• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Τρίτη, 1 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Τα «Κεφάλαια Περί Αγάπης»

14 Απριλίου 2018
in Πνευματικές Διδαχές
Τα «Κεφάλαια Περί Αγάπης»
Share on FacebookShare on Twitter

Πρωτ. Δημήτριος Στανιλοάε,  Εισαγωγή στη «Μυσταγωγία» του Αγ.Μαξίμου του Ομολογητού
Αθήναι, εκδ. Αποστολικὴ Διακονία, 1997, Γ’έκδ. Μτφρ. από τα γαλλικά Ιγνάτιος Σακαλής

***

Ο Μ. Viller είδε τα «Κεφάλαια Περί Αγάπης» —σύμφωνα με τα οποία έκρινε ολόκληρο το έργο του αγίου Μαξίμου— να έχουν τέλεια εξάρτηση από τον Ευάγριο τον Ποντικό (1). Η ίδια άποψη υποστηρίχτηκε από τον J. Hausherr, που ἰσχυρίζεται ότι ο άγιος Μάξιμος ακολουθεί σε τελευταία ανάλυση εξ ολοκλήρου τον Ευάγριο, διδάσκοντας, ὅπως ο Ευάγριος (και όπως ο Ωριγένης), ότι ο νους δεν πρέπει να βγαίνη έξω από τον εαυτό του, για να γνωρίση το Θεό, πράγμα που σκέπτεται ο Διονύσιος ο Ἀρεοπαγίτης, κατά τον οποιό ο Θεός είναι πέρα από κάθε κατανόηση, με το να βρίσκεται μέσα στα σκοτάδια που υπερβαίνουν τη διάνοια. Κατά τον Hausherr, στη βάση της σκέψεως του αγίου Μαξίμου μποροῦμε να βρούμε, σ’ όλη τη γραμμή, την επιρροή του διανοητικοῦ νατουραλισμού του Ευαγρίου. Δε δανείστηκε από το Διονύσιο παρά μόνο λεκτικές διατυπώσεις, αναφομοίοτες στη σκέψη του, που ήταν ολότελα υποταγμένη στιν Ευάγριο. (2).

Πράγματι, τα «Κεφάλαια Περί Αγάπης» δείχνουν κάποια λεκτική εξάρτηση από τον Ευάγριο. Αλλά δεν πρέπει με βάση αυτό να κριθή ο άγιος Μάξιμος συνολικά. Εξ άλλου, ακόμα και μέσα στα «Κεφάλαια» αυτά, πέρα από τη λεκτική εξάρτηση, ξεχωρίζει καθαρά μιά προσωπικὴ σύλληψη.

Ο Η. U. von Balthasar σημείωσε αυτό το πράγμα κατά γενικό μόνο τρόπο το 1941 (3). Ο ίδιος στην «Εισαγωγή» της γερμανικής μετάφρασης αυτού του έργου έκαμε φανερή αυτή τη βεβαιότητα με επαρκείς συγκεκριμένες αποδείξεις.

Τα «Κεφάλαια», το πιο εύκολο απ’ όσα έργα έγραψε ο άγιος Μάξιμος, είναι προωρισμένα να εξυπηρετήσουν στην άσκηση του μοναχισμού, με πρότυπα τα έργα του Ευαγρίου. Γραμμένα με τη μορφή μιας «εκατοντάδας αποφθεγμάτων», δίνουν σαν σκοπό της ασκητικής ζωής όχι τη γνώση, προς την οποία πρέπει να οδηγή, κατά τον Ευάγριο, και η αγάπη, αλλά την αγάπη με τη βιβλική της έννοια. Η γνώση δεν είναι άλλο πράγμα από το εσωτερικό φως της αγάπης. «Ει η ζωή του νου ο φωτισμός εστι της γνώσεως, τούτον δε η εις Θεόν αγάπη τίκτει καλώς, ουδέν της θείας αγάπης είρηται μείζον» (4). Ο τόνος μετατίθεται από τη μυστική θεωρία στην άσκηση της ανιδιοτελούς αγάπης, που είναι προσιτή και στους χριστιανούς που ζουν μέσα στον κόσμο. Η φιλαυτία είναι πηγή όλων των παθών, σαν αποτυχημένων μορφών της ανθρώπινης ζωής. Στην αγάπη αποκαθίσταται η αντικειμενική και θετικὴ στάση έναντι όλων των δημιουργημάτων, στάση που έχει ο Θεός απέναντι σ’ αυτά. Για τούτο αυτὴ είναι και το μέτρο της αλήθειας. Πρέπει ν’ αγαπούμε όλους τους ανθρώπους εξ ίσου (Ι, 17), γιατί αυτός που δεν αγαπά κάποιον δεν μπορεί ν’ αγαπήση πλήρως ούτε το Θεὸ (Ι, 15). Αλλά η αγάπη αυτή, που τρέφεται από την αγάπη του Θεού, που δημιούργησε τον κόσμο εξαιτίας της καλωσύνης του μέσα σε απόλυτη ελευθερία, τρέφεται και αυξάνει ἐπίσης μόνο μέσα στὴν ελευθερία απέναντι στὰ ἐγωιστικὰ πάθη καὶ απέναντι στον κόσμο, στην ελευθερία που δεν μπορεί να έχη όποιος πιστεύει ότι ο κόσμος έχει την ίδια αιωνιότητα και την ίδια αναγκαιότητα με το Θεό. Γι’ αυτό ο άγιος Μάξιμος καταδικάζει με αυστηρότητα τη νεοπλατωνικὴ απορροὴ (III, 28. IV, 6).

Η «απάθεια», που επαινείται από τον άγιο Μάξιμο σαν ελευθερία από τα πάθη που κάνουν τον άνθρωπο σκλάβο τους, είναι, περισσότερο απ’ ότι στο βουδισμό, όχι αδιαφορία για τον κόσμο, αλλὰ απεριόριστη και οικουμενική αγάπη, ακριβώς γιατί δεν εμποδίζεται πια από κανένα εγωισμό. Η χριστιανικὴ απάθεια εκπληρώνει, με το νόημα αυτό, τις πιο υψηλὲς διαισθήσεις και αναζητήσεις της ψυχής της Ασίας.

Αν το λεξιλόγιο είναι ευαγριακό, η βασική σύλληψη είναι αντι-ευαγριακη. Δίνεται αδιάκοπα η βεβαίωση ότι όλα τα δημιουργήματα, πνευματικά και σωματικά, είναι καλά και μόνο η κατάχρησή τους είναι κακή. Συχνά, ακόμα και η κυριότητα αγαθών και η γέννηση παιδιών περιλαμβάνονται στην περιοχή των καλών. Η αντίθεση ανάμεσα στην «εμπαθή» και στην «ψιλήν» έννοια των πραγμάτων δεν περιέχει αναγκαστικά την έξοδο από τα σύνορα της πραγματικότητας, όπως στον Ευάγριο, αλλὰ μόνο την κάθαρση της ψυχής απ’ όλες τις μορφές φθοράς.

Ταυτόχρονα, μαζί μ’ αυτό εμφανίζεται και η ανάγκη να εξυψωθούν οι άλογες δυνάμεις της ψυχής (επιθυμητικό και θυμικό) και να χρησιμοποιηθούν θετικά για την αύξηση της αγάπης του Θεού (III, 71) (5).
Κατά συνέπειαν, ο άγιος Μάξιμος, καταδικάζοντας όλα τα πάθη, επαινεί το πάθος της αγάπης του Θεού (III, 67, 71) και επομένως και το πάθος της καθαρής αγάπης των ανθρώπων (6).


Υποσημειώσεις

(1) Μ . Viller , Aux sources de la spiritualité de Saint Maxime, dans Revue d’ ascétique et de mystique (1930), σ . 136 -184, 239 – 268, 331 – 336.
(2) I. Hausherr , Ignorance infinie, dans Orientalia Christiana Periodica , 1936, σ . 357 κ .e.
(3) Η . U. von Balthasar, Die « Gnostischen Centurien » des Maximus Confessor , Freiburg Br., 1941, σελ . 1, σημ . 3.
(4) P. G. 90, 964 Α .
(5) Η . U. von Balthasar, Kosmische Liturgie, σ . 408 -410.
(6) P. G. 90, 1037.

Πρόσφατα Άρθρα

ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΟ ΛΙΘΑΡΙ ΝΕΑΣ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΟ ΛΙΘΑΡΙ ΝΕΑΣ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑΣ

30 Ιουνίου 2025

Μέ τήν δέουσα λαμπρότητα τελέσθηκε ὁ πανηγυρικός Ἑσπερινός τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Παύλου στήν περιοχή «Λιθάρι» Νέας Σαμψοῦντας, τό ἑσπέρας...

Read more
Πανηγύρισε ο Ιστορικός Ναό των Αγίων Αποστόλων Καλαμάτας
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγύρισε ο Ιστορικός Ναό των Αγίων Αποστόλων Καλαμάτας

30 Ιουνίου 2025

Με την παρουσία πλήθους πιστών από την πόλη της Καλαμάτας τελέσθηκαν κατά το τριήμερο 28-29-30 Ιουνίου ε.ε. οι πανηγυρικές λατρευτικές...

Read more
Ευχαριστήρια Θεία Λειτουργία για την 17η Επέτειο Χειροτονίας του Μητρ. Θηβών
Εκκλησία της Ελλάδος

Ευχαριστήρια Θεία Λειτουργία για την 17η Επέτειο Χειροτονίας του Μητρ. Θηβών

30 Ιουνίου 2025

Την 28η Ιουνίου συμπληρώθηκαν 17 χρόνια από την εις Επίσκοπον χειροτονία του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Γεωργίου (Σάββατο 28 Ιουνίου...

Read more
Εκοιμήθη ο Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Γούλας
Εκκλησία της Ελλάδος

Εκοιμήθη ο Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Γούλας

30 Ιουνίου 2025

Με βαθιά οδύνη, η Τοπική Εκκλησία της Δημητριάδος αναγγέλλει την εις Κύριον εκδημία του Πρωτ. Βασιλείου Γούλα, επί δεκαετίες εφημερίου...

Read more
Πανηγύρισε η ενορία Αγίων Δώδεκα Αποστόλων πόλεως Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγύρισε η ενορία Αγίων Δώδεκα Αποστόλων πόλεως Άρτης

30 Ιουνίου 2025

Το πρωί της Δευτέρας 30 Ιουνίου 2025, ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία τιμά τη Σύναξη των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων,...

Read more
Το μήνυμα της εορτής των Αγίων Αποστόλων
Κηρύγματα

Το μήνυμα της εορτής των Αγίων Αποστόλων

30 Ιουνίου 2025

του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Φωκίδος Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη Αγαπητοί μου αδελφοί, Η αγία μας Εκκλησία τιμά το μήνα Ιούνιο τους...

Read more
Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Εκκλησία της Ελλάδος

Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

30 Ιουνίου 2025

Με λαμπρότητα τίμησε η τοπική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης τον ιδρυτή της, ένδοξο Απόστολο των Εθνών Παύλο, στον ομώνυμο μεγαλοπρεπή Ιερό...

Read more
Πανηγύρισε η ενορία Δώδεκα Αποστόλων Αμφιθέας Άρτης
Εκκλησία της Ελλάδος

Πανηγύρισε η ενορία Δώδεκα Αποστόλων Αμφιθέας Άρτης

30 Ιουνίου 2025

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και εκκλησιαστική κατάνυξη τελέσθηκε την Κυριακή 29 Ιουνίου 2025, το απόγευμα, ο Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ενοριακό...

Read more
Καλύτερα στην υγεία του ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος
Αφιερώματα

Είχε ευωδιαστή ζωή ο αλησμόνητος Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος

30 Ιουνίου 2025

Του π. Ηλία Μάκου Στην αγκαλιά του Θεού  βρίσκεται πλέον ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Δημήτριος, ο οποίος κοιμήθηκε σε ηλικία 85...

Read more
ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ

30 Ιουνίου 2025

Με λαμπρότητα και πάνδημη συμμετοχή τελέσθηκε η εκκλησιαστική πανήγυρις των πολιούχων των Γιαννιτσών, Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, στον ομώνυμο...

Read more
Κηρύγματα

Το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο της Συνάξεως των Δώδεκα Αποστόλων

30 Ιουνίου 2025

Σύναξις των 12 ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ – Το Ευαγγέλιο Κατά Ματθαίον (θ΄ 36, ι΄ 1-8) Τῷ καιρῷ εκείνω, ιδὼν ὁ Ἰησοῦς τοὺς...

Read more
Κηρύγματα

Απόστολοι και αποστολή

30 Ιουνίου 2025

ΧΘΕΣ, ἀγαπητοί μου, ἦταν ἡ ἑορτὴ τῶν 2 κορυφαίων ἀποστόλων, Πέτρου καὶ Παύλου. Σήμερα ἡ ἑορτὴ συνεχίζεται· εἶνε ἡ ἑορτὴ...

Read more
Εσπερινός των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων στον Πύργο Ιθώμης
Εκκλησία της Ελλάδος

Εσπερινός των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων στον Πύργο Ιθώμης

30 Ιουνίου 2025

Την Κυριακή 29 Ιουνίου 2025 και ώρα 8:00 μ.μ., επί τη Συνάξει των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας...

Read more
Πατρῶν Χρυσόστομος: « Ὃσιος Γερβάσιος τῶν Πατρῶν: Τῆς ὑπομονῆς τό πρότυπον»
Εκκλησία της Ελλάδος

Πατρῶν Χρυσόστομος: « Ὃσιος Γερβάσιος τῶν Πατρῶν: Τῆς ὑπομονῆς τό πρότυπον»

30 Ιουνίου 2025

Μὲ τὴν συμμετοχὴ πλήθους εὐσεβῶν Χριστιανῶν ἀπὸ τὴν πόλη τῶν Πατρῶν καὶ τὴν εὑρύτερη περιοχή, ἐτελέσθη τήν Κυριακή 29.6.2025 στὸ...

Read more
Κηρύγματα

Ο δρόμος των Αποστόλων

30 Ιουνίου 2025

Η Εκκλησία μας αυτή τη Κυριακή τιμά τη μνήμη των Αγίων Αποστόλων για να μας προβάλει ορατά παραδείγματα αγιότητας που...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Τα τρία φάρμακα
Αγίων Αναργύρων

Τα τρία φάρμακα

31 Οκτωβρίου 2024

Του μακαριστού Μητροπολίτου Καστορίας  Σεραφείμ Πλησιάζουμε, σύμφωνα με την παράδοση της Αγίας μας Εκκλησίας, καθημερινά τους Αγίους μας, τιμούμε την...

«Από τον Ιπποκράτη στον Μέγα Βασίλειο»

«Από τον Ιπποκράτη στον Μέγα Βασίλειο»

31 Οκτωβρίου 2024
Η εορτή των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού στην Ι.Μ. Κορίνθου

Oι άγιοι των φτωχών Άγιοι Ανάργυροι

30 Ιουνίου 2022
Αγία Γραφή και Ασθένειες

«Μή πάντες ἀπόστο­λοι; μή πά­ντες προφῆ­ται; … μή πάντες χαρί­σματα ἔχουσιν ἰαμά­των;»

1 Ιουλίου 2019
«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις ἥν παρά Θεοῦ ἐκομί­σαν­το»

«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις ἥν παρά Θεοῦ ἐκομί­σαν­το»

1 Ιουλίου 2019

«Καί ἄν ἔχω πίστιν ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δέ μή ἔχω, οὐδέν εἰμί».

1 Νοεμβρίου 2018
«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις, ἥν παρά Χρι­στοῦ ἐκο­μίσαντο»

«Ἀτελεύτητος ὑπάρχει τῶν Ἁγί­ων ἡ χάρις, ἥν παρά Χρι­στοῦ ἐκο­μίσαντο»

1 Νοεμβρίου 2018
Next Post
Η  Λιτάνευση της  Εικόνας της Ζωοδόχου Πηγής στην Καλογραίζα

Η Λιτάνευση της Εικόνας της Ζωοδόχου Πηγής στην Καλογραίζα

Πολυαρχιερατικός Εσπερινός των Αγίων Ναουσαίων Νεομαρτύρων

Πολυαρχιερατικός Εσπερινός των Αγίων Ναουσαίων Νεομαρτύρων

Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία των Αγίων Ναουσαίων Νεομαρτύρων

Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία των Αγίων Ναουσαίων Νεομαρτύρων

Η έκπλυση της Αγίας Τραπέζης  του Ενοριακού Ναού Αναστάσεως του Κυρίου Βροντάδου

Η έκπλυση της Αγίας Τραπέζης του Ενοριακού Ναού Αναστάσεως του Κυρίου Βροντάδου

Ο  Εσπερινός του Αγίου Αποστόλου Θωμά στην Ι.Μ. Αιτωλίας

Ο Εσπερινός του Αγίου Αποστόλου Θωμά στην Ι.Μ. Αιτωλίας

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist