Την Κυριακή 28 Ιανουαρίου το πρωί στο Δημοτικό Θέατρο της Ναούσης πραγματοποιήθηκε από το Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα και το Σωματείο “Παναγία Σουμελά, από την Εύξεινο Λέσχη Ποντίων Νάουσας η “Γιορτή των Γραμμάτων”. Η εκδήλωση έγινε υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας.
Αρχικά η Βυζαντινή Χορωδία του Ωδείου της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας έψαλλε ύμνους των Τριών Ιεραρχών και τραγούδια του Πόντου.
Στην συνέχεια ακολούθησαν χορευτικά τμήματα μπαλέτου και ποντιακών χορών της Ευξείνου Λέσχης Ποντίων Νάουσας.
Η εκδήλωση έκλεισε με την βράβευση των αριστούχων μαθητών.
Χαιρετισμό απηύθυναν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο πρόεδρος της Ευξείνου Λέσχης Νάουσας, κ. Φανιάδης και ο πρόεδρος του σωματείου «Παναγίας Σουμελά» κ. Τανιμανίδης Γεώργιος.
Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου για τους Τρείς Ιεράρχες :
Ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Παιδεία ἑορτάζουν αὔριο μία κοινή ἑορτή, τήν ἑορτή τῆς Παιδείας καί τῶν Γραμμάτων, τήν ἑορτή τῶν τριῶν μεγίστων φωστήρων τῆς τρισηλίου Θεότητος, τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.
Τρεῖς Ἱεράρχες, τρεῖς διαφορετικές προσωπικότητες, καί ὅμως συναντῶνται σέ αὐτή τήν κοινή ἑορτή, τήν ἑορτή τῆς Παιδείας καί τῶν Γραμμάτων, ὄχι γιατί ὁ Μητροπολίτης Εὐχαΐτων Ἰωάννης ὁ Μαυρόπους θέλησε ἑπτακόσια περίπου χρόνια μετά τήν κοίμησή τους νά διευθετήσει τήν ἔριδα πού ὑπέβοσκε μεταξύ τῶν Βυζαντινῶν σχετικά μέ τό ποιός ἀπό τούς τρεῖς Ἱεράρχες ἦταν ἀνώτερος ἀπό τούς ἄλλους, ἀλλά γιατί μέ τή ζωή τους δίνουν τό στίγμα τῆς ὀρθῆς μαθητείας, τῆς ἐμπνευσμένης διδασκαλίας, τῆς ἀληθινῆς παιδείας.
Καί ἄν συνδυάσει ἀκόμη κανείς τή σχέση τῶν τριῶν ἑορταζομένων Ἱεραρχῶν μέ τόν Πόντο, καθώς οἱ δύο ἀπό αὐτούς ἀσκήτευσαν στόν Πόντο καί ὁ τρίτος ἐξορίσθηκε ἐκεῖ, δέν ὑπάρχει ἀσφαλῶς καταλληλότερη ἡμέρα ἀπό τήν κοινή ἑορτή τῶν τριῶν μεγίστων Ἱεραρχῶν γιά νά τιμήσει τό Σωματεῖο «Παναγία Σουμελᾶ» τούς μαθητές καί τίς μαθήτριες πού διακρίθηκαν.
Ὁ σημερινός ὅμως ἑορτασμός τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν δίνει καί σέ ἐμᾶς, μαθητές, ἐκπαιδευτικούς, γονεῖς καί κληρικούς, τήν εὐκαιρία νά ἐντρυφήσουμε στούς ὅρους τῆς ὀρθῆς μαθητείας, τῆς ἐμπνευσμένης διδασκαλίας καί τῆς ἀληθινῆς παιδείας, γιατί ἀνεξάρτητα ἀπό τή θέση πού ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς κατέχει, ἡ κατανόησή τους μᾶς εἶναι ἐξαιρετικά χρήσιμη καί ὠφέλιμη.
Θεμέλιο τῆς ὀρθῆς μαθητείας εἶναι ἡ εἰλικρινής διάθεση γιά μαθητεία, ἡ εἰλικρινής διάθεση γιά νά δεχθεῖ ὁ ἄνθρωπος τή γνώση καί τήν ἐμπειρία πού προσπαθεῖ νά τοῦ μεταδώσει ὁ διδάσκαλος, ἡ συναίσθηση ὅτι ἡ μαθητεία εἶναι μία διαρκής διαδικασία στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, καί ὅτι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά διδαχθεῖ ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους καί ὄχι μόνο ἀπό ἐκείνους πού θεωρεῖ ἀνωτέρους πνευματικά ἤ ἐμπειροτέρους του.
Ἡ ὀρθή μαθητεία προϋποθέτει πνεῦμα εἰλικρινοῦς ταπεινοφροσύνης, ἀπαλλαγμένο ἀπό ἐγωιστική δοκησισοφία, προσήλωση στό ἀντικείμενο τῆς μελέτης καί ἀπερίσπαστη ἀφοσίωση σέ αὐτό.
Καί αὐτό τό τρίπτυχο ἀκολούθησαν οἱ τρεῖς μεγάλοι πατέρες σέ ὅλες τίς φάσεις τῆς ζωῆς τους εἴτε μέσα στό οἰκογενειακό τους περιβάλλον, μαθητές δίπλα στίς σοφές καί ἁγίες μητέρες τους, τήν Ἐμμέλεια, τή Νόννα καί τήν Ἀνθούσα, εἴτε στίς περίφημες ρητορικές καί φιλοσοφικές σχολές τῆς οἰκουμένης ὅπου σπούδασαν, εἴτε στήν ἔρημο κοντά σέ ἁγιασμένους ἀσκητές καί ἐρημίτες ὅπου μόνασαν, εἴτε στήν καθημερινή διακονία τῶν ἀνθρώπων πού τούς ἐμπιστεύθηκε ἡ Ἐκκλησία.
Ἄν καί ἔφθασαν τήν κορυφή τῆς ἀνθρωπίνης σοφίας, ἄν καί ἀνῆλθαν μέχρι τήν κορυφή τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας, ἄν καί διέθεταν ὅλα τά χαρίσματα πού κοσμοῦν τά ἐκλεκτά πνεύματα, δέν ἔπαυσαν ποτέ νά διατηροῦν καί τό χάρισμα τῆς μαθητείας, τό ὁποῖο δέν εἶναι ἴδιο τῶν ἀδυνάτων προσωπικοτήτων, ὅπως κάποιοι νομίζουν, ἀλλά τῶν ἀληθινῶν σοφῶν καί μεγάλων, καθώς τόσο ὁ μεγάλος φιλόσοφος Σωκράτης, ἤ κατ᾽ ἄλλους ὁ σοφός νομοθέτης Σόλων, διακήρυσσε ὅτι «γηράσκω ἀεί διδασκόμενος», ὅσο καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ἡ ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία ὑπηρέτησαν οἱ τρεῖς Ἱεράρχες, συνιστᾶ ἐμμέσως τή διαρκῆ μαθητεία, παροτρύνοντας τούς μαθητές του νά μήν «κληθοῦν καθηγηταί», διότι ἕνας εἶναι ὁ καθηγητής, ὁ Χριστός.
Ἡ ὀρθή μαθητεία εἶναι ὅμως αὐτή πού ἀνέδειξε τούς τρεῖς τιμωμένους σοφούς Ἱεράρχες ἐμπνευσμένους διδασκάλους. Διότι ὅποιος ἔχει μαθητεύσει μέ τούς ὅρους καί τίς προϋποθέσεις πού περιγράψαμε, μέ εἰλικρινῆ δηλαδή ταπεινοφροσύνη, μέ προσήλωση στό ἀντικείμενο τῆς μελέτης καί ἀφοσίωση σέ αὐτό, γνωρίζει τίς ἀνάγκες τῶν μαθητῶν του. Ἀναζητᾶ τούς προσφορότερους τρόπους γιά νά τούς προσεγγίσει καί νά τούς καταστήσει κοινωνούς τῆς γνώσεως τήν ὁποία ἐκεῖνος μέ πολλούς κόπους ἀπέκτησε. Ἔχει συναίσθηση τῆς προσπαθείας καί τῶν θυσιῶν πού ἀπαιτεῖ ἡ ἀπόκτηση τῆς γνώσεως. Ἔχει συνείδηση τῶν δυσκολιῶν πού ἀντιμετωπίζουν οἱ μαθητές καί σπουδαστές ἀλλά καί τῆς φυσικῆς, πολλές φορές, ὀκνηρίας καί ἀμελείας πού μπορεῖ νά τούς διακρίνει.
Ἔχοντας κάνει ὁ ἴδιος τή διαδρομή πρός τήν κορυφή τῆς γνώσεως μέ πνεῦμα μαθητείας, δέν πλησιάζει τόν μαθητή ἀπό καθέδρας, οὔτε τόν ἐξουθενώνει καί τόν κατακεραυνώνει γιά τίς τυχόν ἀδυναμίες του. Γίνεται ὁδηγός καί συνοδοιπόρος του στήν πιό συναρπαστική διαδρομή πού μπορεῖ νά ἐπιλέξει ὁ ἄνθρωπος στή ζωή του, στή διαδρομή τῆς γνώσεως καί τῆς σοφίας, ἡ ὁποία ἐν τέλει καί ἐφόσον δέν παρεκκλίνει ἀπό τήν ὀρθή ὁδό εἶναι διαδρομή πρός τό καθ᾽ ὁμοίωσιν, εἶναι τρόπος συναντήσεως τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ὄντως Σοφία καί αὐτός ὁ ὁποῖος «ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦ».
Ὅταν ἡ διδασκαλία εἶναι μία τέτοια διαδρομή εἶναι ἀναμφίβολα ἐμπνευσμένη καί ἀποτελεσματική γιά τούς μαθητές. Καί τέτοια εἶναι ἡ διδασκαλία τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν, ὅπως ἀποδεικνύεται ἀπό τήν τεράστια διάδοση τῶν ἔργων τους σέ ὅλη τήν οἰκουμένη αἰῶνες τώρα, ἀλλά καί ἀπό τήν ἐντυπωσιακή ἐπιρροή τήν ὁποία εἶχε ὁ λόγος καί οἱ ἰδέες τους στήν ἀνθρώπινη σκέψη καί, φυσικά, ἡ καθοριστική τους σημασία σέ αὐτό πού ὀνομάζουμε ἑλληνοχριστιανικό πολιτισμό.
Ὀρθή μαθητεία καί ἐμπνευσμένη διδασκαλία εἶναι οἱ δύο πυλῶνες τῆς ἀληθοῦς παιδείας. Διότι ἀληθινή παιδεία δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει, ἐάν δέν ὑπάρχουν μαθητές οἱ ὁποῖοι ἐπιθυμοῦν ὄχι νά ἀποκτήσουν τυπικά προσόντα, ἀλλά οἱ ὁποῖοι ἐπιδιώκουν νά μορφωθοῦν πραγματικά, νά ἀφήσουν δηλαδή τή γνώση καί τή σοφία νά διαμορφώσει τόν χαρακτήρα καί τήν προσωπικότητά τους, καί νά ἀνοίξει γι᾽ αὐτούς τούς ὁρίζοντες τοῦ κόσμου τόν ὁποῖο ἐπιθυμοῦν νά κατακτήσουν.
Ἀληθινή παιδεία ὅμως δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει, ἐφόσον δέν ὑπάρχουν καί διδάσκαλοι ἱκανοί νά ἐμπνεύσουν τούς μαθητές τους στήν πορεία αὐτή πρός τή γνώση ἀλλά καί πρός τήν ἀρετή, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἀναγκαία προϋπόθεση, ὥστε ἡ γνώση νά μήν ὁδηγήσει τόν ἄνθρωπο σέ ὑπέρμετρη αὐτοπεποίθηση, πού παραμορφώνει ἀντί νά διαμορφώνει τόν χαρακτήρα καί τήν προσωπικότητά του.
Ἀληθινή παιδεία εἶναι χωρίς ἀμφιβολία ἡ συνισταμένη τῆς ὀρθῆς μαθητείας καί τῆς ἐμπνευσμένης διδασκαλίας, καί γι᾽ αὐτό οἱ τρεῖς Ἱεράρχες ἀποτελοῦν δίκαια πρότυπα ἀληθοῦς παιδείας καί προστάτες τῆς Παιδείας μας.
Συγχρόνως ὅμως γι᾽ αὐτούς τούς λόγους ἡ ἀληθινή παιδεία εἶναι ἕνα ἀγαθό πού παρότι εἶναι ἐξαιρετικά ποθητό ἀπό ὅλους, τελικά ἀποτελεῖ ἕνα δυσεπίτευκτο κατόρθωμα.
Ὅσοι νομίζουν ὅτι ἡ ἀληθινή παιδεία ἐπιτυγχάνεται μέ ἄλλους τρόπους καί ὄχι μέ τόν συνδυασμό τῆς ὀρθῆς μαθητείας καί τῆς ἐμπνευσμένης διδασκαλίας, δέν ἔχουν παρά νά στρέψουν τό βλέμμα τους στήν εἰκόνα τῶν τριῶν μεγίστων διδασκάλων πού τιμοῦμε. Δέν ἔχουν παρά νά ἐντρυφήσουν στή διαδρομή τους καί νά ἐμπνευσθοῦν ἀπό αὐτήν, εἴτε εἶναι μαθητές, εἴτε εἶναι διδάσκαλοι καί καθηγητές, εἴτε εἶναι γονεῖς ἤ κληρικοί. Ὅλοι ἔχουμε νά διδαχθοῦμε ἀπό τούς τρεῖς κορυφαίους διδασκάλους. Γιατί ἡ ὀρθή μαθητεία καί ἡ ἐμπνευσμένη διδασκαλία εἶναι πορεία ζωῆς. Εἶναι τρόπος μέ τόν ὁποῖο προσεγγίζουμε τή γνώση καί τόν ἄνθρωπο. Εἶναι ὁ δρόμος μέσω τοῦ ὁποίου πλησιάζουμε ἐντέλει τόν Θεό. Αὐτόν τόν ὁποῖο μᾶς δείχνουν οἱ τρεῖς Ἱεράρχες μέ τή μαθητεία τους, μέ τή διδασκαλία τους, μέ τήν παιδεία πού μᾶς κληροδότησαν καί τήν ὁποία ἔχουμε χρέος νά κρατήσουμε ὡς παρακαταθήκη ἱερή καί πολύτιμη.
Θά ἤθελα νά συγχαρῶ τό Σωματεῖο «Παναγία Σουμελᾶ» γιά τήν πρωτοβουλία του νά τιμήσει αὐτή τήν ἡμέρα τούς μαθητές καί τίς μαθήτριες πού διακρίθηκαν καί νά ὀργανώσει μαζί μέ τήν Εὔξεινο Λέσχη Ποντίων Ναούσης, πού ἐπίσης συγχαίρω, τή σημερινή ἑόρτιο ἐκδήλωση πρός τιμήν τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν.