ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΗ – 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2011

(Μκ 8,34 – 9,1)

Ἡ Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ἐπέλεξε σήμερα, Κυριακή μετά τήν Ὕψωση τοῦ τιμίου σταυροῦ, ἕνα κείμενο ἀπό τόν εὐαγγελιστή Μάρκο πού ἀναφέρεται στό σταυρό, τόν ὁποῖο καλεῖται νά φέρει στούς ὤμους του ὁ ἀληθινός μαθητής τοῦ Χριστοῦ καί νά κερδίσει ἔτσι τήν ἀληθινή ζωή.

Σύμφωνα μέ τόν εὐαγγελιστή, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, μετά τό θαῦμα πού πραγματοποίησε καί χόρτασε τό πλῆθος τῶν ἀνθρώπων πού τόν ἀκολουθοῦσαν, συνομιλώντας μέ τούς μαθητές του, μίλησε γιά τό πάθος καί τήν Ἀνάστασή του. Ταυτόχρονα, ἀπευθυνόμενος κυρίως πρός τούς μαθητές του, παρουσία καί πολλῶν ἄλλων, τούς ἐξήγησε τί σημαίνει ν” ἀκολουθεῖ κάποιος τόν Ἰησοῦ. Ὅπως χαρακτηριστικά γράφει τό εὐαγγέλιο, τούς προειδοποίησε λέγοντας ὅτι «ὅποιος θέλει νά μέ ἀκολουθήσει, ἄς ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του, ἄς σηκώσει τό σταυρό του κι ἄς μέ ἀκολουθεῖ» (Μκ 8,34). Ὁ Ἰησοῦς δηλαδή τόνισε μέ ρητό τρόπο ὅτι ἡ μοναδική προϋπόθεση γιά νά τόν ἀκολουθήσει κάποιος εἶναι ν” ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του σηκώνοντας τό δικό του σταυρό.

Μέ τούς λόγους του αὐτούς ὁ Χριστός κάλεσε κάθε μαθητή, καί κατ” ἐπέκταση τόν ἄνθρωπο, νά λάβει μία πολύ σημαντική καί συνάμα δύσκολη ἀπόφαση. Σημαντική, γιατί θά τόν βοηθοῦσε νά γίνει ἀληθινός μαθητής τοῦ Ἰησοῦ, καί δύσκολη, γιατί θά ἔπρεπε νά ὑπερβεῖ τή συνήθεια πού τοῦ εἶχε γίνει δεύτερη φύση, νά σκέφτεται δηλαδή μόνο τόν ἑαυτό του. Γιατί ὁ ἄνθρωπος, ἀπομακρυσμένος ἀπό τό Θεό, εἶχε πλέον συνηθίσει νά βλέπει τά πάντα ἐγωκεντρικά. Τό «ἐγώ» εἶχε ὑπερισχύσει τοῦ «ἐμεῖς». Τώρα, ὁ Ἰησοῦς καλεῖ τούς μαθητές του, καί τόν ἄνθρωπο γενικότερα, νά πραγματοποιήσουν τήν ὑπέρβαση. Νά προβοῦν δηλαδή σέ πράξεις πού ὑπερβαίνουν καί ἀναιροῦν τό ἐγώ τους.

Ὁ Χριστός ὅμως δέν περιορίζεται στό νά προτρέψει ἁπλῶς τούς μαθητές καί τόν ἄνθρωπο ν” ἀλλάξουν. Ἀντίθετα τούς τονίζει ἰδιαίτερα ὅτι ἡ πραγματική ἀλλαγή τους σχετίζεται μέ τό δικό τους πάθος καί τό δικό τους σταυρό. Δέν εἶναι ἁπλῶς μία ἐσωτερική μεταστροφή, μία συναισθηματικοῦ χαρακτήρα ἀλλαγή τρόπου σκέψης, ἀλλά μία πράξη γεμάτη σταυρικά στοιχεῖα. Δέν μπορεῖ, δηλαδή, νά ὑπάρξει κανένας συμβιβασμός στή ζωή μας. Ὁ ἀληθινός καί γνήσιος μαθητής τοῦ Ἰησοῦ ἀποδεικνύεται τέτοιος, ὅταν ἀρνεῖται τόν ἑαυτό του καί ἀκολουθεῖ τό Χριστό.

Βέβαια, τά λόγια αὐτά τοῦ Ἰησοῦ, καθώς καί ὅσα ἀκολουθοῦν, ὑπονοοῦν ὅτι θά ἔλθουν δύσκολες μέρες γιά τούς μαθητές τοῦ Χριστοῦ, κατά τίς ὁποῖες ὁ κίνδυνος νά δειλιάσει κάποιος ἀπό αὐτούς εἶναι ἐμφανής. Ὁ Ἰησοῦς δέν κατονομάζει τίς δυσκολίες πού αὐτοί ἐνδέχεται νά συναντήσουν, ἀλλά περιορίζεται ν” ἀναφέρει τήν πιό θανάσιμη, τήν πιθανότητα δηλαδή αὐτοί νά χάσουν ἀκόμη καί τήν ἴδια τή ζωή τους. Αὐτό τό δηλώνει μέ τή γεμάτη νόημα φράση του: «Γιατί, ὅποιος θέλει νά σώσει τή ζωή του θά τή χάσει, ὅποιος ὅμως χάσει τή ζωή του ἐξαιτίας μου καί ἐξαιτίας τοῦ εὐαγγελίου, αὐτός θά τή σώσει» (Μκ 8,35). Μέ τή φράση του αὐτή ὁ Ἰησοῦς μᾶς καλεῖ νά ξεπεράσουμε ἀκόμη καί τήν κοινή λογική, ἀφοῦ μᾶς λέει ὅτι ὅποιος θέλει νά σώσει τή ζωή του πρέπει νά τή χάσει. Γιά τόν Ἰησοῦ, ὁ ἀληθινός μαθητής κερδίζει τή ζωή ὅταν θυσιαστεῖ γιά τό Χριστό καί τό εὐαγγέλιό του.

Ὁ Ἰησοῦς, γιά νά βοηθήσει περισσότερο τους μαθητές του ν” ἀντιληφθοῦν τόν κίνδυνο νά χάσουν τήν ἀληθινή ζωή, τούς ὑποβάλλει δύο ἐρωτήσεις. Μέ τήν πρώτη ἀναρωτιέται «τί θά ὠφεληθεῖ ὁ ἄνθρωπος ἄν κερδίσει ὁλόκληρο τόν κόσμο ἀλλά χάσει τή ζωή του;», καί μέ τή δεύτερη ἐκφράζει τήν ἀπορία του τί εἶναι αὐτό πού ὁ ἄνθρωπος «μπορεῖ νά δώσει ἀντάλλαγμα γιά τή ζωή του;». Καί στίς δύο ἐρωτήσεις μποροῦμε ν” ἀπαντήσουμε ὅτι ἡ ἀληθινή ζωή εἶναι τόσο σημαντική καί πολύτιμη ὥστε δέν ἀξίζει νά κερδίσει κανείς ἀκόμη κι ὅλο τόν κόσμο. Κανένα ἀντάλλαγμα δέν εἶναι ἀρκετό νά ἐξαγοράσει τήν ἀληθινή ζωή. Καί μόνο οἱ λέξεις πού χρησιμοποιεῖ ἐδῶ ὁ Χριστός γιά νά μᾶς περιγράψει τήν ἀξία τῆς ἀληθινῆς ζωῆς, ὅπως «κερδίζω», «χάνω», «ἀντάλλαγμα», ἀρκοῦν γιά νά καταλάβουμε ὅτι ὁ Ἰησοῦς, μέ τίς ἐρωτήσεις αὐτές, ἀναφέρεται στόν ἐπίγειο πλοῦτο.

Ποιές ἄλλες ὅμως δυσάρεστες συνέπειες ἀκολουθοῦν τό μή γνήσιο μαθητή τοῦ Χριστοῦ; Αὐτές τίς περιγράφει ὁ Χριστός συνεχίζοντας τή διδασκαλία του. Ἀπευθυνόμενος πρός τούς μαθητές του, ἀναφέρεται στή στενή σχέση πού αὐτοί πρέπει νά ἔχουν μέ τό διδάσκαλό τους. Τούς προειδοποιεῖ ὅτι «ὅποιος, ζώντας μέσα σ” αὐτή τή γενιά τήν ἄπιστη καί ἁμαρτωλή, θά ντραπεῖ γιά μένα καί γιά τή διδασκαλία μου, θά ντραπεῖ γι” αὐτόν καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ὅταν ἔλθει μέ ὅλη τή λαμπρότητα τοῦ πατέρα του μαζί μέ τούς ἁγίους ἀγγέλους» (Μκ 8,38).

Δύο πράγματα πρέπει νά προσέξουμε ἀπό τά λόγια αὐτά τοῦ Ἰησοῦ: Πρῶτο, τή λέξη «ντρέπομαι», πού οὐσιαστικά σημαίνει πώς ὅποιος ντρέπεται τόσο πολύ γιά τόν Ἰησοῦ καί τή διδασκαλία του εἶναι σάν νά τόν ἀρνεῖται. Δεύτερο, τό ὅτι ὁ «Υἱός τοῦ ἀνθρώπου», δηλαδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός, θά κρίνει ὅσους τόν ἀρνηθοῦν. Ἡ κρίση αὐτή θά πραγματοποιηθεῖ ὅταν ἔρθει ὁριστικά κι ἀμετάκλητα ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Αὐτό τονίζει ὁ Ἰησοῦς στόν τελευταῖο στίχο τῆς σημερινῆς περικοπῆς, ὅπου χαρακτηριστικά προειδοποιεῖ: «Σᾶς βεβαιώνω πώς ὑπάρχουν μερικοί ἀνάμεσα σ’ αὐτούς πού βρίσκονται ἐδῶ, οἱ ὁποῖοι δέ θά γευτοῦν τό θάνατο πρίν δοῦν νά ἔρχεται δυναμικά ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ» (Μκ 9,1). Μέ τά λόγια αὐτά ὁ Ἰησοῦς διευκρινίζει ὅτι ὁ «Υἱός τοῦ ἀνθρώπου», δηλαδή ὁ Χριστός, εἶναι ὁ μοναδικός δρόμος πού ὁδηγεῖ τόν ἀληθινό μαθητή στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή, ἀγαπητοί ἀδελφοί, μᾶς βοηθᾶ νά κατανοήσουμε ὅτι ὁ «Υἱός τοῦ ἀνθρώπου» δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τόν Ἰησοῦ, πού ὑποφέρει καί σταυρώνεται γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Οἱ ἄνθρωποι πλέον γνωρίζουν τό Χριστό, ζοῦν μαζί του καί ἀκοῦν τή διδασκαλία του. Ἄρα εἶναι σέ θέση νά δοῦν μέ τά μάτια τῆς καρδιᾶς τους τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ καί νά ζήσουν μέσα στή Βασιλεία του ἀπό τώρα. Δέν πρόκειται γιά χίμαιρα ἀλλά γιά μία χειροπιαστή πραγματικότητα, ὅπως αὐτή πού ἔζησαν οἱ τρεῖς μαθητές τοῦ Ἰησοῦ, ὁ Πέτρος, ὁ Ἰάκωβος κι ὁ Ἰωάννης, οἱ ὁποῖοι κατά τή Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου εἶδαν τό δοξασμένο Ἰησοῦ Χριστό, τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ (Μκ 9,2-10).

Ἐμεῖς τό μεταμορφωμένο Ἰησοῦ τόν ἀναγνωρίζουμε κάθε φορά μέσα στή Θεία Λειτουργία ὡς τό ἐσφαγμένο ἀρνίο πού θυσιάζεται ὑπέρ τοῦ κόσμου. Καί τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ τή βιώνουμε κι αὐτή κάθε φορά μέσα στή Θεία Λειτουργία. Γιατί ἡ Ἐκκλησία στή Θεία Εὐχαριστία ζεῖ ἐν Χριστῷ στό παρόν προκαταβολικά τό μέλλον τῆς μεταμορφωμένης δημιουργίας. Σ’ αὐτό τό μεσοδιάστημα ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μέχρι τή συμπαντική, τήν καθολική Ἀνάσταση ἡ παρουσία μας καλεῖται νά εἶναι ἀναστάσιμη, ν’ ἀποτελεῖ δηλαδή ἀσυνθηκολόγητη ρήξη μέ τίς δυνάμεις τοῦ θανάτου. Αὐτή ἡ ρήξη ὁδοποιεῖ τή ζωή γιά τήν ἔλευση τῆς Βασιλείας. Ὅμως, παρόλο πού εἶναι πραγματική ρήξη, δέ γίνεται μέ τόν τρόπο τῆς τυραννίας. Γίνεται, ἤ καλύτερα καλεῖται νά γίνεται, μέ τόν τρόπο τῆς αὐταπάρνησης. Ἡ ἀγάπη ὑπάρχει μόνο ὡς θυσιαστική κίνηση, μόνο ὡς στάση αὐτοῦ πού σταυρώνεται κι ὄχι αὐτοῦ πού σταυρώνει. Αὐτό σημαίνουν τά λόγια του Χριστοῦ: «Ὅποιος θέλει νά μέ ἀκολουθήσει, ἄς ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του, ἄς σηκώσει τό σταυρό του…» (Μκ 8,34). Ἀμήν.