ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Β´ Τιμ. δ´ 5 – 8
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ: Μᾶρκ. α´ 1 – 8
Ἦχος πλ. α´.– Ἑωθινόν: Η´
ΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΜΑΣ
«Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα»
Βρισκόμαστε στήν ἀρχή ἑνός νέου ἔτους. Βρισκόμαστε, δηλαδή, σ’ ἕνα ἀκόμη σταθμό τῆς ζωῆς μας. Πῶς πέρασε, ἄραγε, τό προηγούμενο ἔτος ἀπό πνευματικῆς πλευρᾶς; Ποιά ἦταν ἤ πρόοδός μας στήν ἀρετήν; Ποιές οἱ ἔλλειψεις καί ἀδυναμίες μας; Ὑπάρχουν λοιπόν τά πεπραγμένα μας καί εἶναι ἀνάγκη νά κάνουμε ἀπολογισμό γιά νά τά ἔπισημάνουμε. Περί αὐτοῦ θά ὁμιλήσουμε πρῶτα. Καί ἔπειτα θά δοῦμε ποιά θά πρέπει νά εἶναι τά ἔργα μας.
1. Ἀνάγκη ἀπολογισμοῦ.
Προτοῦ ἐρευνήσουμε τούς ἑαυτούς μας, ἄς προσέξουμε τό παράδειγμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Βρισκόταν δέσμιος στή φυλακή, χάριν τοῦ Χριστοῦ. Καί προαισθάνεται ὅτι τό τέλος του ἐγγίζει. Ὁ καιρός τοῦ θανάτου μου εἶναι πολύ κοντά, γράφει πρός τόν Τιμόθεο. Στρέφει λοιπόν τό βλέμμα του πρός τό παρελθόν. Ἀναπολεῖ τήν κοπιώδη ἀποστόλική του ζωή. Ἐρευνᾷ τά πεπραγμένα του. Καί βγάζει τό εὐλογημένο συμπέρασμα, τό ὁποῖο ἀκούσαμε. Μᾶς δίδει λοιπόν τό παράδειγμα, ὥστε κι ἐμεῖς νά κάνουμε ἀπολογισμό τῶν ἔργων μας.
Δέν ἔχει σημασία τό ὅτι δέν εἴμαστε ὅλοι στά τέλη τῆς ζωῆς μας. Βρισκόμαστε πάντως σ’ ἕνα σταθμόν, στήν ἀλλαγή τοῦ ἔτους. Ἐξ΄ ἄλλου δέν γνωρίζουμε, πότε θά μᾶς καλέσει ὁ Κύριος κοντά Του. Καί Ἐκεῖνος μᾶς συνέστησε: «Γίνεσθε ἕτοιμοι», διότι δέν γνωρίζετε τήν ἡμέρα οὔτε τήν ὥρα, κατά τήν ὁποία θά ἔλθει διά τοῦ θανάτου νά σᾶς καλέσει «ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου» (Ματθ. κδ’ 44).
Ἐάν θέλουμε δέ νά βελτιωνόμαστε πνευματικῶς, πολύ συχνά θά πρέπει νά ἐρευνοῦμε τά πεπραγμένα μας. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος γράφει κάπου, ὅτι οἱ πιστοί τῆς ἐποχῆς του συνήθιζαν νά κάνουν μία τέτοια αὐτοκριτική κάθε βράδυ. «Τῶν πράξεων τόν λόγον ποιεῖν εἰώθαμεν, μετά τό δεῖπνον, ἐπί τῆς κλίνης κείμενοι, οὐδενός ἐνοχλοῦντος». Συνηθίζουμε, λέγει, νά ζητοῦμε ἀπό τόν ἑαυτό μας τόν λόγον τῶν πράξεών μας, προτοῦ κοιμηθοῦμε, στό κρεββάτι μας. Πόσο μᾶλλον κάτι τέτοιο πρέπει νά κάνουμε τώρα πού βρισκόμαστε στήν ἀρχή τοῦ νέου ἔτους;…
Ἄς μήν μένουμε λοιπόν, τίς ἡμέρες αὐτες, μόνο στήν ἀνταλλαγή δώρων καί εὐχῶν ἀλλά ἄς βροῦμε κατάλληλο τόπο καί χρόνο καί, μετά ἀπό θερμή προσευχή, ἄς ἀρχίσουμε τήν ἔρευνά μας. «Τό ἡμέτερον συνειδός καλέσαντες, ποιήσωμεν αὐτῷ λόγον τῶν ρημάτων, τῶν πραγμάτων, τῶν ἐνθυμήσεων». (Χρυσόστομος). Ἄς ἐρευνήσουμε, δηλαδή, τήν συνείδησή μας, γιά τούς λόγους, τίς πράξεις, τίς σκέψεις μας: Πῶς πέρασε τό προηγούμενο ἔτος; Ποιές ἁμαρτίες διαπράξαμε καί γιατί; Ποιούς λυπήσαμε; Καί ποιά καλά, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ κάναμε; Νά βροῦμε, δηλαδή, τά «ὑπέρ» καί τά «κατά» τῆς διαγωγῆς μας κατά τό ἔτος ποῦ πέρασε. Καί τήν ἔρευνα αὐτή νά τήν κάνουμε μέ φόβο καί μέ πνεῦμα Θεοῦ, ἀμερόληπτα, ἀντικειμενικά. Στό τέλος δέ νά βγάλουμε τά ἀναγκαία συμπεράσματα. Νά πάρουμε νέες ἀποφάσεις γιά μετάνοια καί διόρθωση, γιά περισσότερη συνέπεια καί γιά θερμοτερη ἀγάπη πρός τόν Θεόν. Μόνον ἔτσι θά βελτιωνόμαστε χρόνο μέ τόν χρόνο. Ἀλλά ἄς δοῦμε πλέον, μέ βάση τόν ἀπολογισμό τοῦ ἀποστόλου Παύλου,
2. Ποιά θά πρέπει νά εἶναι τά ἔργα μας.
Τά πεπραγμένα τοῦ θείου Ἀποστόλου εἶναι συγκινητικά καί ἰδιαιτέρως διδακτικά. «Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγώνισμαι, τὸν δρόμον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα», λέγει. Μέσα σέ τρεῖς φράσεις περιέκλεισε ὁ ἡρωικός Παῦλος τήν πολύμοχθη καί ἁγία του ζωή. Καί τώρα δικαίως περιμένει ἀπό τόν Θεόν τήν ἀμοιβή του, σάν ἄλλος θριαμβευτής μαραθωνοδρόμος, πού ἔφθασε στό τέρμα του.
Μή σκεφθεῖ κανείς ὅτι ἀπό ἀλαζονεία ἐκθέτει ὁ Ἀπόστολος κατά τέτοιο τρόπο τά πεπραγμένα του. Ὄχι, βέβαια, διότι εἶναι γνωστή ἡ ὑπερβολή τῆς ταπεινοφροσύνης του. Ἄλλα ὅ,τι γράφει, τό γράφει γιά νά παρηγορήσει τόν μαθητή του Τιμόθεο γιά τόν θάνατό του καί τόν χωρισμό τους, πού πλησίαζε. Σάν νά τοῦ λέγει δηλαδή: Πρέπει νά χαίρεσαι, διότι ἔχω τέτοιο τέλος καί νά μή πονεῖς γιά τόν χωρισμό μας.
Ἀλλά τά πεπραγμένα καί ὁ ἀπολογισμός τοῦ ἀποστόλου Παύλου θά πρέπει νά μᾶς βάλουν σέ σοβαρές σκέψεις. Ἐάν δηλαδή θέλουμε κι ἐμεῖς νά ἐξασφαλίσουμε τό πολύτιμο εἰσιτήριο γιά τήν αἰωνία δόξα, θά πρέπει νά ζήσουμε ἔτσι, ὥστε καί τά δικά μας πεπραγμένα νά εἶναι, κατά τό δυνατόν, ὅμοια πρός τά τοῦ Παύλου.
Λοιπόν ἔχουμε κι ἐμεῖς ἕναν ἀγώνα, τόν ὅποιο πρέπει νά κάνουμε. Ὑπάρχει γύρω μας τόση ἁμαρτία. Ὑπάρχει πονηρός ἐχθρός. Ὑπάρχουν καί μέσα μας τόση κακία, τόσες ἀδυναμίες. «Ἀγωνίζεσθε…», μᾶς φωνάζει ὁ Κύριος (Λουκ. ιγ’ 24). Χωρίς ἀδιάκοπο, ἀνύστακτο ἀγώνα, μή περιμένουμε νά βελτιώσουμε τούς ἑαυτούς μας.
Ἔπειτα ἔχουμε νά διανύσουμε κι ἐμεῖς ἕνα δρόμο. Τόν δρόμο τοῦ χριστιανικοῦ καθήκοντος. Τήν ὅδο τῶν προσταγμάτων τοῦ Κυρίου. Τό θέλημα καί ὁ νόμος τοῦ Κυρίου πρέπει νά εἶναι ὁ μόνος δρόμος, τόν ὁποῖο θά βαδίζουμε. Κι ὄχι ὁ σκολιός δρόμος τῆς ἁμαρτίας.
Καί τέλος ἔχουμε τήν πίστη, τόν πολύτιμο θησαυρό, τόν ὁποῖο πρέπει νά κρατήσουμε ἀμόλυντο. «Κράτει ὅ ἔχεις», μᾶς φωνάζει ὁ Θεός (Ἀποκ. γ’ 11). Τήν ὀρθόδοξη πίστη μας πρέπει νά τήν διατηρήσουμε μέχρι τέλους τῆς ζωῆς μας ἀκέραιη. Διότι αὐτή ἀποτέλει τόν ἀλάνθαστο ὁδηγό μας καί γιά τό παρόν καί γιά τό μέλλον. Προσοχή λοιπόν ἀπό τίς παρεκκλίσεις, τίς νοθεῖες, τήν χαλάρωση, τήν σύγχυση τῶν ἰδεῶν, πού παίρνουν καί δίνουν στίς ἡμέρες μας καί ἀπειλοῦν τά τέκνα τοῦ Θεοῦ νά τά πλανήσουν μακράν τῆς ἀληθείας.
***
Λοιπόν, ἀδελφοί, μέ βάση τά τρία αὐτά, τόν καλόν ἀγῶνα, τόν δρόμο τοῦ χριστιανικοῦ μας καθήκοντος καί τήν πίστη, θά πρέπει νά κάνουμε τήν αὐτοκριτική μας. Καί στόν νέον ἐνιαυτόν, στόν ὁποῖο ἡ χρηστότης τοῦ Κυρίου μᾶς εἰσάγει, ὅπως καί σέ ὅλα τά προσεχῆ ἔτη, μέ αὐτή τήν τριπλῆ κατεύθυνση ἄς ἀγωνιζόμαστε, ἀκολουθώντας τά ἴχνη τοῦ ἀποστόλου Παύλου, μιμούμενοι τά πεπραγμένα του. Καί τότε θά ἔχουμε ἀναπαυμένη τήν συνείδησή μας, διότι θά ἔχουμε καρπούς. Καί θά μποροῦμε τότε νά ἐλπίζουμε στήν ἀμοιβή τοῦ Θεοῦ κι ἐμεῖς. Εἴθε λοιπόν τό νέον ἔτος νά εἶναι τόσο εὐλογημένο ἀπό τόν Θεόν, ὥστε νά μᾶς φέρει πλησιέστερα πρός «τόν τῆς δικαιοσύνης στέφανον»!
Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”
