Προφήτης Ηλίας, ο ζηλωτής και πυρίπνους

Έζησε γύρω στα 816 π.Χ. και προφήτευσε εικοσιπέντε χρόνια. Καταγόταν από την φυλή του Ααρών και από την πόλη Θέσβη, η οποία είχε δοθή από τον Θεό στους Ιερείς. Ήταν ζηλωτής, και με την προσευχή του έκανε πολλά θαύματα. Όταν ο Χριστός μετεμορφώθη στο Όρος Θαβώρ, ήταν εκεί παρών μαζί με τον Μωϋσή. “Και ιδού δύο άνδρες συνελάλουν αυτώ, οίτινες ήταν Μωϋσής και Ηλίας, οι οφθέντες εν δόξη έλεγον την έξοδον αυτού, ήν έμελλε πληρούν εν Ιερουσαλήμ” (Λουκ. θ’, 30-31).

Ο Προφήτης Ηλίας ήταν ζηλωτής και πυρίπνους. Είχε ζήλο Θεού “κατ’ επίγνωσιν”, διότι υπάρχει και ζήλος χωρίς επίγνωση, ο οποίος δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στο Σώμα της Εκκλησίας και γενικότερα της κοινωνίας. Ο αληθινός ζήλος είναι αυτός που συνδέεται με την πνευματική ζωή και τον εσωτερικό αγώνα που κάνει ο άνθρωπος για να καθαρθή από τα πάθη, να συναντήση τον Θεό και να αποκτήση κοινωνία μαζί Του. Αυτή η διδασκαλία φαίνεται καθαρά στα Πατερικά κείμενα και στην Ορθόδοξη υμνογραφία. Στο πρώτο κάθισμα της Λιτής του Εσπερινού της Εορτής του Προφήτη Ηλία ψάλλουμε: “Ηλίας ο ζηλωτής και των παθών αυτοκράτωρ … ούτος γαρ εν σώματι άγγελος και άσαρκος άνθρωπος δέδεικται τοις κατορθώμασιν …”. Ο αληθινός ζηλωτής είναι εκείνος που μπορεί να κυβερνά τα πάθη του και όχι αυτός που άγεται και φέρεται από αυτά. Αυτός που με τα πνευματικά του κατορθώματα έχει γίνει εφάμιλλος των αγίων αγγέλων και, ενώ ζη στην γή, πολιτεύεται στον ουρανό. Είναι άγγελος με σώμα και άνθρωπος χωρίς σάρκα, δηλαδή χωρίς το σαρκικό φρόνημα. Τί σημαίνει σαρκικό φρόνημα μας το εξηγεί ο Απόστολος Παύλος στην Α’ προς Κορινθίους επιστολή του: “Έτι γαρ σαρκικοί εστε· όπου γαρ εν υμίν ζήλος (=ζήλεια) και έρις, ουχί σαρκικοί εστε και κατά άνθρωπον περιπατείτε;” (Α’ Κορ. γ’, 3). Ζήλεια, διχόνοιες, θυμοί και καυγάδες δεν μπορούν να έχουν σχέση με τον Θεό, διότι ο Θεός είναι Αγάπη, είναι Θεός της ειρήνης. Ο Προφήτης Ηλίας, ζώντας στην εποχή και το πνεύμα της Παλαιάς Διαθήκης, εφόνευσε, όπως είναι γνωστό, τους “ιερείς της αισχύνης”, ο Θεός όμως του έδωσε να καταλάβη ότι έκανε λάθος με το παράδειγμα του δυνατού αέρα, του σεισμού, της φωτιάς και της λεπτής αύρας, λέγοντάς του ότι ο Θεός δεν ευρίσκεται στον άνεμο ή στον σεισμό και την φωτιά, αλλά “εν τη φωνή της λεπτής αύρας”, ότι δηλαδή δεν αγαπά την βία, αλλά την ηρεμία, την ειρήνη και την πραότητα (Γ’, Βασιλ. 11-12).

Ο φανατισμός δεν μπορεί να έχη σχέση με τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, ούτε με τον πραγματικό ζήλο για τον Θεό. Ο φανατισμός επικρατεί στις θρησκείες και τις οργανώσεις ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα, που δημιουργούν κλίμα φανατισμού και πόλωσης, για να δημιουργούν και να διατηρούν οπαδούς. Η Ορθοδοξία δεν είναι θρησκεία, με την έννοια των ανθρωποκεντρικών θρησκειών, αλλά Εκκλησία. Είναι αποκάλυψη του Θεού και όχι ανακάλυψη του ανθρώπου. Δεν έχει οπαδούς, αλλά μέλη, τα οποία είναι όλοι “οι βεβαπτισμένοι και βεβαιόπιστοι”, όσοι έχουν βαπτισθεί στο Όνομα της Αγίας Τριάδος και ζουν ή αγωνίζονται να ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.

Η ομαδική αποστασία από τον Θεό, που παρατηρείται και στις ημέρες μας, αλλά και η παρουσία πολλών αιρέσεων μας κάνει μερικές φορές να απελπιζόμαστε και να τα βλέπουμε όλα μαύρα, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε στην εξαγωγή λανθασμένων συμπερασμάτων. Ένα από αυτά είναι ότι δεν υπάρχουν σήμερα άγιοι, αυτό όμως δεν είναι αληθινό. Σε κάθε εποχή υπάρχουν άνθρωποι του Θεού, επομένως και στις ημέρες μας. Πάντα υπάρχουν οι αληθινοί προσκυνητές, αυτοί που ζουν με την προσευχή, την ανιδιοτελή αγάπη, την προσφορά και την θυσία. Όταν ο Προφήτης Ηλίας ολιγοψύχησε βλέποντας πολύ κόσμο να τρέχη πίσω από τον ψεύτικο θεό Βάαλ και νόμισε ότι έμεινε μόνος αυτός πάνω στην γη λάτρης και Προφήτης του αληθινού Θεού, ο Θεός του αποκάλυψε ότι υπάρχουν επτά χιλιάδες άνδρες που δεν προσκύνησαν τον Βάαλ, αλλά παρέμειναν πιστοί στον Θεό των Πατέρων τους. Επομένως, χρειάζεται πάντοτε ψυχραιμία και απόλυτη εμπιστοσύνη στον Θεό.

Αληθινοί ζηλωτές είναι αυτοί που συνδυάζουν, όπως ο Προφήτης Ηλίας, τον ζήλο και την αγάπη προς τον Θεό με την προσευχή και την ησυχαστική ζωή. Αυτοί που αποφεύγουν τις ακρότητες, αφού βιώνουν την ταπείνωση του Χριστού, την πραότητα και την εσωτερική ειρήνη. Αυτοί που αισθάνονται πραγματικά και αληθινά την παρουσία του Θεού “εν τη φωνή της λεπτής αύρας”.