Το Σάββατο 9 Ιουλίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο στο Πανελλήνιο Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά στο όρος Βέρμιο με την ευκαιρία της τακτικής συνελεύσεως της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος, που πραγματοποιήθηκε φέτος στην Προσφυγομάνα Παναγιά του Πόντου.
Σύμφωνα με το τυπικό της Εκκλησίας μας, τη 9η Ιουλίου εορτάζεται ετησίως η μνήμη των Αγίων Διονυσίου του Ρήτορος και Μητροφάνους, οι οποίοι ασκήτευσαν στον ομώνυμο Ιερό Ναό στο σπήλαιο των Αγίων Πατέρων στη Μικρά Αγία Άννα του Αγίου Όρους, όπου εκάρη μοναχός και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, υπό την αδελφότητα του μακαριστού Υμνογράφου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Γέροντος Γερασίμου Μικραγιαννανίτου.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, τέλεσε μνημόσυνο για τον μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κυρό Παντελεήμονα Χρυσοφάκη, πλησίον του οποίου διακόνησε ως Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 19 ετών από την κοίμηση του.
Επίσης, τελέστηκε μνημόσυνο για τους απ’ αιώνος διακόνους της ψαλτικής τέχνης, παρουσία του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Καί ἠγέρθη καί διηκόνει αὐτῷ».
Τό πρῶτο θαῦμα τοῦ Χριστοῦ, στό ὁποῖο ἀναφέρεται στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ ἱερός εὐαγγελιστής Ματθαῖος, εἶναι τό θαῦμα τῆς θεραπείας τῆς πεθερᾶς τοῦ μαθητοῦ του Πέτρου.
Τό θαῦμα μπορεῖ νά μήν ἔχει κάτι τό ἐντυπωσιακό, γιατί ἡ ἀσθενής ταλαιπωρεῖται ἀπό πυρετό καί ὁ Χριστός τήν θεραπεύει πιάνοντας μόνο ἀπό τό χέρι της, ἀλλά ἡ συνέχεια ἔχει ἕνα μήνυμα γιά ὅλους μας. «Ἠγέρθη καί διηκόνει αὐτῷ», σημειώνει ὁ ἱερός εὐαγγελιστής. Μόλις τήν θεράπευσε ὁ Χριστός, σηκώθηκε καί τόν διακονοῦσε.
Ἡ διακονία της εἶναι ἔκφραση ἀγάπης καί εὐγνωμοσύνης πηγαίας καί αὐθόρμητης, γιατί θά μποροῦσε νά παραμείνει κλινήρης ἡ ἀσθενής, ἐπικαλούμενη τήν ἐξάντληση τήν ὁποία τῆς προκάλεσε ὁ πυρετός. Ὅμως ἐκείνη θέλει νά διακονήσει τόν Χριστό. Τό θεωρεῖ τιμή της, τό θεωρεῖ ἐκδήλωση τῆς ὀφειλόμενης ἀγάπης καί εὐγνωμοσύνης πρός τό πρόσωπό του, καί γι᾽ αὐτό σηκώνεται καί τόν διακονεῖ.
Καί ὁ Χριστός δέχεται τή διακονία τῆς γυναικός, ὄχι γιατί ἀναφέρεται στόν ἴδιο, ἀλλά γιατί ἡ διακονία εἶναι κάτι πού εὐαρεστεῖ ἐξαιρετικά τόν Κύριο. Ἐκεῖνος, ἄλλωστε, δηλώνει κατηγορηματικά ὅτι «οὐκ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι», καί ἀκόμη ὅτι ὅποιος θέλει νά εἶναι πρῶτος, αὐτός θά πρέπει νά εἶναι «πάντων διάκονος».
Διακονία εἶναι καί τό δικό σας ἱερό ἔργο, τό ἔργο τῶν ἱεροψαλτῶν, ἔργο πού σᾶς καθιστᾶ ἐκπροσώπους τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καί συγχρόνως ὑμνητές τοῦ Θεοῦ. Σεῖς ψάλλετε ἐκφράζοντας τά αἰσθήματα καί τά αἰτήματα τῶν πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί δανείζετε τά χείλη σας καί τή μελωδική φωνή σας, ὥστε οἱ πιστοί νά ὑμνοῦν, νά εὐχαριστοῦν καί νά δοξάζουν τόν Θεό.
Καί ὅπως ἡ διακονία τῆς πεθερᾶς τοῦ Πέτρου ἦταν ἔκφραση τῆς ἀγάπης καί τῆς εὐγνωμοσύνης της, ἔτσι καί ἡ δική σας διακονία στό ἱερό ἀναλόγιο εἶναι ἔκφραση ἀγάπης καί εὐγνωμοσύνης. Ἀγάπης πρός τούς ἀνθρώπους τούς ὁποίους ὄχι μόνο ἐκπροσωπεῖτε πρός τόν Θεό, ἀλλά καί τούς ὁποίους ὀφείλετε μέ τήν ψαλτική σας τέχνη, μέ τή φωνή σας ἀλλά καί μέ τό ἦθος, τό ὁποῖο ἀποπνέει ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ψάλλετε καί μέ τόν ὁποῖο στέκεσθε στό ἀναλόγιο, νά βοηθᾶτε νά κατανοήσουν τά νοήματα τῶν ὑπερόχων ὕμνων, τούς ὁποίους συνέθεσαν οἱ θεόπνευστοι ὑμνογράφοι καί μελωδοί τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἔψαλαν ἐπί αἰῶνες σπουδαῖοι ἱεροψάλτες καί διδάσκαλοι τῆς ψαλτικῆς τέχνης. Βοηθᾶτε ἀκόμη τούς πιστούς νά προσευχηθοῦν καί νά αἰσθανθοῦν κατάνυξη, ὥστε νά ἑλκύονται ἀπό τή θεία λατρεία καί ὠφελοῦνται πνευματικά ἀπό αὐτήν.
Ἡ διακονία σας ὅμως εἶναι, ὅπως εἴπαμε, καί ἔκφραση ἀγάπης καί εὐγνωμοσύνης πρός τόν Θεό. Εἶναι τιμή καί προνόμιο νά ψάλλετε. Εἶναι τιμή καί προνόμιο νά ἔχετε τό σπουδαῖο δῶρο τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ἡ φωνή, γιά νά τόν ὑμνεῖτε, καί θά πρέπει νά ἐπαναλαμβάνετε καί σεῖς τόν λόγο τοῦ ψαλμωδοῦ Δαβίδ: «ψαλῶ τῷ Θεῷ μου ἕως ὑπάρχω», ὄχι μόνο μέ τά χείλη σας ἀλλά καί μέ τήν ψυχή σας.
Ἡ ἀγάπη καί εὐγνωμοσύνη πρός τόν Θεό θά πρέπει νά χαρακτηρίζει τό ψάλσιμό μας, καί εἶναι αὐτή πού θά πρέπει νά καθορίζει καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἀσκεῖται ἡ διακονία ὅλων μας. Ἐφόσον ἀπευθύνεσθε στόν Θεό, ἐφόσον ψάλλετε γι᾽ αὐτόν, θά πρέπει νά τό κάνετε ὅπως τοῦ ἀρέσει καί ὅπως ἁρμόζει, δηλαδή μέ ταπείνωση, μέ εὐλάβεια, μέ ἀγάπη, μέ προσοχή.
Ἡ βυζαντινή ἐκκλησιαστική μας μουσική καί οἱ ὕμνοι τούς ὁποίους ἐπενδύει διδάσκουν μέ τόν δικό τους τρόπο τό ὀρθόδοξο ἦθος. Αὐτό θά πρέπει νά σᾶς χαρακτηρίζει καί νά μᾶς χαρακτηρίζει ὅλους τούς ἱεροψάλτες μας. Αὐτό τό ὁποῖο εἶχαν ὅλοι οἱ μεγάλοι προκάτοχοί σας, ἀπό τόν Ἰωάννη Κουκουζέλη καί τόν Ἰωάννη Γλυκύ, μέχρι τόν Πέτρο τόν Πελοποννήσιο, τόν πρωτοψάλτη Γρηγόριο καί τόν Θεόδωρα Φωκαέα, ἀλλά καί τούς νεωτέρους, τόν Κωνσταντίνο Πρίγγο, τόν Θρασύβουλο Στανίτσα, καί τούς συγχρόνους, μέ πρῶτον τόν Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο, ἀπό τήν Τραπεζούντα, καί ὅλους ἐκείνους, τούς ἀειμνήστους πρωτοψάλτες, λαμπαδαρίους, διδασκάλους καί μελοποιούς, οἱ ὁποῖοι διατήρησαν τή βυζαντινή μουσική μας παράδοση σέ χρόνια δύσκολα γιά τό Γένος καί τήν πατρίδα μας καί τήν τίμησαν, ἀλλά καί στή συνέχεια τή μετέφεραν ὡς πολύτιμο καί ἄυλο θησαυρό πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς τοῦ Γένους μας ἀπό τίς ἀλησμόνητες πατρίδες τοῦ Πόντου, τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καί ἀπό τά πατριαρχικά ἀναλόγια τῆς Κωνσταντινουπόλεως στήν Ἑλλάδα, καί τήν μεταλαμπάδευσαν στούς νεωτέρους καί ἔγιναν καί δικοί σας δάσκαλοι.
Ἀποτελεῖ ὄντως ἐμπνευσμένη πρωτοβουλία ἡ ἀπόφασή σας νά ἀφιερώσετε τή φετινή Γενική Συνέλευση τῆς Ὁμοσπονδίας σας, τῆς Ὁμοσπονδίας Συλλόγων Ἱεροψαλτῶν Ἑλλάδος, μέ ἀφορμή τήν ἐπέτειο τῶν 100 χρόνων ἀπό τή Μικρασιατική καταστροφή, στούς σπουδαίους προκατόχους σας καί ἰδιαιτέρως σέ ὅλους ἐκείνους πού διακόνησαν τά ἱερά ἀναλόγια στίς ἐκκλησίες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τῆς Καππαδοκίας καί τοῦ Πόντου μέ πίστη καί ἀφοσίωση, ἀλλά καί οἱ ὁποῖοι καλλιέργησαν μέ ἀπέραντη ἀγάπη τήν ἐκκλησιαστική μας μουσική καί τήν ψαλτική τέχνη, γράφοντας ἱστορία καί κάνοντας ἀκόμη καί τούς ἀλλοθρήσκους νά τούς θαυμάζουν.
Καί εἶναι ἀκόμη ἐπαινετή ἡ ἐπιλογή σας νά πραγματοποιήσετε τή Γενική σας Συνέλευση χθές ὑπό τή σκέπη τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, τῆς μητέρας τῶν Ποντίων καί προστάτιδος τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀποτίοντας φόρο τιμῆς ὄχι μόνο στούς πολυάριθμους ποντιακῆς καταγωγῆς συναδέλφους σας ἀλλά καί σέ ὅλους τούς ἀειμνήστους προκατόχους σας ἀπό τίς ἀλησμόνητες πατρίδες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τοῦ Πόντου, τῶν ὁποίων τά ὀνόματα μνημονεύσαμε κατά τή θεία Λειτουργία καί θά μνημονεύσουμε στή συνέχεια στό ἱερό μνημόσυνο πού θά τελέσουμε, ἀλλά καί ὅλους ἐκείνους τῶν ὁποίων τά ὀνόματα γνωρίζει ὁ Θεός.
Εὔχομαι ἡ μνήμη τους καί τό παράδειγμά τους νά ἐμπνέει ὅλους πάντοτε στή διακονία σας, γιά νά διατηροῦμε τή μεγάλη παράδοση τῆς βυζαντινῆς ἐκκλησιαστικῆς μας μουσικῆς καί νά τή μεταλαμπαδεύουμε στούς νεωτέρους, ὥστε νά ὑμνεῖται καί νά δοξάζεται ὁ Θεός εἰς τούς αἰῶνας.