ὁ νοῦς γίνεται ναός του καί ὁ ἄνθρωπος μέλος τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Τό πνευματικό αὐτό στάδιο στή φιλοκαλική γλώσσα ὀνομάζεται φωτισμός καί εἶναι προϋπόθεση τῆς θεώσεως, τοῦ δοξα-σμοῦ μέσα στήν ἄκτιστη φυσική Χάρη (ἐνέργεια) τῆς Ἁγίας Τριά-δος.

Τό πρόβλημα πού τέθηκε μέ τήν παρέμβαση τοῦ Βαρλαάμ, ἦταν, ἄν ἡ θεραπεία τοῦ νοῦ (κάθαρση) γίνεται μέσῳ τῆς ἀσκήσεως καί τῆς νοερᾶς εὐχῆς (φωτισμοῦ) ἤ μέσῳ τῆς φιλοσοφίας (διανοη-τικοῦ στοχασμοῦ). Ἔτσι ὅμως ἐτέθη στήν πράξη τό πρόβλημα τῆς σχέσεως τῆς «θείας» πρός τήν «ἔξω» ἤ «θύραθεν» σοφία. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος διέκρινε, πατερικά, δύο σοφίες: τήν θεία καί τήν ἔξω, σαφῶς διακρινόμενες μεταξύ τους, διότι χρησιμοποιοῦν διαφορετι-κό κέθε μία ὄργανο (νοῦς-διάνοια) καί λειτουργοῦν σέ διαφορετικό κάθε μία χῶρο (καρδιά-ἐγκέφαλος). Τή σοφία τοῦ αἰῶνος τούτου ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἀντικαθιστᾶ στή θεολόγηση μέ τή σοφία τοῦ Θεοῦ πού προϋποθέτει τήν ἐνεργό παρουσία τῆς ἀκτίστου ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά τοῦ πιστοῦ. Ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ δέν μπορεῖ νά γίνει ἀντικείμενο τῆς διάνοιας τοῦ ἀνθρώπου, διότι ὑπερβαίνει κάθε κατάληψη. Γι’ αὐτό ἡ παιδεία καί ἡ φιλοσοφία δέν συνιστοῦν προϋπόθεση τῆς θεογνωσίας.

Τόν χαρακτῆρα τῆς θεολογίας τοῦ Παλαμᾶ προκαθορίζει ἡ ἀφετηρία του· δέν ἐξ­εκίνησε ἀπό φιλοσοφικές ἔννοιες, διαμορ-φωμένες ἐκ τῶν προ­­τέρων, ἀλλά ἀπό ἕνα σύστημα προσωπικῶν ἐμπειριῶν, τίς ὁποῖες ἐζήτησε νά κατοχυρώσει θεολογικά· γι᾿ αὐτό ἄλλωστε ἄρχισε νά γράφει σέ προχωρημένη ἡλικία καί σέ ἀντιπαρά­θεση πρός τόν Βαρλαάμ τόν Καλαβρό. ῾Η σκέψη τοῦ Βαρ­λαάμ ἔτεινε σέ μιά μονομερῆ διατύπωση τῆς γνώσεως καί τῆς ἀγωγῆς, διότι παρῆγε καί τή γνώση καί τήν ἠθική κα­θαρό­τητα ἀπό τή φιλοσοφία. ᾿Ισχυριζόταν ὅτι στή σο­φία συμβαί­νει ὅ,τι καί στήν ὑγεία, ἡ ὁποία εἶναι ἑνιαία καί δέν εἶναι ἄλλη ἐκείνη πού δίδεται ἀπό τόν Θεὸ καί ἄλλη αὐτὴ πού ἐξασφαλίζεται ἀπό τόν ἰατρό· ἔτσι μιά εἶναι καί ἡ σο­φία, εἴτε θεία εἴτε ἀνθρώπινη, κι αὐτή κατατείνει πρός τήν εὕ­ρε­ση τῆς μιᾶς ἀληθείας.

῾Ο Παλαμᾶς ἀρνεῖται αὐτή τή θέση, ἰσχυριζόμενος ὅτι, ἄν μέσα στό πεδίο τῆς ἴδιας τῆς φιλοσοφίας παρατη­ροῦνται διάφορες κατευθύνσεις, πολύ ἰσχυρότερη εἶναι ἡ δια­φοροποίηση μεταξὺ φιλοσοφίας καί θεολογίας. Στήν πραγ­ματικότητα ὑπάρχουν δύο σοφίες· ἐκείνη πού ζητεῖ νά ἱκα­νοποιήσει τίς ἀνάγκες τοῦ κοινωνικοῦ βίου καί τή δια­νοη­τικὴ περιέργεια, καί αὐτή πού ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία1. ῾Η διάκριση αὐτή στήν ὕπαρξη διττῶν δώρων τοῦ Θεοῦ, ἀπό τά ὁποῖα ἄλλα εἶναι φυσικά, παρεχόμενα σέ ὅ­λους, καί ἄλλα ὑπερφυσικά καί πνευματικά, διδόμενα στούς καθαρούς καί τούς Ἁγίους2· καί ἔχει τή ρίζα της στήν παλαιά χρι­στιανική πεποίθηση, τὴν ὁποία συναντοῦμε στούς Καππα­δό­κες Πατέρες.

῾Η φιλοσοφία εἰσάγει στή γνώση τῶν ὄντων τοῦ κό­σμου τούτου καί προσφέρει τούς κανόνες τῆς κοινωνικῆς συμ­βιώσεως, ἀλλά, ὅταν ξεφεύγει ἀπό τά ὅρια αὐτά, καθί­σταται ματαιοπονία. «Σκοπὸς τῆς κοσμικῆς φιλοσοφίας κατά τό πρακτικό μέρος της, διά τοῦ ὁποίου κοσμοῦνται τά ἤθη, διαμορφώνονται οἱ τέχνες καί ρυθμίζονται τά θέ­ματα τῶν οἴκων καί τῶν πόλεων, εἶναι ἡ ὠφέλεια τοῦ πα­ρόντος βίου. Καί κάθε πράξη πού δέν κατατείνει πρός αὐτό θά μποροῦ­σε δικαίως νά θεωρηθεῖ ματαιοπονία ἀκόμη καί ἀπό αὐτούς πού εἶναι προσκολλημένοι σέ τοῦτον τὀν κόσμο. Τῆς δέ λο­γικῆς φιλοσοφίας, διά τῆς ὁποίας ἐρευ­νοῦμε τούς λόγους τῆς φύσεως καί κινήσεως, καθώς καί τίς ἀναλογίες καί τούς σχη­ματισμούς καί τίς ποσότητες τῶν ἀχωρίστως χωριζομένων ἀπό τήν ὕλη, ἔργο εἶναι ἡ δια­πραγμάτευση τῆς ἀληθείας μέσα στά ὄντα. Ὅταν κανείς ὁμιλεῖ ἔξω ἀπό τήν ἐφικτή ἀλή­θεια, ἄν τό κάει ἑκουσίως, εἶναι πονηρὸς καί δόλιος· ἄν τό κάνει ἀκουσίως, εἶναι ἀφι­λόσοφος καί ἀνόητος, καί μάλιστα τόσο περισσότερο, ὅσο περισσότερο νομίζει ὅτι εἶναι ἐκπαι­δευμένος στή φιλοσοφία, ἀγνοώντας τήν ἄγνοιά του»3. Πρέπει νά παρατηρη­θεῖ μάλιστα ὅτι σ᾿ αὐτή τή γνώση τῶν ὄντων μερικῶς μόνο εἰσάγει ἡ φιλοσοφία, καί αὐτό διότι τό παθητικό μέρος τῆς ψυχῆς μέ τήν ἐπανάστασή του διέστρε­ψε τίς εἰκόνες πού ὑπάρχουν μέσα μας καί ἀπεμάκρυνε τό διορατικό της, καί ἔτσι ἡ φιλοσοφία στηρίζεται πλέον στήν πιθανολογία, ἡ ὁποία ἐπι-τρέπει ἀντιφάσεις καί διαφωνίες. Γι᾿ αὐτό ἡ ἐνα­σχόληση μέ τήν φιλοσοφία εἶναι μέν χρήσιμη, διότι γυμνά­ζει καί ὀξύνει τούς ὀφθαλμοὺς τῆς ψυχῆς, καί εἶναι φυσικό χάρισμα. ᾿Αλλά δέν πρέπει νά τήν τυραννεῖ ἕως τά γηρα­τειά4. Ἄν ὅμως ὁ Παλαμᾶς διαχωρίζει τή γνώση, δέν διαχωρίζει καί τήν ἀλήθεια, διότι δίνει διάφορο ἀντι­κείμενο σέ κάθε μιά ἀπό τίς γνώσεις· ἔργο τῆς φιλο­σο­φίας εἶναι ἡ μελέτη τῶν ὄντων, ἔργο τῆς θεολογίας εἶναι ἡ μελέ­τη τοῦ Θεοῦ. Ἄν οἱ δύο σοφίες καταλήξουν σέ διάφορα συμ­περά­σματα, αὐτά δὲν ἐπιβάλλουν ἀναγνώριση διπλῆς ἀλη­θεί­ας, ἐφ᾿ ὅσον τά ἀντικείμενα παραμένουν διαφορετικά.

Τό ἔργο τῆς θεολογίας εἶναι ἀσυγκρίτως ὑπέρτερο ἀπό τό τῆς φιλοσοφίας καί τῆς ἐπιστήμης· «δέν εἶναι μόνο τό νά γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος τόν Θεό οὔτε τό νά γνωρίζει τόν ἑαυτό του καί τήν τάξη του γνώση ὑψηλότερη ἀπό τή φυ­σιολογία καί την ἀστρολογία καί κάθε φιλοσοφία γύρω σ᾿ αὐτά τά ἀντικείμενα, ἀλλά καί τό νά γνωρίζει ὁ νοῦς μας τήν ἀσθέ­νειά του καί νά ζητεῖ νά τή θεραπεύσει εἶναι ἀσυγ­κρίτως ἀνώτερο ἀπό τή γνώση καὶ διερεύνηση τῶν με­γεθῶν τῶν ἄστρων καί τῶν λόγων τῶν φύσεων»5.

Εἶναι ὅμως δυνατὴ ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ; ᾿Απὸ τοὺς ἀντιπά­λους τοῦ Παλαμᾶ προσήγετο τὸ χωρίο τοῦ Εὐαγγε­λίου τοῦ ᾿Ιωάννη, κατὰ τὸ ὁποῖο “Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε” (᾿Ιω. 1, 18). ᾿Αλλὰ τὸ συμπέρασμα ἀπὸ τὸ χωρίο αὐτὸ ἀμφισβη­τεῖται, ἐφ᾿ ὅσον ὁ Χριστὸς εἶπε ὅτι “οἱ καθα­ροὶ τὸν Θεὸν ὄψον­ται” (Ματθ. 5, 8). Πράγματι ὁ Θεὸς εἶναι ἀόρατος ὡς ἀσώ­ματος· ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ὁ Βαρλαὰμ δὲν ἀρνεῖται κάποιο εἶ­δος θέας τοῦ Θεοῦ, ἐφ᾿ ὅσον παραδέχεται ὅτι ὁρᾶται διὰ τῆς καθαρᾶς ἐνεργείας τοῦ νοῦ ὅτι εὑρίσκεται σὲ ἔκσταση ἀπὸ τὰ ὑλικά. Δηλαδὴ ὁ Βαρλαάμ, συμφωνώντας σ᾿ αὐτὸ τὸ θέμα μὲ τοὺς Νεοπλατωνικούς, δέχεται τὴν ἀκαταληψία τοῦ Θεοῦ, ὄχι γιὰ ἄλλον λόγο παρὰ ἐξ αἰτίας τῆς φυσικῆς ἀδυναμίας τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν εἶναι κλεισμένος στὰ ὑλικὰ δεσμά, καὶ ὡς μόνο μέσο ἄρ­σεως τῆς ἀγνωσίας εὑρίσκει τὴ λύση σώματος καὶ ψυχῆς· ἀλλὰ καὶ πάλι ἐννοοῦσε τὴ γνώση συμβολική. Καὶ ὁ Πα­λαμᾶς βέβαια δὲν διανοήθηκε ποτὲ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἐντε­λῶς καταληπτός. Συμφωνώντας κατ᾿ ἀρχὴν μὲ τὸν Βαρλα­άμ, ἀκολουθοῦσε ἔπειτα χωριστὸ δρόμο, διότι ἀποδίδει τὸ ἀκατάληπτο σὲ ἰδιότητα τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία αἴ­ρεται ὁποτε­δήποτε τὸ θελήσει ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ἢ ἐκπληρώσει ὁ ἄνθρωπος ὁρισμένες προϋποθέσεις, ποὺ ἔχουν τεθεῖ ἀπὸ τὸν Θεό.

Πράγματι, ὁ Παλαμᾶς στὸ θέμα τῆς προσεγγίσεως τοῦ Θεοῦ εὑρίσκει κάποια ἀντινομία, ἐφ᾿ ὅσον Αὐτὸς εἶναι ταυτο­­χρόνως καὶ καταληπτὸς καὶ ἀκατάληπτος· τοῦ Θεοῦ ἡ μία ὄψη εἶναι ἄγνωστη καὶ ἡ ἄλλη γνωστή, ἡ μία εἶναι ἄρρη­τη, ἡ ἄλλη ρητὴ (᾿Επίτομος Διήγησις 24. Χρήστου, Συγγράμμα­τα, 4, 225). ῾Η γνώση αὐτὴ ἐπιτυγχάνεται διὰ τῆς “θεολο­γίας”, ἡ ὁ­ποία εἶναι διττή, κατα-φατικὴ καὶ ἀποφατική. Δύο εἶναι τὰ μέσα τῆς καταφατικῆς θεολογίας. Πρῶτο εἶναι ἡ λο­γική, ἡ ὁποία διὰ τῆς θέας τῶν ὄντων ὁδηγεῖται σὲ κάποια γνώση καθ᾿ ὅσον “τῶν ἐν τῷ δημιουργικῷ νῷ λόγων αἱ εἰ­κόνες ἐν ἡμῖν εἰσιν”, ἂν καὶ αὐτὲς οἱ εἰκόνες ἀμαυρώ­θηκαν ἀπὸ τὴν πτώση τοῦ ἀνθρώπου. Δεύτερο μέσο εἶναι ἡ Γραφὴ καὶ οἱ Πατέρες. Τὰ δύο αὐτὰ μέσα παρέχουν ἀφορ­μὲς γιὰ τὴν γνώση, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀποδείξεις περὶ τοῦ Θεοῦ.

῾Ο Διονύσιος ᾿Αρεοπαγίτης εἶχε προτιμήσει τὴν ἀπο­φατικὴ θεολογία, ζητώντας ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο ν᾿ ἀπαλλαγεῖ τῶν αἰσθήσεων καὶ τῶν νοητικῶν λειτουργιῶν γιὰ νὰ νοή­σει τὸν Θεὸ καὶ μὲ τὴν ἔκσταση νὰ φθάσει στὸν γνόφο, ὅπου θ᾿ ἀπολαύσει τὴν χαρὰ τῆς θέας, μολονότι καὶ πάλι ἡ θέα θὰ παραμείνει σκοτεινή· δηλαδὴ κατὰ βάθος ἡ πορεία αὐτὴ ἀπο­τελεῖ βυθισμὸ στὸ σκότος. Οἱ ἀνθρωπο-λογικὲς προϋποθέσεις τοῦ Παλαμᾶ δὲν τοῦ ἐπιτρέπουν τέτοια το­ποθέτηση. ᾿Εκεῖνο ποὺ εὑρίσκεται κατ᾿ αὐτὸν πέρα ἀπὸ τὴν καταφα-τικὴ θεολο­γία εἶναι ἡ πίστη, ἡ ὁποία συνιστᾶ καὶ τὴν ἀπόδειξη τῶν θεί­ων ἢ μᾶλλον συνιστᾶ μιὰ ὑπεραπόδει­ξη· διὸ “ἡ πίστις εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ κάθε ἀπόδειξι καὶ ἕνα εἶδος ἀναπόδεικτης ἀρ­χῆς τῆς ἱερᾶς ἀποδείξεως” (᾿Αντιρρη­τικὸς 6, 1, 1. Χρήστου, Συγγράμματα, 3, 380). ῾Η πίστη εἶναι μιὰ ὑπερφυσικὴ πνευ­ματικὴ δύναμη ποὺ ὑπερβάλλει ὅλες τὶς νοητικὲς δυνά­μεις τῆς ψυχῆς.

Δὲν ἀρνεῖται ὁ Παλαμᾶς τὴν ἀποφατικὴ θεολογία, ἀλλὰ τῆς δίδει ἄλλο χρῶμα καὶ τὴν διορθώνει· “ἄλλο πρᾶγ­μα εἶναι τοῦτο τὸ φῶς καὶ ὁ θεῖος τοῦτος γνόφος, ἀσυγκρί­τως ὑπέρτερο τῆς ἀποφατικῆς θεολογίας” (῾Υπὲρ ῾Ησυχαζόν­των 2, 3, 52. Χρήστου, Συγγράμματα, 1, 584). ῾Η καταφατικὴ θεολογία εἶναι λόγος περὶ τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀποφατικὴ θεολογία εἶναι σιωπηλὸς διάλογος μὲ τὸν Θεό· ὁ Γρηγόριος Παλαμᾶς συνι­στᾶ τὴν ὑπέρβαση καὶ τῶν δύο αὐτῶν μορφῶν θεολογί­ας διὰ τῆς θεοπτίας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ. Μπορεῖ κανείς, λέγει, νὰ σκέπτεται διαρκῶς γιὰ τὴν κατά­στασηι μιᾶς πόλεως, ἀλλ᾿ ἂν δὲν τὴν ἐπισκεφθεῖ, δὲν πρόκει­ται ν᾿ ἀποκτήσει ἀκριβῆ εἰκόνα τῆς κατασκευῆς της. Μπο­ρεῖ κανεὶς νὰ σκέπτεται διαπαντὸς τὸν χρυσό, ἀλλ᾿ ἂν δὲν τὸν πάρει στὰ χέρια του, δὲν θὰ γίνει κάτοχος χρυσοῦ. ῎Ετσι ἐπίσης, καὶ ἂν μύριες φορὲς σκεφθεῖ τοὺς θείους θη­σαυρούς, δὲν τοὺς ἀποκτᾶ παρὰ μόνο “ἐὰν πάθη τὰ θεῖα” (῾Υπὲρ ῾Η­συχαζόντων, 1, 3, 34. Χρήστου, Συγγράμματα, 1, 445). Θὰ θεολο­γεῖ εὐδοκίμως, παρὰ ὁποιαδήποτε σιωπὴ καὶ ἄγνοια, ὅταν ἐπιτύχει νὰ ζεῖ μὲ τὴν θεία παρουσία. Σ᾿ αὐτὴν τὴν περί­πτωση, ἐπίσης, μετέχει τοῦ Θεοῦ, διότι ἑνώνεται μὲ τὴν ἄκτι­στη λαμπρότητα καὶ δόξα Του. ῎Ετσι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ κατα­λήγει στὴ ζωὴ τοῦ Θεοῦ. Σ᾿ αὐτὸ τὸ εἶδος θεολογή­σεως ὁδηγήθηκε ὁ Παλαμᾶς διὰ τῆς διακρίσεως μεταξὺ οὐ­σίας καὶ ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ.

Ἀκόμη ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς διδάσκει ὅτι τῆς πνευ-ματικῆς ζωῆς μποροῦν νὰ ἀπολαύσουν ὅλοι οἱ πιστοὶ σὲ ὁποια-δήποτε κατά­σταση βίου κι ἂν εὑρίσκονται, ἀλλ᾿ ἰδιαιτέρως προκόπτουν σ᾿ αὐτὴν οἱ ἀποσυρόμενοι ἀπὸ τοῦτον τὸν κόσμον καὶ ζῶν­τες σὲ ἀπόλυτη ἡσυχία, ἐξωτερικὴ καὶ ἐσωτερική. ῾Η ἡσυχία ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴν συγκέντρωση (συνέλιξη) τοῦ νοῦ μέσα στὸν ἄνθρωπο, τὴν ὁποία οἱ μὲν ἀρχάριοι ἡσυχαστές ἐπε­δίωκαν μὲ μιὰ εἰδικὴ τεχνικὴ μέθοδο, ποὺ δὲν ἐνθαρρύνει ὁ Παλαμᾶς, οἱ δὲ τελειότεροι ἐπιδιώκουν μὲ τὴν ἰσχυρὴ θέ­λησ­η. ῾Ο δεύτερος ἰσχυρὸς παράγων ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς τὴν τε­λείωση εἶναι ἡ ἀδιάλειπτη νοερὰ προσευχή, στὴν ὁποία με­τέ­χει τὸ σύνολο τοῦ ἀνθρώπου, ψυχὴ καὶ σῶμα. Τότε ὁ ἄν­θρωπος αἰσθάνεται μιὰ ἐσωτερικὴ θέρμη, ποὺ ὁμοιάζει μὲ τὸ πῦρ καὶ τὴν αὔρα. ῞Οσοι ἔχουν αὐτὴν τὴν ἐμπειρία κι­νοῦνται ἀπὸ τὴν ἄκτιστη καὶ θεοποιὸ χάρη.

῾Η ἐμπειρία τῆς θεώσεως εἶναι δυνατὴ ἀπὸ τοῦ πα­ρόν­τος βίου διὰ μιᾶς παραδόξου συνδέσεως τοῦ ἱστορικοῦ μὲ τὸ ὑπεριστο-ρικό. Βασικὸ στοιχεῖο τῆς συμμετοχῆς στὴν ἐμ­πειρία τῶν θείων εἶναι ἡ θέα τοῦ θείου φωτός, μιᾆς ἀπὸ τὶς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Τὸ φῶς αὐτὸ εἶναι ἀΐδιο. Τὸ φῶς ποὺ εἶδαν οἱ Μαθητές στὸ Θαβώρ, τὸ φῶς ποὺ βλέ­πουν οἱ καθαροὶ ἡσυχαστές σήμερα καὶ ἡ ὑπόσταση τῶν ἀ­γαθῶν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος ἀποτελοῦν τρεῖς φάσεις ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ γεγονότος ποὺ εἶναι συντεθειμένες σὲ μιὰ ὑπερ­χρόνιο πραγματικότητα. ᾿Αλλὰ σὲ σύγκριση μὲ τὴν μέλ­λουσα πραγματικό-τητα ἡ παροῦσα ἐμπειρία εἶναι ἕνας ἀρ­ραβών.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Ἡρωδίωνος, ἐπισκόπου Ταρσοῦ.

Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Ἡρωδίων ἀ­νῆ­κε στό κύ­κλο τῶν Ἑ­βδο­μή­κο­ντα Ἀ­πο­στό­λων τοῦ Κυρίου. Στή συνέχεια ἐχειροτονήθηκε ἀπό αὐτούς, Ἐπίσκοπος Ταρσοῦ καί ἀκολούθησε τόν Ἀπόστολο Πέτρο στή Ρώμη. Ἐκεῖ ἐτελειώθηκε μαρτυρικά, ἀφοῦ ἀποκεφαλίσθηκε, ἐπί αὐτοκράτορος Νέρωνος (54-68 μ.Χ.), μετά τοῦ ᾿Ολυμπᾶ, († 10 Νοεμ-βρίου).

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἡσυχίου τοῦ Ἱεροσολυμίτου.

Ὁ Ὅσιος Ἡσύχιος ἔζησε καί ἀσκήτεψε στήν Παλαιστίνη κατά τόν 5ο αἰώνα μ.Χ. καί διακρίθηκε στή συγγραφή πνευματικῶν κειμένων. Ὑπῆρ­ξε γέν­νη­μα καί θρέμ­μα τῶν Ἱ­ε­ρο­σο­λύ­μων. Ἀ­φοῦ ἐμε­λέ­τη­σε σέ βά­θος τήν Ἁγία Γρα­φή, ἐπλού­τι­σε σέ γνώ­σεις γι­ά τόν Θε­ό. Ἀκολούθως, ἀ­φοῦ ἀ­νε­χώ­ρη­σε καί ἔ­γι­νε μο­να­χός, ἐζοῦ­σε στήν ἔ­ρη­μο κα­τευ­θυ­νό­με­νος πρός τούς Ὁ­σί­ους Πα­τέ­ρες πού εὑρί­σκο­νταν ἐ­κεῖ καί συλ­λέ­γο­ντας ἀ­πό τόν κα­θέ­να τά ἄν­θη τῆς ἀ­ρε­τῆς ὡς φιλόπονη μέ­λισ­σα. Ἐ­πει­δή ὅ­μως δέν ἦ­ταν δυ­να­τόν νά δι­α­φύ­γει τῆς προ­σο­χῆς τό­ση πολ­λή ἀ­ρε­τή, ἀ­φοῦ ἐ­ξα­να­γκά­σθη­κε ἀ­πό τόν τό­τε Ἀρ­χι­ε­ρέ­α τῶν Ἱεροσολύμων, ἐχει­ρο­το­νή­θη­κε πρε­σβύ­τε­ρος. Καί προ­σμέ­νο­ντας ἐπά­νω στόν Τά­φο τοῦ Κυ­ρί­ου καί στούς ἄλ­λους τό­πους, στούς ὁ­ποί­ους ὁ Κύ­ρι­ος μας Ἰ­η­σοῦς Χρι­στός ὑ­πέ­μει­νε τά Ἅ­γι­α Πά­θη γι­ά χά­ρη μας, ἄ­ντλη­σε πη­γές γνώσεως καί σο­φί­ας. Γι­’ αὐ­τό ἑρ­μή­νευ­σε καί δι­α­σα­φή­νι­σε κά­θε Γρα­φή καί προ­έ­βη σέ ὠ­φέ­λει­α πολ­λῶν.

Στά στοιχεῖα αὐτά τοῦ Συναξαρίου ὁ Θεοφάνης στή Χρονογραφία του προσθέτει τήν πληροφορία, ὅτι ἡ χειροτονίοα τοῦ Ὁσίου Ἡσυχίου σέ πρεσβύτερο ἐτελέσθηκε ἀμέσως μόλις ἀναδείχθηκε στόν ἀρχιεπικσοπικό θρόνο τῆς Ἀλεξάνδρειας ὁ Ἅγιος Κύριλλος (412 μ.Χ.). Ὁ δέ Κύριλλος Σκυθοπολίτης, ὁ ὁποῖος γνωρίζει τά πράγματα ἀπό τήν τοπική παράδοση, πλήν τῶν χαρακτηρισμῶν γιά τόν Ὅσιο, «πρεσβύτερος καί τῆς Ἐκκλησίας διδάσκαλος», «πεφωτισμένος», «θεολόγος», «φωστήρ», παρέχει καί τήν εἴδηση,ὅτι κατά τόν ἐγκαινιασμό τοῦ ναοῦ τῆς μονῆς τοῦ Εὐθυμίου ἀπό τόν Πατριάρχη Ἰουβενάλιο (422-458 μ.Χ.), τό 428 ἤ 429 μ.Χ., στή συνοδεία αὐτοῦ παρίστατο καί ὁ Ὅσιος Ἡσύχιος πρός μεγάλη χαρά τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου.

Ὁ Ὅσιος ἀναμίχθηκε ἐνεργά στούς δογματικούς ἀγῶνες τῆς ἐποχῆς κοντά στό πλευρό τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, τοῦ ὁποίου τήν ἀντινεστοριακή πολιτική ἀκολούθησε, ὅπως συνάγεται καί ἀπό τό τμῆμα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας του, τό ὁποῖο παρατίθεται στά Πρακτικά τῆς Ε΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου 553 μ.Χ.).

Ὁ Ὅσιος, ἀ­φοῦ ἔ­γι­νε γνω­στός σέ ὅ­λους καί ἀ­ξι­ο­θαύ­μα­στος καί ὑ­πη­ρε­τοῦ­σε τόν Θε­ό μέ κά­θε τρό­πο, ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη καί ἀ­νέ­βη­κε μέ χα­ρά πρός τόν Κύ­ρι­ο. Ὁ τάφος του ἐδεικνύετο ἀκόμη περί τό ἔτος 570 μ.Χ. στήν ἀνατολική πύλη τῶν Ἱεροσολύμων, ὅπου ὑπῆρχε παρεκκλῆσι πρός τιμήν του, ἐγίνονταν λατρευτικές συνάξεις καί διανέμονταν στούς πτωχούς δῶρα.

Ὡς ἔργα τοῦ Ὁσίου Ἡσυχίου θεωροῦνται «Ὑπόμνημα εἰς τό Λευϊτικόν», «Ὑπόμνημα εἰς τόν Ἰώβ», «Ἑρμηνεία Ψαλμῶν», «Ἑρμηνεία εἰς τόν Ἡσαῒαν», «Στιχηρόν τῶν ιβ΄ Προφητῶν», «Ἑρμηνεία εἰς τάς ᾠδάς», «Συναγωγή ἀποριῶν καί ἐπιλύσεων», «Ἐκκλησιαστική Ἱστορία», «Ὁμιλίαι».

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἱλαρίωνος τοῦ Νέου.

Ὁ Ὅ­σι­ος Ἱ­λα­ρί­ων διετέλεσε ἡ­γού­με­νος τῆς μο­νῆς Πε­λε­κη­τῆς στήν Τρ­ιγλί­α καί δι­α­κρί­θη­κε γι­ά τό ἀ­σκη­τι­κό του ἦθος, τό φιλόθεο ζῆ­λο του, τό χάρισμα τῆς ἐλεημοσύνης καί τούς πνευματικούς ἀγῶνες. Γι’ αὐτό ὁ Ἅγιος Θεός τόν ἐπροίκισε μέ τό προορατικό χάρισμα. Ὁ Ὅσιος ἐ­κοι­μή­θηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 754 μ.Χ.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Μποϋάν, τοῦ ἐπονομαζομένου Ἐνραβωτᾶ, πρίγκηπος τῶν Βουλγάρων.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Ὁ Ἅγιος Μποϋάν ἦταν υἱός τοῦ βασιλέως τῆς Βουλγαρίας Ὀμουρτάγ (816-831 μ.Χ.), τήν ἐποχή κατά τήν ὁποία οἱ Βούλγαροι ἦσαν ἀκόμη στό σκοτάδι τῆς εἰδωλολατρείας. Ἐνῶ ἦταν πρωτό-τοκος, μετά τό θάνατο τοῦ πατέρα του, δέν ἔγινε βασιλέας, ἀλλά ἡ ἐξουσία ἐπέρασε στό μικρότερο ἀδελφό του Μαλαμίρ.

Ἀπό τήν ἀρχή τοῦ 9ου αἰῶνος μ.Χ., δηλαδή ἀπό τότε πού ἔρχισε ἡ βασιλεία τοῦ φιλοπόλεμου Κρούμμου6 (803-814 μ.Χ.), οἱ Χριστιανοί ἐδιώκοντο καί ἰδιαίτερα στίς περιοχές πού εἶχαν ἀποσπασθεῖ ἀπό τούς Βυζαντινούς.

Ὅταν ὁ ἀδελφός τοῦ Ἁγίου ἀνέκτησε τήν ἐξουσία, θέλησε νά βεβαιωθεῖ, ὅτι ὁ Μποϋάν δέν εἶχε ἀσπασθεῖ τή χριστιανική πίστη. Γι’ αὐτό τοῦ προέτεινε νά συμμετάσχει σέ ἕνα εἰδωλωλατρικό θυσιαστικό συμπόσιο. Στήν ἄρνηση τοῦ Ἁγίου νά θυσιάσει στά εἴδωλα, ὁ βασιλέας διέταξε τόν δι’ ἀποκεφαλισμοῦ θάνατό του. Ἦταν περί τό ἔτος 833 μ.Χ.

Σύμφωνα μέ τή μαρτυρία τοῦ Θεοφυλάκτου, Ἀρχιεπισκόπου Ἀχρίδος (1090-1126), ὁ πρίγκηπας Μποϋάν κατά τή στιγμή τοῦ μαρτυρίου του προεφήτευσε τά ἀκόλουθα: «Αὐτή ἡ πίστη, γιά τήν ὁποία σήμερα πεθαίνω, θά διαδοθεῖ στή χώρα τῶν Βουλγάρων. Ἐσεῖς μάταια προσπαθεῖτε νά τήν καταστρέψετε μέ τό θάνατό μου. Τό σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ θά ὑπάρχει παντοῦ. Θά ἀνεγερθοῦν ναοί καθαροί καί ἁγνοί στόν Ἀληθινό Θεό καί ἱερεῖς καθαροί καί ἁγνοί θά διακονήσουν τό Θεό. Τά εἴδωλα καί οἱ βωμοί τους θά καταστραφοῦν, σάν νά μήν ὑπῆρξαν ποτέ».

Τρία χρόνια ἀργότερα ὁ βασιλέας Μαλαμίρ ἀπέθανε. Ὁ ἀπόγονος τοῦ Ἁγίου Μποϋάν ἐβαπτίσθηκε Χριστιανός, τό ἔτος 865 μ.Χ., καί ἀνεκήρυξε τήν ὀρθόδοξη πίστη ὡς πίστη τοῦ κράτους.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου ὁσιομάρτυρος Εὐστρατίου τοῦ Νηστευτοῦ.

Ὁ Ὅσιος Εὐστάτιος, ἀπόγονος μιᾶς πλούσιας οἰκογένειας τοῦ Κιέβου, διέθεσε στούς πτωχούς ὅλα τά πλούτη του καί ἐγκαταβίωσε στή Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου, ὅπου ἀφιερώθηκε στήν ἄσκη-ση καί τή νηστεία. Στίς εἰκόνες περιγράφεται μέ ἀνοιχτά μαλλιά, ἀραιή γενειάδα, ντυμένος μέ τό μοναχικό ράσο καί ἀνυπόδητος.

Μόλις ὁ Ὅσιος ἔγινε μοναχός, ἄρχισε νά ἀγωνίζεται κατά τῶν σαρκικῶν παθῶν καί τοῦ διαβόλου μέ τά ὅπλα του φωτός, τήν ἀγρυπνία, τήν προσευχή καί προπαντός τή χριστομίμητη νηστεία. Μέ τόν ἀγῶνα καί τή σκληρή ἐγκράτεια, ἐταπείνωνε τούς δαίμονες καί ἐξουδετέρωνε τίς προσβολές τους. Πάντοτε θυμόταν ὅτι ὁ Κύριός του, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, μέ τή σαρανταήμερη νηστεία καί τήν προσευχή Του κατέβαλε τόν πονηρό. Θυμόταν ἀκόμη ὅτι, ἀντίθετα, ὁ πρωτόπλαστος Ἀδάμ ἀπό τήν ἀκράτειά του ἔπεσε καί ἐξορίσθηκε ἀπό τόν παράδεισο. Ἔτσι ὁ γενναῖος Εὐστράτιος ἔλιωσε πραγμα-τικά το σῶμα του μέ τήν αὐστηρή νηστεία, ἀλλά μαζί μέ αὐτό ἔλιωσε καί τά πάθη καί διέλυσε τίς δαιμονικές πλεκτάνες. Γι’ αὐτό ἐπονομάστηκε Νηστευτής.

Ὁ Βίος τοῦ Ὁσίου Εὐστρατίου περιγράφει, μέ ἰδιαίτερη ἐπιμέλεια, τίς περιστάσεις τοῦ μαρτυρίου του. Στίς 20 Ἰουλίου τοῦ ἔτους 1096, ἡ Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου ἔγινε ξαφνικά στό-χος ἐπιθέσεως τῶν Πολόφσκυ, οἱ ὁποῖο καθοδηγούμενοι ἀπό τόν Μπονγιάκ τόν Φιλάργυρο, ἐλεηλάτησαν τή μονή καί αἰχμαλώτισαν μοναχούς καί ἐργάτες αὐτῆς, τούς ὁποίους ἐπούλησαν ὡς σκλάβους στή Βυζαντινή πόλη Χερσόνησο, στήν Ταυρίδα.

Ὁ Ὅσιος Εὐστράτιος καί ἄλλοι πενήντα αἰχμάλωτοι ἀγορά-σθηκαν ἀπό ἕνα Ἑβραῖο τῆς Χερσονήσου, ὁ ὁποῖος, γιά νά τούς ἐξαναγκάσει νά ἀσπασθοῦν τήν ἰουδαϊκή πίστη τούς ἄφησε νά ὑποφέρουν ἀπό τήν πείνα καί τή δίψα. Καθώς ἡ ἀποδοχή τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ ἐσήμαινε ἀπελευθέρωση ἀπό τή σκλαβιά, μετά ἀπό ἕξι χρόνια σκληρῆς δουλείας, οἱ αἰχμάλωτοι ἦταν ἕτοιμοι νά ἀρνηθπυν τόν Χριστό. Ὁ Ὅσιος Εὐστράτιος, ὅμως, τούς ἔπεισε νά μήν ἀρνηθοῦν τήν ὑπόσχεση πού ἔδωσαν μέ τό βάπτισμα. Μετά ἀπό δεκατέσσερεις ἡμέρες ὅλοι ἀπέθαναν ἀπό πείνα καί δίψα, ἐκτός ἀπό τόν Ὅσιο Εὐστράτιο, πού εἶχε συνηθίσει στίς πολυήμερες νηστεῖες. Ὁ ἰδιοκτήτης, λοιπόν, ὀργισμένος, τόν κατηγόρησε γιά τό θάνατο τῶν συντρόφων του καί διέταξε νά σταυρωθεῖ ἀνήμερα τοῦ Χριστιανικοῦ Πάσχα. Σύμφωνα μέ τό Βίο, ὁ Ὅσιος Εὐστράτιος ἔζησε γιά δέκα πέντε ἀκόμα ἡμέρες ἐπάνω στό σταυρό καί εὑρῆκε τή δύναμη νά συζητήσει μέ τόν Ἑβραῖο ἰδιοκτήτη ἐάν ὁ σταυρικός θάνατος ἦταν ἀτιμία ἤ προνόμιο καί νά προφητέψει γιά τούς δουλο-κτῆτες του μιά ἐπικείμενη θεομηνία. Μόλις τό εἶπε αὐτό, ἐμαχαι-ρώθηκε.

Οἱ ἀνόσιοι σταυρωτές κατέβασαν τό ἱερό λείψανο ἀπό τό Σταυρό καί τό ἔρριψαν στή θάλασσα. Ἡ ἀνεξερεύνητη οἰκονομία τοῦ Θεοῦ μετέφερε τό τίμιο σκήνωμα θαυματουργικά, χωρίς ἀνθρώ-πινη μεσολάβηση, στά σπήλαια τῆς Λαύρας τοῦ Κιέβου. Ἐκεῖ τό εὑρῆκαν μέ κατάπληξη καί δέος οἱ μοναχοί, ἐκεῖνοι πού εἶχαν σωθεῖ καί ἐπιστρέψει στή μονή μετά τό πέρασμα τῶν Πολόφσκυ καί τό ἐνταφίασαν μέ τιμές καί δοξολογίες. Στόν τόπο αὐτό παραμένει μέχρι σήμερα, ἄφθορο καί δοξασμένο, ἐπιτελώντας ἀναρίθμητα θαύματα στούς πιστούς.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Στεφάνου, τοῦ ἐκ Ρωσίας, τοῦ Θαυματουργοῦ7.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Φαύστου, τοῦ ἐκ Ρωσίας, τοῦ Θαυματουργοῦ.

Ὁ Ὅσιος Φαῦστος ἔζησε καί ἀσκήτεψε στήν περιοχή Βολο-γκντά τῆς Ρωσίας. Ἡ μνήμη του συνεορτάζεται μετά τῶν Ὁσίων Κυρίλλου καί Σπυρίδωνος († 5 Δεκεμβρίου) τήν δευτέρα Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Μστισλάβου, πρίγκηπος τοῦ Βλαντιμίρ.

Ὁ Ἅγιος Μστισλάβος ἔζησε στή Ρωσία κατά τόν 12ο αἰώνα μ.Χ. καί ἦταν υἱός τοῦ πρίγκηπος τοῦ Βλαδίμηρου Ἀνδρέου Βογκολιούμποβο. Ἐκοιμήθηκε μέ ἐιρήνη τό ἔτος 1173.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἱλαρίωνος, τοῦ ἐκ Ρωσίας.

Ὁ Ὅσιος Ἰλαρίων ἀσκήτεψε στή μονή Ποκρόφσκοε Ὀζέρκ-σκοε τῆς Ρωσίας καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1476.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰωνᾶ, τοῦ ἐκ Ρωσίας.

Ὁ Ὅσιος Ἰωνᾶς καταγόταν ἀπό τή Ρωσία καί ἔζησε κατά τόν 15ο καί 16ο αἰώνα μ.Χ. Ἀσκήτεψε στῆ νῆσο Κλιμέντσυ καί ἐκοιμή-θηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1534.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Διονυσίου τοῦ Ἐλεήμονος.

Γιά τόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἐλεήμονα, Μητροπολίτη Λαρί-σης καί κτίτορα τῆς μονῆς Ἁγίου Νικολάου Ἀναπαυσᾶ τῶν Μετεώ-ρων, δέν διασώζονται ἁγιολογικά κείμενα, ἀκολουθίες, συναξάρια ἤ βίος.

Ὁ Ἅγιος Διονύσιος εἰκονίζεται σέ τοιχογραφία τοῦ 1627 στό ἀριστερό κλίτος τοῦ ναοῦ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Τρικάλων, ὅπου κατά χρονολογική σειρά ἀπό ἀριστερά πρός τά δεξιά τοιχογρα-φοῦνται ἑπτά «Ἅγιοι ἀρχιεπίσκοποι Λαρίσης». Ὁ Ἅγιος Θωμᾶς ὁ Γοριανίτης8, ὁ Ἅγιος Κυπριανός ὁ Θαυματουργός9, ὁ Ἅγιος Ἀντώνιος ὁ Λογιώτατος καί Νέος Θεολόγος10, ὁ Ἅγιος Βησσα-ρίων11, ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἐλεήμων, ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ Ἡσυχα-στής12 καί ὁ Ἅγιος Βησσαρίων τοῦ Σωτῆρος13.

Ἡ ἐπιγραφή τῆς τοιχογραφίας (ὁ ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἐλεήμων ἀρχιεπήσκοπος [λαρίσις]) μαρτυρεῖ ὅτι ὁ Ἅγιος καταξιώθηκε στή συνείδηση τοῦ πιστοῦ ποιμνίου του καί συγκαταριθμήθηκε στήν τιμητική χορεία τῶν τοπικῶν Ἁγίων τῆς περιοχῆς. Ἀκόμη, ἡ ἐπωνυ-μία Ἐλεήμων, πού τοῦ ἀποδόθηκε, ἀποδεικνύει ἀναντίρρητα τήν πλούσια προσφορά του τόσο στόν ἐκκλησιαστικό ὅσο καί στόν κοινωνικό τομέα, ὡς φιλεύσπλαχνος διάκονος σ’ ὅσους εὑρίσκονταν σέ χαμηλή κοινωνική κατάσταση καί ὡς παρηγορητής σ’ ἐκείνους πού ἔπασχαν.

Μέ βάση τή χρονολογική σειρά τῶν παραπάνω ἑπτά ἁγίων μητροπολιτῶν τῆς Λάρισας, ἡ ἀρχιερατεία τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἐλεήμονος πρέπει νά τοποθετηθεῖ μετά τό 1489-1490 καί πρίν τό 1499 καί ὁπωσδήποτε θά ἦταν μικρῆς διάρκειας. Περί τό ἔτος 1499 παραιτήθηκε ἀπό τό ἀξίωμά του καί τή θέση του κατέλαβε ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ Ἡσυχαστής. Μετά τήν παραίτησή του ἀποσύρθηκε καί ἐμόνασε στή μονή Ἁγίου Νικολάου τοῦ Ἀναπαυσᾶ, τῆς ὁποίας ὑπῆρξε καί ὁ νεότερος κτίτορας.

Ἐπίσης ὁ Ἅγιος Λαρίσης Διονύσιος μνημονεύεται πολλές φορές στό «Σύγγραμμα Ἱστορικόν» ἤ «Χρονικόν τῶν Μετεώρων», τό ὁποῖο πρέπει νά γράφτηκε λίγο μετά τό ἔτος 1529. Σύμφωνα λοιπόν μέ τό κείμενο αὐτό ὁ Ἅγιος Διονύσιος ἦταν ἐκεῖνος, πού πρῶτος ἔδωσε τόν τίτλο τοῦ ἡγουμένου στόν «πατέρα» τῆς μονῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Μετεώρου, ἱερομόναχο Ἰωάσαφ, ὁ ὁποῖος δέν εἶχε καμμία σχέση πρός τόν ὁμώνυμο κτίτορα τῆς μονῆς βασιλέα Ἰωάννη Οὔρεση Παλαιολόγο-Ἰωάσαφ μοναχό, καί κατόπιν τόν ἐχειροτόνησε Ἐπίσκοπο Φαναρίου.

Ὁ Ὅσιος Διονύσιος ἐκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη τή Μεγάλη Πέμπτη τοῦ ἔτους 151014.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἰωάννου, τοῦ ἐκ Γεωργίας.

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ἦταν Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως Μανγκλίσι τῆς ἀνατολικῆς Γεωργίας καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1751.

† Τῆ αὐτῆ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ὁσίων Πατέρων τῶν ἐγγύς καί μακράν τῆς Μεγάλης Λαύρας τοῦ Κιέβου ἐνταφιασθέντων.

Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν!

1 Ὑπὲρ ῾Ησυχαζόντων 2, 1, 4 ἑξ. Χρήστου, Συγγράμματα, 1, 468 ἑξ.
2 Ὑπὲρ ῾Ησυχαζόντων 2, 1, 25. Χρήστου, Συγ­γράμματα, 1, 487.
3 Ἀντιρ­ρητικός πρός ᾿Ακίνδυνον 6, 1. Χρήστου, Συγγράμματα, 3, 379.
4 ῾Υπὲρ ῾Ησυχαζόντων 1, 1, 8. Χρήστου, Συγ­γράμ­ματα, 1, 368 ἑξ.
5 Κεφάλαια, 29.
6 Κροῦμμος ἤ Κρούμ: ἡγεμόνας τῆς Βουλγαρίας, ὁ ὁποῖος ἀνῆλθε στό θρόνο μεταξύ τοῦ 802 καί 807 μ.Χ. καί ἀπέθανε τό 815 μ.Χ. Ἠταν σκληρός καί πολεμοχαρής, προξένησε δέ μεγάλες καταστροφές στό Βυζαντινό κράτος.
7 Ἀνδρέου Ν. Παπαβασιλείου, Μητρῷον Ἁγιωνυμίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, σελ. 74.
8 1264-1273.
9 Ὀκτώβριος 1318.
10 Ἰούνιος 1340-21 Μαρτίου 1362.
11Μεταξύ τῶν ἐτῶν 1489-1490 μετατέθηκε ἀπό τήν Ἐπισκοπή Δημητριάδος στή Μη-τρόπολη Λαρίσης.
12 1499 τέλη- 1526 ἀρχές/1527.
13 Πρόκειται γιά τό γνωστό μητροπολίτη Βησσαρίωνα Β΄, ἱδρυτή καί κτίτορα τῆς μονῆς τοῦ Σωτῆρος τῶν Μεγάλων Πυλῶν, τῆς γνωστῆς ὡς μονῆς Δουσίκου, ὁ ὁποῖος ἀρχιεράτευσε στή Λάρισα ἀπό τό Μάρτιο τοῦ 1527 μέχρι τίς 13 Σεπτεμβρίου 1540.
14 Κώδιξ 650 φ. 41β Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ἑλλάδος.

Πρόσφατα Άρθρα

Φθιώτιδος Συμεών: «Να αναλογισθούμε όλοι την αποστολή μας στον κόσμο»
Εκκλησία της Ελλάδος

Φθιώτιδος Συμεών: «Να αναλογισθούμε όλοι την αποστολή μας στον κόσμο»

1 Ιουλίου 2025

Στο όμορφο μικρό χωριό Παλιούρι της Δυτικής Φθιώτιδος, στις όχθες του Σπερχειού Ποταμού, στον Δήμο Μακρακώμης και στον Ναό των...

Read more
Χειροθεσία νέου Οικονόμου στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων Πορταριάς
Εκκλησία της Ελλάδος

Χειροθεσία νέου Οικονόμου στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων Πορταριάς

1 Ιουλίου 2025

Στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων Πορταριάς χοροστάτησε σήμερα, 30/6, ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, πλαισιούμενος από τον Αρχιμανδρίτη...

Read more
Ο Εσπερινός των Αγίων Αναργύρων στην Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Εσπερινός των Αγίων Αναργύρων στην Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος

1 Ιουλίου 2025

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Τιμόθεος, το απόγευμα της Δευτέρας 30 Ιουνίου 2025 και ώρα 7:30΄μ.μ., χοροστάτησε στην ακολουθία του...

Read more
Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ 12 ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΗ ΝΕΑ ΑΡΤΑΚΗ
Εκκλησία της Ελλάδος

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ 12 ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΗ ΝΕΑ ΑΡΤΑΚΗ

1 Ιουλίου 2025

Τη Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025 πανηγύρισε ο Ενοριακός Ι. Ναός των αγίων δώδεκα Αποστόλων Νέας Αρτάκης, όπου ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης...

Read more
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΙΕΡΟΥΡΓΟΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΙΕΡΟΥΡΓΟΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΤΙΜΙΑΣ ΚΑΡΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ

1 Ιουλίου 2025

Τη Δευτέρα 30 Ιουνίου 2025, ημέρα εορτασμού της συνάξεως των αγίων δώδεκα Αποστόλων, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σκοπέλου κ. Νικόδημος επισκέφθηκε...

Read more
ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΟ ΛΙΘΑΡΙ ΝΕΑΣ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΟ ΛΙΘΑΡΙ ΝΕΑΣ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑΣ

30 Ιουνίου 2025

Μέ τήν δέουσα λαμπρότητα τελέσθηκε ὁ πανηγυρικός Ἑσπερινός τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Παύλου στήν περιοχή «Λιθάρι» Νέας Σαμψοῦντας, τό ἑσπέρας...

Read more
Πανηγύρισε ο Ιστορικός Ναό των Αγίων Αποστόλων Καλαμάτας
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγύρισε ο Ιστορικός Ναό των Αγίων Αποστόλων Καλαμάτας

30 Ιουνίου 2025

Με την παρουσία πλήθους πιστών από την πόλη της Καλαμάτας τελέσθηκαν κατά το τριήμερο 28-29-30 Ιουνίου ε.ε. οι πανηγυρικές λατρευτικές...

Read more
Ευχαριστήρια Θεία Λειτουργία για την 17η Επέτειο Χειροτονίας του Μητρ. Θηβών
Εκκλησία της Ελλάδος

Ευχαριστήρια Θεία Λειτουργία για την 17η Επέτειο Χειροτονίας του Μητρ. Θηβών

30 Ιουνίου 2025

Την 28η Ιουνίου συμπληρώθηκαν 17 χρόνια από την εις Επίσκοπον χειροτονία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Γεωργίου (Σάββατο 28 Ιουνίου...

Read more
Εκοιμήθη ο Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Γούλας
Εκκλησία της Ελλάδος

Εκοιμήθη ο Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Γούλας

30 Ιουνίου 2025

Με βαθιά οδύνη, η Τοπική Εκκλησία της Δημητριάδος αναγγέλλει την εις Κύριον εκδημία του Πρωτ. Βασιλείου Γούλα, επί δεκαετίες εφημερίου...

Read more
Πανηγύρισε η ενορία Αγίων Δώδεκα Αποστόλων πόλεως Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγύρισε η ενορία Αγίων Δώδεκα Αποστόλων πόλεως Άρτης

30 Ιουνίου 2025

Το πρωί της Δευτέρας 30 Ιουνίου 2025, ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία τιμά τη Σύναξη των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων,...

Read more
Το μήνυμα της εορτής των Αγίων Αποστόλων
Κηρύγματα

Το μήνυμα της εορτής των Αγίων Αποστόλων

30 Ιουνίου 2025

του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Φωκίδος Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη Αγαπητοί μου αδελφοί, Η αγία μας Εκκλησία τιμά το μήνα Ιούνιο τους...

Read more
Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Εκκλησία της Ελλάδος

Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

30 Ιουνίου 2025

Με λαμπρότητα τίμησε η τοπική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης τον ιδρυτή της, ένδοξο Απόστολο των Εθνών Παύλο, στον ομώνυμο μεγαλοπρεπή Ιερό...

Read more
Πανηγύρισε η ενορία Δώδεκα Αποστόλων Αμφιθέας Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγύρισε η ενορία Δώδεκα Αποστόλων Αμφιθέας Άρτης

30 Ιουνίου 2025

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και εκκλησιαστική κατάνυξη τελέσθηκε την Κυριακή 29 Ιουνίου 2025, το απόγευμα, ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ενοριακό...

Read more
Καλύτερα στην υγεία του ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος
Αφιερώματα

Είχε ευωδιαστή ζωή ο αλησμόνητος Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος

30 Ιουνίου 2025

Του π. Ηλία Μάκου Στην αγκαλιά του Θεού  βρίσκεται πλέον ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος, ο οποίος κοιμήθηκε σε ηλικία 85...

Read more
ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ

30 Ιουνίου 2025

Με λαμπρότητα και πάνδημη συμμετοχή τελέσθηκε η εκκλησιαστική πανήγυρις των πολιούχων των Γιαννιτσών, Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, στον ομώνυμο...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Τα τρία φάρμακα
Αγίων Αναργύρων

Τα τρία φάρμακα

31 Οκτωβρίου 2024

Του μακαριστού Μητροπολίτου Καστορίας  Σεραφείμ Πλησιάζουμε, σύμφωνα με την παράδοση της Αγίας μας Εκκλησίας, καθημερινά τους Αγίους μας, τιμούμε την...

«Από τον Ιπποκράτη στον Μέγα Βασίλειο»

«Από τον Ιπποκράτη στον Μέγα Βασίλειο»

31 Οκτωβρίου 2024
Η εορτή των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού στην Ι.Μ. Κορίνθου

Oι άγιοι των φτωχών Άγιοι Ανάργυροι

30 Ιουνίου 2022
Αγία Γραφή και Ασθένειες

«Μή πάντες ἀπόστο­λοι; μή πά­ντες προφῆ­ται; … μή πάντες χαρί­σματα ἔχουσιν ἰαμά­των;»

1 Ιουλίου 2019
«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις ἥν παρά Θεοῦ ἐκομί­σαν­το»

«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις ἥν παρά Θεοῦ ἐκομί­σαν­το»

1 Ιουλίου 2019

«Καί ἄν ἔχω πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δέ μή ἔχω, οὐδέν εἰμί».

1 Νοεμβρίου 2018
«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις, ἥν παρά Χρι­στοῦ ἐκο­μίσαντο»

«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις, ἥν παρά Χρι­στοῦ ἐκο­μίσαντο»

1 Νοεμβρίου 2018
Next Post
Ποιμαντική επίσκεψη του Μητροπολίτη Σύρου στην ολιγάνθρωπο νήσο Σίκινο

Ποιμαντική επίσκεψη του Μητροπολίτη Σύρου στην ολιγάνθρωπο νήσο Σίκινο

Μνήμη Αγίου Γρηγορίου Παλαμά στην ενορία Αγίου Γεωργίου Άρτης

Μνήμη Αγίου Γρηγορίου Παλαμά στην ενορία Αγίου Γεωργίου Άρτης

Οι καταβασίες του Πάσχα από τον Μητροπολίτη Χαλκίδος κ. Χρυσόστομο

Μη ικανοποιητικός ο δήθεν προνομιακός διαχωρισμός των Καθεδρικών Ιερών Ναών!

Χειροτονία Πρεσβυτέρου στον Ιερό Ναό του Ταξιάρχου Μιχάηλ στην Ερμούπολη

Χειροτονία Πρεσβυτέρου στον Ιερό Ναό του Ταξιάρχου Μιχάηλ στην Ερμούπολη

Εορτάστηκε ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας

Εορτάστηκε ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στην Ιερά Μητρόπολη Βεροίας

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist