Η Μονή του Αγίου Βλασίου είναι ένα μεταβυζαντινό μνημείο, κτισμένο στίς μεσημβρινές υπώρειες του όρους Όθρυς, 4 χιλιόμετρα από τήν πόλη της Στυλίδας, πάνω σέ λόφο απ΄ όπου δεσπόζει στήν ευρύτερη περιοχή. Τό Καθολικό είναι αφιερωμένο στήν Μεταμόρφωση του Χριστού, η Μονή όμως είναι γνωστή ως του αγίου Βλασίου προσωνύμιο πού πηρε από τό αφιερωμένο παρεκκλήσιο. Ιδρύθηκε περίπου τό 1746, όπως μαρτυρείται από επιγραφή πού βρίσκεται στό εξωτερικό μέρος του τοίχου: «ΕΤΟΣ ΑΨΜΣ). Η ολοκλήρωσή της έγινε τό 1752 χρονολογία κατά τήν οποία αγιογραφήθηκε τό καθολικό σύμφωνα μέ τήν επιγραφή πού υπάρχει επάνω από τήν δυτική θύρα του Καθολικού:
«ΑΝΕΣΤΟΡΗΘΗ Ο ΘΟΙΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΡΧΕΡΑΤΕΒΩΝΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΕΣΤΑΤΟΥ ΕΠΗΣΚΟΠΟΥ ΚΗΡΙΟΥ ΚΗΡ ΑΝΘΙΜΟΥ ΚΑΙ ΗΓΟΥΜΕΝΕΒΩΝΤΟΣ ΗΕΡΕΜΙΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ Κ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΗ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΑ Φ.Λ. ΜΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΤΗΣ ΜΟΡΦΩΣ. ΕΤΟΣ 1752 Οκτώβριος».
Ο Επίσκοπος Άνθιμος είναι ο Ζητουνίου Άνθιμος (1721 – 1760), ο δέ Ιερομόναχος Ιερεμίας είναι ο πρώτος Ηγούμενος καί κτήτωρ της Μονής.
Κατά τήν προεπαναστατική περίοδο είχε μεγάλη ακμή καί βοήθησε πολύ τό υπόδουλο γένος. Μέ τό Διάταγμα του Όθωνος τό 1833 διαλύθηκε καί παρέμεινε εγκατελειμμένο καί ερειπωμένο μέχρι τό 1981. Κατά τό έτος αυτό έχουμε καί τήν ανασύσταση της Μονής. Μέ τίς άοκνες προσπάθειες του ηγουμένου καί τίς προσφορές των χριστιανών τό Μοναστήρι απέκτησε κάτι από τήν παλιά του δόξα.
Τό καθολικό είναι μονόκλιτος ναός βυζαντινού ρυθμού μέ οκταγωνικό τρούλλο επηρεασμένος από τήν αγιορείτικη αρχιτεκτονική. Έχει τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μνημείων μεταβυζαντινής εποχής. Ενδιαφέρον παρουσιάζει καί τό Παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου ( Αη – Γιαννακος) πού ευρίσκεται ολίγα μέτρα πρό της Μονής. Είναι απλού σχήματος μονόκλιτος καμαροσκεπής καί κατάγραφος εσωτερικά. Επάνω από τήν θύρα υπάρχει η επιγραφή:
» Ηστορήθι ο θίος Ναός
του τιμίου Προδρόμου διά
συνδρομης του Πανοσιωτάτου Καθιγουμένου
κυρίου Νικιφόρου επί της Αρχιερατίας
του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ζιτουνίου
κυρίου Ανθίμου επί ετους 1755
εφημερεύοντος Παησίου
Ιερομονάχου Απριλίου 15″.
Όπισθεν του Ιερού του Καθολικού υψώνεται ένα πελώριο κυπαρίσσι, τό μεγαλύτερο των Βαλκανίων, επάνω στό οποίο κατά τήν γερμανική Κατοχή εκρύπτοντο οι αντάρτες.
Εορτάζει τήν 11η Φεβρουαρίου καί τήν 6η Αυγούστου.
Γίνετε συνοδοιπόροι μας στην γνώση και την ενημέρωση. Στείλτε στο [email protected] άρθρα, φωτογραφίες, βίντεο ή κάτι που πιστεύετε ότι αξίζει να μοιραστείτε τόσο με εμάς όσο και με τους αναγνώστες μας.
