Η Ιεραρχία ενώπιον των προκλήσεων του σύγχρονου κόσμου

        Συνήλθε σήμερα, Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2025, σε πρώτη τακτική Συνεδρία, η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην Αίθουσα Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας.

            Προ της Συνεδρίας ετελέσθη Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Πετράκη, ιερουργήσαντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μαντινείας και Κυνουρίας κ. Επιφανίου.

            Περί την 9η πρωινή, στην Αίθουσα των Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας, εψάλη η Ακολουθία για την έναρξη των εργασιών Αυτής. Αναγνωσθέντος του Καταλόγου των συμμετεχόντων Ιεραρχών, διεπιστώθη απαρτία.

Στη συ­νέ­χει­α, ο Μα­κα­ρι­ώ­τα­τος Αρ­χι­ε­πί­σκο­πος Α­θη­νών και πά­σης Ελ­λά­δος κ. Ι­ε­ρώ­νυ­μος, ως Πρό­ε­δρος του Σώ­μα­τος της Ι­ε­ράς Συ­νό­δου της Ι­ε­ραρ­χί­ας, προ­σφώ­νη­σε τα Μέ­λη Αυ­τής, κά­νον­τας αρ­χι­κά μνεί­α του ε­πι­τυ­χη­μέ­νου Β’ Δι­ε­θνούς Ε­πι­στη­μο­νι­κού Συ­νε­δρί­ου, το ο­ποί­ο δι­ορ­γά­νω­σε η Ι­ε­ρά Σύ­νο­δος της Εκ­κλη­σί­ας της Ελ­λά­δος στην Θεσ­σα­λο­νί­κη, με α­φορ­μή την συμ­πλή­ρω­ση 100 ε­τών α­πό την ί­δρυ­ση του πε­ρι­ο­δι­κού Θε­ο­λο­γί­α.

Α­κο­λού­θως, α­να­φέρ­θη­κε στην ε­ξαι­ρε­τι­κά κρί­σι­μη και ε­πώ­δυ­νη, ό­πως την χα­ρα­κτή­ρι­σε, γε­νι­κό­τε­ρη γε­ω­πο­λι­τι­κή κα­τά­στα­ση στην ευ­ρύ­τε­ρη πε­ρι­ο­χή μας, α­πό την Γά­ζα έ­ως την Συ­ρί­α και την Ου­κρα­νί­α, αλ­λά και σε άλ­λες πε­ρι­ο­χές, ό­πως την Νι­γη­ρί­α και το Αρ­τσάχ/Ναγ­κόρ­νο Κα­ραμ­πάχ. Ε­πί­σης, σχε­τι­κά με το ζή­τη­μα της Ι­ε­ράς Μο­νής Σι­νά και του Αι­γυ­πτι­α­κού Κρά­τους, ε­ξέ­φρα­σε την ευ­χή να ε­πι­λυ­θεί ο­ρι­στι­κά και δί­και­α, ού­τως ώ­στε να γί­νουν σε­βα­στά τα θρη­σκευ­τι­κά και λοι­πά δι­και­ώ­μα­τα της Μο­νής και της Α­δελ­φό­τη­τος.

Σχο­λι­ά­ζον­τας την σύγ­χρο­νη εγ­χώ­ρι­α κα­τά­στα­ση, ε­πι­σή­μα­νε ό­τι η Πα­τρί­δα μας συ­νε­χί­ζει να αν­τι­με­τω­πί­ζει υ­παρ­ξι­α­κές (δη­μο­γρα­φι­κές, πνευ­μα­τι­κές και πο­λι­τι­σμι­κές) προ­κλή­σεις και μά­λι­στα σε πε­ρί­ο­δο μα­κρο­χρό­νι­ας ει­ρή­νης και ε­θνι­κής κυ­ρι­αρ­χί­ας, το­νί­ζον­τας ό­τι «η βα­θύ­τε­ρη ου­σί­α πολ­λών προ­βλη­μά­των της σύγ­χρο­νης κοι­νω­νί­ας εί­ναι άλ­λη α­πό τα ε­πι­φαι­νό­με­να, εί­ναι πνευ­μα­τι­κή, εί­ναι κρί­ση ε­νερ­γού πί­στε­ως και α­ξι­ών, ά­με­σα συν­δε­δε­μέ­νη με την εκ­κο­σμί­κευ­ση και τις α­ξί­ες της. Ε­κεί εν­το­πί­ζε­ται και ο πυ­ρή­νας του δη­μο­γρα­φι­κού, της α­πο­δό­μη­σης της οι­κο­γέ­νει­ας ως θε­με­λι­ώ­δους και πρω­ταρ­χι­κής α­το­μι­κής και κοι­νω­νι­κής α­ξί­ας, της εν­δο­οι­κο­γε­νει­α­κής βί­ας, της βί­ας των α­νη­λί­κων, πολ­λών κα­τα­χρή­σε­ων, ε­ξαρ­τή­σε­ων, ψυ­χο­λο­γι­κών προ­βλη­μά­των, α­κό­μη και της α­πλη­στί­ας, της ε­πι­δί­ω­ξης του υ­λι­κού κέρ­δους. Χω­ρίς την σω­στή δι­ά­γνω­ση της αι­τι­ο­λο­γί­ας των κοι­νω­νι­κών προ­βλη­μά­των εί­ναι α­δύ­να­τη η ου­σι­α­στι­κή και α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή θε­ρα­πεί­α τους».

Α­να­φε­ρό­με­νος στην αι­τί­α γι­α το γε­γο­νός ό­τι τό­σο στην Πα­τρί­δα μας, ό­σο και σε δι­ε­θνές ε­πί­πε­δο βι­ώ­νου­με μί­α ιδιόμορφη κα­τά­στα­ση, τό­νι­σε ι­δι­αί­τε­ρα ό­τι «πί­σω α­π’ ό­λα αυ­τά βρί­σκε­ται μί­α και μό­νο βα­θύ­τε­ρη αι­τί­α, η λή­θη του Θε­ού, η α­που­σί­α γνώ­σε­ως Θε­ού, η ο­ποί­α δεν εί­ναι ι­δε­ο­λο­γι­κή, αλ­λά εμ­πει­ρι­κή και με­θε­ξι­α­κή, και η ο­ποί­α αν δεν υ­πήρ­χε, θα ο­δη­γού­σε του­λά­χι­στον σε στοι­χει­ώ­δη δι­ά­κρι­ση, ώ­στε να κα­τα­λά­βου­με ποιο εί­ναι το πραγ­μα­τι­κό πρό­βλη­μα του αν­θρώ­που και ποια εί­ναι τα ψευ­δε­πί­γρα­φα και φαν­τα­στι­κά.». Κατόπιν δε, ο Μακαριώτατος επεσήμανε, «Κα­λού­με εν ε­σχά­τη τα­πει­νώ­σει και ως οι ε­λά­χι­στοι των α­δελ­φών, τους αν­θρώ­πους εν­τός και ε­κτός της Πα­τρί­δος μας να α­να­ζη­τή­σουν το έ­σχα­το νό­η­μα της ζω­ής στην γνώ­ση του μό­νου Α­λη­θι­νού Θε­ού. Αυ­τή η γνώ­ση θα τους κα­θο­δη­γή­σει, θα τους γα­λη­νέ­ψει και θα τους προ­βλη­μα­τί­σει γι­α το αν έ­χει νό­η­μα αυ­τή η γη, η ο­ποί­α θα μπο­ρού­σε να γί­νει προ­βί­ω­ση πα­ρα­δεί­σου, να με­τα­σχη­μα­τί­ζε­ται εν τέ­λει σε πρό­γευ­ση κο­λά­σε­ως».

Εν συνεχεία, ο Μα­κα­ρι­ώ­τα­τος υπογράμμισε την ζω­τι­κή γι­α την Εκ­κλη­σί­α και την Κοι­νω­νί­α μας ση­μα­σί­α της ύ­παρ­ξης ι­κα­νών στε­λε­χών και δη Κλη­ρι­κών ε­φο­δι­α­σμέ­νων με τις α­πα­ραί­τη­τες γνώ­σεις και δε­ξι­ό­τη­τες, προ­κει­μέ­νου να μπο­ρούν να αν­τα­πο­κρι­θούν στις α­παι­τή­σεις της εκ­κλη­σι­α­στι­κής δι­α­κο­νί­ας σή­με­ρα, κα­λών­τας του Σε­βα­σμι­ω­τά­τους Αρ­χι­ε­ρείς να στη­ρί­ξουν τους εξής τρεις με­γά­λους ά­ξο­νες που α­φο­ρούν το μέλ­λον της Εκ­κλη­σί­ας μας: την ι­ε­ρα­τι­κή οι­κο­γέ­νει­α, τις Σχο­λές Μα­θη­τεί­ας Υ­πο­ψη­φί­ων Κλη­ρι­κών (ΣΜΥΚ) και τη διά βί­ου εκ­παί­δευ­ση των Κλη­ρι­κών.

            Πε­ραί­νον­τας την Ει­σή­γη­σή του, ο Μα­κα­ρι­ώ­τα­τος α­νέ­φε­ρε ό­τι «η συ­νο­δοι­πο­ρί­α ό­λων μας προς αυ­τή την κα­τεύ­θυν­ση κα­θί­στα­ται α­ναγ­καί­α, κα­θώς το μέλ­λον της Εκ­κλη­σί­ας μας συ­ναρ­τά­ται με τις α­πο­φά­σεις που λαμ­βά­νου­με σή­με­ρα».

            Κατόπιν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καρυστίας και Σκύρου κ. Σεραφείμ, ως Αντιπρόεδρος της Ιεραρχίας, αντιφώνησε εκ μέρους των Σεβασμιωτάτων Ιεραρχών.

 Αμέσως μετά συνεκροτήθη η Επιτροπή Τύπου από τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεο, Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμονα και Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων κ. Τιμόθεο.

Ακολούθησε συζήτηση σχετικώς προς την Προσφώνηση του Μακαριωτάτου, η οποία και έγινε αποδεκτή από το Σώμα της Ιεραρχίας.

Στη συνέχεια παρουσιάσθηκαν οι Εκθέσεις Πεπραγμένων των Συνοδικών Επιτροπών από τους Σεβασμιωτάτους  Προέδρους αυτών για το εκκλησιαστικό έτος 2024-2025, συμπληρώθηκε ο κατάλογος των προς Αρχιερατείαν Εκλογίμων, ψηφίσθηκαν Κανονισμοί και εξετάσθηκαν τρέχοντα υπηρεσιακά θέματα.

Μετά το διάλειμμα ανέγνωσε την Εισήγησή του ο Σε­βα­σμι­ώ­τα­τος Μη­τρο­πο­λί­της Ναυ­πά­κτου και Α­γί­ου Βλα­σί­ου κ. Ιε­ρόθεος, με θέ­μα: «Οι ρα­σο­φό­ροι Μο­να­χοί στην πα­ρά­δο­ση και τη ζω­ή της Εκ­κλη­σί­ας».

Ο Σεβασμιώτατος διάρθρωσε την Εισήγησή του σε τέσσερεις ενότητες. Πρώτον, ανέφερε ότι υ­πάρ­χουν δι­α­βαθ­μί­σεις και στά­δι­α-βαθ­μοί προ­ό­δου των μο­να­χών. Ό­πως η χρι­στι­α­νι­κή ζω­ή και η ι­ε­ρω­σύ­νη έ­χει βαθ­μούς, αυ­τό γί­νε­ται και στην μο­να­χι­κή ζω­ή, ή­τοι οι ρα­σο­φό­ροι, οι μι­κρό­σχη­μοι και οι με­γα­λό­σχη­μοι. Δεύ­τε­ρον, ε­πι­κέν­τρω­σε την προ­σο­χή στην πα­ρά­δο­ση της Εκ­κλη­σί­ας γι­α τους ρα­σο­φό­ρους μο­να­χούς που εί­ναι γνω­στοί α­πό τον 8ο και 9ο αι­ώ­να, ως ει­σα­γω­γι­κοί μο­να­χοί, μο­να­χοί στον πρώ­το βαθ­μό της μο­να­χι­κής ζω­ής, α­να­φέ­ρον­τας δι­ά­φο­ρα πα­τε­ρι­κά χω­ρί­α. Τρί­τον, πα­ρου­σί­α­σε τις κα­τά και­ρούς α­πο­φά­σεις της Δι­αρ­κούς Ι­ε­ράς Συ­νό­δου γι­α τους ρα­σο­φό­ρους μο­να­χούς, ό­πως και τις εγ­κρί­σεις των Ε­σω­τε­ρι­κών Κα­νο­νι­σμών των Ι­ε­ρών Μο­νών. Και τέ­ταρ­τον, α­να­φέρ­θη­κε στην νο­μο­λο­γί­α των Ελ­λη­νι­κών Δι­κα­στη­ρί­ων γι­α τους ρα­σο­φό­ρους μο­να­χούς, ό­τι εί­ναι βαθ­μός μο­να­χι­κής ζω­ής.

Ο Σεβασμιώτατος Ναυ­πά­κτου και Α­γί­ου Βλα­σί­ου κ. Ιε­ρόθεος κα­τέ­λη­ξε ό­τι κα­τά την συ­νε­χή εκ­κλη­σι­α­στι­κή και πα­τε­ρι­κή πα­ρά­δο­ση οι ρα­σο­φό­ροι εί­ναι ει­σα­γω­γι­κοί μο­να­χοί και προ­ε­τοι­μά­ζον­ται γι­α την λή­ψη εν και­ρώ της δω­ρε­άς του Με­γά­λου και αγ­γε­λι­κού Σχή­μα­τος. Α­πό αυ­τό α­πορ­ρέ­ουν ό­λες οι άλ­λες συ­νέ­πει­ες.

Στην αυριανή συνεδρίαση της Τετάρτης 8 Οκτωβρίου θα γίνει συζήτηση επί της Εισηγήσεως αυτής και θα επακολουθήσει η Εισήγηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου με θέ­μα: «Τεχνητή ευφυΐα: Η Εκκλησία μπροστά στην αναδυόμενη νέα ανθρωπολογία».

Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης