• Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
Σάββατο, 12 Ιουλίου, 2025
Poimin.gr
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις
No Result
View All Result
Poimin.gr
No Result
View All Result

Τρεις φωνές από τη μεσαιωνική Πιερία

28 Νοεμβρίου 2019
in Αφιερώματα, Προσκυνηματικός Τουρισμός
Τρεις φωνές από τη μεσαιωνική Πιερία
Share on FacebookShare on Twitter

Toυ Σταύρου Γουλούλη Δρος Βυζαντινής Τέχνης

Ο νομός Πιερίας, ίσως ο πιο ευνοημένος από τη Φύση και την Iστορία της Ελλάδος. Και τι δεν έχει! Βουνά: το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, τον τρομακτικό Ολυμπο και τα γραφικά Πιέρια, αποτελούντα στην ουσία ενιαίο, ολύμπιο, συγκρότημα. Ποτάμια, τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα: Τα νότια σύνορα καλύπτει ο Πηνειός, τα βόρεια ο Αλιάκμων, ενώ ενδιάμεσα δεκάδες μικρότερα και χείμαρροι καταλήγουν στη θάλασσα. Πεδιάδες, μικρές και εύφορες. Η αλπική ζώνη με τα δάση και την πανίδα της σε μικρή απόσταση από τις μεσογειακές ακτές, συνεχείς παραλίες, δεκάδες χιλιόμετρα! Από την επιφάνεια της θάλασσας έως την κορυφή του Ολύμπου -τρία χιλιόμετρα ύψος- αμέτρητοι τουρίστες, αναρριχητές, αλλά και προσκυνητές, στη μονή οσίου Διονυσίου.

Στην Πιερία, όνομα που δόθηκε από τους Πίερες, φύλο που εκδίωξαν οι Μακεδόνες, βρίσκεται ο πυρήνας του αρχαίου μακεδονικού κράτους: Δίον, η πόλη του Δία, που βλέπεται ποιητικά θρονιασμένος στην κορυφή του Ολύμπου, ήταν το θρησκευτικό κέντρο με τον αρχέτυπο ναό του Ολυμπίου Διός. Αιγές, νότια του Αλιάκμονα, η πρώτη πολιτική πρωτεύουσα, έδρα του Κοινού των Μακεδόνων. Πύδνα: εδώ καταλύθηκε το Μακεδονικό κράτος με τη μάχη που έγινε 21 Ιουνίου 168 π.Χ. Ο μακεδονικός ήλιος έδυσε στο θερινό ηλιοστάσιο! Το πρώτο βήμα των Ρωμαίων να πατήσουν πόδι στη Βαλκανική, την Ανατολή!

Στο ρωμαϊκό Βυζάντιο, η Πιερία είναι τόπος που διερχόταν η κεντρική οδός που συνέδεε τη Νότια με Βόρεια Βαλκανική. Αργότερα όμως οι κάτοικοι περιορίστηκαν στα βουνά, αλλά μικρά κάστρα υπήρχαν παντού. Οι κάτοικοι του Δίου ανέβηκαν πιο ψηλά, έχοντας νέα επισκοπή την περίφημη Κουντουριώτισσα.

Τα πολλά τεκμήρια που ήλθαν με ανασκαφές στο φως, στόμα έχουν αλλά όχι μιλιά. Υπάρχουν όμως μερικές βυζαντινές επιγραφές με κάποιο ειδικό νόημα, παρόλο που από όλο το Βυζάντιο εδώ σώθηκε μία δεκάδα μόνο! Επιλέγονται τρεις περιπτώσεις σε οχυρωμένα θρησκευτικά κέντρα. Πυργετός -γεωγραφικά ανήκει στην Πιερία-, το λέει το όνομά του, είναι φύσει οχυρά θέση. Πλαταμών (πλατανών, μία άποψη) στη θέση της αρχαίας Ηράκλειας, πόλη με προστάτη τον Ηρακλή, δαμαστή ήρωα των βραχωδών τοπίων, σώζεται μοναδικό βυζαντινό κάστρο. Λουλουδιές (Κορινός), μία γραφική θέση σε ομαλή πλαγιά, όπου ανακαλύφθηκε η μεγάλη έκπληξη, μία υστερορωμαϊκή τετραπυργία (τετράγωνο οχυρό) που περικλείει εκκλησία. Αναδεικνύοται τρία οχυρά, δείγμα ανασφάλειας της περιοχής στο τέλος της Αρχαιότητας και εξής.

Τα δύο πρώτα οχυρά διατήρησαν τη συνέχεια της εγκατάστασης για αιώνες. Στο τρίτο, η τετραπυργία (5ος-7ος αι.), ένα πραγματικό ιστορικό αίνιγμα για τους επιστήμονες, είναι δίπλα στη γραμμή του τρένου, που μάλλον διαδέχθηκε αρχαίον δρόμο. Υποστηρίζεται ότι είναι επισκοπικό κέντρο με μικρή βασιλική και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις. Κι όμως είχε θαμώνες βιβλιοθήκης! Σε επιγραφή τάφου αναφέρονται ο Ευφρόσυνος ή Eufrosynus, για τον οποίο κάποιος Ιωάννης έγραψε ένα πολύ συγκινητικό επίγραμμα. Oλοι συγκροτούσαν ομάδα πνευματικών ανθρώπων (Αδελφότητα;), διαθέτοντας οικονομική ικμάδα, ικανή να συντηρεί πνευματικά ενδιαφέροντα σε ένα κλίμα αδελφοσύνης, με επικεφαλής (;) κάποια μορφή που εμπνέει αγάπη και σεβασμό. Λέγει η επιγραφή στα λατινικά: «Eufrosynus simplex verusque, fidelis amicus, scripturae lector sanctae, reverantia pollens, hic requiem nanctus cunctorum laude nitescit haecque tibi sincera Johannes munera solvit» (Ο Ευφρόσυνος, ο απλός και αληθινός, φίλος πιστός, αναγνώστης της ιεράς γραφής, οπλισμένος με σεβασμιότητα [αξιώματος;], αυτό το μνημόσυνο δεχόμενος, με τον έπαινο όλων λαμπρύνεται. Αυτά σε σένα ο Ιωάννης απολύει ως ειλικρινή διακονήματα). Ο ίδιος ο Ιωάννης μάλλον αφιέρωσε και στα ελληνικά ακόμη πιο λακωνικά και αισθηματικά: «Ενθάδε σήμα λέλαχεν Ευφρόσυνος ο αοίδιμος αναγνώσ(της) σταθμός στοργής της εν φίλοις ακράδαντος». Τι υπέροχο πνευματικό κλίμα!

Στον Πυργετό Ν. Λάρισας. Μία πακτωμένη σε μαρμάρινη πλάκα σαρκοφάγου στον ναό του Αγίου Γεωργίου αναφέρει σε ομηρική γλώσσα (!) του τέλους του 9ου αιώνα πως κάποιος ανώνυμος δωρητής (επίσκοπος, άρχοντας;), καλλιέργησε τη δίδυμη κορυφή των αρετών, την Πίστη και τη Φιλοξενία. Με αυτές μετέβη στον άλλο κόσμο, αφήνοντας τον «πόθο» στους «ξένους» και τους «πένητες». Ο Aγιος Γεώργιος όντας σχήματος τρικόγχου ναού, η παλαιά φάση, όπου προσκολλάται ένας νεώτερος δρομικός ναός, είναι πιθανότατα λατρευτικό κέντρο, προσκύνημα. Βρισκόταν μάλλον κάπου κοντά ίδρυμα, ξενώνας για τους περαστικούς ιδίως πτωχούς. Aλλη ατμόσφαιρα εδώ, εξαίρεται ένας ανώτερος, ευεργέτης, όχι ο φίλος, πρώτος μεταξύ ίσων… Πενία, ανώτερη κατάσταση!

Στον Πλαταμώνα πάλι, κοντά στην οδό που έφερνε στο κάστρο, υπήρχε μία εκκλησιαστική εγκατάσταση, όπου κάποιος Αθανάσιος Ναζιραίος (μοναχός, κληρικός) ανύψωσε το 1280 σε κολόνα «σταυρικόν θείον τύπον», μόνιμη σημαία θάρρους απέναντι στο θράσος των Αμαληκιτών, προφανώς πειρατών του Αιγαίου, Σελτζούκων, που επέδραμαν στην περιοχή, το μαλακό υπογάστριο της Θεσσαλονίκης. Εδώ η ανασφάλεια δημιουργεί πολεμικό κλίμα.

Τρεις επιγραφές, τρεις αφηγήσεις ζωής της μεσαιωνικής Πιερίας. Μέσα σε τρία αμυντικά οχυρά, αναπτύσσονται ανάλογες ιστορίες ειρήνης: η αλληλεγγύη συνοδοιπόρων του πνεύματος στις γραφικές Λουλουδιές, η ευγνωμοσύνη σε έναν ευεργέτη κτίτορα στον Πυργετό, το πολεμικό πνεύμα του αγωνιστή της Πίστεως που φυλάττει τις Θερμοπύλες του. Συγκρίνουμε τι προέχει ανά πάσα στιγμή.

Πρόσφατα Άρθρα

Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη
Εκκλησία της Ελλάδος

Λαοθάλασσα πιστών στον Άγιο Παΐσιο στην Μακρακώμη

12 Ιουλίου 2025

Κορυφώνεται η «Εβδομάδα Προσευχής» στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος με αφορμή την ετήσιο μνήμη του Οσίου Πατρός Ημών Παϊσίου του Αγιορείτου...

Read more
Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας
Εκκλησία της Ελλάδος

Εσπερινός Παναγίας Τριχερούσας και Χειροθεσία Αναγνώστου στη Φοινικούντα Μεσσηνίας

12 Ιουλίου 2025

Το απόγευμα της Παρασκευής 11 Ιουλίου 2025, τελέστηκε με λαμπρότητα και ιεροπρέπεια ο πανηγυρικός Εσπερινός προς τιμήν της Παναγίας της...

Read more
Στη σημερινή εποχή της αθεΐας, οφείλουμε να διαφυλάξουμε την πίστη μας ως κόρη οφθαλμού
Εκκλησία της Ελλάδος

Στη σημερινή εποχή της αθεΐας, οφείλουμε να διαφυλάξουμε την πίστη μας ως κόρη οφθαλμού

12 Ιουλίου 2025

Την Παρασκευή, 11 Ιουλίου 2025, ημέρα ανάμνησης του θαύματος της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ευφημίας, δια του οποίου επικύρωσε τον Όρο της...

Read more
Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η απόφαση για την επιστροφή της Ιεράς Μονής Παναγίας της Πέτρας Ολύμπου στην Ι.Μ. Κίτρους

11 Ιουλίου 2025

Δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα 7 Ιουλίου στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ), η απόφαση σύμφωνα με την οποία επιστρέφεται στην Εκκλησία...

Read more
Στο μοναστήρι του Τρικόρφου ο Γεώργιος Τσιάκκας και η «μητέρα» του Αγίου Παϊσίου
Εκκλησία της Ελλάδος

Στο μοναστήρι του Τρικόρφου ο Γεώργιος Τσιάκκας και η «μητέρα» του Αγίου Παϊσίου

11 Ιουλίου 2025

O Σεναριογράφος της τηλεοπτικής σειράς «Ο Άγιος Παΐσιος από τα Φάρασα στον Ουρανό» Γεώργιος Τσιάκκας και η εκλεκτή ηθοποιός και σύζυγός...

Read more
“Τάδε λέγει Παΐσιος ο θεηγόρος”
Πνευματικές Διδαχές

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης {12 Ιουλίου}

11 Ιουλίου 2025

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ  Θεολόγου – Καθηγητού Η αδιάκοπη ανάδειξη αγίων στο δισχιλιόχρονο διάβα της ιστορίας είναι το μόνιμο θαύμα στην...

Read more
Η εορτή του Οσίου Παϊσίου στον  Μητροπολιτικό Ναό της Μεγάλης Παναγιάς Μυκόνου
Πνευματικές Διδαχές

Ο Άγιος του πονεμένου λαού

11 Ιουλίου 2025

Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης (25 Ιουλίου 1924 – 12 Ιουλίου 1994) Πνευματικός θησαυρός της εποχής μας , με ακτινοβολία σε...

Read more
Επίσκεψη ρωμαιοκαθολικών φοιτητών-στελεχών  του Βατικανού στην Ιερά Σύνοδο
Εκκλησία της Ελλάδος

Επίσκεψη ρωμαιοκαθολικών φοιτητών-στελεχών του Βατικανού στην Ιερά Σύνοδο

11 Ιουλίου 2025

Χθες, Πέμπτη 10 Ιουλίου 2025, 21 ρωμαιοκαθολικοί φοιτητές-στελέχη του Βατικανού από 14 χώρες επισκέφθηκαν τα Γραφεία της Ιεράς Συνόδου της...

Read more
ΟΜΙΛΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΣΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
Εκκλησία της Ελλάδος

ΟΜΙΛΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΣΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΧΑΛΚΙΔΟΣ

11 Ιουλίου 2025

Την Παρασκευή 11 Ιουλίου 2025, το πρωί, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτης Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος, υποδέχθηκε στο Ιερό Προσκύνημα του...

Read more
Αγιασμός στην Κατασκήνωση της Χριστιανικής Εστίας Λαμίας στο Ελευθεροχώρι
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιασμός στην Κατασκήνωση της Χριστιανικής Εστίας Λαμίας στο Ελευθεροχώρι

11 Ιουλίου 2025

Ένα ακόμη χριστιανικό καταφύγιο στο όμορφο και ορεινό Ελευθεροχώρι στις παρυφές του Καλλίδρομου, το οποίο αριθμεί μια από τις πολλές...

Read more
Με λαμπρότητα η διπλή εορτή της Ελαφονήσου
Εκκλησία της Ελλάδος

Με λαμπρότητα η διπλή εορτή της Ελαφονήσου

11 Ιουλίου 2025

Την Τετάρτη 9 Ιουλίου 2025 εορτάστηκαν στην Ελαφόνησο δύο επέτειοι: της ένωσης του νησιού με την Ελλάδα, στις 6 Ιουλίου...

Read more
Ο Μητρ. Παροναξίας στον Πανηγυρίζοντα Ναό Αγίου Προκοπίου Βουρβουριάς Νάξου
Εκκλησία της Ελλάδος

Ο Μητρ. Παροναξίας στον Πανηγυρίζοντα Ναό Αγίου Προκοπίου Βουρβουριάς Νάξου

11 Ιουλίου 2025

Το πρωί της Τρίτης 8-7-2025, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Καλλίνικος, μετέβη στον Πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Μεγαλομάρτυρος Προκοπίου Βουρβουριάς...

Read more
Η εορτή της Αγίας Ισαποστόλου Όλγας, στο φερώνυμο Παρεκκλήσιο της Ευαγγελίστριας Πειραιώς
Εκκλησία της Ελλάδος

Η εορτή της Αγίας Ισαποστόλου Όλγας, στο φερώνυμο Παρεκκλήσιο της Ευαγγελίστριας Πειραιώς

11 Ιουλίου 2025

Ας μιμηθούμε την Αγία Όλγα με το προσωπικό μας παράδειγμα, που μπορεί να γίνει το πνευματικό εφαλτήριο για την μεταστροφή...

Read more
Αγιασμός στις Κατασκηνώσεις «Παναγία Φανερωμένη» στις Λιβανάτες
Εκκλησία της Ελλάδος

Αγιασμός στις Κατασκηνώσεις «Παναγία Φανερωμένη» στις Λιβανάτες

10 Ιουλίου 2025

Τον Αγιασμό για την έναρξη της θερινής Κατασκηνωτικής Περιόδου στις Εκκλησιαστικές Κατασκηνώσεις της Πανελληνίου Ενώσεως Ορθοδόξων Χριστιανών «Παναγία Φανερωμένη» στις...

Read more
Ἐκδημία Ἱερέως π. Χρήστου Τσεβᾶ
Εκκλησία της Ελλάδος

Εκδημία του κατά σάρκα αδελφού του Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης

10 Ιουλίου 2025

Η Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας μετά βαθυτάτης λύπης ανακοινώνει την εις Κύριον εκδημίαν του κατά σάρκα αδελφού του Σεβασμιωτάτου...

Read more
Previous slide
Next slide

ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»
Κηρύγματα

Οι προβατόσχημοι λύκοι

31 Μαΐου 2025

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς 9 Ἰουνίου 2019, τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Κυρ. ζ΄ Πράξεων: Πράξ. κ΄ 16-18, 28-36)...

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Οι Άγιοι 318 Θεοφόροι Πατέρες της Α΄ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Το μήνυμα της Κυριακής των 318 Θεοφόρων Πατέρων

31 Μαΐου 2025
Με την έναρξη της νέας χρονιάς, ας έχουμε υπόψη μας 4 απλά πράγματα

Ἡ Ἀρχιερατικὴ Προσευχὴ

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Προσέχετε τους αιρετικούς»

31 Μαΐου 2025
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των Αγίων Πατέρων

27 Μαΐου 2023
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

Κυριακή των 318 Θεοφόρων Πατέρων

4 Ιουνίου 2022
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις» (Ἰωάν. 17,6)

30 Μαΐου 2020
«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

«Τῶν ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…»

8 Ιουνίου 2019
Next Post

Της δεισιδαιμονίας το ανάγνωσμα

Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὅπως τόν γνώρισα  –  Μητροπολίτου Ναυπάκτου   Ἱεροθέου

Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὅπως τόν γνώρισα - Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου

Eπίσκεψη Μαθητών στον Μητροπολίτη Λαγκαδά

Eπίσκεψη Μαθητών στον Μητροπολίτη Λαγκαδά

Εκλογές νέων Ηγουμενοσυμβούλων στην Ιερά Μονή Πετράκη

Εκλογές νέων Ηγουμενοσυμβούλων στην Ιερά Μονή Πετράκη

Έκκληση για συγκέντρωση κλινοσκεπασμάτων

Συλλογή ειδών ιματισμού και υπόδησης για τους πληγέντες στην Αλβανία από την Ι.Μ. Καλαβρύτων

  • Όροι χρήσης – Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
No Result
View All Result
  • Αρχική
  • Επικαιρότητα
    • Εκκλησία της Ελλάδος
    • Πατριαρχεία – Αυτοκέφαλες Εκκλησίες
    • Το Βήμα της Ενορίας
    • Η φωνή των Ποιμένων
    • Ελλάδα Κόσμος
  • Κηρύγματα
  • Απόψεις – Γνώμες
  • Πνευματικές Διδαχές
    • Ομιλίες
    • Άκου ένα βιβλίο
  • Αφιερώματα
    • Μουσικός Θησαυρός
    • Στρατιωτικοί Ιερείς
    • Προσκυνηματικός Τουρισμός
  • Αιρέσεις

Poimin.gr © 2023

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist