Ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι

(Μαρκ. ι΄32-45)      (Εβρ. θ΄11-14)

Η εξουσία σε φάση διακονίας

«Ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι»

Η κατανυκτική περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής οδεύει προς το τέλος της. Ήδη η ευαγγελική περικοπή της ημέρας μάς εισάγει στα Πάθη των αγίων ημερών και μάλιστα με τον ξεκάθαρο λόγο που κάνει ο ίδιος ο Χριστός. Είναι στην ουσία ένας πνευματικός οδοδείκτης, τον οποίο καλείται να ακολουθήσει ο άνθρωπος για να εγκολπωθεί τα βαθύτερα μηνύματα και νοήματα των γεγονότων της Μεγάλης Εβδομάδας. Στη χρονική αυτή στιγμή αποκτά τη δική της σημασία η προβολή από την Εκκλησία της μνήμης μιας αγίας γυναίκας, της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία μετά την καταβαράθρωσή της στο βούρκο της ασωτίας, γνώρισε μια σωτήρια πορεία τελείωσης στην άσκηση και αφού η μετάνοιά της έγινε τρόπος, πρότυπο και υπόδειγμα ζωής.

Πρωτοκαθεδρίες

Ο Κύριος όταν προέλεγε το Πάθος του απευθυνόμενος προς τους μαθητές του, ήθελε ακριβώς να τους καταστήσει ικανούς να κατανοήσουν τα γεγονότα που θα επακολουθούσαν και να μυηθούν στο βαθύτερο νόημά τους. Ήθελε ακριβώς να συνοδοιπορήσουν μαζί του στο Πάθος, με την καρδιά και την ψυχή τους, όπως άλλωστε αρμόζει στον καθένα που θέλει να είναι πραγματικός μαθητής του Χριστού. Ωστόσο, οι μαθητές φαίνεται ότι επέμεναν να οριζοντιώνονται στις δικές τους συχνότητες και να ζουν στο δικό τους κόσμο. Εκείνο των προσωπικών και εφήμερων φιλοδοξιών. Μέσα από τις δικές τους στενές αντιλήψεις ήθελαν να αντικρίζουν τον Χριστό να ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα ως ένας εγκόσμιος βασιλιάς. Δεν αντιλαμβάνονταν τη σωτηριολογική διάσταση της πορείας του. Γι’ αυτό και τους βλέπουμε να απαιτούν και να διεκδικούν θέσεις και αξιώματα.  Αντί της διακονίας στο παράδειγμα του Διδασκάλου τους, εκείνοι ζητούσαν εξουσία και πρωτοκαθεδρίες.

Η εξουσία ως διακονία

Τα πρωτεία εξουσίας που επιδίωκαν οι μαθητές, στην προοπτική της αγάπης του Χριστού προσλαμβάνουν ένα διαφορετικό νόημα και ένα αλλιώτικο περιεχόμενο. Δεν έχουν την έννοια της επιβολής και της προβολής αλλά της προσφοράς, της θυσίας και της διακονίας. Δεν χαρίζονται αλλά τα αποκτούν όσοι αποδέχονται και ανταποκρίνονται στην προσφερόμενη αγάπη του Θεού και αφήνουν διάφανη την ύπαρξή τους για να πλημμυρίζει από την χάρη που ο ίδιος προσφέρει. Μάλιστα ο Κύριος προχωρεί για να υποδείξει στους μαθητές του αλλά και στον καθένα μας ότι «όποιος θέλει να γίνει μεγάλος, να είναι ο υπηρέτης των άλλων και όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι ο δούλος των άλλων». Πραγματικά, όταν ο άνθρωπος στη ζωή του υπηρετεί και διακονεί τους άλλους τότε αφήνει την ύπαρξή του να υποστεί την καλή αλλοίωση και τον εαυτό του να μεταβληθεί σε δοχείο της αγάπης του Θεού. Σε αυτές τις πνευματικές συχνότητες εισερχόμενος ο άνθρωπος καταξιώνεται και εγκολπώνεται τα πιο ευγενή πρωτεία. Το ισχυρό παράδειγμα δίνει ο ίδιος ο Κύριος, ο οποίος «ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι, και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών». Η διακονία δεν φαντάζει πλέον ως κάτι το αφηρημένο και ξεκάρφωτο, αλλά αποκαλύπτεται ως αγάπη στην πιο αυθεντική της μορφή. Άλλωστε, η φανέρωση του Θεού στον κόσμο δομείται στη θυσία του «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας».

Η σωτήρια οδός

Η θυσία και η διακονία ως τρόπος ζωής, βέβαια, διακλαδώνονται μέσα από το βάθος της μετάνοιας. Τα δάκρυα μετανοίας ανύψωσαν στις κορυφογραμμές της αγιότητας ανθρώπους που για χρόνια ήταν βυθισμένοι στο έρεβος της αμαρτίας και της ασωτίας. Τέτοια μορφή ήταν και η οσία Μαρία η Αιγυπτία, την οποία η Εκκλησία μας προβάλλει ως πρότυπο ζωής την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών. Η περίπτωσή της συνιστά μια ζωντανή ιστορία ανάδυσης στο άπειρο ύψος της χάριτος του Θεού. Γιατί ακριβώς η Μαρία η Αιγυπτία έζησε το χάος της αμαρτίας και αποκάλυψε το νόημα της αληθινής μετάνοιας και συγγνώμης, ζώντας 47 ολόκληρα χρόνια στην έρημο του Ιορδάνη. Με την όλη βιοτή της έδειξε πόσο απέραντο είναι το πέλαγος της αγάπης του Θεού, ο οποίος δεν σταματά ποτέ να μάς προσκαλεί να εναποθέσουμε τον εαυτό μας στις ανοικτές του αγκάλες.

Η οσία Μαρία η Αιγυπτία γίνεται, λοιπόν, ένας νέος τύπος για όσους παγιδεύονται στον πειρασμό της αυτοδικαίωσης και της αυτάρκειας. Γιατί δίνει όλο το είναι της γυμνό για να το ενδύσει αρχοντικά και χαριτωμένα η αγάπη του Θεού. Αποκαλύπτει με τη ζωή και το παράδειγμά της ότι η μετάνοια δεν εξαντλείται σε μια απλή συμμόρφωση σε νόμους και κανόνες, αλλά φανερώνεται ως μια αυθεντική συνάντηση με τον Σωτήρα Χριστό.

Αγαπητοί αδελφοί, η αγάπη του Χριστού μάς δείχνει ένα νέο τρόπο και δρόμο ζωής. Η φιλοδοξία γι’ ανάδειξη του ανθρώπου περνά μέσα από το δρόμο της θυσίας και της διακονίας. Η προσφορά της αγάπης ανεβάζει τον άνθρωπο και τον αναδεικνύει στην απόλυτη πνευματική αρχοντιά του. Στην τροχιά αυτή, η αγάπη που απορρέει από τη σταυρική θυσία προσκαλεί τον άνθρωπο να βιώσει τη μετάνοια για ν’ ανακαλύψει τον αυθεντικό εαυτό του. Το παράδειγμα της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας δείχνει ότι όσο κι αν έχουμε ξεπέσει στη ζωή, ότι η αγάπη του Χριστού μάς κυνηγά και μάς προσκαλεί για να μάς ανεβάσει ψηλά. Σε πρωτοκαθεδρίες που δεν έχουν να κάνουν με τις αρχές και τις εξουσίες του κόσμου τούτου, αλλά με τους πιο σταθερούς και αιώνιους προσανατολισμούς.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος