• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Σάββατο, 5 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Λαϊκή θρησκευτικότητα στους δρόμους της Αθήνας

22 Ιανουαρίου 2019
in Απόψεις - Γνώμες
Share on FacebookShare on Twitter

Του Μ. Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗ, Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης

Οι δρόμοι αποτελούν βασικούς άξονες μιας πόλης, κύριες ορίζουσες του οικιστικού ιστού της, τόπους επικοινωνίας και πολιτισμικής έκφρασης, βασικά σημεία του τρόπου οργάνωσης και βίωσης του αστικού τοπίου. Πολλές και ποικίλες είναι οι προσεγγίσεις της σημασίας τους για την ιστορία και τον πολιτισμό των αστικών μας κέντρων. Η σύγχρονη λαογραφική έρευνα και μάλιστα η κατεύθυνση της «αστικής λαογραφίας», έχει στρέψει το ενδιαφέρον της και στο ζήτημα της λαογραφικής σημασίας των δρόμων και μάλιστα των κεντρικών, των αστικών κέντρων. Και τούτο επειδή οι κεντρικοί αυτοί δρόμοι, καθώς υποδέχονται και εξυπηρετούν αρκετούς κατοίκους, ξεπερνούν την απλή επικοινωνιακή, την καθαρά χρηστική δηλαδή, σημασία τους και με τη διάρθρωση και τη σημασιοδότησή τους, αποτελούν συχνά δείκτες της οργανωμένης παραδοσιακής καθημερινότητας των πόλεών τους.

Παρόμοιες τάσεις υπάρχουν βεβαίως και στη διεθνή λαογραφική βιβλιογραφία. Σύμφωνα με τους περισσότερους ξένους μελετητές αυτού του κλάδου τους νεωτερικής λαογραφίας, ο λαϊκός πολιτισμός που αναπτύσσεται στους δρόμους των πόλεων, αποτελεί μια από τις πλέον χαρακτηριστικές μορφές του σύγχρονου λαϊκού –υπό την έννοια του popular– πολιτισμού. Η νέα λαογραφία πρέπει να μελετά τα φαινόμενά τους όχι αποκομμένα, αλλά πάντοτε εντός των πλαισίων της κοινωνίας που τα δημιουργεί και τα διαχειρίζεται. Πρόκειται για μια αναγκαία θεωρητική βάση, που δικαιολογεί τόσο τους νέους θεματικούς προσανατολισμούς της λαογραφίας, όσο και τους τρόπους με τους οποίους η σχετική έρευνα οργανώνεται και διεξάγεται.

Αλλά και η ελληνική λαογραφία, έστω και σπερματικά, δεν υπήρξε άγευστη των εξελίξεων αυτών: όπως είναι γνωστό, από τους επιστήμονες λαογράφους πρώτος ο Δημ. Λουκάτος μίλησε στην ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία, για τα λαογραφικά των δρόμων της Αθήνας και μάλιστα στις πλέον εορταστικές εκδοχές τους. Εκτοτε, πολλά σχετικά δημοσιεύθηκαν, τόσο στην ελληνική, όσο κυρίως στην ξένη σχετική βιβλιογραφία, που συστηματικά μελετά τους δρόμους ως μέρος του δημόσιου χώρου και ως παραδείγματα δόμησης του χώρου αυτού, με τρόπο που να προσδιορίζει την καθημερινή ζωή και δράση των ανθρώπων που κατοικούν σε μια πόλη.

Πολλά μπορεί ο σύγχρονος λαογράφος να γράψει για έναν κεντρικό δρόμο του αστικού κέντρου. Απ’ όλα αυτά, στη συνέχεια θα θιγούν τα σχετικά με τον ορισμό του ιερού χώρου μέσα από τη διάρθρωση και φυσιογνωμία των δρόμων. Η ύπαρξη των ναών και των παρεκκλησίων ορίζει άμεσα τον ιερό χώρο. Ορίζει τον δρόμο ως χώρο θρησκευτικών τελετουργιών, κάτι που του δίνει ιδιαίτερο χρώμα. Στους δρόμους της Αθήνας τελούνται οι αστικές λιτανείες των περιφορών των εικόνων στα πανηγύρια των ναών, αλλά και η λιτανεία του επιταφίου, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Μάλιστα, οι ιερείς έχουν καθιερώσει να συναντώνται οι επιτάφιοι γειτονικών κατά περίπτωση αθηναϊκών ενοριών στο μέσον του δρόμου, να αναπέμπεται κοινή δέηση και κατόπιν να κατευθύνεται κάθε ενορία προς τον ναό της. Οι ιερείς των ναών αυτών αγιάζουν, κατά το τριήμερο 5-7 Ιανουαρίου κάθε χρονιάς, τα καταστήματα και τα σπίτια των δρόμων που υπάγονται στις ενορίες τους, εγκαινιάζοντας ουσιαστικά τον νέο χρόνο και τις ανθρώπινες δραστηριότητες και προσδοκίες μέσα σε αυτόν.

Η εμπλοκή του θρησκευτικού συναισθήματος και του τελετουργικού εκκλησιαστικού παράγοντα στη λειτουργικότητα του δρόμου, συμβάλλει στην προσπάθεια απόδοσης σε αυτόν μιας εν πολλοίς σκηνοθετημένης εθιμικής σημασίας. Με τον τρόπο αυτό, οι νεότεροι δρόμοι αποκτούν κάτι από τη μυθική αχλή, που περιβάλλει τους παλαιούς δρόμους των αγροτικών και κτηνοτροφικών κοινοτήτων της υπαίθρου, οι οποίοι συχνά συνδέονται με αναμνήσεις παλαιών τελετουργιών, λόγω της παλαιότητά τους. Αναπληρώνεται μέσω της οργάνωσης των νεότερων εκκλησιαστικών τελετουργιών, αυτό που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μυθικό απόθεμα των παλαιών οικιστικών σημείων, ένα απόθεμα άμεσα συνδεμένο και με τις τελετουργίες της κοινότητας, το οποίο ωστόσο δεν αναπληρώνεται εύκολα στις συνειδήσεις των ανθρώπων.

Εφημερίδα «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»

Πρόσφατα Άρθρα

Αγιασμός της Α’ κασκηνωτικής περιόδου στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιασμός της Α’ κασκηνωτικής περιόδου στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας

4 Ιουλίου 2025

Στις καταπράσσινες πλαγιές του Ταϋγέτου και συγκεκριμένα στη θέση «Σκουρόλακα», στις εγκαταστάσεις των κατασκηνώσεων της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσσηνίας «Η ΑΓΙΑ...

Read more
Επίσκεψη του Μητροπολίτη Κίτρους σε Κατασκηνώσεις της Πιερίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Επίσκεψη του Μητροπολίτη Κίτρους σε Κατασκηνώσεις της Πιερίας

4 Ιουλίου 2025

Ξεκίνησαν για το φετινό καλοκαίρι οι Χριστιανικές Κατασκηνώσεις, που λειτουργούν στην Πιερία. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ....

Read more
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ

4 Ιουλίου 2025

Με την ευχή και την ευλογία του Σεβ. Μητροπολίτου μας κ. Διονυσίου, πραγματοποιήθηκαν, για τέταρτη χρονιά, οι Απολυτήριες εξετάσεις του...

Read more
Η Εξόδιος Ακολουθία του «Άτλαντα των Μετεώρων» Γέροντος Ισιδώρου
Εκκλησία της Ελλάδος

Ράγισαν καρδιές στα Μετέωρα – Ο Σταγών Θεοκλήτος αποχαιρετά τον Γέροντα Ισίδωρο (ΒΙΝΤΕΟ)

4 Ιουλίου 2025

Καθώς ο ήλιος έγερνε πίσω από τους ιερούς βράχους των Μετεώρων, πλήθος πιστών, Αρχιερέων, Κληρικών, Μοναχών  και Μοναζουσών συνόδευσαν τον...

Read more
ΕΚΟΙΜΗΘΗ ΕΝ ΚΥΡΙΩ Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΕΡΒΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΕΚΟΙΜΗΘΗ ΕΝ ΚΥΡΙΩ Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΕΡΒΟΣ

4 Ιουλίου 2025

Σε ηλικία 77 ετών, εκοιμήθη την Πέμπτη 3 Ιουλίου 2025 ο αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Σέρβος, Κληρικός της Ι. Μητροπόλεως Χαλκίδος από...

Read more
Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ Ι. ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟΥ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ Ι. ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟΥ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

3 Ιουλίου 2025

Με εκκλησιαστική ευλάβεια και θρησκευτική κατάνυξη εορτάστηκε η μνήμη των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, στο επ’ ονόματί τους τιμώμενο...

Read more
Ο Κερκύρας Νεκτάριος στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρουμανίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Κερκύρας Νεκτάριος στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρουμανίας

3 Ιουλίου 2025

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων, κ. Νεκτάριος, κατά το διάστημα μεταξύ 26 και 30 Ιουνίου, ταξίδεψε στην...

Read more
Φθιώτιδος Συμεών: «Δημιουργείται μια μικρή μοναστική Λαύρα στην Δυτική Φθιώτιδα»
Εκκλησία της Ελλάδος

Φθιώτιδος Συμεών: «Δημιουργείται μια μικρή μοναστική Λαύρα στην Δυτική Φθιώτιδα»

3 Ιουλίου 2025

Μόλις είκοσι μέρες πριν από την εορτή του Αγίου Ενδόξου Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου και μια ιδιαιτέρως σημαντική ημέρα, όντως...

Read more
Η Εξόδιος Ακολουθία του «Άτλαντα των Μετεώρων» Γέροντος Ισιδώρου
Εκκλησία της Ελλάδος

Η Εξόδιος Ακολουθία του «Άτλαντα των Μετεώρων» Γέροντος Ισιδώρου

3 Ιουλίου 2025

Καθώς ο ήλιος έγερνε αργά προς τη δύση, το απόγευμα της Πέμπτης 3 Ιουλίου, στο καθολικό της Ιεράς Μονής Βαρλαάμ...

Read more
Μία μορφή μεταξύ οὐρανοῦ και γῆς!
Αφιερώματα

Μία μορφή μεταξύ οὐρανοῦ και γῆς!

3 Ιουλίου 2025

Μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς, στόν ἀπόκρημνο βράχο τοῦ Βαρλαάμ, ὁ ταπεινός καί ἐπιβλητικός Γερο-Ἰσίδωρος, γνήσιος συνεχιστής τῆς παράδοσης καί ἀπροσπέλαστο...

Read more
Τρισάγιο ενώπιον του σκηνώματος του Γέροντος Ισιδώρου τέλεσε ο Μητροπολίτης Βρεσθένης
Εκκλησία της Ελλάδος

Τρισάγιο ενώπιον του σκηνώματος του Γέροντος Ισιδώρου τέλεσε ο Μητροπολίτης Βρεσθένης

3 Ιουλίου 2025

Τρισάγιο ενώπιον του σκηνώματος του μακαριστού Γέροντος Ισιδώρου στην Ιερά Μονή Βαρλαάμ, στα άγια Μετέωρα τέλεσε σήμερα το πρωί ο...

Read more
Φθιώτιδος Συμεών: «Στα πρόσωπα των Αγίων Αναργύρων εορτάζουμε την δικαιοσύνη»
Εκκλησία της Ελλάδος

Φθιώτιδος Συμεών: «Στα πρόσωπα των Αγίων Αναργύρων εορτάζουμε την δικαιοσύνη»

3 Ιουλίου 2025

Στην Γλύφα και στον Καραβόμυλο της παραθαλάσσιας Ανατολικής Φθιώτιδας αλλά και στον γραφικό Ναό του Κάστρου της Λαμίας ιερούργησε ο...

Read more
ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

2 Ιουλίου 2025

Με επιτυχία διενεργήθηκαν και εφέτος οι προαγωγικές και διπλωματικές-πτυχιακές εξετάσεις της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκίδος, στην έδρα...

Read more
π. Φίλιππος: Το παράπονο των ανθρώπων…”άνθρωπον ουκ έχω “.
Εκκλησία της Ελλάδος

π. Φίλιππος: Το παράπονο των ανθρώπων…”άνθρωπον ουκ έχω “.

2 Ιουλίου 2025

Εγκαινιάστηκε το πρωί της Τετάρτης 2 Ιουλίου 2925 η νέα Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και οικοτροφείο Ατόμων με Αυτισμό, στη Μερόπη...

Read more
Η εορτή της Παναγίας Βλαχερνών στην Κέρκυρα
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Παναγίας Βλαχερνών στην Κέρκυρα

2 Ιουλίου 2025

Την Τετάρτη, 2 Ιουλίου 2025, ημέρα εορτής της Καταθέσεως της Τιμίας Εσθήτος της Υπεραγίας Θεοτόκου εν Βλαχέρναις, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου
Κηρύγματα

Ὁ ἑκατόνταρχος ὑπόδειγμα πίστεως

9 Ιουλίου 2022

Ὁ ἑκατόνταρχος ὑπόδειγμα πίστεως «Μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου» (Ματθ. 8,8) (Ομιλία του †Επισκόπου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου)...

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

«Η υπακοή γεννά την ζωή. Η παρακοή γεννά τον θάνατο»

9 Ιουλίου 2022
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Πίστη, ἡ δύναμη καὶ ἡ ἀπουσία της

9 Ιουλίου 2022
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

23 Ιουνίου 2018
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Ἡ πίστη τοῦ ἑκατόνταρχου – Anthony Bloom

23 Ιουνίου 2018

I.M. ΘΗΒΩΝ και ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ ΚΗΡΥΓΜΑ Δ’ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

26 Ιουνίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (του Ἀρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννη)

16 Νοεμβρίου 2023

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ)

26 Ιουνίου 2015

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ)

26 Ιουνίου 2015

Κυριακή Δ΄ Ματθαίου (θεραπεία του δούλου του εκατοντάρχου)

26 Ιουνίου 2015
Το μήνυμα της Δ’ Κυριακής Ματθαίου

Η μεγάλη πίστη του εκατόνταρχου – Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

23 Ιουνίου 2018

Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., ομιλία Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, εις τον εκατόνταρχον.

25 Ιουνίου 2015
Next Post
Οσία Ευδοκία: Η γερόντισσα της προσφοράς

Οσία Ευδοκία: Η γερόντισσα της προσφοράς

Γιατί λέγεται «Κουφή» ή «Βουβή» η Εβδομάδα πριν το Σάββατο του Λαζάρου;

Συλλογή αποφθεγμάτων

Κοπή Βασιλόπιτας της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Κυριών Βεροίας

Κοπή Βασιλόπιτας της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Κυριών Βεροίας

Η Άρτα ετίμησε τον βλαστό της Όσιο Μάξιμο τον Γραικό

Η Άρτα ετίμησε τον βλαστό της Όσιο Μάξιμο τον Γραικό

Πολυαρχιερατικός Εσπερινός Ονομαστηρίων Μητροπολίτου  Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμοθέου

Πολυαρχιερατικός Εσπερινός Ονομαστηρίων Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμοθέου

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist