Σημαντική πρωτοβουλία της Εκκλησίας της Ελλάδος για την Οικολογική κρίση και για θέματα Πολιτικής Οικονομίας

Του Ζιμπάμπουε Σεραφείμ Κυκκώτη***

Όλοι μας χαιρετίζουμε τη πρώτη Συνεδρίαση της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Θείας και Πολιτικής Οικονομίας και Οικολογίας της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος με τη παρουσία μάλιστα του Μακαριωτάτου Προκαθημένου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου.

Επικεφαλής μάλιστα της Επιτροπής είναι ο γνωστός καλός μας Δεσπότης Φθιώτιδος κ. Συμεών, που όλοι γνωρίζουμε τις οικολογικές και κοινωνικές κα φιλανθρωπικές του ευαισθησίες να προστατέψουμε την όλη Δημιουργία του Θεού και μάλιστα τους πονεμένους ανθρώπους, όπως τον δίδαξε άλλωστε ο μεγάλος του Διδάσκαλος, ο Μακ. Άγιος Αθηνών κ. Ιερώνυμος, όταν  διακονούσε ως Πρωτοσύγκελος του στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών σε συνεργασία με το κ. Δήμα και την Αποστολή, να δώσουν προτεραιότητα στους φτωχούς, στους άστεγους και στους πεινασμένους.

Η Ελλάδα, ως ο χώρος, που λειτουργούν Κορυφαίες Ορθόδοξες Πανεπιστημιακές  Θεολογικές Σχολές που κατηχούν εν πολλοίς μέλη όλων των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, αλλά και η όλη άριστη Ακαδημαϊκή Υποδομή της Χώρας σε θέματα Περιβάλλοντος, Οικολογίας και Πολιτικής Οικονομίας, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την οικολογική συμβολή του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, στην αντιμετώπιση των οικολογικών απειλών που οδηγούν και σε οικονομική κατάρρευση, όχι μόνο στο στενό γεωγραφικό χώρο του Έθνους, αλλά και στον ευρύτερο χώρο της ΕΕ που ανήκουμε και φυσικά στη παγκόσμια κοινωνία και μάλιστα στην προτεραιότητα που πρέπει να δώσει η Διεθνής Κοινότητα για την ταχεία εφαρμογή της Παγκόσμιας Συμφωνίας του Παρισιού του ΟΗΕ (COP21,2015) για να προλάβουμε με οικολογικές νομοθεσίες το περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας με το περιορισμό της μόλυνσης που παράγουμε με τον τρόπο της ζωής μας (οικολογικές καταστροφές δηλαδή τις καθημερινές οικολογικές μας αμαρτίες).

Ποτέ δεν είναι αργά να δώσουν προτεραιότητα οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες σε θέματα Οικολογίας. Με την οικολογική μας μετάνοια για τις οικολογικές καταστροφές (οικολογικές μας αμαρτίες), έχουμε την ελπίδα να ξεκινήσουμε ένα νέο οικολογικό τρόπο σκέψεως και ένα νέο πράσινο τρόπο ζωής περιορίζοντας όσο μπορούμε τη μόλυνση και τη καταστροφή του Πλανήτη μας, τον οποίο πρέπει να τον βλέπουμε ως δώρο του Θεού για όλους τους ανθρώπους. Προστατεύοντας το Πλανήτη μας προστατεύουμε με το καλύτερο τρόπο και την ανθρώπινη ζωή, τη δημόσια υγεία και τη ζωή αυτών που ακόμη δεν έχουν γεννηθεί. Με την οικολογική μας μετάνοια, προσεγγίζουμε την διδασκαλία της Εκκλησίας μας να νοιώθουμε την ηθική μας αποστολή μέσα στο κόσμο, να συνεχίσουμε με ευθύνη το έργο της δημιουργίας του Θεού που εμπιστεύθηκε στους κοινούς πρώτους προγόνους μας, τον Αδάμ και την Εύα, που τους κάλεσε ο Θεός να δώσουν ονόματα στα ζώα. Πρέπει ακόμη να βλέπουμε την έννοια της Οικονομίας, όχι ως απλώς οικονομική ανάπτυξη, αλλά με την βιβλική της έννοια Οίκος (Οικουμένη, η όλη Δημιουργία) και Νόμος > Νόμος περί της Οικουμένης> Καλή Διαχείριση> Επομένως Οικονομία σημαίνει άριστη διαχείριση όσων ο Θεός μας έχει δώσει ως κοινό Δώρο για όλες τις γενεές των ανθρώπων, η Δημιουργία του Θεού, ο Πλανήτης μας ανήκει στο Θεό, και εμείς οι άνθρωποι καλούμαστε από το Θεό εκ μέρους του να γίνουμε καλοί διαχειριστές των αγαθών που βρίσκονται στο κόσμο για το κοινό καλό όλων των ανθρώπων, δεν είμαστε οι ιδιοκτήτες αυτών που έχουμε ή ελέγχουμε, αλλά απλώς οι διαχειριστές, που πρέπει να τα χρησιμοποιούμε με δικαιοσύνη και αγάπη, να τα μοιραζόμαστε και φυσικά χωρίς σημάδι διαφθοράς, καταστροφής και απάτης και πονηριάς. Οικολογική μετάνοια οδηγούν στην αντιμετώπιση της οικολογικής κρίσης, αλλά και στη ορθή πορεία της παγκόσμιας και εθνικής οικονομίας μέσα από την υπεύθυνη πολιτική της Διεθνούς Κοινότητας και των εθνικών κρατών, με κριτήριο την οικολογική δράση και την πολιτική δικαιοσύνη.

Για περισσότερα από πενήντα έτη, από το 1961, οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες με τη συμμετοχή τους στις Πανορθόδοξες Διασκέψεις και Διορθόδοξες συναντήσεις που προετοίμασαν τις αποφάσεις της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, το 2016 στην Ιστορική Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, υπό τη Προεδρία του Πράσινου Οικουμενικού μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, προσέγγισαν το θέμα της Οικολογικής κρίσης με σαφέστατο τρόπο όχι μόνο για τα αίτια που τη προκαλούν αλλά και για τη στήριξη των θυμάτων της κρίσεως αυτής και την εργασία όλων μας για κοινωνική δικαιοσύνη για την εξάλειψη της φτώχειας και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που όταν καταπατούνται δημιουργούν ανθρώπινες τραγωδίες με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, με εμπόλεμες συρράξεις, φαινόμενα τρομοκρατίας και θέματα έλλειψης ασφάλειας και ειρηνικής συνύπαρξης των Λαών. Τα μεγάλα θύματα των οικολογικών καταστροφών της κλιματικής αλλαγής είναι οι φτωχοί και τα ανυπεράσπιστα άπορα και ορφανά παιδιά.

Συγκεκριμένα οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες διά των εκπροσώπων τους κατέληξαν στην ακόλουθη διαπίστωση για το θέμα της Οικολογικής κρίσης και των προβλημάτων της Κλιματικής Αλλαγής, η οποία και υιοθετήθηκε με τις γνωστές αποφάσεις της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης.

«Ἡ οἰκολογική κρίσις, ἡ ὁποία συνδέεται πρός τάς κλιματολογικάς ἀλλαγάς καί τήν ὑπερθέρμανσιν τοῦ πλανήτου, καθιστᾷ ἐπιτακτικόν τό χρέος τῆς Ἐκκλησίας ὅπως συμβάλῃ, διά τῶν εἰς τήν διάθεσιν αὐτῆς πνευματικῶν μέσων, εἰς τήν προστασίαν τῆς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ ἐκ τῶν συνεπειῶν τῆς ἀνθρωπίνης ἀπληστίας.

Ἡ ἀπληστία διά τήν ἱκανοποίησιν τῶν ὑλικῶν ἀναγκῶν ὁδηγεῖ εἰς τήν πνευματικήν πτώχευσιν τοῦ ἀνθρώπου καί εἰς τήν καταστροφήν τοῦ περιβάλλοντος. Δέν πρέπει νά λησμονῆται ὅτι ὁ φυσικός πλοῦτος τῆς γῆς δέν εἶναι περιουσία τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά τοῦ Δημιουργοῦ : «Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καί τό πλήρωμα αὐτῆς, ἡ οἰκουμένη καί πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ» (Ψαλμ. 23,1).

Οὕτως, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τονίζει τήν προστασίαν τῆς δημιουργίας τοῦ Θεοῦ διά τῆς καλλιεργείας τῆς εὐθύνης τοῦ ἀνθρώπου ἔναντι τοῦ θεοσδότου περιβάλλοντος καί διά τῆς προβολῆς τῶν ἀρετῶν τῆς ὀλιγαρκείας καί τῆς ἐγκρατείας. Ὀφείλομεν νά ἐνθυμώμεθα ὅτι ὄχι μόνον αἱ σημεριναί, ἀλλά καί αἱ μελλοντικαί γενεαί ἔχουν δικαίωμα ἐπί τῶν φυσικῶν ἀγαθῶν, τά ὁποῖα μᾶς ἐχάρισεν ὁ Δημιουργός».

Χαιρόμαστε όλως ιδιαιτέρως για τους σκοπούς  της λειτουργίας της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Θείας και Πολιτικής Οικονομίας και Οικολογίας της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος, όπως μεταξύ άλλων,τους  τόνισε ο Μακαριώτατος Προκαθήμενος της κ.κ. Ιερώνυμος και όπως ανέλυσε το έργο της ο Πρόεδρος της Σεβ. κ. Συμεών. Φαίνεται δηλαδή, ευχής έργον  ότι θα κινηθεί προς  την κατεύθυνση των αποφάσεων της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κρήτης. Το παράδειγμα της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος οφείλουν να ακολουθήσουν όλες οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, και Θεού Θέλοντος, με πρωτοβουλία του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου  με τη συνεργασία του Οικουμενικού μας Πατριάρχου μετά των Ορθοδόξων Προκαθημένων Αδελφών του ,να ξεκινήσουμε, και σε Διορθόδοξο επίπεδο, τη λειτουργία Διορθόδοξης Συνοδικής Επιτροπής για θέματα Οικολογίας και Πολιτικής Οικονομίας με προτεραιότητα , μετά τις άριστες οικολογικές διακηρύξεις για σειρά δεκαετιών να προχωρήσουμε και σε οικολογική δράση με την οικολογική μας μετάνοια και με ένα νέο τρόπο οικολογικό τρόπο σκέψεως και ζωής από το χώρο της ενορίας και μάλιστα από το χώρο των κατηχητικών μας σχολείων « η ευχή μου για αυτή την προσπάθεια είναι να μην γίνει γραφειοκρατική, που θα μαζευόμαστε μόνο μία φορά το χρόνο για τον απολογισμό, αλλά να μας ενδιαφέρει. Και τότε θα γίνει κάτι αλλιώτικο που θα αλλάξει ο κόσμος» επεσήμανε ο Αρχιεπίσκοπος».

Δυστυχώς , με τις οικολογικές μας αμαρτίες και την οικολογική μας αμετανοησία, έχουμε κάνει τον κόσμο μια καθημερινή κόλαση. Όλοι ομιλούμε για τη σημασία του διαλόγου να λύσουμε μεγάλα και σπουδαία προβλήματα και δεν έχουμε διάλογο μεταξύ μας, ακόμη και μερικοί εκ των Αρχηγών μας.

Το ερώτημα είναι πολύ απλό, τουλάχιστον για τους Εκκλησιαστικούς μας Ηγέτες ως Διάδοχοι των Αγίων μας Αποστόλων: Πως θα αντιμετώπιζαν οι Απόστολοι μας αν ζούσαν στον εικοστό πρώτο αιώνα το υφιστάμενο πρόβλημα του εκκλησιαστικού διχασμού της Ορθοδοξίας, που μας πνίγουν τόσα οικολογικά και κοινωνικά προβλήματα και πανδημίες, να μη έχουμε μεταξύ μας ευχαριστιακή κοινωνία, αδελφές Ορθόδοξες Εκκλησίες;

Να ευχηθούμε με τις προσευχές μας με τη βοήθεια του Θεού και την κοινή οικολογική μας διακονία να μεταμορφώσουμε με την χάριν του Θεού τους εαυτούς μας ως τέκνα Θεού, ζώντας σύμφωνα με τις εντολές του Θείου Βρέφους της Βηθλεέμ και τότε έχουμε ελπίδες και για τη μεταμόρφωση του κόσμου που ζούμε σε χώρο ομορφιάς και κοινωνικής δικαιοσύνης και αγάπης. Η επιβίωση μας εξασφαλίζεται με το καλύτερο τρόπο όταν προσπαθούμε να βελτιώσουμε την ειρηνική και δίκαιη συνύπαρξη των πάντων. Η διακονία μας να προστατεύουμε την όλη δημιουργία του Θεού και τον πονεμένο άνθρωπο είναι ευθύνη όλων των ανθρώπων και μάλιστα των χριστιανών. Η συνεργασία των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών για θέματα Οικολογίας και Πολιτικής Οικονομίας μπορεί να συμβάλει και στην ορατή ενότητα των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών.

**** (οι παραπάνω θέσεις είναι προσωπικές, την επίσημη θέση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής εκφράζει ως είθισται ο Μακαριώτατος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’ εν Συνόδω)

O Σεβ. Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε και Αγκόλας Σεραφείμ είναι μέλος της Πατριαρχικής Συνοδικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και εκπρόσωπος του Αλεξανδρινού Προκαθημένου κ.κ. Θεοδώρου Β’ στις Συνδιασκέψεις του ΟΗΕ για τη Κλιματική Αλλαγή (COPs) και στους Διεθνείς Πολιτικούς και Θρησκευτικούς Οργανισμούς

Μέλος του Working Group on Climate Change of the WCC

Member of the Founders Board of the SAFCEI

Member of ISEE (International Society for Ecological Economics)

Member of the Season of Creation Advisory Committee

Αντιπρόεδρος του Παναφρικανικού Συμβουλίου Εκκλησιών

Μέλος της Εκτελεστικής και Κεντρικής Επιτροπής του ΠΣΕ

Μέλος της Επιτροπής για την Χριστιανική Εκπαίδευση και Οικουμενική Κίνηση του ΠΣΕ

Μέλος της Διεθνούς Επιτροπής του Θεολογικού Διαλόγου Ορθοδόξων και Αγγλικανών για θέματα Οικολογίας

Member of the Leadership  of the Leadership of the Financial Com. of the WCC and Member of the three officers of the  Leadership signatories of  financial approves of the WCC