Μιά συλλογική πρόσκληση γιά τήν ἐλλόγιμη κοινότητα τῶν ἐλπίδων μας καί συνάμα μιάν ἀτομική πρόσκληση σέ κάθε πιστό καί ἐκπαιδευτικό καί σέ κάθε μαθητή καί κάθε μαθήτρια ἀπευθύνει ἐνημερωτικά μέ τήν καρδιά καί τό στόμα μας ἕνας λαμπρός πολιτισμός αἰώνων, πού τόν μελετᾶ ἐπιστημονικά καί τόν ἀναγνωρίζει διαρκῶς ἡ οἰκουμένη στά ποικίλα τῶν κρατῶν ἐπικοινωνιακά ὄργανα, ἡ UNESCO καί κάθε Ἀκαδημαϊκό ἵδρυμα. Ποιός εἶναι αὐτός ὁ πολιτισμός; Εἶναι ἡ δική μας περίλαμπρη Ἀθωνική Μοναστική Πολιτεία, τό δικό μας πασίγνωστο καί οἰκουμενικό Ἁγιονόρος. Καί ποιό εἶναι τό περιεχόμενο αὐτῆς τῆς πρόσκλησης; Ἡ γνωριμία σας μέ τό συμβολικό-μνημειακό ἱερό καί ἅγιο θησαυρό τήν Κάρα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου.
Ἐνθρονίσθηκε γιά ἕνα διήμερο στό μέσον τοῦ καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ραφαήλ ἕνα μοναδικῆς σημασίας κειμήλιο, αἰτία πνευματικῆς χαρᾶς καί ἀφορμή πολιτισμικοῦ ἐνθουσιασμοῦ. Ἡ πρώτη του προέλευση ἦταν ἀπό τήν ἀλλοτινή Βασιλεύουσα τῆς ἱστορίας μας, ἡ τωρινή του προέλευση εἶναι ἀπό ἕνα πολύ μεγάλο Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πού ἔπνευσε ἀκόμη καί στήν ἐλεύθερη τσαρική Ρωσία πνοή ἀναγέννησης μέ τόν ἐκπρόσωπό του, τόν ὅσιο Μάξιμο τόν Γραικό τό Βατοπαιδινό, τό νέο φωτιστή καί διαφωτιστή τῶν Ρώσων στο μετέχμιο τοῦ 15ου καί 16ου αἰ.!
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν, ἐκπρόσωπος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Ἑλληνισμοῦ, καθηγητής τῆς ρωμαλέας καί πεντακάθαρης Χριστιανοσύνης, δάσκαλος τῆς μαχητικῆς κοινωνικῆς προσφορᾶς καί αὐτοθυσίας, ἕνας ἀπό τούς τρεῖς Μεγάλους Οἰκουμενικούς Διδασκάλους τῆς Παιδείας μας (ὅπως τούς ἀναγνώρισε ἡ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν γιά τό ἑλληνικό ἐκπαιδευτικό σύστημα τό 19ο καί τόν 20ό αἰ.).
Οἱ Βατοπαιδινοί ἐκπρόσωποι μᾶς μετέφεραν πρός εὐλογίαν στήν ἱερά μας μονή τῶν νεοφανῶν μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης στή Γρίβα τήν Τιμία Κάρα του, ἐπάνω στήν ὁποία διατηρήθηκε ἀκέραιο τό ἀριστερό αὐτί καί τμῆμα τοῦ δέρματός του σ᾽ αὐτήν! Γιά 1600 χρόνια ἄφθαρτο τεκμήριο, ὅτι ὁ μεγάλος αὐτός Δάσκαλος πού συνάρπαζε χιλιάδες ἀκροατήρια ἦταν κι αὐτός ἀκροατής στά χρόνια του. Ὅσο ζοῦσε στή Βασιλεύουσα, πρίν τό διωγμό του, ὅσο μελετοῦσε καί δίδασκε τόν κόσμο μέ βάση τίς διδαχές τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου, ἄκουγε μυστικά τή λαλιά ἐκείνου τοῦ Ἀποστόλου. Καί αὐτό ἀξιώθηκε νά τό πιστοποιήσει μέ ἕνα ἐκπληκτικό ὁρατό σημάδι ὁ μαθητής τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου διάκονος καί μετέπειτα πατριάρχης ἅγιος Πρόκλος: “Ὅταν καταπιάστηκε μέ τήν ἑρμηνεία τῶν ἐπιστολῶν τοῦ ἀπ. Παύλου εἶχε ἀγωνία μήπως καί δέν τίς ἑρμήνευε μέ τρόπο πού ἀνταποκρινόταν στόν σκοπό τοῦ Ἀποστόλου. Προσευχόταν λοιπόν νά τοῦ δοθεῖ κάποια θεία ἀπάντηση. Ἔτσι καί ἔγινε καί μάλιστα μέ τρόπο ἐξαιρετικά θαυμαστό. Κάποιος αὐλικός ἄρχοντας ἔπεσε ἄδικα σέ δυσμένεια, ἀπολύθηκε ἀπό τόν βασιλιά καί ἐκδιώχθηκε ἀπό τήν βασιλεύουσα. Ζήτησε λοιπόν τήν βοήθεια τοῦ Ἁγίου, γιατί γνώριζε, ὅπως ὅλοι οἱ ἀδικούμενοι, ὅτι μόνο ἄν μεσολαβοῦσε ἐκεῖνος θά ὑπῆρχε περίπτωση νά ἀποκατασταθεῖ. Ὁ ποιμένας τοῦ εἶπε νά τόν ἐπισκεφθεῖ τήν νύχτα πρός ἀποφυγή σύλληψής του καί ἐκεῖνος ὑπάκουσε. Ὅταν προσῆλθε στό ἐπισκοπεῖο τοῦ ἄνοιξε ὁ Πρόκλος, ὁ ὁποῖος καί ἔσπευδε νά εἰδοποιήσει τόν Ἅγιο. Τόν εἶδε ὅμως ἀπό τήν χαραμάδα τῆς πόρτας σκυμμένο νά ἀσχολεῖται μέ τήν ἑρμηνεία τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Παύλου. Εἶδε ἐπίσης καί κάποιον ἄλλον ἄνδρα, φαλακρό καί μέ πλατειά γένια, πού ἔμοιαζε μέ τόν προφήτη Ἐλισαῖο, νά στέκεται πίσω ἀπό τούς ὤμους του καί νά τοῦ ψιθυρίζει κάτι στό αὐτί. Σκέφτηκε ὅτι κάποιος εἶχε ἔλθει ἀπό ἔξω χωρίς νά τοῦ γίνει ἀντιληπτός καί αὐτός μιλοῦσε τώρα στόν Ἅγιο. Γύρισε λοιπόν καί εἶπε στόν νυχτερινό ἐπισκέπτη νά περιμένει. Περνοῦσε ὅμως ἡ ὥρα καί ἔτσι ξαναπῆγε ὁ Πρόκλος νά δεῖ τί συμβαίνει. Ξαναβλέπει τόν Ἅγιο νά συνομιλεῖ μέ τόν ἄγνωστο ἐπισκέπτη. Ἐν τῷ μεταξύ ὅμως ξημέρωσε καί χτύπησε τό σήμαντρο γιά τόν Ὄρθρο. Ζήτησε λοιπόν ὁ Πρόκλος ἀπό τόν ἄρχοντα νά ἔλθει τήν ἄλλη ἡμέρα τό βράδυ. Ἔτσι καί ἔγινε. Πάλι ὅμως βρέθηκε ὁ Πρόκλος ἀντιμέτωπος μέ τό ἴδιο θέαμα. Ὅπως ἦταν φυσικό, φάνηκε σάν νά ἔχασε τήν ἐμπιστοσύνη του ὁ ἐπισκέπτης στήν εἰλικρίνεια τοῦ Πρόκλου. Ἐκεῖνος τόν διαβεβαίωσε ὅτι τοῦ ἔλεγε τήν ἀλήθεια καί τοῦ ζήτησε νά ὑπομείνει καί νά ξαναδοκιμάσει τό ἑπόμενο βράδυ. Ἔτσι καί ἔγινε. Πάλι ὅμως τόν πρόλαβε τό σήμαντρο καί ὁ Ὄρθρος στήν αὐγή τῆς νέας ἡμέρας! Βαρύθυμος ὁ ἐπισκέπτης ἀποχώρησε χωρίς νά διαβεβαιώσει τήν αὐριανή του ἐπάνοδο. Ὁ Πρόκλος μέ τή σειρά του ἀποφάσισε νά λάβει τά μέτρα του, νά μήν φάει, οὔτε νά κοιμηθεῖ, ἀλλά νά ξαγρυπνήσει στήν πόρτα ὥστε νά μήν εἰσέλθει στό ἑξῆς κανένας ἄλλος στά δώματα τοῦ ἁγίου. Ἦλθε τό ἑπόμενο βράδυ, ἦλθε καί ὁ ἐπισκέπτης. Ὁ Πρόκλος τόν διαβεβαίωσε ὅτι ἦταν ὁ πρῶτος καί μοναδικός ἐπισκέπτης καί πῆγε νά εἰδοποιήσει τόν κύριό του. Ἀντίκρισε ὅμως τό ἴδιο θέαμα. Τότε κατάλαβε ὅτι τό θέαμα δέν ἦταν ἀνθρώπινο ἀλλά θεῖο! Γύρισε λοιπόν καί ἐξήγησε τό γεγονός στόν νυχτερινό ἐπισκέπτη, πού ἀπεχώρησε καί πάλι μέ μεγάλη λύπη. Ἀργότερα καλεῖ ὁ ἅγιος τόν Πρόκλο καί τόν ρωτᾶ ἄν ἦλθε κάποιος ἐπισκέπτης πού περίμενε ἀπό μέρες. Ὁ Πρόκλος τοῦ δίνει ἐξηγήσεις. Ὁ ἅγιος ἀπορεῖ καί τόν ρωτᾶ πῶς ἦταν ὁ συνομιλητής του πού εἶδε ὁ Πρόκλος. Ἐκεῖνος μέ τήν σειρά του, τοῦ δείχνει τήν εἰκόνα τοῦ ἀπ. Παύλου πού κρεμόταν ἀπέναντί του. Αὐτός ἦταν! Τότε κατάλαβε ὁ ἅγιος Χρυσόστομος τήν σημασία αὐτοῦ τοῦ θαύματος. Ἦταν ἡ θεία ἀπάντηση στό ἐρώτημά του πού περίμενε. Πῆρε λοιπόν θάρρος καί ἔφερε εἰς πέρας τήν ἑρμηνεία ὅλων τῶν ἐπιστολῶν τοῦ ἀπ. Παύλου. Ὡστόσο τόν ἐπισκέφτηκε καί πάλι ὁ ἄρχοντας καί μέ τήν μεσολάβηση τοῦ ἁγίου ποιμένα ἀποκαταστάθηκε ἀπό τόν βασιλιά”. (Περιληπτική παρουσίαση ὑπό π. Γεωργίου Διον. Δράγα, δθ, δφ, δθ., Σημειώσεις ἀπό τό Συναξάρι τοῦ Συμεών τοῦ Μεταφραστοῦ (10ου αἰῶνα))
Τό ἱερό αὐτό καί μεγάλο Ἀθωνικό κειμήλιο δέν εἶναι ἁπλά κάποιο θρησκευτικό ἀντικείμενο. Εἶναι ἕνα κομμάτι τῆς ψυχῆς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Ἑλληνισμοῦ γιά αἰῶνες καί αἰῶνες. Εἶναι σύμβολο ἑνός πολιτισμοῦ αἰώνων, τοῦ δικοῦ μας πολιτισμοῦ.
Αὐτό δοκίμασαν μέ εὐλάβεια καί ἱερό ἐνθουσιασμό συνάμα, τοῦτες τίς μέρες, στή Βόρειο Ἑλλάδα ὅσοι συνείργησαν στήν ἔλευση καί τήν φιλοξενία τῆς τιμίας Κάρας τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Φιλαδελφία προσφορᾶς ἀπό τήν Ἱερά Μεγίστη Μονή τοῦ Βατοπαιδίου, ἐπευλόγηση τῶν κατά Μητροπόλεις αἰτημάτων ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο, προθυμία συνδρομῆς στίς διοργανώσεις ἀπό πολλούς ἐθελοντές, εὐλαβική προσέλευση Ἐνοριῶν συλλογικά καί πολλῶν προσκυνητῶν κατά οἰκογένειες καί τῶν τοπικῶν Ἀρχῶν, κόπος τοῦ ἰδίου τοῦ Καθηγουμένου ἀρχιμανδρίτου Ἐφραίμ πού παρευρισκόταν στίς πολύωρες κατά τόπους ὑποδοχές, ἀλλά καί τῶν διακονούντων ἱερωμένων-μοναχῶν ἐκ τῆς Ἱ.Μ. Βατοπαιδίου πού ὑπηρετοῦσαν ὑπομονετικά τό προσκύνημα γιά ὧρες πολλές ἐπί τόσες ἡμέρες καί διένειμαν τίς εἰκόνες-εὐλογίες σέ κάθε προσκυνητή, συμμετοχή πολλῶν ἱερέων στίς ὑποδοχές, στίς θεῖες Λειτουργίες καί στίς ἱερές Ἀκολουθίες. Ὅλοι μαζί ἐξέφραζαν (ὁ καθένας μέ τήν ἔνταση τῆς πίστεώς του καί μέ τό λειτουργικό του ἰδιαίτερο ρόλο) τήν κοινή διάθεση τῆς εὐλαβοῦς ἀναφορᾶς στό μεγάλο ἅγιο Ἱεράρχη τῆς Ἐκκλησίας μας.
***
Τήν Κυριακή τό πρωί, στήν Ἱερά Μονή Ἁγίων Ραφαήλ, Νικολάου & Εἰρήνης Γουμενίσσης-Γρίβας, τελέστηκε Ἀρχιερατική θεία Λειτουργία, στή διάρκεια τῆς ὁποίας ὁ Μητροπολίτης ἀναφέρθηκε στή μεγαλοσύνη τοῦ οἰκουμενικοῦ Πατρός καί ἀνέγνωσε ἑρμηνευτικά τόν γνωστό Κατηχητικό του λόγο γιά τό Πάσχα.
Ἐπακολούθησε λιτάνευση τῆς τιμίας Κάρας μέ ὅλους τούς παρόντες, μεταξύ τῶν ὁποίων ὁ Δήμαρχος Παιονίας κ. Κων. Σιωνίδης, ὁ Διοικητής τῆς 71ης Ἀερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας Ταξίαρχος κ. Γεώργιος Μποσμαλῆς, ὁ Δκτής τοῦ Α.Τ. Γουμένισσας κ. Λιακόπουλος καί ὁ Δκτής τῆς ΠΥ Γουμένισσας κ. Χρ. Γκαντίδης. Οἱ ἱεροψάλτες καί οἱ πατέρες συνέψαλλαν τροπάρια ἀπό τήν Παράκληση τοῦ Ἁγίου. Ὅλη τήν ἡμέρα δέν ἔπαυσε ἡ ροή τῶν προσερχομένων προσκυνητῶν οἱ ὁποῖοι ἐπωφελήθηκανν ἀπό τήν ἱερότατη αὐτή εὐκαιρία πού προσέφερε νοερά ἡ ἀγάπη τοῦ μεγάλου Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας καί αἰσθητά ἡ θυσία τοῦ πανοσ. Καθηγουμένου ἀρχιμ. Ἐφραίμ καί τῶν συνοδῶν Βατοπαιδινῶν ἀδελφῶν π. Πορφυρίου καί π. Παχωμίου τῶν ἱερομονάχων, π. Φιλοθέου τοῦ ἱεροδιακόνου καί π. Ἡρακλειδίου τοῦ μοναχοῦ.
Ὁ Ἑσπερινός μέ τούς Χαιρετισμούς τοῦ Ἁγίου τό ἀπόγευμα εἶχε συμμετέχοντες πλῆθος προσκυνητῶν ἀπό τήν Παιονία καί τό Κιλκίς, τά Γιαννιτσά, τή Βέροια, τίς Σέρρες, τήν Καβάλα, παλλαϊκή καταφυγή στή χάρη τῆς παρρησίας καί τῆς ἱκεσίας τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.
Τό πρωί τῆς Δευτέρας 18/11 στή θεία Λειτουργία προσῆλθαν μαθητές τῆς Α/θμιας καί τῆς Β/θμιας ἐκπαίδευσης μέ τούς ἐκπαιδευτικούς τους, ἀλλά καί ἄλλοι πιστοί, οἱ ὁποῖοι λειτουργήθηκαν, ἀσπάστηκαν μέ εὐλαβικό θαυμασμό τό λείψανο τῆς τιμίας Κάρας μέ τό ἄφθαρτο αὐτί καί προέπεμψαν τό ἱερό αὐτό καί χαριτόβρυτο σέβασμα γιά νά ἐπανέλθει στό Ἅγιον Ὄρος. Πρίν τήν ἀναχώρηση ἀπό τή Γουμένισσα, οἱ συνοδοί πατέρες ἐπισκέφθηκαν τήν Ἱερά Μητρόπολη καί κατόπιν μετέβησαν μετά τοῦ Σεβασμιωτάτου στό Α.Τ. Γουμένισσας, ἀνταποδίδοντες ἐπ᾽ εὐλογίαις τήν φιλότιμη προσφορά τῶν ἀστυνομικῶν γιά τά μέτρα προστασίας στό τριήμερο τοῦ προσκυνήματος.
Ἡ ἀπόδοση τῆς τιμῆς καί τοῦ σεβασμοῦ στή μεγαλειώδη ἐξαγιασμένη μορφή καί πολυτάλαντη προσωπικότητα πού τροφοδοτεῖ μέ τό χειμαρρώδη λόγο του καί τό ἦθός του τήν οἰκουμένη ἀποτελεῖ ἐποφειλόμενο χρέος πνευματικῆς εὐγνωμοσύνης καί εὐχαριστίας. Νά τόν παρακαλέσουμε ὁ καθένας μας γιά τούς συγγενεῖς καί τούς φίλους, ἀλλά καί γενικά γιά τήν πατρίδα μας, ἀντλώντας ἔμπνευση καί νοηματοδότηση στήν πεζότητα καί καθημερινότητα τῆς ζωῆς. Νά νιώσουμε τή ζεστασιά μιᾶς δικῆς μας ἄμεσης προσωπικῆς θέας καί συζήτησης καί σχέσης, γιά τό δικό μας καί τό διακοινωνικό παρόν καί μέλλον.