Η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων

Τήν Παρασκευήν, 14^ην/27^ην Σεπτεμβρίου 2019, ἑωρτάσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ἡ ἑορτή τῆς παγκοσμίου Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.

Κατά τήν ἑορτήν ταύτην ἡ Ἐκκλησία ποιεῖ μνήμην τοῦ γεγονότος ὅτι μετά τήν ἀνοικοδόμησιν τοῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως ὑπό τῆς Ἁγίας Ἑλένης, τήν ἡμέραν τῶν Ἐγκαινίων αὐτοῦ τό ἔτος 336, ὁ ἐπί τοῦ Γολγοθᾶ ἀνευρεθείς Τίμιος Σταυρός τοῦ Χριστοῦ «ἀνυψώθη», ἵνα τόν ἴδωσι καί μακρόθεν τά συνελθόντα πλήθη τῶν πιστῶν

Ἡ ἑορτή αὕτη ἐπανηγυρίσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ὡς «Παρρησία» δι’ Ἑσπερινοῦ ἀφ’ ἑσπέρας καί διά θείας λειτουργίας τήν πρωΐαν ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς εἰς τόν Πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως.

Τοῦ Ἑσπερινοῦ καί τῆς Θείας Λειτουργίας προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος.

Ὁ Ἑσπερινός ἐτελέσθη δι’ ὑποδοχῆς καί προσκυνήσεως εἰς τήν Ἁγίαν Ἀποκαθήλωσιν καί τόν Πανάγιον Τάφον, διά κρούσεως τῶν σημάντρων, διά θυμιάματος καί δι’ Ἀρτοκλασίας εἰς τό Καθολικόν.

Ἡ Θεία Λειτουργία ἐτελέσθη εἰς τό Καθολικόν, ἔνθα μετά τοῦ Μακαριωτάτου συνελειτούργησαν οἱ Ἀρχιερεῖς τοῦ Θρόνου Σεβασμιώτατοι Μητροπολῖται Καπιτωλιάδος κ. Ἡσύχιος καί Βόστρων κ. Τιμόθεος καί οἱ Σεβασμιώτατοι Ἀρχιεπίσκοποι Γεράσων κ. Θεοφάνης, Κωνσταντίνης κ. Ἀρίσταρχος, Θαβωρίου κ. Μεθόδιος, Σεβαστείας κ. Θεοδόσιος, Λύδδης κ. Δημήτριος, Πέλλης κ. Φιλούμενος, καί ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ἑλενουπόλεως κ. Ἰωακείμ καί Ἀρχιερεῖς παρεπιδημοῦντες τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας, τοῦ Πατριαρχείου τῆς Σερβίας καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ὁμοίως συνελειτούργησαν Ἁγιοταφῖται Ἱερομόναχοι, ὧν πρῶτος ὁ Γέρων Καμαράσης Ἀρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, ὁ  Ἀρχιδιάκονος π. Μᾶρκος  καί ἄλλοι 5 διάκονοι καί πλειάς Ἱερέων ἐκ τῶν χωρῶν Ἑλλάδος, Κύπρου, Ρουμανίας, Ρωσσίας, Οὐκρανίας καί Σερβίας, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Χρήστου Σοφιανοπούλου καί εὐλαβεῖ συμμετοχῇ πανδήμου λαοῦ προσκυνητῶν, παρά τήν ἀπαράδεκτον παρεμπόδισιν τῶν Ἀρμενίων.

Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ἔλαβε χώραν ἡ λιτανεία πρός τόν χῶρον τοῦ Σπηλαίου τῆς Εὑρέσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί ἡ ἐν αὐτῷ Ὕψωσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὡς ὁρίζει τό Τυπικόν.

Ἠκολούθησεν ἡ λιτανεία τρίς πέριξ τοῦ Ἁγίου Τάφου καί ἡ ἄνοδος πρός τό Φρικτόν Γολγοθᾶν, ἔνθα καί πάλιν ἔλαβε χώραν ἡ Ὕψωσις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἀρθέντος ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου ἀπό τῆς Ἁγίας Τραπέζης τοῦ Γολγοθᾶ καί ἀκολούθως ὑψωθέντος καί στραφέντος πρός τά τέσσαρα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντος, μετά δεήσεως ἐν ἑκάστῃ ὑψώσει. Ἐνταῦθα πολλοί προσκυνηταί προσεκύνησαν τόν Τίμιον Σταυρόν, περιέχοντα τεμάχιον Τιμίου Ξύλου μετά χαρᾶς καί εὐλαβείας πολλῆς καί ἔλαβον πρός ἁγιασμόν τά ἄνθη βασιλικοῦ, ἐπί τοῦ ὁποίου ἐπί δίσκου εἶχε τοποθετηθῆ ὁ Τίμιος Σταυρός.

Μετά τήν θείαν Λειτουργίαν ἡ Πατριαρχική Συνοδεία ἐν κωδωνοκρουσίᾳ καί ἐκδηλώσεσι χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως ἀνῆλθεν εἰς τά Πατριαρχεῖα.

Ἐνταῦθα οἱ προσκυνηταί ὑπέβαλον τά σέβη αὐτῶν εἰς τόν Μακαριώτατον καί ηὐλογήθησαν ὑπ’ Αὐτοῦ, ἀκούσαντες τήν κάτωθι προσφώνησιν Αὐτοῦ  ἑλληνιστί:

«Ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι, εἰ μή ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Κυρίου,
δι᾽ οὗ ὁ κόσμος ἐμοί ἐσταύρωται, κἀγώ τῷ κόσμῳ», κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος, ( Γαλ. 6,14).

Ἐκλαμπρότατε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος κ. Χρῆστε Σοφιανόπουλε,

σεβαστοί Ἅγιοι Πατέρες καί ἀδελφοί,

εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,

 Ἡ Ἁγία ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησία ἑορτάζει σήμερον τήν παγκόσμιον Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἡ ὁποία ἐγένετο ὑπό τοῦ Ἁγίου Μακαρίου Ἀρχιεπισκόπου Ἱεροσολύμων ἐπί παρουσίᾳ τῆς Ἁγίας Ἑλένης τῆς μητρός τοῦ Ἁγίου καί Μεγάλου αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου.

 Τό μέγα τοῦτο τῆς σωτηρίας γεγονός ἑωρτάσαμεν σήμερον ἐν τῷ Πανιέρῳ Ναῷ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ, ἔνθα ὁ τόπος τοῦ Φρικτοῦ Γολγοθᾶ, δηλονότι τῆς πήξεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί τόπος τῆς εὑρέσεως αὐτοῦ ὑπό τῆς μακαρίας καί ἰσαποστόλου Ἑλένης.

 Ὁ «μετά τρίτον οὐρανόν ἀρθείς ἐν Παραδείσῳ καί ρήματα ἀκούσας τά ἄρρητα καί θεία, ἅ οὐκ ἐξόν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι», (Β΄ Κορινθ. 12,4) λέγει:«ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι, εἰ μή ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ», (Γαλ. 6,14).

Σχολιάζων τούς Παυλείους λόγους ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέγει: «καί τί ἐστι τό καύχημα τοῦ Σταυροῦ; Ὅτι ὁ Χριστός δι’ ἐμέ δούλου μορφήν ἀνέλαβε καί ἔπαθεν, ἅπερ ἔπαθε, δι’ ἐμέ τόν δοῦλον, τόν ἐχθρόν, τόν ἀγνώμονα ἀλλ’ οὕτω μέ ἠγάπησεν ὡς καί Ἑαυτόν ἐκδοῦναι».

Μέ ἄλλα λόγια, εἰς τόν Τίμιον Σταυρόν στηρίζονται πᾶσαι αἱ ἐλπίδες μας. Ὁ  Σταυρός μᾶς ἐνισχύει καί ἐνθαρρύνει, διότι ὁ Σωτήρ ἡμῶν Χριστός ἀνέλαβε τάς ἀσθενείας ἡμῶν καί διά τοῦ σταυρικοῦ Αὐτοῦ αἵματος, ἀνεκαίνισε τήν φθαρεῖσαν ὑπό τῆς ἁμαρτίας ἀνθρωπίνην ἡμῶν φύσιν. Διά τοῦ Σταυροῦ ἀνεκαινίσθη ἅπασα ἡ κτίσις  καί ἀνεγεννήθη τό γένος τῶν ἀνθρώπων. «Ἔστι γάρ σωτήριον ἡμῖν τοῦτο τό ξύλον [τοῦ Σταυροῦ], ὅπλον εἰρήνης ἀήττητον τρόπαιον», ἀναφωνεῖ ὁ ὑμνῳδός.

 Ὄντως ὁ Σταυρός, τόν ὁποῖον μετά πάσης παρρησίας ὑψώνει σήμερον  ἡ ἁγία ἡμῶν Ἐκκλησία ἀποτελεῖ ὅπλον δυνάμεως καί νίκης, ἀλλά καί σύμβολον δόξης καί ὄργανον καταργήσεως τῆς καυχήσεως τῶν ἀλαζονειῶν, ὡς λέγει ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος: «νῦν δέ καυχᾶσθε ἐν ταῖς ἀλαζονείαις ὑμῶν· πᾶσα καύχησις τοιαύτη πονηρά ἐστιν», (Ἰακ. 4,16).

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός ἐγένετο πρότυπον αὐταπαρνήσεως καί ἄκρας ταπεινώσεως ἐν τῷ Σταυρῷ καί διά τοῦ Σταυροῦ, διότι «ἐταπείνωσεν ἑαυτόν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ», (Φιλιπ. 2,8). Εἰς τοῦτο ἀκριβῶς μᾶς καλεῖ σήμερον ἡ σεβάσμιος ἑορτή τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, εἰς τήν ἀνύψωσιν ἐκ τῶν γηΐνων εἰς τά πνευματικά καί σωτήρια τῆς ψυχῆς ἡμῶν ἔργα, εἰς τήν ἀνύψωσιν ἐκ τοῦ φθαρτοῦ εἰς τά ἄφθαρτα καί αἰώνια.

Τοῦτο ἐξ ἄλλου παραγγέλλει εἰς ἡμᾶς ὁ ζωηφόρος Σταυρός τοῦ Χριστοῦ διά τῶν Κυριακῶν λόγων: «Ὅστις δέ ὑψώσει ἑαυτόν ταπεινωθήσεται, καί ὅστις ταπεινώσει ἑαυτόν ὑψωθήσεται», (Ματθ. 23,12).

Ἡμεῖς δέ μετά τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν:  «Κύριε ὁ ὑψωθείς ἐν τῷ Σταυρῶ καί δι’ αὐτοῦ συνανυψώσας ἡμᾶς, τῆς οὐρανίου χαρᾶς ἀξίωσον καί ἐλέησον ἡμᾶς ὡς ἀγαθός καί φιλάνθρωπος». 

Ἀμήν ἔτη πολλά».