• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τετάρτη, 15 Οκτωβρίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Την επαύριον της Άλωσης: Η Κωνσταντινούπολη του Γένους

29 Μαΐου 2019
in Αφιερώματα
Την επαύριον της Άλωσης: Η Κωνσταντινούπολη του Γένους
Share on FacebookShare on Twitter
Κωνσταντίνου Σβολόπουλου, Constantinopla. 550 anos de su caida Κωνσταντινούπολη. 550 χρόνια από την άλωση, Γρανάδα 2006, σελ. 9-13
 
Η μετάβαση από τον Μεσαίωνα στους Νεώτερους Χρόνους στον ιστορικό χώρο που σφραγίζεται από τη διαχρονική παρουσία του Ελληνισμού, συνέπεσε με ένα φαινόμενο βαρύνουσας σημασίας: την μετάλλαξη της θέσης και του προσώπου όσων συναπάρτιζαν το Γένος των Ελλήνων. Η ’λωση της Πόλης -πριν από 550 χρόνια- αποτελεί καθεαυτή γεγονός καταλυτικής βαρύτητας με την ιστορία της Ευρώπης και γενικότερα, της ανθρωπότητας. Σηματοδοτεί όμως, και ειδικότερα, συμβατικά και ουσιαστικά, τη διαδικασία του μεταβολισμού ανανεωμένων κυττάρων στο σώμα του Ελληνισμού, ζωντανό και μετά την υποταγή της ιστορικής Βασιλεύουσας σε αλλότριους δυνάστες. Ο πυρήνας της βαθειάς αυτής ζύμωσης θα εντοπιστεί εκ νέου στο χώρο της Κωνσταντινούπολης. Τα ειδικότερα ερωτήματα που εύλογα ανακύπτουν επικεντρώνονται στη διευκρίνηση κατά κύριο λόγο των όρων και των περιστάσεων υπό τις οποίες συντελέστηκε η μετάλλαξη της πρωτεύουσας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας σε πρωτεύουσα του υπόδουλου Γένους.
 
• Ερώτημα θεμελιακό, συνυφασμένο με ένα μείζον πρόβλημα: πότε, αναδύονται μέσα από τον ασθενή κορμό της βυζαντινής επικράτειας τα ακμαία γονίδια του νέου Ελληνισμού;
 
Ανεπίδεκτη αμφισβήτησης είναι η διαπίστωση ότι η ’λωση επισφράγισε το 1453 την ήδη προγενέστερη αποψίλωση της κραταιάς Βασιλεύουσας από κάθε έρεισμα ισχύος. Η άλλοτε περικλεής πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας εξέτεινε πλέον την κυριαρχία της σε ακτίνα ολίγων μόλις χιλιομέτρων, περιεκλείοντας στους κόλπους της ένα αριθμητικά ανίσχυρο ανθρώπινο δυναμικό. Πέρα από την γλισχρότητα των υλικών μέσων, έκδηλη ήταν η πενία της και σε έμψυχο υλικό, τα σήμαντρα της φθοράς του [ημετέρου] Γένους -κατά μία έκφραση της επο­χής- προάγγελαν την επικείμενη καταστροφή.
 
Ποιά δύναμη προσφερόταν για να αποδώσει στο Γένος το σφρίγος και την αλκή που είχε έκδηλα απωλέσει; Ορισμένοι είχαν στρέψει το βλέμμα στις νοτιότερες εσχατιές της φθίνουσας αυτοκρατορικής επικράτειας, στην επαρχία του Μορέως -ειδικότερα στο Μυστρά όπου είχε αναφανεί μία σπίθα ευρωστίας, πολιτικής και πνευματικής. Ο Γεώργιος Γεμιστός, ηθικός προφήτης του Γένους κατά τον Π. Κανελλόπουλο, είχε -όπως είναι γνωστό- καταρτίσει και σχέδιο ριζικής μεταρρύθμισης -οικονομικής, στρατιωτικής και κοινωνικής-, αποβλέποντας στην ανατροπή του μεσαιωνικού καθεστώτος και στον αναπροσανατολισμό των Ελλήνων εντός του εκκολαπτόμενου νέου κόσμου. Περισσότερο πραγματιστική, χωρίς όμως τελικώς ούτε αυτή να αποδώσει άμεσα καρπούς, υπήρξε η προσπάθεια του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ως Δεσπότου του Μορέως, να αναζωπυρώσει τα ζωντανά κύτταρα του Γένους στην τελευταία αυτή ελεύθερη εσχατιά της καταρρέουσας αυτοκρατορίας: Δια να συγκροτηθεί κράτος -γράφει με αναφορά στην απόπειρα αυτή ο Κ. Παπαρρηγόπουλος- απαιτούνται προπάντων αποχρώντα εθνικά στοιχεία· ματην δε αι δημιουργικαί του ανδρός εκείνου χείρες εζήτησαν κατ’ εκείνου του χρόνου την απαραίτητον ταύτην πλαστουργικήν ύλην. Η ανεπάρκεια, εντούτοις, των αναγκαίων προϋποθέσεων -δικαιούμαστε να προσθέσουμε- δεν αναιρεί το γεγονός ότι ο προορισμένος ως τελευταίος Βυζαντινός Αυτοκράτορας είχε τραπεί στην αναζήτηση μιας αδιόρατης ακόμη σε πρώτη όψη δυναμικής. Δεινός μαχητής, κατά την ρήση του Βησσαρίωνα, θα μεταφέρει το ίδιο μήνυμα στην αγωνιώσα Βασιλεύουσα και, πίπτοντας στις επάλξεις της, θα την μεταλαμπαδεύσει στις επερχόμενες γενεές των Ελλήνων.
 
Πώς όμως, άραγε, ο ίδιος αυτός που δεν κατόρθωσε εν ζωή να αναχαιτίσει την πορεία προς την πτώση κατέληξε, μετά τον αφανισμό του, να εκφράζει την ελπίδα στην αναστήλωση – την ανάσταση του Γένους; Ίσως, οι λόγοι που είχε εκφέρει, ή η δράση που είχε αναπτύξει να μην είχαν, μόνοι, αρκέσει για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα όπως, μόνοι, ούτε η αυταπάρνηση και, τελικά, ούτε αυτός ο θάνατός του θα αρκούσαν. Απαιτήθηκε η σύναψη όλων αυτών των πραγματικών γεγονότων για να γεννηθεί και να επιβιώσει η παράδοση για τον μαρμαρωμένο Βασιλιά, από εθνικής απόψεως… η πολυτιμοτάτη πασών -κατά τον Ν. Πολίτη- διότι εις ταύτην αποκορυφούνται οι πόθοι και αι ελπίδες του δουλωθέντος Γένους περί ελευθερίας και ανορθώσεως. Ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος -επισημαίνει εύστοχα ο Π. Κανελλόπουλος ήξερε καλά ότι, κι’ αν όλοι τους πέθαιναν, δεν θα πέθαινε το Γένος ενώ, αν, υιοθετώντας τις προτάσεις του σουλτάνου, δεχόταν να σώσει τον εαυτό του και όλους τους άρχοντες, το Γένος θα χανόταν… Το πεδίο της ύστατης αντιπαράθεσης, η Πόλη μαχόμενη, θα αναχθεί, και αυτή, σε σύμβολο του Γένους εν εγρηγόρσει. Παραστατική είναι η εικόνα του Σπυρίδωνος Ζαμπελίου: Υπεράνω και Τούρκων πολιορκητών και Ρωμαίων πολιορκημένων εφίπταται, και το στερέωμα εν είδει φλογεράς ρομφαίας περιαυγάζει, το πνεύμα της επαγγελλομένης Αναγεννήσεως. Ο εντοπισμός -έως τη στιγμή αυτή- της αναφοράς στο πρόσωπο που διεδραμάτισαν κυρίως οι πρωταγωνιστές, δεν συνεπάγεται ασφαλώς την παραγνώριση της καθοριστικής συμβολής στη ροή των εξελίξεων, παραγόντων συλλογικών και δυνάμεων βαθύτερων. Ο Ζαμπέλιος είχε πρώιμα διακρίνει την αυτοδύναμη παρουσία ενός συγκεκριμένου Λαού, ο οποίος, εκφράζοντας το ενεστώς και το μέλλον της κοινωνίας, ενδύεται την Νεοελληνικήν στολήν του και συγκροτεί την τέταρτη αρχή πέραν των τριών εξ αυθεντίων παραδοσίμων ορμωμένων και εις απώτατον του παρελθόντος ορίζοντα εγκεκειμένων”, ήτοι της Πολιτείας (Ρωμαϊκής), της Εκκλησίας (Συνοδικής Ορθοδόξου) και της λόγιας κοινότητας των Αττικιστών: “Δεν είναι [ο Λαός αυτός] μεν Ρωμαίος, διότι ησπάσατο της ελληνικής ονομασίας, δεν είναι δε δούλος του αρχιερατικού συλλόγου, διότι εξουσίαν έχει του ακυρώσαι Συνόδους Φλωρεντινάς και αυτοκρατορικά μονοκονδύλια· αλλ’ ούτε θιασώτης είναι των Αττικιστών λογίων, διότι αντί της γλώσσης του παρελθόντος, λαλεί την ζώσαν διάλεκτον των προσεχών αγωνισμάτων του. Η πρώτη εμφάνισή του στο ιστορικό προσκήνιο εντοπιζόταν από τον σκαπανέα αυτόν της ιστορικής επιστήμης στα 1204, έτος της άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους. Ο Απόστολος Βακαλόπουλος, τεκμηριώνοντας, πρόσφατα, την ίδια αυτή άποψη, αναζητεί την πρώτη σφριγηλή παρουσία του Νέου Ελληνισμού στα κράτη που είχαν αναδυθεί από τα ερείπια της κατακερματισμένης βυζαντινής αυτοκρατορίας – στη Νίκαια, στην Τραπεζούντα, στα Ιωάννινα και, αργότερα, στο Δεσποτάτο του Μορέως, έξω από την επίδραση της Κωνσταντινουπόλεως με την παλιά επίσημη ρωμαϊκή παράδοση. Η συναφομοίωση -κατά τον όρο του Ζαμπελίου- Ορθοδοξίας, Μοναρχίας και Αττικού λογιοτατισμού θα συντελεστεί ακριβώς μεταξύ των δύο Αλώσεων, Φραγκικής και Οθωμανικής. Τότε και ο Λαός, ως αυθύπαρκτη οντότητα συμπληρώνει το πολυδύναμο αυτό σχήμα και υποστασιοποιεί την έννοια του Γένους· τότε προφέρεται και από επισήμων χειλέων, του Ιωάννη Γ. Δούκα-Βατάτση, ο όρος ημέτερον Γένος, Γένος των “Ελλήνων” κατά μία διατύπωση που είχε υιοθετηθεί στη διάρκεια ήδη του ΙΓ’ και του ΙΔ’ αιώνα.
 
• Στο σημείο αυτό είναι εύλογο να τεθεί ένα δεύτερο ερώτημα: ποιά στοιχεία συ­νέθεταν, στη θεμελιακή της υπόσταση, μια συγκεκριμένη ιδιοπροσωπία του Νέου Ελληνισμού; και, συμπληρωματικά, σε αμεσότερη συνάρτηση με το θέμα της παρού­σας εισήγησης: εστιαζόταν, πράγματι, η παρουσία του, ουσιαστικά ή ενδεχομένως συμβολικά, στο χώρο της Βασιλεύουσας – πριν ή μετά την ’λωση; Η γενική αναφορά στους όρους υπό τους οποίους αναδύθηκε το πρόσωπο του Νέου Ελληνισμού συνυφάνθηκε ήδη με την επισήμανση εν δυνάμει των στοιχείων αυτών κατά τις ώρες της ύστατης δοκιμασίας της Πόλεως των πόλεων. Η πληρέστερη, εντούτοις, επεξεργασία και η οριστική μορφοποίησή τους θα συντελεστεί κατά την σκοτεινή περίοδο που θα ακολουθήσει την ’λωση. Τότε επέτειλε -κατά τη χαρακτηριστική έκφραση του Παπαρρηγόπουλου- η γλώσσα, πρώτον, του Νέου Ελληνισμού, αφού είχε, μετά την δω­δέκατη εκατονταετηρίδα, πέρα ήδη από κοινώς λαλουμένη, αποτυπωθεί σε αξιόλογα μνημεία του πεζού και του έμμετρου λόγου. “Τι έστιν Ελληνισμός; – είχε διερωτηθεί κατά τον πρυτανικό λόγο του, το έτος 1872, για να απαντήσει: ελληνική γλώσσα, τι δε ελληνική γλώσσα; – Ελληνισμός. Θεμελιακό στοιχείο, δεύτερο, επάλληλο με τη γλώσσα, η Παιδεία, έμελλε, και αυτή, να συμβάλει στη διαμόρφωση της φυσιο­γνωμίας του Νέου Ελληνισμού. Η οθωμανική κατάκτηση έμελλε να επιφέρει την καθίζηση της εκπαίδευσης και, αυτονόητα, να αναστείλει την άμεση επικοινωνία με την κλασσική αρχαιότητα που είχε αποκατασταθεί κατά τους παλαιολόγειους χρόνους. Ο μεταβολισμός όμως ζωογόνων συστατικών της στο σώμα της υπό διαμόρφωση εθνι­κής κοινότητας είχε ήδη συντελεστεί· ενωρίς, εξ άλλου, την επαύριον της ’λωσης, η ελπιδοφόρα ενατένιση προς το μέλλον ήταν για ορισμένους -πρώτος ο Λαόνικος Χαλκονδύλης- αναπόσπαστη από αυτό το όραμα της κλασικής Ελλάδας. Ο ησυ­χαστής πατριάρχης Γεννάδιος Β’, ο ίδιος που είχε ρίψει στην πυρά τους Νόμους, μέσω των οποίων προσέβλεπε ο Πλήθων στην αναμόρφωση του καταρρέοντος βυζα­ντινού κόσμου, ίδρυσε την επαύριον της ’λωσης, την Μεγάλη Πατριαρχική Σχολή, όπου έμελλε να ανθήσει εκ νέου η διδασκαλία των ελληνικών γραμμάτων. Το γεγονός αυτό, πέρα από πράξη συστατική του εκπαιδευτικού κλάδου, υποδηλώνει την τάση συλλειτουργίας της εκκλησιαστικής και της, ολοένα έκτοτε αναπτυσσόμενης, θύρα­θεν παιδείας. Δεν είναι τυχαία η επιγραμματική ρήση του Στήβεν Ράνσιμαν ότι η Ορθοδοξία διατήρησε τον Ελληνισμό μέσα από τους σκοτεινούς αιώνες· αλλά και ότι χωρίς την ηθική δύναμη του Ελληνισμού και αυτή η Ορθοδοξία θα είχε απισχναθεί. Την στιγμή, πράγματι, που είχε το βυζαντινό Κράτος απωλέσει την αυτοτέλεια και την αυτοδυναμία του, η Μεγάλη Εκκλησία, πέρα από την πνευματική, έδινε υπόστα­ση κοινωνική και πολιτική σε μια νέα σφριγηλή, εν δυνάμει εθνική κοινότητα. Η δια­πίστωση αυτή οδηγεί στην επαλήθευση του θεμελιακού σχήματος που είχε, κατά την αυγή της νεοελληνικής ιστοριογραφίας, προτείνει ο Ζαμπέλιος: ο Πατριάρχης των Ρωμαίων -κατά την προσωνυμία της οσμανικής κυβέρνησης- δεν προσωποποιούσε, πράγματι, την συναφομοίωση Μοναρχίας, Ορθοδοξίας και Αττικής λογιοσύνης, η οποία και προσέδωσε στο υπόδουλο Γένος την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του;
 
• Η Κωνσταντινούπολη του Γένους: η υιοθέτηση του όρου υποδηλώνει ότι ο πυρήνας της βαθειάς αυτής ζύμωσης που συντελέστηκε στους κόλπους του ελ­ληνισμού εντοπίζεται στο χώρο της υπό δουλείαν πρωτευούσης του. Οι ανα­μνήσεις του παρελθόντος και οι παρακαταθήκες της παράδοσης δεν θα αρκούσαν για να ερμηνεύσουν το ιστορικό αυτό φαινόμενο. Περισσότερο καθοριστικό υπήρξε το γεγονός ότι οι παράγοντες που είχαν επενεργήσει στη γένεσή του, οι ίδιοι που έμελλαν κατά βάση να καθορίσουν και την περαιτέρω ανάπτυξή του, συναρμόζονταν δυναμικά στο χώρο, ακριβώς, της Κωνσταντινούπολης. Θα ήταν -οπωσδήποτε- αδιανόητο να ερμηνευτεί η διαδικασία ενδυνάμωσης του Ελληνι­σμού χωρίς να προσμετρηθούν όσοι παράγοντες συνέχονταν με την οικονομική ανάκαμψη, την κοινοτική οργάνωση, την πνευματική άνθηση: το πεδίο απόδοσης των προσπαθειών στους συγκεκριμένους αυτούς τομείς εκτεινόταν στην ευρύτε­ρη γεωγραφική κλίμακα που οι Έλληνες επικάλυπταν με την παρουσία τους. Οι θετικές όμως αυτές επιδόσεις συνυφάνθηκαν με τη δυνατότητα διατήρησης της εθνικής ιδιοπροσωπίας και την αξιοποίηση δυνατοτήτων που τους προσφέρθηκαν στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης ιστορικής συγκυρίας. Ο Ελληνισμός, στην υποστασιακή του έκφανση προτού η έννοια του έθνους αποκτήσει ολοκληρωμένο δογματικό περιεχόμενο, διεσπαρμένος κατά τους τελευταίους βυζαντινούς αιώνες σε εδάφη υπό διαφορετική ή μεταλλασσόμενη κυριαρχία, συναρθρωνόταν μετά την ’λωση, βαθμιαία στο σύνολό του, υπό ενιαία υπερκείμενη αρχή, εκείνη της οθωμανικής εξουσίας, αλλά και, ταυτόχρονα, της πνευματικής δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το οποίο και “μόνον” -κατά τον Παπαρρηγόπουλο- εξεπροσώπει εν μέρει την διοικητικήν του ελληνικού έθνους ενότητα”· ο Οι­κουμενικός Πατριάρχης, “Εθνάρχης” κατά την προσωνυμία της Πύλης, αναγόταν στη συνείδηση των Ελλήνων σε “αυθέντη” και “Βασιλέα”.
 
Ιδού η δυναμική που, με επίκεντρο την Κωνσταντινούπολη, χαρακτηρίζει και προσδιορίζει την λειτουργία του ελληνικού Γένους κατά τους σκοτεινούς αιώνες της Οθωμανικής κυριαρχίας· και στηρίζει, ακόμη, την ιθύνουσα παρουσία του στον ευρύτερο χώρο της “καθ’ ημάς Ανατολής. Ο Δ. Ζακυθηνός αναφέρεται στην ηγε­μονική πρωτοβουλία του Ελληνικού Γένους”· και επεκτείνεται, επισημαίνοντας ειδικότερα τη δημιουργία ορθόδοξου εκκλησιαστικού Κράτους του Ελληνικού Έθνους, ως παρακρατικού οργανισμού στο πλαίσιο της οθωμανικής αυτοκρατο­ρίας: ολόκληρον δίκτυον μητροπόλεων, αρχιεπισκοπών, επισκοπών, χωρεπισκοπών, μοναστηριακών κοινοτήτων εκάλυψεν το υπό τουρκικήν κυριαρχίαν έδαφος, ήτο δε το δίκτυον τούτο πυκνότερον και πληρέστερον του κρατικού, όπερ εστηρίζετο επί των διαλυτικών θεσμών του τιμαριωτισμού. Στο πλαίσιο αυτό απελευθερώ­θηκαν, ολοένα και περισσότερο με την πάροδο του χρόνου, οι ζωογόνες δυνάμεις που ενέκλειε η ελληνική γλώσσα και η ελληνική κλασική παιδεία. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι, τέσσερις αιώνες αργότερα, στον ίδιο αυτό χώρο της Κωνσταντινού­πολης θα αποδώσει ο Νεολόγος στην ελληνική κοινότητα τον χαρακτηρισμό της κολυμβήθρας δια την αναγέννησιν της Ανατολής. Τότε ακριβώς θα προφερθεί από υπεύθυνα χείλη και η χαρακτηριστική φράση: Η Κωνσταντινούπολις υπό το αχανές δάσος των μιναρέδων και των κυπαρίσσων αυτής κρύπτει τα ερείσματα δύο αυτοκρατοριών και τα σπέρματα μιας άλλης.
 
Οι ιστορικές ανακατατάξεις που συντελέστηκαν κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα μετέβαλαν ριζικά τη λειτουργία αυτή. Η πλήρης αρχικά, αποτυχία των Μεταρρυθμίσεων στο πολιτικό πεδίο, η ανάδυση, στη συνέχεια, του ξενόφοβου τουρκικού εθνικισμού, η αποτυχία της μικρασιατικής εκστρατείας και η ελληνο­τουρκική συμφωνία για την ανταλλαγή των πληθυσμών, η δημιουργία ενός συμπα­γούς και ισχυρού τουρκικού κράτους, ο ριζικός, τέλος, αναπροσανατολισμός της ελληνικής διπλωματικής στρατηγικής, συνέβαλαν ώστε η αναφορά της Κωνσταντι­νούπολης, έως και σήμερα, ως κοιτίδας του Γένους να υποδηλώνει τη συντήρηση μιας ανεκτίμητης πολιτιστικής παρακαταθήκης και να ενεργοποιεί τη συλλογική μας ιστορική μνήμη ως Ελλήνων και ως Ευρωπαίων.

Πρόσφατα Άρθρα

Το παρασκήνιο της Ιεραρχίας – Σήμερα στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»… Μην τη χάσετε!
Εκκλησία της Ελλάδος

Το παρασκήνιο της Ιεραρχίας – Σήμερα στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»… Μην τη χάσετε!

15 Οκτωβρίου 2025

Aυτή την εβδομάδα η  εφημερίδα "Ορθόδοξη Αλήθεια" κυκλοφορεί με το βιβλίο "Ειπέ τη Εκκλησία" Α΄ τόμος. Οι ιστορικές εισηγήσεις του...

Read more
Εξαίρετη διάλεξη του Μητροπολίτου Λαρίσης για τον Άγιο Νικόλαο Πλανά στον Βόλο
Εκκλησία της Ελλάδος

Εξαίρετη διάλεξη του Μητροπολίτου Λαρίσης για τον Άγιο Νικόλαο Πλανά στον Βόλο

15 Οκτωβρίου 2025

Με εξαιρετική επιτυχία ξεκίνησε ο Γ΄ κύκλος των Αγιολογικών Διαλέξεων στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Βόλου, που είναι αφιερωμένες στους Νεοφανείς...

Read more
Με ανθρωπιά και συνέπεια…
Εκκλησία της Ελλάδος

Με ανθρωπιά και συνέπεια…

15 Οκτωβρίου 2025

Την 14η του μηνός Οκτωβρίου ε.έ., προνοία της Ιεράς Μητροπόλεως Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου διενεμήθησαν σε Διδυμότειχο και Ορεστιάδα διακόσια...

Read more
Έναρξη Επιτροπής Αναγνωστών και Ιεροπαίδων
Εκκλησία της Ελλάδος

Έναρξη Επιτροπής Αναγνωστών και Ιεροπαίδων

15 Οκτωβρίου 2025

Το Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2025 στο Ιερό Παρεκκλήσιο των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ του Ιερού Ναού της Μεταμορφώσεως του...

Read more
Η Εκκλησία στην ψηφιακή εποχή: Πρόκληση και μαρτυρία
Απόψεις - Γνώμες

Η Εκκλησία στην ψηφιακή εποχή: Πρόκληση και μαρτυρία

15 Οκτωβρίου 2025

Η νέα εποχή της πληροφορίας φέρνει μαζί της και νέα ποιμαντικά ερωτήματα. Πώς μπορεί η Εκκλησία να βρίσκεται παρούσα στον...

Read more
«Ο Άγιος Ιγνάτιος Μηθύμνης, αστέρας  πρώτου μεγέθους της Εκκλησίας και του Έθνους»
Εκκλησία της Ελλάδος

«Ο Άγιος Ιγνάτιος Μηθύμνης, αστέρας πρώτου μεγέθους της Εκκλησίας και του Έθνους»

15 Οκτωβρίου 2025

Στην αγιοτόκο νήσο Λέσβο, μετέβη ο Σεβ. Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος, κατόπιν ευγενούς προσκλήσεως του Σεβ. Μητροπολίτου Μηθύμνης...

Read more
Το Κιλκίς στην καρδιά της Δημοκρατίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Το Κιλκίς στην καρδιά της Δημοκρατίας

15 Οκτωβρίου 2025

Την Αυτού Εξοχότητα τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Τασούλα επισκέφθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο, την Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2025,...

Read more
«Δεν αλλάζει ο κόσμος από τον καναπέ»
Εκκλησία της Ελλάδος

«Δεν αλλάζει ο κόσμος από τον καναπέ»

15 Οκτωβρίου 2025

Μια ακόμη ημέρα αφιερωμένη στο όραμα και στα χαμόγελα των παιδιών των εκπαιδευτικών δομών της τοπικής Εκκλησίας που στεγάζονται στο...

Read more
Ο Δρ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΣΤΟ ΚΕ.Σ.Ο. ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Δρ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΣΤΟ ΚΕ.Σ.Ο. ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

15 Οκτωβρίου 2025

Την 11η Οκτωβρίου και ώρα 6μ.μ., στο Πολιτιστικό – Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος, στη Χαλκίδα, πραγματοποιήθηκε διάλεξη με...

Read more
Υποδοχή Παναγίας Τρικεριώτισσας στον Μητροπολιτικό Ναό του Βόλου
Εκκλησία της Ελλάδος

Υποδοχή Παναγίας Τρικεριώτισσας στον Μητροπολιτικό Ναό του Βόλου

15 Οκτωβρίου 2025

Με αισθήματα συγκίνησης και ιδιαζούσης τιμής, πραγματοποιήθηκε χθες, 14/10, η επίσημη υποδοχή της Ιεράς και Θαυματουργού Εικόνος της Παναγίας Τρικεριώτισσας,...

Read more
Στον Μητροπολίτη Μεσσηνίας το νέο Σωματείο εργαζομένων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Καλαμάτας
Εκκλησία της Ελλάδος

Στον Μητροπολίτη Μεσσηνίας το νέο Σωματείο εργαζομένων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Καλαμάτας

15 Οκτωβρίου 2025

Εθιμοτυπική επίσκεψη στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομο, πραγματοποίησαν σήμερα Τρίτη 14-10-2025, τα νέα μέλη του Σωματείου εργαζομένων της Δημοτικής...

Read more
Ο «Εκκλησιαστικός Λόγος» το θέμα στο τακτικό Ιερατικό Συνέδριο της Ι.Μ. Φθιώτιδος
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο «Εκκλησιαστικός Λόγος» το θέμα στο τακτικό Ιερατικό Συνέδριο της Ι.Μ. Φθιώτιδος

14 Οκτωβρίου 2025

Στο εορταστικό κλίμα των ονομαστηρίων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Συμεών πραγματοποιήθηκε σήμερα Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2025 το 6ο κατά σειρά...

Read more
ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΓΧΟΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟ ΣΤΗΝ ΧΡΥΣΗ ΑΛΜΩΠΙΑΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΓΧΟΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΟ ΣΤΗΝ ΧΡΥΣΗ ΑΛΜΩΠΙΑΣ

14 Οκτωβρίου 2025

Με Αρχιερατική συγχοροστασία την παραμονή και Αρχιερατικό συλλείτουργο την κυρίως ημέρα εορτάσθηκε η ετήσια μνήμη της αγίας νεομάρτυρος Χρυσής (+1795)...

Read more
Μαθητικός Διαγωνισμός Δημιουργίας Ιστορικού Αφηγήματος και Αφίσας με θέμα: «Μικρά Ασία – Πόντος: Ενθυμήματα»
Εκκλησία της Ελλάδος

Μαθητικός Διαγωνισμός Δημιουργίας Ιστορικού Αφηγήματος και Αφίσας με θέμα: «Μικρά Ασία – Πόντος: Ενθυμήματα»

14 Οκτωβρίου 2025

Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, διά της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου...

Read more
Επταετές Μνημόσυνο μακαριστού Επισκόπου Τανάγρας κυρού Πολυκάρπου
Εκκλησία της Ελλάδος

Επταετές Μνημόσυνο μακαριστού Επισκόπου Τανάγρας κυρού Πολυκάρπου

13 Οκτωβρίου 2025

Την Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2025 τελέστηκε το επταετές Μνημόσυνο του μακαριστού Επισκόπου Τανάγρας κυρού Πολυκάρπου στο Ιερό Ησυχαστήριο Αναλήψεως του...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Η δύναμη του θείου λόγου στις καρδιές μας
Κυριακή Δ' Λουκά

Κυριακή Δ’ Λουκᾶ | «ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τόν σπόρον…»»

16 Νοεμβρίου 2023

Ἡ παραβολή τοῦ Σπορέως, πού ἀκοῦμε κατά τήν τετάρτη τῶν Κυριακῶν τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ, ἀποτελεῖ τήν ἀπαρχή τοῦ Κυριακοῦ παραβολικοῦ...

Ο λόγος του Θεού και η καρποφορία του σε μας

Το μήνυμα του πρώτου αγρού από την παραβολή του σπορέως

14 Οκτωβρίου 2023
Η καρποφορία του λόγου

Ὁ μεγαλύτερος θησαυρός «Ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ»

16 Νοεμβρίου 2023
Η καρποφορία του λόγου

Κυριακή Δ’ Λουκά – Λόγος στο ευαγγέλιο που λέγει «βγήκε ο σπορέας να σπείρει τον σπόρο του» (Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς)

15 Οκτωβρίου 2022
Ο λόγος του Θεού και η καρποφορία του σε μας

Ο λόγος του Θεού και η καρποφορία του σε μας

15 Οκτωβρίου 2022
Η δύναμη του θείου λόγου στις καρδιές μας

Με υπομονή – Κυριακή Δ΄ Λουκά

10 Οκτωβρίου 2020

Αποστολικό μήνυμα της Κυριακής Δ΄ Λουκά

12 Οκτωβρίου 2019
Η καρποφορία του λόγου

Το μήνυμα του δεύτερου και τρίτου αγρού από την παραβολή του σπορέως

14 Οκτωβρίου 2018
Η δύναμη του θείου λόγου στις καρδιές μας

Η δύναμη του θείου λόγου στις καρδιές μας

14 Οκτωβρίου 2018
Η καρποφορία του λόγου

Το μήνυμα του πρώτου αγρού από την παραβολή του σπορέως

12 Οκτωβρίου 2018
Η καρποφορία του λόγου

Η καρποφορία του λόγου

12 Οκτωβρίου 2018
Η καρποφορία του λόγου

Κυριακή Δ’ Λουκά: Διδαχή εις την παραβολήν του Σπορέως (Αγ. Κοσμάς ο Αιτωλός)

12 Οκτωβρίου 2018
Next Post
Επίσκεψη του πρ. Αρχιεπισκόπου Καντουαρίας στην Ι.Μ. Νέας Ιωνίας

Επίσκεψη του πρ. Αρχιεπισκόπου Καντουαρίας στην Ι.Μ. Νέας Ιωνίας

Όσιος Μελέτιος ο εν Υψενή: Με τη Θεοτόκο στο πλευρό

Όσιος Μελέτιος ο εν Υψενή: Με τη Θεοτόκο στο πλευρό

Όσιος Σάββας ο Εν Καλύμνω: «Ο ακτήμων μοναχός, υψιπέτης αετός»

Όσιος Σάββας ο Εν Καλύμνω: «Ο ακτήμων μοναχός, υψιπέτης αετός»

Μνήμη Αλώσεως στην Μητρόπολη Μαρωνείας

Μνήμη Αλώσεως στην Μητρόπολη Μαρωνείας

Η «Κιβωτός της Ορθοδοξίας» κυκλοφορεί την Πέμπτη 30 Μαΐου με δυο μεγάλες προσφορές

Η «Κιβωτός της Ορθοδοξίας» κυκλοφορεί την Πέμπτη 30 Μαΐου με δυο μεγάλες προσφορές

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist