Ὁ «μαθητής τῆς ἀγάπης»

«Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὁ Θε­ός ἐν ἡμῖν μένει, καί ἡ ἀγάπη αὐ­τοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡμῖν».

Ἕνα ἀπό τά προσωνύμια τοῦ ἑορ­τα­ζομένου ἁγίου ἐνδόξου ἀπο­στό­λου καί εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου εἶναι, ἀδελφοί μου, καί τό «μαθητής τῆς ἀγάπης».

Καί τό προσωνύμιο αὐτό ἐπεκρά­τησε ἀφενός γιατί ὁ ἅγιος Ἰωάννης εἶναι ὁ ἀπό­στολος καί εὐαγγε­λι­στής πού ἀνα­φέρεται περισσότερο ἀπό ὅ­λους τούς ἄλλους, τόσο στό εὐ­αγ­γέ­λιό του ὅσο καί στίς καθο­λι­κές ἐπιστολές του, δηλαδή στίς ἐπι­στο­λές του πρός ὅλους τούς χρι­στι­α­­νούς, στήν ἀγάπη, καί ἀφετέρου γιατί ἐκφρά­ζει καί ἐκδηλώνει πε­ρισσότερο ἀπό ὅλους τούς ἄλλους μαθητές τοῦ Χριστοῦ τήν ἀγάπη του πρός τόν δι­δάσκαλό του, ἀνα­κύ­πτοντας ἐπί τό στῆθος του στόν Μυστικό Δεῖ­πνο καί ρω­τώ­ντας τον μέ ἀγωνία ποιός εἶναι αὐτός πού θά τόν προ­δώσει, ἀλλά καί μέ­­νο­ντας κοντά του καί κοντά στήν Πα­ναγία Μητέρα του τήν ὥρα τῆς Σταυρώ­σεως.

Καί αὐτήν τήν ἀγάπη του τοῦ τήν ἀνταπέδιδε ὁ Χριστός μέ δια­φό­ρους τρόπους, ἔτσι ὥστε ὁ ἴδιος νά θεωρεῖ ὅτι ἦταν «ὁ μαθητής ὅν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς», ὁ ἠγαπημένος μα­­θητής τοῦ Κυρίου.

Ὡς νεώτερος ἀπό ὅλους τούς μα­θητές τοῦ Χριστοῦ ἔζησε ἴσως, ἀ­δελ­φοί μου, ἐντονότερη τήν ἀγά­πη τοῦ Ἰησοῦ, γιά τόν ὁποῖο ἐγκα­τέλειψε τά πάντα, στόν ὁποῖο ἀφι­έρωσε τή ζωή του καί τήν ὕπαρξή του, παραμένοντας ἁγνός καί παρ­θένος μέχρι τέλους, ἀλλά καί γιά τόν ὁποῖο ὑπέμεινε τόσες κακου­χίες καί ἐξορίες καί ταλαι­πωρίες. Γι᾽ αὐτό καί ἐμ­μένει στήν ἔννοια τῆς ἀγά­πης, τήν ὁποία ὁ Χριστός μέ τή δι­δα­σκαλία του καί μέ τή ζωή του μᾶς ἀπο­κάλυψε.

Σέ αὐτήν, λοιπόν, τήν ἔννοια τῆς ἀγάπης θά εἶναι ἀπόψε ἀφι­ερω­μένος ὁ λόγος μας, πρός τιμήν τοῦ μα­θη­τοῦ τῆς ἀγάπης, τοῦ ἁγίου Ἰω­άννου τοῦ Θεολόγου, τοῦ ἐπιστηθίου, τοῦ παρθένου, τοῦ ἠγαπημένου μαθητοῦ τοῦ Κυρίου.

«Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὁ Θε­ός ἐν ἡμῖν μένει, καί ἡ ἀγάπη αὐ­τοῦ τετελειωμένη ἐστίν ἐν ἡμῖν».

Ὁ Χριστός ζητᾶ ἀπό ἐμᾶς τήν ἀ­γάπη, τήν ἀγάπη πρός τούς ἀδελ­φούς μας, καί τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό. Καί τήν ζητᾶ χωρίς νά δια­κρί­νει τή μία ἀπό τήν ἄλλη, ἀλλά ζη­τώντας τες καί τίς δύο μαζί, γιατί δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπάρξει ἡ μία χωρίς τήν ἄλλη. Δέν εἶναι δυνατόν νά ἔχουμε ἀγάπη πρός τόν Θεό, ἐάν δέν ἔχουμε ἀγάπη πρός τούς ἀν­θρώ­πους, οὔτε μποροῦμε νά ἀγα­ποῦ­­με τούς ἀνθρώπους, ἐάν δέν ἀγα­ποῦμε τόν Θεό. Γιατί ἡ ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους πηγάζει, ἀ­δελφοί μου, ἀπό τήν ἀγάπη μας πρός τόν Θεό.

Ἐάν δέν πιστεύουμε στόν Θεό καί ἐάν δέν ἀγαποῦμε τόν Θεό, ὥστε νά θέλουμε νά τηροῦμε τίς ἐντολές του, τότε δέν ἔχουμε λόγο νά ἀγα­ποῦμε τούς ἀδελφούς μας, γιατί δέν εἶναι τίποτε γιά ἐμᾶς· ἤ εἶ­ναι, ὅπως κάποιοι πιστεύουν, ἀνταγω­νι­στές μας, ἀντίπαλοί μας, ἐχθροί μας. Τό βλέπουμε, ἄλλωστε, αὐτό νά ἰσχύει στόν κόσμο μας. Ὁ ἕνας ἄνθρωπος ἀντιμετωπίζει τόν ἄλλο μέ σκληρότητα καί μέ ἐχθρό­τητα, γιατί δέν αἰσθάνεται ὅτι τόν συν­δέει τίποτε μαζί του.

Καί ἄς μήν νομίσουμε ὅτι αὐτή ἡ συμπεριφορά εἶναι ἀκραία ἤ σπά­νια, γιατί καί μόνο ἡ ἐπιδίωξη τοῦ συμφέροντός μας, χωρίς νά λαμβά­νεται ὑπόψη τό συμφέρον ἤ τό δί­καιο τοῦ ἄλλου ἀνθρώπου, ἀποδει­κνύει τή σκληρή καί ἐχθρι­κή στάση μας ἀπέναντί του.

Ἀντίθετα ὅμως, ἐάν πιστεύουμε στόν Θεό, τότε ἀγαποῦμε καί τούς ἀνθρώπους γύρω μας ὡς τέκνα τοῦ Θεοῦ καί ὡς ἀδελφούς μας.

Καί ἐάν τούς ἀγάπουμε, τότε ἔ­χουμε, λέγει ὁ εὐαγγελιστής Ἰω­άν­νης, μέσα μας τόν Θεό, καί ἡ ἀγάπη του εἶναι πλήρης καί τέλεια μέσα στήν ψυχή μας.

Πῶς ὅμως ἔχουμε τόν Θεό μέσα μας; Τόν ἔχουμε, ἀδελφοί μου, για­τί «ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί», ὁ Θεός εἶ­ναι ἀγάπη. Καί ἐάν ἔχουμε ἀγάπη στήν ψυχή γιά τούς ἀδελφούς μας, ἔχουμε καί Αὐτόν πού εἶναι ἀγάπη, ἔχουμε τόν Θεό μέσα μας. Καί καθώς ἔχουμε τόν Θεό στήν ψυχή μας, ἔχουμε τήν πλη­ρότητα τῆς ἀγάπης του καί γιά μᾶς. Γιατί ὁ Θεός δέν κάνει δια­κρί­σεις. Ἀνταποδίδει τήν ἀγάπη μας μέ τήν ἀγάπη του, καί μένει στήν ψυχή μας, γιατί ἐμεῖς θελήσαμε νά τόν βάλουμε μέσα μας, οἰκειού­με­νοι τήν ἀγάπη πού Ἐκεῖνος μᾶς δί­δαξε καί Ἐκεῖνος ἔδειξε πρῶτος ἀπό ὅλους σέ μᾶς.

Ἀδελφοί μου, ἀναζητοῦμε πολλές φορές τόν Θεό, ἀγωνιζόμασθε νά τόν ἔχουμε καί νά τόν διατηροῦμε στήν ψυχή μας καί δέν μπο­ροῦ­με νά βροῦμε τόν τρόπο. Γι᾽ αὐ­τό ἄς ἀκούσουμε τήν προτροπή τοῦ εὐαγγελιστοῦ τῆς ἀγάπης, τοῦ ἁ­γίου Ἰωάννου τοῦ εὐαγγελιστοῦ, πού μᾶς λέγει: «Ἐάν ἀγαπῶμεν ἀλλή­λους, ὁ Θε­ός ἐν ἡμῖν μένει», καί ἄς προσπαθήσουμε νά οἰκειοποιη­θοῦ­με καί ἐμεῖς τήν ἀγάπη πρός τούς ἀδελφούς μας, πρός κάθε ἄνθρωπο ἀνεξαιρέτως, ἀπομακρύνοντας τούς ἐγωισμούς, τίς κακίες, τά συμ­φέροντα, τίς ἰδιοτροπίες καί ὅ,τι μᾶς χωρίζει ἀπό αὐτούς, γιά νά γί­νουμε καί ἐμεῖς οἰκεῖοι τοῦ Θεοῦ καί νά τόν ἔχουμε κατοικοῦντα καί μένοντα στίς ψυχές μας.

Πολλές φορές ἀκοῦμε ἀνθρώπους πού τονίζουν ὅτι δέν ἔχουν καμία σχέση μέ τόν Θεό ἤ ὅτι δέν πιστεύουν στόν Θεό, καί ὅμως θέλουν πολλές φορές νά μᾶς κάνουν καί τούς φιλάνθρωπους καί θέλουν δῆθεν νά δείχνουν ὅτι ἀγαποῦν τόν ἄνθρωπο. Εἶναι ἀδύνατο αὐτό, ὅπως λέγει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ἀλλά καί ὅπως λέγει καί ὁ Χριστός. Δέν μποροῦν, ἐάν δέν ἀγαποῦμε τόν Θεό, ἐάν δέν πιστεύουμε στόν Θεό, εἶναι ἀδύνατο νά ἀγαπήσουμε τόν ἄνθρωπο, τόν ὅποιο ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἤ ἀκόμη λένε ὅτι δέν πιστεύουν στόν Θεό, καί ὅμως κάνουν δῆθεν φιλανθρωπίες, ἀνήκουν σέ διάφορους συλλόγους, οἱ ὁποῖοι σύλλογοι ἔχουν μόνο σκοπό τήν προβολή, καί αὐτή τους ἡ ἐπιδίωξη δέν εἶναι ἁγνή, δέν ἀποβλέπει στό νά ἀγαπήσουν τόν ἄνθρωπο, διότι δέν ἔχουν ἀγάπη γιά τόν Θεό. Ἐάν θέλουμε νά ἔχουμε τόν Θεό μέσα μας, θά ἐξαρτηθεῖ ἀπό τή σχέση πού ἔχουμε μέ τούς συνανθρώπους μας.

***

Ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων στον Εσπερινό επί τη μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο πανηγυρίζον Ιερό Εξωκκλήσιο Ναούσης.