Συναξάρι 12ης ᾿Ιανουαρίου

† Μνήμη τῆς ἁγίας μάρτυρος Τατιανῆς.

῾Η Ἁγία μάρτυς Τατιανή καταγόταν ἀπό τή Ρώμη καί ἔζησε κατά τήν ἐποχή τοῦ αὐτοκράτορος ᾿Αλεξάνδρου τοῦ Σεβήρου (222-235 μ.Χ.). ῾Ο πατέρας της εἶχε διετελέσει ὕπατος.

῾Η Ἁγία Τατιανή εἶχε τό ἐκκλησιαστικό ἀξίωμα τῆς διακό-νισσας καί στήν ὑμνολογία παρίσταται ὡς μαθήτρια τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καί Παύλου. Ἡ ἐπισημότητα τῆς καταγωγῆς της καί ὁ ἔνθεος ζῆλος μέ τόν ὁποῖο ἐκτελοῦσε τά διακονικά της καθήκοντα ἔδωσαν στήν Τατιανή περιφανῆ θέση μεταξύ τῶν Χρι-στιανῶν. Καί οἱ Ἐθνικοί ὅμως εἶχαν ἀκούσει περί αὐτῆς καί δέν μποροῦσαν νά δεχθοῦν τό γεγονός ὅτι μιά τέτοια γυναίκα κατα-φρονοῦσε τίς κοσμικές βλέψεις καί περιφρονοῦσε τά εἴδωλα, γιά νά ὑπηρετεῖ μέ τόση αὐταπάρνηση τούς Χριστιανούς καί νά κηρήττει τό Εὐαγγέλιο τοῦ Κυρίου.

Ὅταν, ἐπί Σεβήρου, διατάχθηκε δίωξη τῶν Χριστιανῶν, ἡ Τα-τιανή συνελήφθη καί ἐπειδή διεκήρυττε τήν πίστη της στόν Χριστό, τήν ὁδήγησαν μπροστά στό βασιλέα καί μαζί μέ αὐτόν εἰσῆλθε σ᾿ ἕναν εἰδωλολατρικό ναό. ᾿Εκεῖ ὅμως ἡ Ἁγία, μέ μιά θερμή προσευχή στό Χριστό, συνετάραξε τά ξόανα (τά ξύλινα ἀγάλματα) τῶν θεο-τήτων τῆς εἰδωλολατρίας καί τά ἐγκρέμισε στό δάπεδο. Γιά τό λόγο αὐτό τήν ὑπέβαλαν σέ βασανιστήρια. Τήν ἐκτύπησαν καί μέ σιδε-ρένια νύχια τῆς ἐξέσκισαν τά βλέφαρα. ῎Επειτα τήν ἐκρέμασαν καί τῆς ἐξύρισαν τό κεφάλι. Ἀκολούθως τήν ἔρριξαν ἐπάνω σέ φωτιά, ἀλλά δέν ἔπαθε τίποτε. Κατόπιν τήν ἔρριξαν σέ πεινασμένα ἄγρια θηρία, ἀλλά αὐτά δέν ἐτόλμησαν νά τή βλάψουν. ῞Υστερα ἀπό ὅλα αὐτά, οἱ εἰδωλολάτρες ἔκοψαν τήν τιμία της κεφαλή καί εἰσῆλθε μέ τό στέφανο τῆς δόξας στή χαρά τοῦ Κυρίου της.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Πέτρου τοῦ Ἀβεσα-λαμίτου.

῾Ο Ἅγιος Μάρτυς Πέτρος, διακρινόμενος γιά τή βαθιά του πίστη στόν Χριστό καί γιά τή σωματική του εὐρρωστία καί δύναμη, ὄντας σέ νεαρή ἡλικία διεκήρυξε μέ παρρησία ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός. Γιά τό λόγο αὐτό ὁ ἄρχοντας τῆς ᾿Ελευθερου-πόλεως, ἀφοῦ δέν κατόρθωσε νά δελεάσει μέ κολακεῖες τόν Ἅγιο καί νά τόν τρομοκρατήσει μέ ἀπειλές, γιά νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό, τόν παρέδωσε στό πῦρ, ὅπου ὁ Μάρτυς ἐτελειώθη καί ἔλαβε τό στέφανο τοῦ μαρτυρίου.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Μερτίου.

῾Ο Ἅγιος Μάρτυς Μέρτιος κατετάγη, κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ (284-305 μ.Χ.), στό στρατιωτικό τάγ-μα, τό καλούμενο τῶν Μαύρων, στή Μαυριτανία. ᾿Εκεῖ τόν ἐπίεζαν νά προσφέρει θυσία στά εἴδωλα. ῾Ο Ἅγιος ὅμως δέν ἐπειθάρχησε στίς ἐντολές τῶν εἰδωλολατρῶν καί δέν ἔκανε καμμιά θυσία.

῞Υστερα ἀπό τήν ἄρνηση τοῦ Ἁγίου Μερτίου νά θυσιάσει στά εἴδωλα, οἱ εἰδωλολάτρες τόν κατήγγειλαν στόν κυρίαρχό του, ὅτι αὐτός ἐλάτρευε τόν Ἰησοῦ. Τόν ὁδήγησαν ἐνώπιόν του. Ὁ Μάρτυ-ρας παρουσιάσθηκε καί ἐστάθηκε μπροστά στόν ἡγεμόνα μέ σεμνότητα, ἀλλά καί ἄφοβη γενναιότητα. Ὁ Μέρτιος ὑποκλίθηκε πρῶτα, γιά νά δείξει ὅτι τιμᾶ τόν ἄρχοντα, ἀλλά ἔπειτα ἀνένευσε καί ἀρνήθηκε νά συμμορφωθεῖ πρός τή διαταγή. Καί δεικνύοντας τίς πληγές, πού εἶχε μαχόμενος κάτω ἀπό τή σημαία τοῦ αὐτο-κράτορος, ἐδήλωσε ὅτι εὐλαβεῖται τό βασιλέα, ὅτι εἶναι ἕτοιμος νά δώσει τό αἷμα του ὑπέρ τοῦ στρατιωτικοῦ καθήκοντος, ἀλλά ὅτι ἡ ψυχή του καί ἡ συνείδησή του ἀνήκουν στή λατρεία τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ Διοκλητιανός ἐξαγριώθηκε καί ἄρχισε νά ὑποβάλλει τόν Ἅγιο σέ ταπεινώσεις καί βασανιστήρια. Πρῶτα διέταξε νά τοῦ ἀφαιρέσουν τή ζώνη, πού ἦταν τό διακριτικό γνώρισμα τοῦ στρα-τιωτικοῦ του ἀξιώματος· μέ ἄλλα λόγια, τόν καθαίρεσαν ἀπό τό στρατιωτικό του ἀξίωμα. ῎Επειτα τόν ἐμαστίγωσαν ἀλύπητα. Ἐπει-δή ὅμως ἄντεξε στά βασανιστήρια καί δέν ἔβγαλε οὔτε καί τήν πα-ραμικρή κραυγή, προεκάλεσε κατάπληξη στόν τύραννο καί ἐπαύ-ξησε τήν ὀργή του. ῎Ετσι τό βασανιστήριο συνεχίσθηκε ἐπί πολλή ὥρα, μέχρι πού ὅλο τό σῶμα τοῦ Μάρτυρος ἔγινε μιά ἀνοιχτή πλη-γή. Τότε, μέ ἐντολή τοῦ ἀδίστακτου τυράννου, ἐσταμάτησαν τή μαστίγωση τοῦ Μερτίου καί τόν ἔρριψαν στή φυλακή. Μετά ὀκτώ ἡμέρες αἰσθάνθηκε, ὅτι εἶχε φθάσει ἡ ὥρα νά παραδώσει τήν ψυχή του στό Θεό καί Κύριό του. Ἡ καρδιά του ἐσκιρτοῦσε, διότι ἔμελλε ὁ εὐσεβής υἱός νά ὑπάγει πρός τόν οὐράνιο Πατέρα, ὁ πιστός στρα-τιώτης πρός τόν Ἀρχιστράτηγο Χριστό, ὁ ἔνδοξος πρός τό μισθα-ποδότη Κύριο. Ἔτσι ὁ ἀθλητής αὐτός τοῦ Χριστοῦ παρέδωσε τήν τίμια ψυχή του στίς πατρικές ἀγκάλες τοῦ Θεοῦ. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων ὀκτώ Μαρτύρων.

Οἱ Ἅγιοι ὀκτώ Μάρτυρες κατάγονταν ἀπό τή Νίκαια τῆς Βιθυνίας καί ἐμαρτύρησαν διά ξίφους. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς μάρτυρος Εὐθασίας.

Ἡ Ἁγία Μάρτυς Εὐθασία ἐμαρτύρησε διά ξίφους προσφέ-ρουσα στόν Κύριο τήν τιμία αὐτῆς κεφαλή.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων Τιγρίου πρεσβυτέρου καί Εὐ–τροπίου.

Οἱ Ἅγιοι Τίγριος καί Εὐτρόπιος ἔζησαν κατά τούς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἀρκαδίου ((395-408 μ.Χ.)[1].   

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῶν ἁγίων μαρτύρων Ζωτικοῦ, Ρογάτου, Μοδέστου καί Καστουλίου.

Οἱ Ἅγιοι ἦσαν στρατιωτικοί καί ἐμαρτύρησαν στήν Ἀφρική[2]. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Ἀρκαδίου[3].  

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Φιλοθέου.

Ὁ Ἅγιος Φιλόθεος ἐμαρτύρησε στήν Ἀντιόχεια τόν 4ο αἰώνα μ.Χ. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Ἐϊλιανοῦ, τοῦ ἐκ Ρώμης.

 Ὁ Ἅγιος Ἐϊλιανός καταγόταν ἀπό τή Ρώμη καί ἔζησε περί τόν 6o αἰώνα μ.Χ. Ἦλθε στή Βρεττανία, ὅπου ἀσκήτεψε θεοφιλῶς στήν περιοχή βόρεια τοῦ Ἀνγκλέσεϋ καί ἐκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρή-νη[4].

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν καί θαυματουρ-γοῦ Ἠλιού.

 Ὁ Ὅσιος Ἠλιού ὑπῆρξε ἀπό τούς μεγάλους διδασκάλους καί καθηγητές τῆς ἐρήμου. Εἶδε τήν πεῖνα,  καί δέν τήν ἐλογάριασε. Τά ψύχη, καί τά ἀψήφησε. Τήν ἀγρυπνία, καί τήν κατεφρόνησε. Τίς στερήσεις, καί τίς κατεπάτησε. Τούς τυράννους καί τούς ἀντέβλεψε. Μυρίους κατατρεγμούς, καί τούς κατήσχυνε. Τί ἐφοβόταν μόνο; Τρία πράγματα, ὡς ἔλεγε: τήν ὥρα, κατά τήν ὁποία ἔμελλε ἡ ψυχή του νά ἐξέλθει ἀπό τό σῶμα του· τόν καιρό, κατά τόν ὁποῖο ἔμελλε νά φανεῖ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ· καί τή στιγμή, κατά τήν ὁποία θά ἐξερχόταν ἡ περί αὐτοῦ ἀπόφαση τοῦ Δικαιοκρίτου καί Φιλαν-θρώπου Θεοῦ.

 Ὁ Ὅσιος Ἠλιού ὁ Θαυματουργός ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τῆς ὁσίας μητρός ἡμῶν Εὐπραξίας.

Ἡ Ὁσία Εὐπραξία ἀσκήτεψε στήν Ταβέννησο τῆς ἄνω Αἰγύ-πτου καί ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀλεξάνδρου πλησίον τῶν Ἁγί-ων Ἀποστόλων.

Δέν γνωρίζουμε σέ ποιόν ἀπό τούς ὁμώνυμους Ἁγίους ἦταν ἀφιερωμένος αὐτός ὁ ναός πού βρισκόταν κοντά στό ναό τῶν Ἁγί-ων Ἀποστόλων στήν Κωνσταντινούπολη καί ἴσως νά σήμερα νά ἑόρταζε τή μνήμη τῶν κτιτόρων αὐτοῦ[5]. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἐν ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἰωάννου, ἐπισκόπου Ραβέννης.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ἔζησε κατά τόν 5ο αἰώνα μ.Χ. καί ἐξελέγη Ἐπίσκοπος Ραβέννης τῆς Ἰταλίας. Ὑπεράσπισε τήν πόλη τῆς Ραβέννης κατά τίς βαρβαρικές ἐπιδρομές καί κατά τήν ἅλωση αὐτῆς ἀπό τό βασιλέα τῶν Ὀστρογότθων Θεοδώριχο, διά τῆς συνετῆς καί θαρραλέας ἐπεμβάσεώς του, κατόρθωσε νά ἐλαττωθεῖ τό ποσόν τῶν χρημάτων πού ἐζητοῦσε ἀπό τούς κατοίκους ὁ Γότθος βασιλέας.

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ἐβοήθησε πολύ καί τόν Πάπα Γελάσιο τόν Α΄ (492-496 μ.Χ.) στήν προσπάθειά του νά ἐπαναφέρει τήν ἀποστο-λική πειθαρχία καί τάξη στόν ἱερό κλῆρο. Ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 494 μ.Χ.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ἁγίου Βενεδίκτου.

Ὁ Ἅγιος Βενέδικτος καταγόταν ἀπό ἀγγλοσαξωνική εὐγενῆ οἰκογένεια καί ὑπηρετοῦσε στή αὐλή τοῦ βασιλέως Ὄσγουϊ τῆς Noρθαμπρίας[6]. Σέ ἡλικία 25 ἐτῶν ἐγκατέλειψε τόν κόσμο καί ἔγινε μοναχός. Μετέβη στή Ρώμη, ὅπου διδάχθηκε τά τῆς μοναχικῆς πολιτείας ἀπό τούς ἐκεῖ μονάζοντες πατέρες. Μέ ἐντολή τοῦ Πάπα Βιταλιανοῦ (657-672 μ.Χ.) συνόδευσε τόν Θεόδωρο, πού καταγόταν ἀπό τήν Ταρσό τῆς Κιλικίας († 19 Σεπτεμβρίου), στή Βρεττανία καί διορίσθηκε ἡγούμενος στή μονή Ἁγίου Αὐγουστίνου Καντουαρίας. Παρέμεινε ἐκεῖ γιά μικρό χρονικό διάστημα καί στή συνέχεια ἀνεχώρησε γιά τήν περιοχή τοῦ Γουεαρμάoυθ, ὅπου ἵδρυσε μονές, οἱ ὁποῖες ἦσαν ὑπό τήν πνευματική καθοδήγησή του. Ἐκάλεσε ἀπό τό ἐξωτερικό τεχνίτες, γιά νά διδάξουν στούς Ἄγγλους τήν τέχνη τῆς ἀνοικοδομήσεως ναῶν, καί ἔκτισε τούς πρώτους λίθινους ναούς. Σπουδαιότερος ἀπό τούς μαθητές του εἶναι ὁ Ἅγιος Bέδα (673-735 μ.Χ, † 27 Μαῒου), ὁ περίφημος συγγραφεύς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τῆς Ἀγγλίας[7].

Ὁ Ἅγιος Βενέδικτος ἐκοιμήθηκε ὁσίως μέ εἰρήνη τό ἔτος 690 μ.Χ. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Μαρτινιανοῦ.

Ὁ Ὅσιος Μαρτινιανός ἐγεννήθηκε τό ἔτος 1397 στό χωριό Μπερεζνίκι τῆς ἐπαρχίας Βολογντά τῆς Ρωσίας καί ὀνομαζόταν Μι-χαήλ. Ἀπό 13 ἐτῶν ἐμόνασε στή μονή τοῦ Ἁγίου Κυρίλλου, πού βρισκόταν στή Λευκή Λίμνη τῆς Ρωσίας, στή μονή τοῦ Ἁγίου Θερά-ποντος καί στή μονή τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ Ἁγίου Σεργίου, ὅπου ἔγινε ἡγούμενος.

Ὁ Ὅσιος Μαρτινιανός  ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1483 σέ ἡλικία 86 ἐτῶν.

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Γαλακτίωνος, τοῦ διά Χριστόν σαλοῦ.

Ὁ Ὅσιος Γαλακτίων ἦταν μαθητής καί ὑποτακτικός τοῦ Ὁσί-ου Μαρτινιανοῦ († 1483). Ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1506 στή Ρωσία. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, μνήμη τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Θεοδοσίου, τοῦ ἐκ Ρωσίας.

Ὁ Ὅσιος Θεοδόσιος ἐγεννήθηκε στή Ρωσία καί ἦταν συνα-σκητής τοῦ Ἁγίου Παϊσίου Βελιτσκόβσκυ, τοῦ ὁποίου τή μνήμη τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία στίς 15 Νοεμβρίου. Ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό ἔτος 1802. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Μεσοπαντητίσσης ἐν Κρήτῃ.

Ἡ ἱερά εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Μεσοπαντητίσσης μετακομί-σθηκε στήν Κρήτη ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη κατά τούς χρόνους τῆς εἰκονομαχίας, γιά νά διασωθεῖ ἀπό τήν ἀσεβῆ μανία τῶν εἰκο-νομάχων. Κατά τήν παράδοση ἔχει ἁγιογραφηθεῖ ἀπό τόν Εὐαγγε-λιστή Λουκᾶ. Κατά τήν περίοδο τῆς Ἑνετικῆς κυριαχίας στήν Κρή-τη ἐφυλασσόταν στό ναό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Τίτου στόν Χάν-δακα (Ἡράκλειο). Κάθε δέ Τρίτη ἐλιτανευόταν ἀπό τούς εὐλαβεῖς Χριστιανούς. Ὅταν ὁ Χάνδακας ἐκυριεύθηκε ἀπό τούς Ἀγαρηνούς, οἱ Ἑνετοί παρέλαβαν τήν σεβάσμια εἰκόνα τῆς Παναγίας καί τή μετέφεραν στή Βενετία, ὅπου τήν ἐναπέθεσαν στό ναό τῆς Ὑπερα-γίας Θεοτόκου τῶν Χαιρετισμῶν. Ἐκεῖ φυλάσσεται μέχρι σήμερα. Ἀντίτυπο τῆς ἱερᾶς εἰκόνος εὑρίσκεται στόν ἱερό ναό τοῦ Ἀποστό-λου Τίτου, στό Ἡράκλειο, ὅπου τελεῖται καί ἡ ἑορτή τῆς συνάξεως. 

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Γαλακτοτροφούσης.

Ἡ ἱερά εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Γαλακτοτροφούσης βρισκό-ταν ἀρχικά στή Λαύρα τοῦ Ὁσίου Σάββα στά Ἱεροσόλυμα. Κατά τό 13ο αἰώνα μ.Χ. ἐπισκέφθηκε τή Λαύρα ὁ Ἅγιος Σάββας, Ἀρχιεπί-σκοπος τῆς Σερβίας († 14 Ἰανουαρίου), στόν ὁποῖο ἀναφέρθηκε πα-ράδοση σωσμένη στό μοναστήρι, κατά τήν ὁποία ὁ Ὅσιος Σάββας εἶχε πεῖ ὅτι ἡ εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Γαλακτοτρο-φούσης θά ἐδωρίζετο στόν Ἀρχιεπίσκοπο τῆς Σερβίας. Ἔτσι τοῦ ἐχάρισαν τήν ἁγία εἰκόνα. Ὁ Ἅγιος Σάββας τήν προσέφερε στή μο-νή Χιλανδαρίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους.  

† Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τοῦ Ἀκαθίστου ἐν τῆς ἱερᾷ μονῇ Χιλανδαρίου Ἁγίου Ὄρους.

 Ἡ ἱερά εἰκόνα τῆς Θεοτόκου τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου φυλάσ-σεται στό Καθολικό τῆς ἱερᾶς μονῆς Χιλανδαρίου τοῦ Ἁγίου Ὄ-ρους. Τό ἔτος 1837, κατά τή διάρκεια πυρκαϊᾶς, οἱ μοναχοί ἔψαλ-λαν τόν Ἀκάθιστο Ὕμνο καί ἡ εἰκόνα παρέμεινε ἄθικτη. 

Ταῖς αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν!