Συναξάρι 6ης Ιανουαρίου

† Τά Ἅγια Θεοφάνεια τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.

Ἀφοῦ ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἐνδύθηκε τόν παλαιό Ἀδάμ, δηλαδή ἔγινε ἄνθρωπος, καί ἀφοῦ ἐκτέλεσε ὅλα τά ἐπιβαλλόμενα ἀπό τόν ἰουδαϊκό Νόμο, πῆγε στόν ᾿Ιωάννη, γιά νά βαπτισθεῖ. Ὄχι γιατί ὁ Ἴδιος τό εἶχε ἀνάγκη, ἀλλά γιά νά ξεπλύνει τήν ἀνθρώπινη φύση ἀπό τήν ντροπή τῆς ἁμαρτίας τοῦ Ἀδάμ καί νά ἐνδύσει τή γυμνότητά της μέ τήν πρώτη στολή πού ἀσταποβολᾶ τή θεϊκή λάμψη.

Ὁ Ἰωάννης ἐκήρυττε τό βάπτισμα τῆς μετάνοιας καί ἔτρεχε πρός αὐτόν ὁλόκληρη ἡ Ἰουδαία. Ὁ Κύριος κηρύττει τό βάπτισμα τῆς υἱοθεσίας, καί ποιός ἀπό αὐτούς πού ἔχουν ἐλπίσει σ’ Αὐτόν δέν θά ὐπακούσει; Τό βάπτισμα ἐκεῖνο (τοῦ Ἰωάννου) ἦταν ἡ εἰσαγωγή, τό βάπτισμα αὐτό (τοῦ Κυρίου) εἶναι τό τελειωτικό. Ἐκεῖνο ἦταν ἡ ἀποχώρηση ἀπό τήν ἁμαρτία, αὐτό εἶναι ἡ οἰκείωση μέ τό Θεό. Μέ τή βάπτισή Του ὁ Χριστός ἀπό τόν Ἰωάννη, ἔδωσε ἕνα τέλος καί στό τυπικό αὐτό βάπτισμα, ὅπως τρώγοντας γιά τελευταία φορά τό Ἰουδακό Πάσχα τό κατάργησε καί ἐγκαινίασε τό Πάσχα τῆς Καινῆς Διαθήκης.

Κατά τή βάπτιση τοῦ Κυρίου ἐφάνηκε ὁ Υἱός Θεός, ἀλλά ἀποκαλύφθηκε καί ἡ Ἁγία Τριάδα, ὅπως χαρακτηριστικά ψάλλει καί ὁ ὑμνωδός στό ἀπολυτίκο τῆς ἑορτῆς: «Ἐν Ἰορδάνῃ βαπτιζομέ-νου Σου, Κύριε, ἡ τῆς Τριάδος ἐφανερώθη προσκύνησις». Ὁ Υἱός ἐβαπτιζόταν, τοῦ Πατρός ἡ φωνή ἀκουγόταν καί τό Ἅγιο Πνεῦμα κατερχόταν «ἐν εἴδει περιστερᾶς». Ἔτσι ὁ Χριστός ἔγινε πρωτότο-κος ὅλων ἐκείνων πού ἀναγγενιοῦνται πνευματικά καί ὀνομάζει ἀδελφούς ὅσους συμμετέχουν στήν ὅμοια μέ Αὐτόν γέννηση δι’ ὕδα-τος καί Πνεύματος.

Μόλις ὁ Χριστός ἐβαπτίσθηκε, ἁγίασε ὅλη τή φύση τῶν ὑδά-των καί ἔθαψε μέσα στά ρεῖθρα τοῦ ᾿Ιορδάνου κάθε ἁμαρτία τῶν ἀνθρώπων. ῎Ετσι λοιπόν ὁ Κύριος ἡμῶν ᾿Ιησοῦς Χριστός ἀνακαί-νισε καί ἀνέπλασε τόν παλαιωθέντα ἀπό τήν ἁμαρτία ἄνθρωπο καί τοῦ χάρισε τήν οὐράνια Βασιλεία. Αὐτή ἡ ἑνότητα τοῦ οὐρανοῦ καί γῆς φανερώθηκε κατά τή βάπτιση τοῦ Χριστοῦ μέ τό ἄνοιγμα τῶν οὐρανῶν.

Ὁ κατερχόμενος στόν Ἰορδάνη Θεάνθρωπος συντρίβει τίς κεφαλές τῶν ἀοράτων δρακόντων καί ἐλευθερώνει τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν ἐξουσία τους. Τό Ἅγιο Πνεῦμα κατεβαίνει στή βάπτιση τοῦ Κυρίου μέ τή μορφή περιστερᾶς, γιά νά γνωρίζουμε καί ἐμεῖς, ὅταν βαπτιζόμαστε, ὅτι καί σέ μᾶς κατεβαίνει τό Ἅγιο Πνεῦμα. Μέ τή βάπτισή Του στόν Ἰορδάνη ὁ Χριστός μᾶς ἐξάγει ἀπό τή σκιά τοῦ νόμου καί μᾶς εἰσάγει στήν καινή Χάρη.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὁμιλεῖ γιά τήν ἐπιφάνεια τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ[1]. Ἀλλοῦ τονίζει ὅτι διά Χριστοῦ «ἐπεφάνη ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις»[2]. Στήν ἐπιφάνεια τῶν ψευδῶν θεῶν ἡ Ἐκκλησία ἀντέταξε τήν ἐπιφάνεια τοῦ Ἀληθινοῦ Θεοῦ καί Βασι-λέως Χριστοῦ, τήν ἀληθινή Θεοφάνεια. «Γῆ Ζαβουλών καί γῆ Νε-φθαλείμ, ὁδόν θαλάσσης πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐ-θνῶν, ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου, φῶς ἀνέτει-λεν αὐτοῖς»[3]. Μέ αὐτή τήν προφητεία τοῦ Ἡσαΐου ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος ἀρχίζει νά ὁμιλεῖ γιά τήν ἔναρξη τῆς δημόσιας δράσεως τοῦ Κυρίου, τῆς ἐπιφανείας Του μεταξύ τοῦ λαοῦ.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Εὐαγρίου.

Ὁ Ὅσιος Εὐάγριος καταγόταν ἀπό τήν Ἰβηρία καί ἦταν υἱός ἱερέως. Ἐχειροθετήθηκε ἀναγνώστης ἀπό τόν Μέγα Βασίλειο καί  ἐχειροτονήθηκε διάκονος ἀπό τόν ἀδελφό τοῦ Μεγάλου Βασιλείου Ἐπίσκοπο Νύσσης Γηγόριο. Ὁ Θεός τόν ἐπροίκισε μέ τό χάρισμα τῆς ρητορικῆς δεινότητος. Ἀπό αὐτό ὁδηγήθηκε σέ ὑπερηφάνεια καί λίγο ἔλειψε νά χάσει τή σωφροσύνη του, ἀφοῦ ἡ ἁμαρτία τοῦ ἐγωϊ-σμοῦ τόν ὁδήγησε νά ἐρωτευθεῖ κάποια πλούσια γυναίκα. Ἦλθε ὅμως σέ μετάνοια καί ὁδήγησε τά βήματά του στά Ἱεροσόλυμα, ὅπου καί πάλι ἀντιμετώπισε τόν πειρασμό τῆς ὑπερηφάνειας. Πνευ-ματικός του σύμβουλος στάθηκε ἡ Ὁσία Μελάνη ἡ Ρωμαία († 31 Δε-κεμβρίου), πού ἀσκήτευε σέ ἕνα μικρό καί πενιχρό κελλί τῶν Ἱερο-σολύμων. Ἔτσι ὁ Ἅγιος κατέφυγε σέ κάποιο ὄρος τῆς Νιτρίας, ὅπου ἔζησε τό μοναχικό πολίτευμα μέ προσευχή, νηστεία καί ἐγκρά-τεια. Ὁ Θεός δέν τόν ἐγκατέλειψε καί τόν ἀξίωσε τοῦ προορατικοῦ χαρίσματος.

Ὁ Ὅσιος Εὐάγριος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη περί τό ἔτος 415 μ.Χ.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσιομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Πέρσου.

    Ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς Γεώργιος ἐμαρτύρησε τό ἔτος 615 μ.Χ[4].

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ μάρτυρος Ἄσσαντ τοῦ ράπτου.

    Ὁ Ἅγιος Ἄσσαντ ἐμαρτύρησε τό ἔτος 1218 μ.Χ[5].

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἱερομάρτυρος Ρωμανοῦ τοῦ Λακεδαίμονος.

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Ρωμανός καταγόταν ἀπό τή Δομινίτζα τῆς Λακεδαίμονος. Ἦταν ἱερομόναχος στήν Κωνσταντινούπολη.  Ἀρνούμενος νά ὑποκύψει στίς πιέσεις τῶν Τούρκων γιά ἐξωμοσία καί ἐλέγχων μέ παρρησία τήν πλάνη τῶν ἀπίστων, ἐμαρτύρησε, τό ἔτος 1695, διά ξίφους.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Νικολάου.

Ὁ Ὅσιος Νικόλαος ἀσκήτεψε στή μονή τοῦ Βάλαμο τῆς Φιν-λανδίας καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1824.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Σεργίου, τοῦ ἐκ Ρωσίας.

 Ὁ Ἅγιος Σέργιος (Γιανόβσκυ) ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1876[6]. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἱερομάρτυρος Ἀνδρέου, ἀθλήσαντος μετά τῶν δύο θυγατέρων αὐτοῦ καί τῶν νεομαρτύρων γυναικῶν Λυδίας, Δομνίκης καί Μαρίας.

Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἐμαρτύρησαν τό ἔτος 1919[7].

Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν!