Οσία Μαρία η Αιγυπτία: Από το περιθώριο στην Αγιότητα

Σήμερα είναι η τελευταία Κυριακή των Νηστειών και ο Χριστός μυσταγωγεί τους  μαθητές Του στο σταυρό και το πάθος. Τους μιλά για τα παθήματα και για την τριήμερη Ανάστασή Του. Ο Ιησούς τους προετοιμάζει όχι για τη μετοχή τους σε κάποια εγκόσμια βασιλεία που μπορούν ν’ ασκούν κάποια εξουσία εκμεταλλευόμενοι τους άλλους, αλλά τους μυεί στη βασιλεία του Θεού. Γι’ αυτό και τους λέγει «δεν ξέρετε τι ζητάτε. Για σας τους μαθητές μου δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό που γίνεται με τους κοσμικούς άρχοντας, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας πρέπει να γίνει υπηρέτης και όποιος από σας θέλει να γίνει πρώτος πρέπει να γίνει δούλος όλων».

Οι άγιοι της Εκκλησίας ακολούθησαν αυτό το δρόμο, αλλά αυτός πρέπει να είναι και ο δρόμος όλων των πιστών. Ένα τέτοιο δρόμο ολοκληρωτικής εκούσιας υποταγής και θυσίας στο θέλημα του Θεού, αποτελεί και η περίπτωση της  μετανοημένης οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία από την περιθωριακή ζωή στην οποία την είχε οδηγήσει ο εγωκεντρικός οίστρος της ακολασίας, βρέθηκε με τη χάρη του Θεού στη ζωή της αγιότητας, έγινε δούλη του Θεού  μέσα από μία μακριά και επίπονη πορεία.

Η περίπτωσή της είναι πολύ διδακτική και χρειάζεται κάποια ειδική προσέγγιση για να δυναμώσει τον πνευματικό μας αγώνα στην κατάκτηση του ταπεινού φρονήματος.

Η Εκκλησία προβάλλει και τιμά τη μνήμη μιας γυναίκας, της Μαρίας της Αιγυπτίας, που ξεκίνησε από τη ζωή του περιθωρίου και τελειώθηκε με την μακροχρόνια άσκηση, ως τελευταία αυτού του κόσμου. Πρόκειται για μία ακραία οσιακή μορφή που γιορτάζεται στο τέλος της Μ. Σαρακοστής «προς διέγερσιν των ραθύμων και αμαρτωλών εις μετάνοιαν».

Ο Χριστός πολλές φορές επαναλάμβανε ότι «οι τελώνες και αι πόρναι προάγουσιν υμάς εις την βασίλευαν του Θεού». Κάτι τέτοιο βέβαια ξένιζε τους ηθικολόγους Φαρισαίους που σκανδαλίζονταν, γιατί ο Χριστός δεν περιφρονούσε τους αμαρτωλούς. Το προνόμιο μιας κοινής γυναίκας είναι εμπειρίες ζωής και κολάσιμο βίωμα. Η γυναίκα που προσφέρει το σώμα της και προσποιείται μία ερωτική σχέση ζει την μεγαλύτερη τραγωδία. Αρνείται δύο βασικά στοιχεία, όπως την επικοινωνία και τη δημιουργία.

Όμως αυτή η αλλοτριωτική εμπειρία του ανθρώπου μπορεί να γίνει αφετηρία μιας νέας ζωής. Αυτό ακριβώς συνέβη με την οσία Μαρία την Αιγυπτία που αποφάσισε ν’ αλλάξει. Από τη στιγμή εκείνη έθεσε ως σκοπό της ζωής της να γίνει «δούλη Θεού» χάνοντας όλες τις βεβαιότητες που είχε για τον εαυτό της. Σαράντα χρόνια έζησε στη έρημο του Ιορδάνη με συγκλονιστική μετάνοια και άσκηση στα όρια της υπερπροσπάθειας.

Η περίπτωση της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας  μας δίνει την ευκαιρία να θίξουμε ακόμα ακροθιγώς ένα λεπτό θέμα της προσωπικής ζωής του άνθρωπου, όπως είναι η ερωτική ζωή. Μέσα απ’ αυτή ο άνθρωπος αρνείται τον ατομισμό και οδηγείται στην επικοινωνία και σε μία ουσιαστική σχέση. Ο άνθρωπος μέσα από το ερωτικό στοιχείο βρίσκει την ολοκλήρωσή του, ανακαλύπτει το μυστήριο της αγάπης και της θυσίας και οδηγείται στην τελείωση. Και έπεται, αν ο Θεός το επιτρέψει, η χαρά της δημιουργίας, και ο άνθρωπος γίνεται  συνδημιουργός του Θεού.

Κανείς δεν πρέπει να συμβιβάζεται με τον υποβιβασμό του ερωτικού στοιχείου. Βέβαια ο άνθρωπος έχει ένστικτα, αλλά μπορεί να τα εξουσιάσει και να λευτερωθεί απ’ αυτά. Αυτό είναι και το νόημα της εγκράτειας και της άσκησης που συνιστά η Εκκλησία. Η εγκράτεια δεν είναι άρνηση, αλλά άσκηση προσωπικής ελευθερίας  από κάθε ανάγκη, ένστικτο ή πάθος.

Ο σύγχρονος άνθρωπος γκρέμισε κάθε σεμνοτυφία, αλλά δυστυχώς έπεσε στα δίκτυα της σεξουαλικής απελευθέρωσης.  Σήμερα κυριαρχούν τα  κηρύγματα της νέας ηθικής, αλλά είδαμε σε ποιο χάος έχουν οδηγήσει  τον άνθρωπο και ιδιαίτερα τη νεολαία. Διαπιστώσουμε τα δεινά στα όποια έχουν περιπέσει οι άνθρωποι ακολουθώντας μία τέτοια τακτική. Ο άνθρωπος παρά την ελευθεριότητα των σχέσεων νοιώθει ανυπόφορη μοναξιά και ζει το δράμα μιας ανέραστης ζωής των ενστίκτων και του τραγικού εξευτελισμού του.

Η ζωή της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας μας δίνει την ευκαιρία να επιχειρήσουμε μία πνευματική  επανεκκίνηση και ανανέωση. Γιατί παρασυρμένοι από το σαρκικό φρόνημα έχουμε αμαυρώσει την εικόνα του Θεού, με αποτέλεσμα την απώλεια της ελευθερίας μας και την υποδούλωσή μας στα πάθη της ντροπής.

Η  δύναμη της μετάνοιας όπως την είδαμε να εκφράζεται μέσα από το πονεμένο πρόσωπο της Μαρίας της Αιγυπτίας είναι τόσο μεγάλη και δυνατή που έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει το δούλο της αμαρτίας σε θεοειδή εικόνα και να τον επαναφέρει από το περιθώριο της ζωής στην κοινωνία της αγάπης και της αγιότητας.

π. γ. στ.