Στις 14 Σεπτεμβρίου 2018 συνήλθε στην έκτακτη συνεδρία της η Ιερά Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας στην Πατριαρχική και Συνοδική κατοικία της Ιεράς Μονής Αγίου Δανιήλ Μόσχας.
Τα μόνιμα μέλη της Ιεράς Συνόδου είναι: οι Μητροπολίτες Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ουνούφριος, Κρουτίτσης και Κολόμνας Ιουβενάλιος, Κισινέφ και πάσης Μολδαβίας Βλαδίμηρος, Αστανάς και Καζαχστάν Αλέξανδρος, Τασκένδης και Ουζμπεκιστάν Βικέντιος, Αγίας Πετρουπόλεως και Λάντογκας Βαρσανούφιος, Πρωτοσύγκελος του Πατριαρχείου Μόσχας, Μινσκ και Ζασλάβ Παύλος, Πατριαρχικός Έξαρχος της Λευκορωσίας και Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.
Για να συμμετάσχουν στις συνεδριάσεις της χιμερινής περιόδου (Σεπτέμβριος – Φεβρουάριος) προσεκλήθησαν επίσης οι Μητροπολίτες Ζαπορόζιε και Μελιτουπόλεως Λουκάς, Μπαρναούλ και Αλταΐ Σέργιος, οι Επίσκοποι: Νάρβας και Πριτσούντγιε Λάζαρος, Ρύμπινσκ και Ντανιλόφ Βενιαμίν και Ναχόντκα και Πρεομπραζένσκ Νικόλαος.
Στην εναρκτήρια ομίλα του ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών κ.κ. Κυριλλος τόνισε στους Συνοδικούς: «Σήμερα στην ημερήσια διάταξη έχουμε ένα θέμα, το οποίο έχει σχέση με την εφαρμογή της αποφάσεως του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως περί αποστολής στην Ουκρανία των λεγόμενων εξάρχων. Στις 8 Σεπτεμβρίου η Σύνοδος εξέδωσε ήδη ένα ανακοινωθέν σχετικά με τον εξονομασμό αυτών των αντιπροσώπων, και τώρα διαθέτουμε βέβαιες πληροφορίες ότι αφίχθησαν στην Ουκρανία και άρχισαν να εργάζονται».
Για λόγους υγείας απουσίαζε ο Μακαριώτατος Μητροπολίτς Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Ονούφριος ο οποίος μέσω τηλεδιασκέψεως ενημέρωσε τους Συνοδικούς σχετικά με την κατάσταση εξαιτίας εξονομασμού στην Ουκρανία Ιεραρχών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
«Πράγματι, και οι δύο λεγόμενοι έξαρχοι του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως έφθασαν στην Ουκρανία, – επιβεβαίωσε ο Μακαριώτατος κ. Ονούφριος και πρόσθεσε, ότι ένας από αυτούς ορίσθηκε για να συνομιλήσει με τον λεγόμενο Πατριάρχη Φιλάρετο, ενώ ο άλλος με τον «Μητροπολίτη» Μακάριο, τον επικεφαλής της «Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας».
«Δεν συναντηθήκαμε μαζί τους, ούτε έχουμε πρόθεση να συναντηθούμε, διότι ήρθαν χωρίς να μας ζητήσουν ευλογία. Ως εκπρόσωποι της κανονικής Εκκλησίας στην Ουκρανία, δεν θα έχουμε επικοινωνία μαζί τους, αλλά τις εξελίξεις θα τις παρακολουθοήσουμε», έκλεισε ο Μητροπολίτης Ονούφριος.
Με βάση των πληροφοριών του Μητροπολίτη Ονουφρίου, σήμερα οι Συνοδικοί αναμένεται να λάβουν αποφάσεις σχετικά με το ἐν λόγῳ ζήτημα.
Στο χαιρετισμό προς τον Μακαριώτατο κ. Ονούφριο ο Αγιώτατος Πατριάρχης Κύριλλος εξέφρασε την ελπίδα ότι οι εκκλησιαστικές αρχές της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας «θα συνεχίσουν να πορεύονται την μόνη σωστή οδό της ασκήσεως της διακονίας αυτών σύμφωνα με τους κανόνες της Ορθοδόξου Εκκλησίας».
«Τα τεκταινόμενα σήμερα σε σχέση με την αποστολή των λεγόμενων εξάρχων ὡς ἐν κατόπτρῳ αποτυπώνουν τις προσπάθειες, τις οποίες κατέβαλε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως την δεκαετία 1920, όταν η Εκκλησία μας, με επικεφαλής τον Αγιώτατο Πατριάρχη Τύχωνα, δοκιμαζόταν σκληρά. Ο Πατριάρχης δεχόταν τεράστια πίεση από τις αρχές, με την υποκινούμενη από τις ίδιες σχισματική οργάνωση «Εκκλησία» των ανακαινιστών να ενδυναμώνει, και τότε ο Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριος Ζ’ αποφασίζει, κατόπιν αιτήματος Ορθοδόξων τινων χριστιανών, την αποστολή στη Μόσχα μιας λεγόμενης επιτροπής. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας φυσικά δεν υπέβαλε κανένα αίτημα στον Πατριάρχη Γρηγόριο Ζ’, πιθανόν τα αιτήματα υπέβαλαν οι σχισματικοί. Και ο Πατριάρχης Τύχων έδωσε μια σαφέστατη, κανονικώς τεκμηριωμένη γραπτή απάντηση διαμαρτυρίας κατά της αντικανονικής αποστολής μιας «επιτροπής» από μέρους μιας Τοπικής Εκκλησίας στο κανονικό έδαφος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, της οποίας ηγείτο. Γνωρίζουμε τις δυσχερέστατες συνθήκες υπό τις οποίας κινείτο τότε ο Πατριάρχης Τύχων, ο οποίος παρά την στέρηση προσωπικής ελευθερίας με θάρρος και ξεκάθαρα διατύπωσε τη θέση του».
«Εφόσον τα τεκταινόμενα σήμερα στην Ουκρανία, όπως ανέφερα προηγουμένως, ὡς ἐν κατόπτρῳ αποτυπώνουν τα γενόμενα στις αρχές του 20 αι., οφείλουμε να ακολουθήσουμε εκείνη την γραμμή, την οποία με μεγάλο θάρρος χάραξε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Τύχων κατά τα χαλεπότερα για την Εκκλησία μας χρόνια και η οποία είναι και η μόνη ορθή και κανονικώς τεκμηριωμένη», έκλεισε ο Πατριάρχης Κύριλλος.
