Aρχιμ. Αλεξίου Ιστρατόγλου Ανχη (ΣΙ)
Στρατιωτικού Ιερέως Αρχηγείου Στόλου – Ναυστάθμου Σαλαμίνας
Για μία ακόμα καλούμαστε να εορτάσουμε την διπλή μας εθνική και θρησκευτική εορτή, της 25ης Μαρτίου. Καλούμαστε να φέρουμε στο μυαλό μας πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις που συνδέονται με τα δύο γεγονότα αυτής της ημέρας. Συμμετείχαμε ή θα συμμετάσχουμε σε εορτασμούς, τελετές, εκδηλώσεις και ομιλίες, που θα μας παρουσιάζουν μέσα από διαφορετικές οπτικές πλευρές τα δύο αυτά γεγονότα, προσφέροντάς μας μηνύματα διαχρονικά, αληθινά και χρήσιμα, για την περαιτέρω πορεία μας μέσα στο χρόνο και τον χώρο που βρισκόμαστε και μέσα στις γενικότερες προκλήσεις και προσκλήσεις τις οποίες θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε.
Εορτάζουμε αυτήν την ημέρα καταρχήν τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Εορτάζουμε το χαρμόσυνο άγγελμα που κόμισε ο Αρχάγγελος στην Παναγία μας, μεταφέροντας το μήνυμα της χαράς και της ελπίδας, για τη σωτηρία του ανθρώπου. Μέσα από την συγκατάθεση της Παναγίας μας να γίνει η γέφυρα που θα ενωθεί ο ουρανός με τη γη, ώστε να κατέβει αρχικά ο Θεός στη γη και στη συνέχεια να μπορούν να ανεβαίνουν οι άνθρωποι στον ουρανό, κάνει την ανθρωπότητα να μετράει αντίστροφα και να προετοιμάζεται για τον ερχομό του Μεσσία, που θα χαρίσει την ζωή, σπάζοντας τα δεσμά του Άδου και του θανάτου. Έτσι μέσα από τον ερχομό του Μεσσία, βλέπουμε έναν Θεό να γίνεται άνθρωπος για τον άνθρωπο, να παθαίνει από τον άνθρωπο, να ανεβαίνει στο Σταυρό για τον άνθρωπο, χαρίζοντας την Ανάσταση στον άνθρωπο.
Το δεύτερο γεγονός που εορτάζουμε την ίδια ημέρα, έχει να κάνει επίσης με ένα χαρμόσυνο μήνυμα, με έναν νέον και διαφορετικό ευαγγελισμό, με μία λύτρωση, αυτή τη φορά του έθνους μας, του γένους μας, από τη σκλαβιά και τα σκοτάδια των τεσσάρων και πλέον αιώνων που ακολούθησαν μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και την εδραίωση και εξάπλωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ακούμε αυτήν την ημέρα, να ηχεί από την Αγία Λαύρα και στη συνέχεια να εξαπλώνεται σε όλα τα μέρη της πατρίδας μας, το σύνθημα του αγώνα, να ακούγεται η αγωνία του ραγιά : «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ».
Την 25η Μαρτίου, καλούμαστε να δούμε τα πρόσωπα εκείνα, που έδωσαν το είναι και τον δυναμισμό τους, προκειμένου να προσφέρουν στις επόμενες γενιές το πολυτιμότερο αγαθό, μιας ευνοούμενης κοινωνίας, που δεν είναι άλλο από την ελευθερία και κατ’ επέκταση, με ότι άλλο συνεπάγεται και ακολουθεί αυτό το αγαθό. Σε τέσσερα χρόνια θα εορτάσουμε τα διακόσια χρόνια από την κήρυξη του αγώνα της ελευθερίας και καλούμαστε μέσα σε αυτή την προοπτική, μέσα στην διατήρηση της μνήμης και φέτος να σταθούμε με πολύ σεβασμό, απέναντι αυτών των ηρωικών μορφών που θέλουν να μας μιλήσουν, θέλουν να μας στηρίξουν, θέλουν να μας προφυλάξουν από παγίδες που θα μας μπλέξουν και θα μας πάνε προς τα πίσω αντι να οδηγηθούμε προς τα εμπρός, έχοντας μέσα μας το ίδιο ή έστω και λιγότερο ηρωικό και πολύ περισσότερο αγωνιστικό φρόνημα, για το παρόν, αλλά πολύ περισσότερο για το μέλλον μας.
Ονόματα του 21, όπως Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας, Καραϊσκάκης, Διάκος, Υψηλάντης, Κανάρης Μπουμπουλίνα, Μαντώ Μαυρογένους, Παλαιών Πατρών Γερμανός, Σαλώνων Ησαίας κ.α. έχουν παραμείνει μέσα στην ιστορία ως παραδείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας. Δεν ξεθωριάζουν αυτά τα πρόσωπα, δεν χάνουν την λάμψη και την πνευματική ακτινοβολία που διαθέτουν, έστω και αν κάποιοι σήμερα καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες, αυτά τα πρόσωπα να μην προβάλλονται, να μην διδάσκονται, να μην τίθενται ως πρότυπα προς μίμηση. Σε πείσμα των καιρών, οι μορφές τους δεσπόζουν και διδάσκουν, έστω και μέσα από την σιωπή της σύγχρονης καθημερινότητας, διαλαλώντας τα ιδανικά, τις αξίες, τις παραδόσεις και την πίστη μας, για όλα αυτά για τα οποία αγωνίστηκαν και έχυσαν το αίμα τους, στο βωμό της γλυκύτατης πατρίδας μας.
Τοπωνύμια όπως, Δερβενάκια, Αλαμάνα, Βαλτέτσι, Αραπίτσα, Σούλι, Κούγκι, Μεσολόγγι, Αρκάδι κ.α., περιβάλλονται με το στεφάνι της δόξας και της ηρωικής αντίστασης και θυσίας. Σε αυτές τις περιοχές, αλλά και σε πολλές άλλες, οι μάχες που έγιναν, απέδειξαν ότι ο αγώνας ήταν υπέρ πίστεως και πατρίδος, ήταν ιερός και ευλογημένος, είχε μια συνέχεια μέσα στο διάβα της ιστορίας, πέραν του αποτελέσματος. Οι μάχες αυτές, είχαν σκοπό, στόχο και προοπτική. Ξεκινούσαν από το παρελθόν, έφταναν στο τότε παρόν και προορίζονταν για το μέλλον των παιδιών τους.
Έτσι το 1821 μέχρι και σήμερα, αλλά και μέσα στο διάβα των αιώνων, παραμένει και θα παραμένει ένα σχολείο του απροσκύνητου ήθους που δεν δέχεται κανέναν συμβιβασμό και δεν μιλάει την γλώσσα της διπλωματίας. Παραμένει ένα σχολείο για να διδάσκει στο δικό μας σήμερα και στο αύριο των παιδιών μας, ότι δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε και να επαναπαυόμαστε στις δάφνες των προγόνων μας. Δεν μπορούμε να καυχόμαστε για το χτες, αν δεν έχουμε να δείξουμε κάτι σήμερα. Δεν μπορούμε να μιλούμε για ένα ασφαλές αύριο, εάν δεν έχουμε οριοθετήσει το σήμερα και δεν το έχουμε θωρακίσει με την πίστη μας, στην συνέχεια και στην γνώση της ιστορίας, που στο τέλος είναι ο αδιάψευστος κριτής των πράξεων και των επιλογών μας.
Τα όπλα που χρησιμοποίησαν οι αγωνιστές μας, δεν είναι κρεμασμένα και φυλαγμένα σε κάποιο μουσείο ως πολύτιμα ιστορικά εκθέματα. Τα όπλα τους δεν αγοράζονται και δεν πουλιούνται. Αποτελούν μια βαριά κληρονομιά, την οποία εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες πρέπει να την διαφυλάξουμε και να την προστατεύσουμε, ως πολύτιμη παρακαταθήκη, αν θέλουμε να γλυτώσουμε από την σύγχρονη διάβρωση, την οποία κινδυνεύουμε να υποστούμε μέσα στο παγκόσμιο περιβάλλον στο οποίο ζούμε και κινούμαστε, με τα προβλήματα τα οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ενωμένοι, μονιασμένοι και αγαπημένοι, κάτι το οποίο δυστυχώς λείπει και αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα μας.
Τα όπλα των προγόνων και ηρώων μας, ήταν η πίστη τους στο Θεό και την πατρίδα. Ήταν επίσης ο Σταυρός, το τουφέκι και το φιλότιμο. Αυτά ήταν που τους έκαναν να πολεμούν χωρίς να υπολογίζουν την αριθμητική υπεροχή του εχθρού. Αυτά ήταν που τους έδιναν δύναμη και να μην υπολογίζουν την άρνηση των μεγάλων και ισχυρών της εποχής εκείνης, που δεν έβλεπαν με καλό μάτι αυτή την επανάσταση και το ξεσήκωμα των ξυπόλυτων σκλάβων, όπως μας αποκαλούσαν αυτοί, που όταν στην Αθήνα, την πόλη των τεχνών και των γραμμάτων δίδασκε ο Σωκράτης και όλοι οι άλλοι μεγάλοι φιλόσοφοι και χτίζαμε Παρθενώνες και την Αγιά Σοφιά, εκείνοι δεν ήξεραν τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, να ζεις σαν άνθρωπος και να συμπεριφέρεσαι σαν άνθρωπος, διαφέροντας από τα ζώα.
Με αυτά τα όπλα, οι ήρωες του 21 πέτυχαν πολλά και σπουδαία πράγματα για τα οποία απέσπασαν τον θαυμασμό και τον έπαινο, φίλων και εχθρών, που αναγνώρισαν πραγματικά μέσα στην καρδιά του Έλληνα, αρετές μοναδικές, χαρίσματα σπάνια, πνευματικό επίπεδο ανώτερο και υψηλότερο, έστω και αν η παιδεία τότε ήταν ανύπαρκτη ή ελάχιστη. Τα κρυφά σχολεία, ανοργάνωτα και αποσπασματικά, προσπαθούσαν μέσα από την πίστη και την αφοσίωση των απλών ανώνυμων παπάδων και καλογέρων, να διδάσκουν, μέσα από το ψαλτήρι και την οκτώηχο, την ελληνική γλώσσα και να διατηρήσουν την εθνική μας ταυτότητα. Τα ελληνόπουλα διδάσκονταν πράγματα μοναδικά και ανεπανάληπτα, που χαράσσονταν πρώτα στην καρδιά τους και στη συνέχεια στο μυαλό τους, κάτω από δύσκολες συνθήκες και κάτω από το άγρυπνο μάτι του κατακτητή, που όταν έβλεπε καμιά περίεργη κίνηση, δεν δίσταζε να πνίξει στο αίμα, καθετί που το θεωρούσε ύποπτο.
Οι Έλληνες κάτω από την καθοδήγηση σπουδαίων πνευματικών προσωπικοτήτων, που ο κατάλογος είναι μεγάλος, ενδεικτικά να αναφέρουμε τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, διδάσκονταν την πίστη του Μακρυγιάννη, τον ηρωισμό του Κολοκοτρώνη, την λεβεντιά του Καραϊσκάκη, την ορμητικότητα του Κανάρη, την θυσία του Υψηλάντη, την ευσέβεια του Καποδίστρια, την αντρειοσύνη της Μπουμπουλίνας και την ορμητικότητα του Μιαούλη. Όλες οι παραπάνω αρετές, είναι η πολύτιμη παρακαταθήκη μας σήμερα, την οποία πρέπει να λιτανεύουμε στο κόσμο στον οποίο κινούμαστε, προκειμένου ο Δυτικός κόσμος, στη γλώσσα του οποίου τα ανωτέρω δεν μεταφράζονται και σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζουν έστω και αν μεταφραστούν αυτό το οποίο σημαίνουν, να πάψει να θέλει μέσα στον καθωσπρεπισμό και την διπλωματία, να καθορίζει τις τύχες των μικρών και αδυνάτων σε βάρος τους και με μοναδικό όφελος, την δική του ευμάρεια και πρόοδο.
Σήμερα που καλούμαστε για μια ακόμα φορά να εορτάσουμε την 25η Μαρτίου 1821, σε μια εποχή που οι κίνδυνοι είναι πολλοί, που οι εχθροί μας δεν ξεχωρίζουν από τους υποτιθέμενους φίλους μας, που το γενικότερο κλίμα και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα αποπνικτική, οι ήρωες στέκονται δίπλα μας, καλώντας μας σε εγρήγορση και ετοιμότητα, χωρίς να φοβόμαστε τίποτα, έχοντας ψηλά το κεφάλι, γεμάτη την καρδιά και την ψυχή μας καθαρή. Η εθνική μας αυτή εορτή δεν αποτελεί μια ευκαιρία για να κάνουμε ένα ακόμα μνημόσυνο ή να εκπληρώσουμε μια τυπική υποχρέωση και να ανανεώσουμε το ραντεβού μας του χρόνου. Γιορτάζουμε αυτή την εορτή ως μια προσωπική ευκαιρία για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του σήμερα, εξασφαλίζοντας το ήρεμο και ειρηνικό μας αύριο.
Τα λόγια των προγόνων μας όπως έχουν διασωθεί, είναι λόγια που αναφέρονται στο σήμερα και στο αύριο. Σήμερα μιλούν σε εμένα. Αύριο θα μιλήσουν στα παιδιά μου. Σήμερα αγωνίζομαι εγώ και παράλληλα εκπαιδεύω τα παιδιά μου στο να είναι έτοιμα να αγωνιστούν και αυτά όταν απαιτηθεί, πετυχαίνοντας την νίκη που τους αξίζει. Σήμερα απευθύνονται σε όλους αδιακρίτως και ανεξαιρέτως θέτοντάς μας προ των ευθυνών μας, χωρίς υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, άγνωστους στην ιστορία και παράδοσή μας. Δεν είμαστε αδύνατοι και μικροί. Δεν είμαστε ο αδύνατος κρίκος. Είμαστε ισάξιοι και έχουμε τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις όπου και αν ανήκουμε απαιτώντας να μας σέβονται και να μας υπολογίζουν, όπως σεβόμαστε και εμείς όλους.
Βεβαίως για να γίνουν τα παραπάνω, πρέπει εμείς οι ίδιοι να σεβαστούμε τον εαυτό μας, τον συνάνθρωπό μας, τις αξίες μας, τις αρετές μας, την πατρίδα μας και όχι να είμαστε εμείς αυτοί που θα ρίχνουμε πρώτοι την πέτρα του αναθέματος στον πατέρα και στην μητέρα μας. Δεν πετροβολούμε την πατρίδα και την θρησκεία μας, αυτούς τους δύο πνευματικούς πυλώνες, τους δύο πνευματικούς μας γονείς, που έδωσαν τα πάντα σε αυτόν τον τόπο και στους ανθρώπους του, που κατάφεραν να μεγαλουργήσουν και να φτάσουν πολύ ψηλά. Δεν μπορούμε να ζητούμε από τους άλλους να σέβονται την πατρίδα μας, όταν εμείς οι ίδιοι την έχουμε ξεπουλήσει με τις επιλογές μας και τις βαρβαρότητες που διαπράττονται. Δεν μπορούμε να ζητούμε να σέβονται την ιστορία μας, όταν εμείς οι ίδιοι την παραχαράσσουμε και διακηρύττουμε ότι υπάρχουν πολλά λάθη και ασάφειες που εξυπηρετούσαν σκοπιμότητες και πρέπει να την ξαναγράψουμε για να αποκαταστήσουμε την αλήθεια. Και έτσι μέσα από αυτές τις τοποθετήσεις, παίρνουν αφορμή και άλλοι και στηρίζουν τα ψευδοεπιχειρήματά τους, διαιωνίζοντας τις ψευδαισθήσεις και αυταπάτες με τις οποίες ζουν.
Δεν μπορούμε να μιλούμε για πίστη, όταν εμείς οι ίδιοι την πίστη μας την βάζουμε στο περιθώριο και την πολεμούμε, χωρίς να αναγνωρίζουμε τον πρωταρχικό ρόλο που έπαιξε στον απελευθερωτικό μας αγώνα και την τεράστια συνεισφορά διαχρονικά. Δεν μπορούμε να μιλούμε για παιδεία, όταν τα παιδιά μας έχουν καταντήσει πειραματόζωα των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων και το χειρότερο όταν τα φορτώνουμε μα ξερές και στείρες γνώσεις, που δεν τους προσφέρουν τίποτα που να οικοδομεί την ψυχή και να κτίζει το οικοδόμημα της προσωπικότητάς τους. Δεν μπορούν τα ενδιαφέροντα των παιδιών μας να κλείνονται μέσα σε ένα κινητό τηλέφωνο, έναν υπολογιστή, σε μια σύγχρονη απρόσωπη μορφή επικοινωνίας, που αποξενώνει τον άνθρωπο αντί να τον κοινωνικοποιεί και να τον οδηγεί στην κατάκτηση των αγαθών του πνεύματος. Και τέλος δεν μπορούμε να μιλούμε για οικογένεια, όταν εμείς οι ίδιοι με διαφόρους τρόπους την έχουμε διαλύσει και την έχουμε υποκαταστήσει με άλλες μορφές συμβίωσης που προβάλλονται κατά κόρο και αποτελούν πρότυπο για τους νέους μας σήμερα.
Μέσα σε αυτές τις σύγχρονες προκλήσεις, καλούμαστε με απαράμιλλο θάρρος, να συνεχίσουμε να δίνουμε τις ίδιες απαντήσεις που έδιναν οι μαχητές του 21 στον κατακτητή, χωρίς να υπολογίζουν τι θα τους κάνει. Ήθελαν και πιστεύω ότι και εμείς το θέλουμε αυτό σήμερα, να έχουμε ζωή ελεύθερη, ζωή που δεν θα είμαστε σκλάβοι είτε στο σώμα είτε στο πνεύμα, μια ζωή ανθρώπινη που δεν θα καλύπτει τις βιολογικές μας και μόνο ανάγκες, αλλά θα τρέφει και θα προάγει το πνεύμα μας. Είμαστε απόγονοι εκείνων, που διατηρήσαν την αξιοπρέπεια τους και μέχρι το τέλος, μέσα από τον τρόπο ζωής τους, δίδασκαν και διδάσκουν, τι σημαίνει να είσαι ΕΛΛΗΝΑΣ.
Τελειώνοντας αυτή την σύντομη αναφορά μας για την μεγάλη εορτή της 25ης Μαρτίου, θα ήθελα να αντιγράψω μια ιστορία από την ζωή του ήρωα Νικηταρά, διαπιστώνοντας από αυτό το πολύ μικρό περιστατικό, το μεγαλείο αυτού του μεγάλου άνδρα, που δεν είναι φυσικά το μοναδικό, αλλά ένα μέσα στον ωκεανό του ηρωισμού και της θυσίας, που μακάρι ο Θεός να μας αξιώσει να έχουμε και εμείς σήμερα στη ζωή μας.
«Όταν αποφυλακίστηκε ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος το 1841, ήταν τόσο φτωχός που κατάντησε ζητιάνος στα σοκάκια του Πειραιά. Η αρμόδια αρχή, η οποία χορηγούσε θέσεις επαιτείας, του επέτρεπε να επαιτεί, κοντά στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας, κάθε Παρασκευή! Όταν αυτά έφτασαν στα αυτιά του πρέσβη της Γαλλίας, αυτός απεστάλη από την κυβέρνηση του, στο σημείο όπου ζητιάνευε ο μεγάλος οπλαρχηγός. Μόλις ο Νικηταράς αντελήφθη τον ξένο, μάζεψε αμέσως το απλωμένο χέρι του.
– Τι κάνετε στρατηγέ μου; ρώτησε ο ξένος.
– Απολαμβάνω την ελεύθερη πατρίδα, απάντησε υπερήφανα ο ήρωας.
– Μα εδώ την απολαμβάνετε, καθισμένος στον δρόμο; Επέμενε ο ξένος.
– Η πατρίδα μου έχει χορηγήσει σύνταξη για να ζω καλά, αλλά έρχομαι εδώ για να παίρνω μια ιδέα πώς περνάει ο κόσμος, απάντησε περήφανα ο Νικηταράς.
– Ο ξένος κατάλαβε και διακριτικά, φεύγοντας ,άφησε να του πέσει ένα πουγκί με χρυσές λίρες. Ο σχεδόν τυφλός Νικηταράς άκουσε τον ήχο, έπιασε το πουγκί και φώναξε στον ξένο: «Σου έπεσε το πουγκί σου. Πάρε το μην το βρει κανένας και το χάσεις!». Στις 25 Σεπτεμβρίου του 1849, ο γενναίος και έντιμος ήρωας, πεθαίνει πάμφτωχος».
Τέτοιους ήρωες έχουμε, αυτών των πνευματικών αναστημάτων είμαστε απόγονοι. Είχαν καρδία, φιλότιμο και πάνω από όλα αξιοπρέπεια. Μην τους ντροπιάσουμε πουλώντας την καρδιά μας. Μην τους κάνουμε να κλαίνε, χάνοντας το φιλότιμο που έχουμε και μας χαρακτηρίζει και στα εύκολά, αλλά και στα δύσκολά. Μην τους απογοητεύσουμε, επιτρέποντας στους άλλους να παίζουν με την αξιοπρέπεια μας και να γινόμαστε υποχείριοι αυτών των ανθρώπων που επιθυμούν την σύγχρονη υποδούλωση και σκλαβιά μας.
Συνεχίζεται {93}