• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Σάββατο, 12 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Ορθόδοξη λειτουργική λαμπρότητα

13 Ιουνίου 2020
in Απόψεις - Γνώμες
Ορθόδοξη λειτουργική λαμπρότητα
Share on FacebookShare on Twitter

Μ. Γ. Βαρβούνης Καθηγητής Λαογραφίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

Πολλά ακούγονται και γράφονται για την λαμπρή λειτουργική παράδοση της Ορθοδοξίας. Αλλα είναι ακριβή και άλλα όχι, στα περισσότερα όμως από αυτά διαπιστώνεται μία ριζική σύγχυση ανάμεσα σε όσα αποτελούν τις παλαιότερες ορθόδοξες λειτουργικές μορφές και σε όσα δημιουργήθηκαν στο πέρασμα των αιώνων, ιδίως μετά την άλωση του 1453, οπότε οι λειτουργικές μορφές εμπλουτίστηκαν, καθώς στη συνείδηση του Γένους υποκαθιστούσαν και μεγάλο μέρος του χαμένου πλέον δημόσιου αυτοκρατορικού τυπικού.

Βέβαια, όπως έχουμε γράψει πολλές φορές, η παράδοση αποτελεί δυναμικό ρεύμα που επιδέχεται ανανέωση και τροποποίηση, γι’ αυτό και είναι πραγματικότητα ζωντανή, σε διαλεκτική σχέση προς τις συνθήκες της κοινωνίας που τη συντηρεί και την αναπαράγει. Το ζήτημα όμως είναι σε ποιο βαθμό αφήνεται να λειτουργήσει με βάση τους νόμους που τη διέπουν και σε ποιο βαθμό αποτελεί κατασκευή, που σχεδιάζεται ώστε να εξυπηρετεί σκοπούς συλλογικούς και προσωπικές στρατηγικές, επενδύοντάς τα με τον εξαγνιστικό μανδύα μίας δήθεν «παράδοσης».

Φυσικά το πρόβλημα αυτό υφίσταται και στην περίπτωση της εκκλησιαστικής παράδοσης, υπό την έννοια ότι και αυτή διαμορφώνεται. Και είναι βέβαια αναντίρρητο ότι η ορθόδοξη λειτουργική παράδοση διακρίνεται από μια ιδιαίτερη λαμπρότητα, το ζήτημα όμως εν προκειμένω είναι η ισορροπία μεταξύ πνευματικής και υλικής λαμπρότητας, η οποία δίνει τον τόνο στην όλη σύνθεση. Κι αυτό επειδή στη διάρκεια της ζωής μου έχω δει ολιγογράμματους πιστούς ιερείς να λειτουργούν ακτινοβολώντας πίστη, κατάνυξη και ευλάβεια μέσα στα τριμμένα άμφιά τους και μεγαλοσχήμονες νεαρούς και σπουδασμένους λειτουργούς, περιβεβλημένους με άμφια χρυσοπόρφυρα, να χάνονται μέσα στην ανυπαρξία πνευματικής λάμψης.

Πώς νοείται λοιπόν στον χώρο της Ορθοδοξίας η «λαμπρότητα»; Οπωσδήποτε όχι εξαρτημένη από υφάσματα, σταυρούς επιστήθιους, εγκόλπια και άλλα λειτουργικά εξαρτήματα. Ταυτοχρόνως δε και μέσω αυτών, υπό την έννοια της υποταγής της ύλης στους σκοπούς του πνεύματος, και όχι το αντίστροφο. Εννοώ με αυτό την μετρημένη και μετά από περίσκεψη χρήση στοιχείων που σε άλλα περιβάλλοντα δίνουν διαφορετική εντύπωση: αλλιώς φαίνεται στα μάτια του προσκυνητή το στολισμένο καθολικό μίας μονής, που αποτελεί όαση στην έρημο μιας ζωής και πρακτικής λιτής και ασκητικής, και αλλιώς φαντάζει στα μάτια του ενορίτη η μεταφορά και μίμηση των στοιχείων αυτών στην διακόσμηση ενός ενοριακού ναού.

Κι αυτό επειδή στην δεύτερη περίπτωση, και καθώς η ενορία βρίσκεται στο μέσο του θορύβου και της ακαταστασίας της καθημερινότητας, οι στολισμοί αυτοί κατά κανόνα επιτείνουν την αίσθηση της σύγχυσης και δίνουν την εντύπωση όχι μιας όασης, αλλά μίας ακόμη κοσμικής συνάθροισης. Δεδομένου δε ότι ο πιστός θέλει το ναό να εκφράζει την διαφορετικότητα σε σχέση με την καθημερινή του ζωή, τελικά η μεταφορά των μοναστικών στολισμών (χοροί πολυελαίων, ποδιές εικόνων και προσκυνηταρίων κ.λπ.) στις ενορίες, μόνο λίγους ικανοποιούν, αυτούς που συνήθως τους επιζητούν ενοχλώντας σχετικά τους εφημερίους, ενώ τους πιο πολλούς τους απωθούν, καθώς στη συνείδησή τους σχετίζονται με την κοσμική χλιδή και τον αδικαιολόγητο πλούτο.

Η λειτουργική λαμπρότητα της Ορθοδοξίας βρίσκεται λοιπόν στην απλότητα των τρόπων και στον πλούτο των νοημάτων, τα οποία όμως για να αναγνωρίσει και να βιώσει ο πιστός, πρέπει να είναι κατηχημένος και «λιβανισμένος». Το να τον θαμπώνουμε με σκαλίσματα και κεντήματα είναι εύκολο, δύσκολο αλλά απαραίτητο είναι να του καλλιεργήσουμε την ευλάβεια, την ευσέβεια και την προσευχή. Εύκολο επίσης είναι να τον κάνουμε να ασχολείται με το τι και πόσο παλιό είναι το άμφιο του ιερέα ή του αρχιερέα και με το πώς αποδόθηκαν οι λειτουργικοί ύμνοι από τους ιεροψάλτες, αλλά δύσκολο είναι να τον συνηθίσουμε να εντρυφά στα λόγια του Ευαγγελίου και στα νοήματα των ευχών, που δεν έχουν επίδραση όσο δυνατά και αν διαβάζονται από τον λειτουργό, αν δεν απευθύνονται σε πιστούς που τις κατανοούν και τις ενστερνίζονται.

Καιρός είναι λοιπόν να αφήσουμε την εύκολη «μεγαλοπρέπεια» και να βιώσουμε το νόημα της πραγματικής πνευματικής ορθόδοξης λαμπρότητας, πέρα από «στολές» και «επιστήθιους σταυρούς» – πέρα από αυστηρές εντολές νεαρών και κατά κανόνα ανίδεων ιερατικώς προϊσταμένων, οι οποίοι καμιά φορά συμπεριφέρονται σαν να ανακάλυψαν τον τροχό – με διάκριση, πίστη, μελέτη και συναίσθηση της ιερότητας των ακολουθιών.

Κι αυτή η συναίσθηση θα φέρει την βίωση της λειτουργικής λαμπρότητας χωρίς να χρειάζεται η διαμεσολάβηση υλικών όπως υφάσματα, ξύλα και μέταλλα, που αν δεν νοηθούν στην διάσταση της πνευματικής τους λειτουργικότητας παραμένο

Πρόσφατα Άρθρα

Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη
Εκκλησία της Ελλάδος

Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη

12 Ιουλίου 2025

Κορυφώνεται η «Εβδομάδα Προσευχής» στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος με αφορμή την ετήσιο μνήμη του Οσίου Πατρός Ημών Παϊσίου του Αγιορείτου...

Read more
Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας

12 Ιουλίου 2025

Το απόγευμα της Παρασκευής 11 Ιουλίου 2025, τελέστηκε με λαμπρότητα και ιεροπρέπεια ο πανηγυρικός Εσπερινός προς τιμήν της Παναγίας της...

Read more
Στη σημερινή εποχή της αθεΐας, οφείλουμε να διαφυλάξουμε την πίστη μας ως κόρη οφθαλμού
Εκκλησία της Ελλάδος

Στη σημερινή εποχή της αθεΐας, οφείλουμε να διαφυλάξουμε την πίστη μας ως κόρη οφθαλμού

12 Ιουλίου 2025

Την Παρασκευή, 11 Ιουλίου 2025, ημέρα ανάμνησης του θαύματος της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ευφημίας, δια του οποίου επικύρωσε τον Όρο της...

Read more
Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η απόφαση για την επιστροφή της Ιεράς Μονής Παναγίας της Πέτρας Ολύμπου στην Ι.Μ. Κίτρους

11 Ιουλίου 2025

Δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 7 Ιουλίου στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ), η απόφαση σύμφωνα με την οποία επιστρέφεται στην Εκκλησία...

Read more
Στο μοναστήρι του Τρικόρφου ο Γεώργιος Τσιάκκας και η «μητέρα» του Αγίου Παϊσίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Στο μοναστήρι του Τρικόρφου ο Γεώργιος Τσιάκκας και η «μητέρα» του Αγίου Παϊσίου

11 Ιουλίου 2025

O Σεναριογράφος της τηλεοπτικής σειράς «Ο Άγιος Παΐσιος από τα Φάρασα στον Ουρανό» Γεώργιος Τσιάκκας και η εκλεκτή ηθοποιός και σύζυγός...

Read more
“Τάδε λέγει Παΐσιος ο θεηγόρος”
Πνευματικές Διδαχές

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης {12 Ιουλίου}

11 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ  Θεολόγου – Καθηγητού Η αδιάκοπη ανάδειξη αγίων στο δισχιλιόχρονο διάβα της ιστορίας είναι το μόνιμο θαύμα στην...

Read more
Η εορτή του Οσίου Παϊσίου στον  Μητροπολιτικό Ναό της Μεγάλης Παναγιάς Μυκόνου
Πνευματικές Διδαχές

Ο Άγιος του πονεμένου λαού

11 Ιουλίου 2025

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης (25 Ιουλίου 1924 – 12 Ιουλίου 1994) Πνευματικός θησαυρός της εποχής μας , με ακτινοβολία σε...

Read more
Επίσκεψη ρωμαιοκαθολικών φοιτητών-στελεχών  του Βατικανού στην Ιερά Σύνοδο
Εκκλησία της Ελλάδος

Επίσκεψη ρωμαιοκαθολικών φοιτητών-στελεχών του Βατικανού στην Ιερά Σύνοδο

11 Ιουλίου 2025

Χθες, Πέμπτη 10 Ιουλίου 2025, 21 ρωμαιοκαθολικοί φοιτητές-στελέχη του Βατικανού από 14 χώρες επισκέφθηκαν τα Γραφεία της Ιεράς Συνόδου της...

Read more
ΟΜΙΛΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΣΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΟΜΙΛΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΣΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

11 Ιουλίου 2025

Την Παρασκευή 11 Ιουλίου 2025, το πρωί, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος, υποδέχθηκε στο Ιερό Προσκύνημα του...

Read more
Αγιασμός στην Κατασκήνωση της Χριστιανικής Εστίας Λαμίας στο Ελευθεροχώρι
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιασμός στην Κατασκήνωση της Χριστιανικής Εστίας Λαμίας στο Ελευθεροχώρι

11 Ιουλίου 2025

Ένα ακόμη χριστιανικό καταφύγιο στο όμορφο και ορεινό Ελευθεροχώρι στις παρυφές του Καλλίδρομου, το οποίο αριθμεί μια από τις πολλές...

Read more
Με λαμπρότητα η διπλή εορτή της Ελαφονήσου
Εκκλησία της Ελλάδος

Με λαμπρότητα η διπλή εορτή της Ελαφονήσου

11 Ιουλίου 2025

Την Τετάρτη 9 Ιουλίου 2025 εορτάστηκαν στην Ελαφόνησο δύο επέτειοι: της ένωσης του νησιού με την Ελλάδα, στις 6 Ιουλίου...

Read more
Ο Μητρ. Παροναξίας στον Πανηγυρίζοντα Ναό Αγίου Προκοπίου Βουρβουριάς Νάξου
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Μητρ. Παροναξίας στον Πανηγυρίζοντα Ναό Αγίου Προκοπίου Βουρβουριάς Νάξου

11 Ιουλίου 2025

Το πρωί της Τρίτης 8-7-2025, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Καλλίνικος, μετέβη στον Πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Μεγαλομάρτυρος Προκοπίου Βουρβουριάς...

Read more
Η εορτή της Αγίας Ισαποστόλου Όλγας, στο φερώνυμο Παρεκκλήσιο της Ευαγγελίστριας Πειραιώς
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Αγίας Ισαποστόλου Όλγας, στο φερώνυμο Παρεκκλήσιο της Ευαγγελίστριας Πειραιώς

11 Ιουλίου 2025

Ας μιμηθούμε την Αγία Όλγα με το προσωπικό μας παράδειγμα, που μπορεί να γίνει το πνευματικό εφαλτήριο για την μεταστροφή...

Read more
Αγιασμός στις Κατασκηνώσεις «Παναγία Φανερωμένη» στις Λιβανάτες
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιασμός στις Κατασκηνώσεις «Παναγία Φανερωμένη» στις Λιβανάτες

10 Ιουλίου 2025

Τον Αγιασμό για την έναρξη της θερινής Κατασκηνωτικής Περιόδου στις Εκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις της Πανελληνίου Ενώσεως Ορθοδόξων Χριστιανών «Παναγία Φανερωμένη» στις...

Read more
Ἐκδημία Ἱερέως π. Χρήστου Τσεβᾶ
Εκκλησία της Ελλάδος

Εκδημία του κατά σάρκα αδελφού του Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης

10 Ιουλίου 2025

Η Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας μετά βαθυτάτης λύπης ανακοινώνει την εις Κύριον εκδημίαν του κατά σάρκα αδελφού του Σεβασμιωτάτου...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»
Κηρύγματα

Οι προβατόσχημοι λύκοι

31 Μαΐου 2025

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Ἰουνίου 2019, τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Κυρ. ζ΄ Πράξεων: Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)...

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Οι Άγιοι 318 Θεοφόροι Πατέρες της Α΄ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Το μήνυμα της Κυριακής των 318 Θεοφόρων Πατέρων

31 Μαΐου 2025
Με την έναρξη της νέας χρονιάς, ας έχουμε υπόψη μας 4 απλά πράγματα

Ἡ Ἀρχιερατικὴ Προσευχὴ

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Προσέχετε τους αιρετικούς»

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των Αγίων Πατέρων

27 Μαΐου 2023
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των 318 Θεοφόρων Πατέρων

4 Ιουνίου 2022
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» (Ἰωάν. 17,6)

30 Μαΐου 2020
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

8 Ιουνίου 2019
Next Post
Η εορτή του Αγίου Πνεύματος στο Ίδρυμα Ελλήνων Ανατολικής Ρωμυλίας

Η εορτή του Αγίου Πνεύματος στο Ίδρυμα Ελλήνων Ανατολικής Ρωμυλίας

Συναξάρι 11ης Ἰουνίου

Συναξάρι 11ης Ἰουνίου

Ημέρες του Πεντηκοσταρίου στην ακριτική Ιερά Μητρόπολη Χίου

Ημέρες του Πεντηκοσταρίου στην ακριτική Ιερά Μητρόπολη Χίου

Του Αγίου Πνεύματος στην Αγία Μαρίνα Ηλιουπόλεως

Του Αγίου Πνεύματος στην Αγία Μαρίνα Ηλιουπόλεως

Στην Αρκαδία της ιστορίας

Στην Αρκαδία της ιστορίας

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist