Ἡ σημερινή Κυριακή εἶναι ἡ τελευταία Κυριακή πρίν τήν μεγάλη καί Δεσποτική Ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί ὅπως ἀκούσαμε στό Συναξάρι, σήμερα «μνήμην ἐπιτελοῦμεν πάντων τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος εὐαρεστησάντων ἀπὸ Ἀδὰμ ἕως Ἰωσὴφ τοῦ Μνήστορος τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.....ὁμοίως τῶν Προφητῶν καὶ Προφητίδων».
Ἡ εὐαγγελική περικοπή πού ἀκούσαμε σήμερα εἶναι τό πρῶτο κεφάλαιο τοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου καί μπορεῖ νά χωρισθῆ σέ δύο μέρη. Στό πρῶτο μέρος ἔχουμε τό γενεαλογικό δένδρο τοῦ Ἰησοῦ, δηλαδή τήν ἀρίθμηση τῶν κατά σάρκα προγόνων τοῦ Κυρίου καί στό δεύτερο ἔχουμε τήν Θεία Του Γέννηση, τόν τρόπο, δηλαδή, μέ τόν ὁποῖο γεννήθηκε ὁ Θεάνθρωπος Κύριος ἀπό τήν Παρθένο Μαρία.
Ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος ξεκινᾶ τήν γενεαλογία ἀπό τόν Πατριάρχη Ἀβραάμ. Μεταξύ τῶν ἀνδρικῶν ὀνομάτων παρεμβάλλονται καί τά ὀνόματα τεσσάρων γυναικῶν, πού προέρχονται ἀπό τόν εἰδωλολατρικό κόσμο. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ Ματθαῖος ἀνοίγει κάποια παράθυρα, γιά νά τονίση τήν οἰκουμενικότητα τῆς ἀποστολῆς καί τοῦ ἔργου τοῦ Κυρίου. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, σύμφωνα μέ τό σημερινό Εὐαγγέλιο, εἶναι ὑπαρκτό ἱστορικό Πρόσωπο καί ἀνήκει σέ κάποια συγκεκριμένη οἰκογένεια καί σ᾿ ἕνα συγκεκριμένο γένος ἀνθρώπων, παίρνοντας ὅμως, πάνω Του ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπότητα. Καί φανερώνεται μέσα ἀπό τήν συγκεκριμένη γενεαλογία τό Πρόσωπο τῆς Παναγίας, πού θά δανείση μέ ἀγάπη καί ἐλευθερία τήν ἀνθρώπινη φύση στόν Χριστό. Ἔτσι, ὁ Προαιώνιος Θεός θά ἔλθη μέσα στήν Ἱστορία, γιά νά τήν ἁγιάση.
Ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀρχίζει ἀντίστροφα τήν γενεαλογία τοῦ Κυρίου. Ξεκινᾶ ἀπό τόν Χριστό, πού Τόν ἐνόμιζαν ὡς υἱό τοῦ Ἰωσήφ καί πηγαίνει πρός τά πίσω, στόν Δαυΐδ, στόν Ἀβραάμ, στόν Ἀδάμ. Καί καταλήγει «τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Θεοῦ», θέλοντας νά τονίση τήν θεϊκή μας καταγωγή. Εἴμαστε γένος τοῦ Θεοῦ, «τοῦ γὰρ καὶ γένους ἐσμέν». Αὐτή εἶναι ἡ φυσική μας κατάσταση. Ἀλλά καί ὁ προορισμός μας, ὅπως καί ἡ προέλευσή μας, εἶναι θεϊκός. Εἶναι ἡ σωτηρία, ὁ Χριστός, «ἡ ζωὴ ἡμῶν».
Στό δεύτερο μέρος τῆς περικοπῆς ἔχουμε τήν διήγηση καί τήν περιγραφή τοῦ μυστηρίου τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου μας. Κατ᾿ ἀρχήν, προηγεῖται ἡ μνηστεία τῆς Παρθένου μέ τόν δίκαιο Ἰωσήφ. Ἐνῶ, ὅμως, συνεχίζεται ἡ μνηστεία κάτω ἀπό αὐστηρούς ἠθικούς κανόνες, διαπιστώνεται μιά ἀνερμήνευτη ἐγκυμοσύνη. Καί ἐπειδή δέν ἔχει ἀποκαλυφθῆ στόν Ἰωσήφ τό μυστήριο καί ἐπειδή παράλληλα εἶναι ἔντιμος καί δίκαιος καί δέν ἐπιθυμεῖ νά ὑπάρξουν τραγικές συνέπειες γιά τήν Μαρία, σκέφθηκε νά τήν διώξη κρυφά. Γιά τό μυστήριο τῆς ἱερῆς συλλήψεως εἶχε ἤδη μιλήσει στήν Παρθένο ὁ Ἄγγελος. «Γένοιτό μοι κατὰ τὸ ρῆμα σου» ἦταν ἡ ἀπάντησή της. Καί τώρα γίνεται ἡ ἀποκάλυψη στόν Ἰωσήφ πάλι διά τοῦ Ἀγγέλου: «τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν Ἁγίου». Ἄν καί τό γεγονός τῆς ἐκ Πνεύματος Ἁγίου κυήσεως τοῦ Ἰησοῦ παραμένει ἀνερμήνευτο, ἡ Παρθένος καί ὁ Ἰωσήφ εἰσέρχονται στό μυστήριο καί παραδίδονται στήν θεία βουλή, ἀποδεχόμενοι ἁπλά τό θεῖο μήνυμα. Ἡ στάση τους αὐτή μπροστά στό μυστήριο ἀνοίγει τόν δρόμο καί γιά τήν δική μας στάση. Μιά στάση ὑπέρβασης τῆς ἀπαίτησης τῆς λογικῆς ἑρμηνείας ἑνός μυστηρίου.
Στό πρῶτο μέρος τῆς περικοπῆς εἴδαμε τήν ἱστορική ἀνθρώπινη διάσταση τοῦ Προσώπου τοῦ Χριστοῦ. Στό δεύτερο προσεγγίζουμε τό μυστήριο τῆς Γεννήσεως καί τήν θεία Του φύση. Καί ἐδῶ χωράει μόνο ἡ λογική τοῦ θαύματος καί τῆς σιωπηλῆς μυστικῆς ἀποδοχῆς. Ἡ ἐπιστήμη τῆς βιολογίας καί τῆς γενετικῆς, τῆς ἀνάλυσης καί τῆς ἀπόδειξης δέν ἔχει θέση ἐδῶ. Γι᾿ αὐτό θά ψάλουμε «ὁ ἀχώρητος παντὶ πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί».
Ὅλοι μας αὐτές τίς ἡμέρες εὐχόμαστε καλά Χριστούγεννα. Μέ ποιά, ὅμως, ἔννοια ἀναφέρουμε τή λέξη «Χριστούγεννα»; Συνήθως συνδυάζεται μέ ἀφθονία ἀγαθῶν, πλούσιο τραπέζι, ἀνταλλαγή δώρων, στολισμούς, μακρινά ταξίδια. Ὅμως, ὅλα αὐτά ὑπογραμμίζουν τό ψέμμα καί δέν ἔχουν καμμιά σχέση μέ τό μυστήριο τῶν Χριστουγέννων.
Ἀδελφοί μου, ἡ Ἐκκλησία μᾶς δίνει τήν δυνατότητα ν᾿ ἀλλάξουμε. Ἀντί γιά ἀφθονία, ἄς δοκιμάσουμε φέτος τήν λιτότητα. Ἀντί γιά ἀνταλλαγή δώρων, τήν ἐλεημοσύνη. Ἀντί γιά στολισμούς, τόν στολισμό καί τό καθάρισμα τῆς ψυχῆς. Ἀντί γιά ταξίδια μακρινά, ἄς δοκιμάσουμε τό μοναδικό ταξίδι τῶν ποιμένων τῆς Βηθλεέμ: «Διέλθωμεν ἕως Βηθλεὲμ καὶ ἴδωμεν τὸ σημεῖον». Ἄς προχωρήσουμε πρός τήν μεγάλη ἑορτή μέ λιτότητα, μέ καθαρότητα, μέ ἀγάπη, γιατί ὁ καθένας μας καλεῖται ν᾿ ἀποτελέση μιά πνευματική μήτρα, ἀπό τήν ὁποία θά βγῆ ὁ Χριστός καί θά μαρτυρηθῆ στόν κόσμο, ἀφοῦ πρῶτα θά ἔχη σφραγίσει μέ τήν Χάρη Του καί τήν δική μας ζωή. ΑΜΗΝ.