Ἡ δεκάτη Σεπτεμβρίου[1] εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ ὑπέρ τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Ἔθνους μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου Ἐθνοϊερομάρτυρος Χρυσοστόμου, μητροπολίτου Σμύρνης, τοῦ ἀπὸ Δράμας καὶ Ζιχνῶν. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται ἐπίσημα, ἱδιαιτέρως τὴν προσεχὴ δεκαπταετία, στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Ζιχνῶν καὶ Νευροκοπίου μὲ πανηγυρικό Ἐσπερινό τὴν παραμονὴ, 9η Σεπτεμβρίου καὶ πανηγυρικό Ὄρθρο καὶ Θεία Λειτουργία ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς. Τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν ἐπὶ τῇ μνήμῃ τοῦ ἁγίου Ἐθνοϊερομάρτυρος Χρυσοστόμου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ἀναιρεθέντων καὶ τελειωθέντων ἐν τῇ Μικρασίᾳ, Ἀρχιερέων,[2] Πρεσβυτέρων, Διακόνων, Μοναχῶν, λαϊκῶν τὲ ἀνδρῶν, γυναικῶν καὶ παιδίων προΐσταται ὁ ποιμενάρχης Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζιχνῶν καὶ Νευροκοπίου Ἱερόθεος.
Ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος σχετίζεται ἱστορικὰ μὲ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολή μας καὶ μὲ τὴν εὐρύτερη περιοχή τῆς κεντρικῆς καὶ τῆς ἀνατολικῆς Μακεδονίας. Τὸ ἔτος 1902 ἐξελέγη καὶ χειροτονήθηκε μητροπολίτης τῆς τότε ἑνιαῖας μητροπόλεως Δράμας, Φιλίππων καὶ Ζιχνῶν, μὲ ἔδρες τὴν πόλη τῆς Δράμας, ἀλλὰ καὶ -ἐπὶ μακρὰ χρονικὰ διαστήματα καὶ ἐπὶ ἁγίου Χρυσοστόμου [1902-1910]- τὴν κωμόπολη τῆς Ἀλιστράτης, ἡ ὁποία ἀνήκει στῆν Ἱερὰ Μητρόπολη Ζιχνῶν καὶ Νευροκοπίου. Παρέμεινε ἐδὼ, ἀναπτύσσοντας πλούσιο ποιμαντικό, ἐθνικό, χριστιανικό καὶ ἑνωτικό ἔργο, συμβάλλοντας θεμελιακὰ στὸν Μακεδονικό ἀγώνα. Μετετέθη τὸ 1910 στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Σμύρνης, ὅπου καὶ μαρτύρησε.
Ἱερούργησε καὶ κήρυξε στὸν μητροπολιτικό Ἱ. Ναό τοῦ ἁγίου Γεωργίου Νέας Ζίχνης, στὸν καθεδρικό Ἱ. Ναό τοῦ ἁγίου Δημητρίου Νευροκοπίου, στὸν, τότε καθεδρικό, Ἱ. Ναό ἁγίου Ἀθανασίου Ἀλιστράτης, στὸν Ἱ. Ναό ἁγίας Παρασκευῆς Πρώτης καὶ σὲ πολλὰ ἄλλα χωριὰ τῶν Ζιχνῶν καὶ τοῦ Νευροκοπίου˙ διῆλθε ὅλη τὴν ἔκτασή της μητροπολιτικῆς ἐπαρχίας, ἀγιάζοντας, εὐλογώντας, ἐνισχύοντας, κηρύττοντας, βοηθώντας τοὺς πάντες, θεμελιώνοντας καὶ χτίζοντας Ἐκκλησίες καὶ Σχολεία, συγκροτώντας μὲ τὰ λόγια, τὰ ἔργα καὶ τὸ παραδείγμά του τὴν ὀρθόδοξη ταυτότητα καὶ την ἑλληνικὴ ἐθνικὴ συνείδηση στὸ σύνολο τῶν ἀνθρρώπων τοῦ ποιμνίου του. Τὸ πρώτο σχολείο τῆς Νέας Ζίχνης, τὸ σημερινό Δημαρχείο, θεμελιώθηκε ἀπὸ ἐκεῖνον.
Ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος, ὡς Μητροπολίτης Δράμας καὶ Ζιχνῶν, σὲ Θεία Λειτουργία στήν Πρώτη Σερρῶν.
Τὰ ἴχνη τῆς ἱστορικῆς καὶ πνευματικῆς παρουσίας τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου, ὡς προκατόχου Μητροπολίτου καὶ ὡς ἁγίου τοῦ τόπου μας, εἶναι τεκμηριωμένα, εὐδιάκριτα, ζωντανά καὶ εὐώδη˙ βιώνουμε δὲ καὶ τὰ ἀποτελέσματα τῶν ὑπέρ Πίστεως καὶ Πατρίδος ἀγώνων του στὴν περιοχή μας, ἀφοὺ ἡ Μακεδονία εἶναι μέρος τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους.
Τιμοῦμε τὴν μνήμη τοῦ ἁγίου Ἐθνοϊερομάρτυρος Χρυσοστόμου, μητροπολίτου Σμύρνης, τοῦ ἀπὸ Δράμας καὶ Ζιχνῶν καὶ ἐν Σμύρνῃ μαρτυρικῷ καὶ ἀδίκῳ θανάτῳ τελειωθέντος, προσευχόμενοι καὶ αἰτούμενοι τὴν προστασία καὶ τὴν μεσιτεία του πρὸς τὸν Κύριο γιὰ ἕνα δικό του ποίμνιο, τὴν μικρή, μεθοριακὴ καὶ ὀλιγάνθρωπη Ἱερὰ Μητρόπολη Ζιχνῶν καὶ Νευροκοπίου, εὐχόμενοι ὅλοι νὰ μιμηθοῦμε τὴν ἀκλόνητη πίστη, τὸν ἔνθερμο ζῆλο καὶ τὸ ἄριστο καὶ ἅγιο ὑπόδειγμα τοῦ βίου τοῦ ἅγίου μας.
Ἡ Ἱερὰ Εἰκών τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου, τοποθετημένη κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς μνήμης τοῦ ἐπὶ τοῦ Ἀρχιερατικοῦ θρόνου τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ ἁγίου Γεωργίου Ν. Ζίχνης, ὅπου ἱερουργοῦσε ὡς Μητροπολίτης Δράμας καὶ Ζιχνῶν.
[1] Πρόκειται γιὰ τὴν ἠμερομηνία τοῦ ἒν χρήσει σήμερα (Γρηγοριανοῦ) ἡμερολογίου, στὴν ὁποία ἀντιστοιχεῖ ἡ 28η Αὐγούστου τοῦ «παλαιοῦ» (Ἰουλιανοῦ) ἠμερολογίου, ποὺ χρησιμοποιούταν ἐπίσημα τὸ 1922. Ἡ ἀκριβέστερη χρονική τοποθέτηση τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου εἶναι τὸ πρωἰ τῆς 28ης Αὐγούστου/10ης Σεπτεμβρίου 1922. Δεύτερη ἐκδοχὴ εἶναι τὸ ἴδιο τὸ βράδυ τῆς συλλήψεώς καὶ φυλακίσεώς του, δηλαδή ἡ 27η Αὐγούστου/9η Σεπτεμβρίου 1922.
[2] Χρήζει ἀναφορᾶς ὅτι ἀκόμη ἕνας ἐθνοϊερομάρτυς Ἀρχιερεῦς τῆς Μικρασίας, σύγχρονος τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου, ὁ ἅγιος Εὐθύμιος, ἐπίσκοπος Ζήλων, τιμάται ἰδιαιτέρως στὸ προσφυγικό χωριό Ν. Μπάφρα τῆς μητροπόλεώς μας.
