Κυριακή Ι´ Ματθαίου: Σχέση της Μεταμορφώσεως και της Ευαγγελικής Περικοπής

1. Αὔριο, ἀδελφοί χριστιανοί, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἔχει μία μεγάλη Δεσποτική ἑορτή. Ἑορτάζουμε τήν Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μέ τήν Μεταμόρφωση ἔλαμψε ἡ δόξα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἀποδείχθηκε δυνατά ἡ θεότητά Του. Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή πού ἀκούσαμε συνδέεται μέ τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ καί γι᾽ αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας καθόρισε νά διαβάζεται σήμερα, τήν Κυριακή πρίν ἀπό τήν Μεταμόρφωση.

Ἀλλά πῶς συνδέεται ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή μέ τήν Μεταμόρφωση; Ὅπως μᾶς διηγοῦνται τά ἅγια Εὐαγγέλια, ἀδελφοί, ἡ Μεταμόρφωση ἔγινε λίγο πρίν ἀπό τόν σταυρικό τοῦ Χριστοῦ. Καί ἔγινε τότε γιά νά μάθουν οἱ μαθητές ὅτι ὁ Χριστός δέν πάσχει ἀπό ἀδυναμία, γιατί εἶναι Θεός, ὅπως τό δείχνει ἡ Μεταμόρφωση. Πάσχει ἑκούσια, μέ τήν θέλησή Του, γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ἔτσι λέγει τό κοντάκιο τῆς ἑορτῆς, πού ἀκούσαμε καί σήμερα, σάν προεόρτιο ὕμνο. Λέγει ὅτι ὁ Χριστός μεταμορφώθηκε στό ὄρος ἐνώπιον τῶν μαθητῶν Του, «ἵνα ὅταν (οἱ μαθητές) σέ ἴδωσι σταυρούμενον τό μέν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον…».

Πῶς συνδέεται, λοιπόν, τό σημερινό Εὐαγγέλιο, πού μίλαγε γιά τήν θεραπεία ἑνός σεληνιαζομένου νέου, μέ τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ; Ἄν προσέξατε, ἀδελφοί, τό σημερινό Εὐαγγέλιο μιλοῦσε στό τέλος του γιά τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, ὅτι θά τόν συλλάβουν οἱ ἐχθροί Του καί θά τόν θανατώσουν. Μέ αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἀναφορά στήν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ συνδέεται ἡ σημερινή μας εὐαγγελική περικοπή μέ τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε λίγο πρίν ἀπό τό πάθος Του, ὅπως εἴπαμε παραπάνω.

2. Ἀλλά θέλω κάτι ἄλλο νά πῶ, χριστιανοί μου, γιά νά συνδέσω ἀκόμη περισσότερο τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, γιά τό ὁποῖο μίλαγε τό Εὐαγγέλιο σήμερα, μέ τήν Μεταμόρφωση, τήν ὁποία θά γιορτάσουμε αὔριο. Σᾶς ἐρωτῶ: Γιατί γιορτάζουμε τήν Μεταμόρφωση στίς 6 Αὐγούστου, ἀφοῦ ἔγινε λίγο πρίν ἀπό τήν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε σέ χειμερινή περίοδο (βλ. Ἰωάν. 18,18); Σᾶς ἀπαντῶ, γιά νά μήν κουραστεῖτε: Μετά ἀπό 40 μέρες, στίς 14 Σεπτεμβρίου, θά ἑορτάσουμε τά πάθη τοῦ Χριστοῦ μέ τήν ἑορτή τῆς Ὕψωσης τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ἡ ἑορτή αὐτή εἶναι σάν τήν Μεγάλη Παρασκευή. Οὔτε λάδι δέν ἐπιτρέπεται νά φᾶμε τήν ἡμέρα αὐτή. Καί 40 μέρες, λοιπόν, πρίν ἀπό τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, πού τό γιορτάζουμε στίς 14 Σεπτεμβρίου, ἔβαλε ἡ Ἐκκλησία τήν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ, πού μιλάει γιά τήν δόξα Του, γιά τήν θεότητά Του. Ὥστε ἀρχίζει μία μυστική Τεσσαρακοστή ἀπό αὔριο, πού καταλήγει στήν σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, μέ τήν ἑορτή τοῦ Σταυροῦ. Ὅτι δέ αὐτό εἶναι ἀλήθεια φαίνεται ἀπό τίς Καταβασίες πού θά ἀκούσουμε αὔριο, τό «Σταυρόν χαράξας Μωσῆς». Ὥστε, λοιπόν, πρός τόν Σταυρό, πρός τό πάθος τοῦ Κυρίου, μᾶς ὁδεύει ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ. Καί ἡ σημερινή Εὐαγγελική περικοπή μᾶς λέγει πῶς νά ζήσουμε, πῶς νά συμμετάσχουμε στό πάθος τοῦ Χριστοῦ.
3. Στό πάθος τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, συμμετέχουμε καί ᾽μεῖς μέ τήν ἄσκηση καί γενικά μέ τόν προσωπικό μας πνευματικό ἀγώνα. Ὄχι μέ τήν καλοπέραση, ὄχι μέ τήν ἄνεση καί τήν καλοζωΐα, ἀλλά μέ τήν ἄσκηση καί τόν ἀγώνα λέγω, μέ τήν προσευχή καί τήν νηστεία, ὅπως μᾶς εἶπε σήμερα ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιό Του. Ἄν ἀγαπήσουμε τήν προσευχή καί νοιώθουμε τόν γλυκασμό πού ἔχει αὐτή ἡ συνομιλία μέ τόν Χριστό καί στήν Παναγία μας, καί ἄν καταφέρουμε μέ τήν νηστεία νά νικήσουμε τίς ἡδυπάθειες, τότε πραγματικά γίναμε σωστοί προσκυνητές τοῦ Σταυροῦ καί συμμετέχουμε στό πάθος τοῦ Χριστοῦ, πού ὑπέφερε γιά μᾶς στόν Γολγοθᾶ.
4. Ἀδελφοί μου, αὐτά τά δύο νά ἀγαπήσουμε γιά νά ζοῦμε σάν σωστοί χριστιανοί: Τήν προσευχή καί τήν νηστεία. Αὐτά τά δύο μᾶς εἶπε σήμερα στό Εὐαγγέλιο ὁ Κύριος ὅτι ἔχουν μεγάλη δύναμη. Ξέρετε πόση δύναμη ἔχουν; Ἔχουν δύναμη νά βγάζουν καί δαιμόνια! Ἤ, νά τό πῶ ἀκριβέστερα, ὅπως τό εἶπε ὁ Κύριος, μόνο μέ αὐτά τά δύο βγαίνουν τά δαιμόνια. Ὁ Κύριος εἶπε: «Τοῦτο τό γένος – τῶν δαιμόνων τό γένος – οὐκ ἐκπορεύεται, εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ»!

Αὐτόν τόν λόγο τόν εἶπε ὁ Κύριος στούς μαθητές Του, οἱ ὁποῖοι δέν μπόρεσαν νά βγάλουν τό δαιμόνιο ἀπό ἕνα σεληνιαζόμενο νέο, πού ἔφερε ὁ πατέρας του σ᾽ αὐτούς γιά νά τόν θεραπεύσουν. Ἀλλά τελικά ὁ δυστυχισμένος πατέρας πῆγε τό βασανιζόμενο παιδί του στόν Χριστό καί θεραπεύθηκε. Καί στό ἐρώτημα τῶν μαθητῶν πρός τόν Χριστό, γιατί αὐτοί δέν μπόρεσαν νά τόν θεραπεύσουν, ὁ Χριστός τούς ἀπήντησε ὅτι γιά τήν ἐκβολή τῶν δαιμόνων χρειάζεται δυνατή πίστη καί ζωή μέ προσευχή καί νηστεία.

5. Ἀδελφοί χριστιανοί! Μέ τήν προσευχή καί τήν νηστεία, πού μᾶς εἶπε σήμερα ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο, θά καθαίρεται ἡ ψυχή μας, θά ἀτονοῦν καί θά νεκρώνονται τά ἁμαρτωλά μας πάθη καί θά νοιώθουμε ἔτσι πιό φωτεινό καί γλυκό τό Φῶς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ. Καί ἡ ψυχή μας θά ἀπολαμβάνει γλυκύτερα τό θεῖο Φῶς τῆς Παναγίας μας, πού εἶναι «καθαρωτέρα λαμπηδόνων ἡλιακῶν»!

Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε σήμερα, ἀδελφοί, γιά προσευχή καί νηστεία. Ἀλλά, ὅπως ξέρετε, τήν περίοδο αὐτή κάνουμε τήν πιό ὡραία προσευχή, τήν Παράκληση στήν Παναγία, σάν μιά προετοιμασία γιά τήν μεγάλη Της ἑορτή πού περιμένουμε. Καί νηστεύουμε πάλι, κάνοντες μία θυσία, δηλώντας τήν ἀγάπη μας σ᾽ Αὐτήν, πού τήν ἔχουμε προστάτιδά μας καί καταφύγιό μας στίς δυσκολίες τῆς ζωῆς μας.

Παρακαλοῦμε τήν Παναγία μας νά πρεσβεύει στόν Κύριο γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί νά μᾶς ἀξιώσει νά εἴμαστε πάντοτε μαζί Της καί σ᾽ αὐτόν καί στόν μέλλοντα αἰώνα, εἰς αἰώνας αἰώνων, ΑΜΗΝ.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας