Το νόημα και η σημασία της 25ης Μαρτίου

του
Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου Δρ. Θ.
Ιεροκήρυκος Ι. Μ. Κασσανδρείας

“Ο Άγγελος εστάθηκε διπλώνει τα φτερά του,
ξύπνα ταράξου μη φοβού, χαίρε, παρθένε χαίρε
ο κύριός μου είναι με σε, χαίρε, Μαρία χαίρε”.

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

“Κι ακαρτέρει κι ακαρτέρει
φιλελεύθερη λαλιά
ένα κτύπαε τ’ άλλο χέρι
από την απελπισιά.”

Διονύσιος Σολωμός

Μέσα στην ανθοστόλιστη άνοιξη της φύσης γιορτάζουμε χαρούμενοι και εθνικά υπερήφανοι με υψωμένα τα λάβαρα της νίκης, την άνοιξη της λευτεριάς μας. Απ’ άκρη σ’ άκρη όλη η Ελλάδα θα γιορτάσει για μια ακόμη φορά τη μεγάλη επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, την ημέρα της έναρξης του μεγάλου, ηρωικού και αιματηρού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των γενναίων προγόνων μας για την αποτίναξη του βάρβαρου και καταθλιπτικού τουρκικού ζυγού.

Όσο και αν κυλούν τα χρόνια, η μέρα αυτή θα στέκεται, πάντα, σαν ένα φωτεινό ορόσημο, σαν ένα μαγικό αστέρι, για να μας δείχνει το δρόμο του εθνικού χρέους, να μας εμπνέει το ιδανικό της ελευθερίας και να μας θυμίζει τη διπλή μας λύτρωση από τα δεσμά της σκλαβιάς και της αμαρτίας. Διπλή, μοναδική γιορτή   γιορτάζουν όλοι οι Έλληνες  στα πέρατα του κόσμου. Η 25η Μαρτίου μας θυμίζει το τέλος δυο δραμάτων. Πανανθρώπινο το ένα, εθνικό το άλλο. Χαράς ευαγγέλια για τον χριστιανό που έλαβε το μήνυμα του Θεού για την λύτρωσή του από την αμαρτία και χαράς ευαγγέλια για τον έλληνα ραγιά που πήρε το μήνυμα της απελευθέρωσής του από τον ανελέητο τουρκικό ζυγό.

Έτσι η 25η Μαρτίου είναι μια λαμπρή μέρα της πατρίδας μας και της θρησκείας μας: «Έχουνε σχόλη η Παναγιά και η Ελλάς μεγάλη, η μια τον κρίνο δέχεται, δάφνης κλωνάρι η άλλη», τραγουδάει ο ποιητής. Η φαντασία μας πλανιέται την ημέρα αυτή από την  Μυροβόλο Ναζαρέτ ως την τρισένδοξη αγία Λαύρα. Στην πρώτη ακούμε τον αρχάγγελο με το χαρμόσυνο μήνυμα και στη δεύτερη, τα γενναία μας παλικάρια, να ορκίζονται ενώπιον Θεού και ανθρώπων: «Ελευθερία η θάνατος». Ήταν το ξέσπασμα μιας θείας επιταγής η κραυγή αυτή, που έβγαινε εκείνη τη στιγμή, μέσα από τον πόνο και δυστυχία από το πυκνό σκοτάδι της μακρόχρονης σκλαβιάς.

Αποτελεί ιστορική αναγκαιότητα ότι κάθε λαός, για να ζήσει και να διατηρηθεί στο προσκήνιο της ιστορίας πρέπει να συνδέεται αναπόσπαστα   με την κληρονομιά των προγόνων του, διαφορετικά λαοί που δεν έχουν μνήμη γρήγορα χάνονται και εξαφανίζονται από την ιστορία. Ο Έλληνας όμως έχει βαθιά ριζωμένη μέσα του την κληρονομιά των προγόνων του και απόδειξη το μεγαλειώδες γεγονός του ξεσηκωμού του μετά από τα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς και καταφρόνιας.

Τούτη τη χρονιά συμπληρώνονται 200 χρόνια αφ’ ότου ξύπνησε μέσα στην ψυχή των σκλαβωμένων αδελφών  μας ιερός πόθος της λευτεριάς για να ριχτούν όλοι στον αγώνα, «Για του Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδας την ελευθερία». Αυτό ήταν σύνθημα του αγώνα των σκλαβωμένων ραγιάδων, το ίδιο συμβολίζει και ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου, που είναι για μας όλους η εθνική κολυμβήθρα, στην οποία βαπτίζεται το έθνος μας  συνεχίζοντας τη θριαμβευτική και νικηφόρα πορεία του. Πολλές φορές στη μακρόχρονη ιστορία της τούτη η μικρή γωνιά της γης με το γαλάζιο ουρανό της και τα δαντελωτά της ακρογιαλιά, δέχτηκε τις βάρβαρες επιθέσεις λαών, που ονειρεύτηκαν να γίνουν κοσμοκράτορες. Πέρσες, Ρωμαίοι, Τούρκοι, Βούλγαροι, Ιταλοί, Γερμανοί, ξεπουλήθηκαν σα θεϊκή μάστιγα και από καιρό σε καιρό έπαιξαν το ρόλο του αφέντη και προσπάθησαν να κάνουν ραγιά το λαό μας. Στη χώρα όμως που γεννήθηκε και μεγαλούργησε η δημοκρατία βλαστάνει και το δέντρο της λευτεριάς. Η εθνική πείρα των Ελλήνων έχει δημιουργήσει σ’ αυτούς την πεποίθηση, πως όσα η ψυχρή λογική θεωρεί αδύνατα, γι’ αυτούς είναι κατορθωτά. Η 25η Μαρτίου υπήρξε ένα τέτοιο μεγαλειώδες γεγονός ένα θαύμα, που έκαμε ολόκληρη την ανθρωπότητα να στραφεί προς το χίλιοβασανισμένο, αλλά ένδοξο αυτό τόπο την ελληνική γη.

Οι λαοί της Ευρώπης είχαν λησμονήσει ότι μια χούφτα ανθρώπων ανέπνεαν ακόμη σκορπισμένοι πάνω σ’ αυτή τη γη που δεν είχε πλέον γι’ αυτούς τίποτα άλλο παρά μόνο παρελθόν, ένα ένδοξο παρελθόν χαμένο στα βάθη της ιστορίας, που ακτινοβολούσε όμως ακόμα προς όλα τα σημεία της οικουμένης. Δεν έβλεπαν πλέον σ’ αυτή τη γη ούτε παρόν ούτε μέλλον. Αυτό είναι το σημείο από το οποίο αρχίζει το μεγαλούργημα του 21 που δημιούργησε η αδούλωτη ελληνική ψυχή. Μόνο στη φιλελεύθερη κληρονομιά μας, που είναι χαρακτηριστικό της φυλής μας, μπορούμε να στηρίξουμε την παράτολμη απόφαση του ξεσηκωμού. «Εμείς αν δεν ήμασταν τρελοί, δεν κάναμε την επανάσταση» γράφει  Κολοκοτρώνης. Και σε κάποιο άλλο σημείο επίσης μας λέει: «Όταν αποφασίσαμε να κάνουμε την επανάσταση δεν ε συλλογιστήκαμε, ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχουμε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι ε βαστούσαν τα κάστρα και τις πόλεις, αλλά ως μια βροχή έπεσε σ’ όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι και οι κληρικοί και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι έμποροι, μικρή και μεγάλοι, όλοι ε συμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και κάμαμε την επανάσταση».

Η επανάσταση λοιπόν δεν ήταν αποτέλεσμα της λογικής. Ήταν ενθουσιασμός, φλόγα, αγάπη για την λευτεριά και την πατρίδα. Βασίστηκε στην ακράδαντη πίστη πως ο Θεός, που είναι αληθινός και δίκαιος, θα βοηθήσει των αγώνα τους, γιατί ήταν τίμιος, αγώνας σωτηρίας, αγώνας κατά των απίστων. Δεν τους φοβίζει ο παγωμένος βοριάς που σαρώνει την Ευρώπη και κοκαλώνει κάθε φιλελεύθερο και δημοκρατικό κίνημα. Και δε σκέφτηκαν τον φοβερό Μέτερνιχ, ρυθμιστή της πολιτικής των αυτοκρατοριών της Ευρώπης που ήταν φίλος και υποστηρικτής της Τουρκίας.

Το τραγούδι του Ρήγα «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή» έγινε σπόρος που βλάστησε στην ψυχή κάθε Ραγιά, έδιωξε το φόβο κι έδωσε τη δύναμη για μεγάλη απόφαση. Λευτεριά ή θάνατος. Σείστηκε το μνήμα του Ραγιά. Ξεπετάχτηκε η ψυχή του σκλάβου ξανανιωμένη και σαν πρώτα ανδρειωμένη, για να διαλαλήσει «Εγώ είμαι η ακατάλυτη ψυχή των Σαλαμίνων στην Επτάλοφη έφερα το σπαθί των Ελλήνων δε χάνομαι στα τάρταρα, μονάχα ξαποσταίνω στη ζωή ξαναφαίνομαι και λαούς ανασταίνω».

Όλοι  ανεξαιρέτως οι Έλληνες δίδαξαν με τις πράξεις τους, τις θυσίες τους και τις προσφορές τους ότι η νίκη δεν ανήκει πάντα στους πολλούς, ούτε στους τέλειους εξοπλισμούς. Ανήκει σ’ αυτούς που έχουν το δίκιο, γιατί αυτούς προστατεύει ο Θεός. Ανήκει σ’ αυτούς που έχουν τη δύναμη να αψηφούν τον θάνατο και να προσφέρουν την ζωή τους θυσία στον Θεό και στην Πατρίδα. Αυτούς λοιπόν τους ήρωες τιμούμε σήμερα. Το 21 ολοένα βγαίνει από την αιωνόβια Εθνική μας παράδοση. Δεν υπάρχει τίποτα το ξενικό μέσα στο μεγάλο του Γένους ξεσηκωμό.

Είναι αδύνατο με λόγια να αποδοθεί ένα μεγαλούργημα, μια ασύγκριτη σε δράση και δόξα ιστορική εποχή, ένα θαύμα όπως είναι το μεγαλείο του 21. Κάθε λέξη είναι φτωχή και κάθε φωνή είναι ψίθυρος απαλός, που μόλις χαϊδεύει τις γρανιτώδεις ψυχές εκείνων, που τίμησαν με το αίμα τους το δέντρο της λευτεριάς.

Ας στρέψουμε λοιπόν όλοι εμείς τούτη την ημέρα ευγνώμονα τη σκέψη μας προς όλους εκείνους που θυσιάστηκαν ποτίζοντας με το αίμα τους τον ιερό αγώνα της λευτεριάς αναφωνώντας  όλοι μαζί τα λόγια του εθνικού μας ποιητή.

«Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά
και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε ω χαίρε ελευθέριά».