Όσιος Πατάπιος: Ο θαυματουργός προστάτης του Λουτρακίου

Στα Γεράνεια Όρη, πάνω από το Λουτράκι, αντίκρυ της πόλης της Κορίνθου, είναι χτισμένη η Ιερά Μονή του Αγίου Παταπίου, όπου φυλάσσεται το θαυματουργό σκήνωμά του. Είναι από αυτές τις μονές που δέχονται καθημερινά εκατοντάδες προσκυνητές από όλη τη χώρα. Πρόκειται για ζωντανό μνημείο της Ορθοδοξίας, το οποίο φροντίζουν με απόλυτο σεβασμό δεκάδες μοναχές. Αν και πρόκειται για σημαντικό μοναστήρι, χτίστηκε μόλις το 1952, σε συνέχεια ενός αρχαίου ασκητηρίου, το οποίο χρονολογείται κατά τον 13ο αιώνα.

Ο χώρος έχει συνδεθεί με τον Άγιο Πατάπιο από το 1904, αφού τότε οι κάτοικοι του Λουτρακίου, με επικεφαλής τον ιερέα Κωνσταντίνο Σουσάνη, αποφάσισαν να ανασκάψουν το σπήλαιο και να αυξήσουν τον χώρο γύρω από το ασκηταριό. Όταν προσπάθησαν να ρίξουν ένα πεζούλι, βρέθηκαν μπροστά «στο ιερό λείψανον, άφθορον και ευωδιάζον, φέρον επ’ αυτού ξύλινον σταυρόν και βυζαντινά νομίσματα». Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1952, αποφασίστηκε η ίδρυση της μονής εκεί.

O Άγιος Πατάπιος γεννήθηκε τον 4ο μ.Χ. αιώνα στη Θήβα της Αιγύπτου. Σε μικρή ηλικία πήγε στην έρημο, όπου αφιερώθηκε στην προσευχή και τη νηστεία. Στη συνέχεια αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη, όπου γνωρίστηκε με άλλους δύο ασκητές, οι οποίοι ανακηρύχθηκαν άγιοι. Ο μεν Άγιος Βάρας ίδρυσε το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη (του Τιμίου Προδρόμου) της Πέτρας, ο δε Άγιος Ραβουλάς ασκήτευσε κοντά στην πύλη του Ρωμανού. Ο Πατάπιος εγκαταστάθηκε στις Βλαχέρνες, στο Ξηρό Όρος, όπου με τη βοήθεια των οπαδών του ίδρυσε τη «Μονή των Αιγυπτίων».

Εκεί εκοιμήθη και όταν η μονή καταστράφηκε το 536 μ.Χ., ο πνευματικός του αδελφός, Άγιος Βάρας, μετέφερε το λείψανο του Αγίου Παταπίου στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη της Πέτρας, το οποίο ήταν υπό την προστασία της βασιλικής οικογένειας των Παλαιολόγων και ειδικά της βασίλισσας Ελένης Παλαιολόγου, της μετέπειτα Αγίας Υπομονής. Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1453 από τους Οθωμανούς, ο ανιψιός της Αγίας Υπομονής, Αγγελής Νοταράς, μετέφερε τα λείψανα του Αγίου σε σπήλαιο στα Γεράνεια, στο Λουτράκι, το οποίο λειτουργούσε ως ασκητήριο από τον 11ο αιώνα.

Τα «αποκαλυπτήρια του σπηλαίου» έγιναν τελικά το 1904. Εκεί βρέθηκε, εκτός του λειψάνου, και η κάρα της Αγίας Υπομονής.

Η επίσημη ίδρυση της μονής έγινε την 1η Αυγούστου 1952 από τον Μητροπολίτη Κορινθίας Προκόπιο Τζαβάρα.

Η οικοδόμηση του μοναστηριού αρχικά συνάντησε δυσκολίες, καθώς υπήρχαν μόνο κάποια πολύ μικρά δωμάτια-κελιά, στα οποία ζούσαν μοναχές. Εκείνες τα πρώτα χρόνια δυσκολεύονταν να φέρνουν οικοδομικά υλικά για την ανέγερση του μοναστηριού, αφού αρχικά δεν υπήρχε βατός δρόμος για να περνούν αυτοκίνητα, αλλά ένα μονοπάτι. Έτσι, οι μοναχές χρησιμοποιούσαν ένα γαϊδουράκι για να μεταφέρουν τα υλικά και επίσης για να κουβαλούν νερό (από μια πηγή χιλιόμετρα μακριά) και τρόφιμα (από το Λουτράκι). Συχνά κουβαλούσαν οικοδομικά υλικά ή στάμνες με νερό και τρόφιμα στην πλάτη τους!

Με πολύ κόπο, τελικά η οικοδόμηση της μονής ολοκληρώθηκε. Οι ξενώνες, τα δωμάτια (κελιά) για τις 40 καλόγριες, η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγίας), το νεκροταφείο (όπου υπάρχει ο Ναός της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας) και η εκκλησία μέσα στο άβατο (η Αγία Τριάδα) ήταν έτοιμα. Τέλος, δημιουργήθηκε και χώρος έκθεσης για τους επισκέπτες (με χριστιανικά αντικείμενα λατρείας και βιβλία). Σήμερα η πρόσβαση στη μονή γίνεται πλέον από ασφαλτοστρωμένο δρόμο (που κατασκεύασε ο Στρατός), ενώ υπάρχει και πάρκινγκ. Επίσης, το μοναστήρι έχει εδώ και χρόνια αυτόνομο δίκτυο ύδρευσης και ηλεκτροδότησης.

Η μνήμη του Αγίου Παταπίου εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου (η κύρια εορτή) και επίσης την Τρίτη της Διακαινησίμου (Τρίτη του Πάσχα), ως ανάμνηση της ημέρας εύρεσης του λειψάνου του.

Τα θαύματα του αγίου

Ο Άγιος Πατάπιος, σύμφωνα με μαρτυρίες πιστών, είναι από τους πλέον θαυματουργούς αγίους της Εκκλησίας μας. Οι μοναχές ισχυρίζονται ότι τα θαύματά του είναι εκατοντάδες, πολλά από τα οποία τα έχουν ζήσει οι ίδιες. Ένα από αυτά διηγούνται οι γερόντισσες Παταπία και Συγκλητική: «Είμαστε υποχρεωμένες να κατεβαίνουμε συχνά στο Λουτράκι για προμήθειες του μοναστηριού, αλλά και για πολλές άλλες υπηρεσίες. Το μοναστήρι τότε ήταν δυσκολοπρόσιτο. Το μονοπάτι περνούσε ανάμεσα από γκρεμούς και δάση. Προσπαθούσαμε, βέβαια, να μη νυχτώνουμε, για να μην αποπροσανατολιζόμαστε, όμως κάποιες φορές αυτό ήταν ανέφικτο. Διαπιστώναμε τότε ότι ο Άγιος μας προστάτευε. Άναβε φως στην πορεία μας και μας οδηγούσε στον προορισμό μας».

Πολλά ήταν και τα περιστατικά εμφάνισης του Αγίου Παταπίου στους πιστούς. Ένα τέτοιο έχει καταγραφεί στην Κόρινθο, με πρωταγωνιστή τον Μακαριστό Μητροπολίτη Προκόπιο. Αρχικά, ο Άγιος εμφανίστηκε σε έναν μαθητή, μετέπειτα ιερέα, και του είπε ότι το μοναστήρι θα γίνει. Ο ιερέας ανέλαβε πρωτοβουλίες για την κατασκευή της μονής, αλλά όταν ανήλθε στον θρόνο της μητρόπολης ο Προκόπιος, στράφηκε κατά του εγχειρήματός του. Κάποια στιγμή όμως αρρώστησε και μπήκε σε νοσοκομείο των Αθηνών, το 1951. Εκεί τον επισκέφτηκε ο ιερέας και μόλις τον είδε ο Προκόπιος, του είπε: «Μου είπε στον ύπνο μου ο Άγιος Πατάπιος ότι θέλει να γίνει το μοναστήρι του! Δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά!». Και αμέσως έδωσε εντολή «να παραλάβη ο τότε πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως, Γαβριήλ Καλοκαιρινός, τα Κλειδιά του Σπηλαίου, που είχαν ιερείς του Λουτρακίου, και να τα παραδόση στον π. Νεκτάριο. Να μη ιερουργή εκεί άλλος κληρικός χωρίς άδεια της Μητροπόλεως. Να αναγνωρίση την Μονήν με διάταγμα, που θα προκαλέση διά μέσου της Ιεράς Συνόδου, και να βοηθήση με κάθε τρόπο διά την οικονομικήν βοήθεια, ώστε να ανοικοδομηθή η μονή, αλλά και διά την εξαίρεσιν, ετοιμασίαν και τοποθέτησιν μοναχών», όπως και έγινε, ξεκινώντας από τον Αύγουστο του 1952. Από τότε ο Μητροπολίτης Προκόπιος θεωρείται Μέγας Ευεργέτης της Μονής.

Άλλο ένα περιστατικό που επίσης έχει καταγραφεί προκαλεί δέος: Κάποια στιγμή επρόκειτο να τελειώσει το λάδι της μονής. Ο Άγιος εμφανίστηκε σε έναν αγρότη στο Κορωπί και του ζήτησε ένα δοχείο λάδι. Όταν ο αγρότης τού είπε: «Πού θέλεις να σ’ το φέρω, παππούλη;», εκείνος του έδωσε τη διεύθυνση της μονής και εξαφανίστηκε. Ο παραγωγός από το Κορωπί γέμισε έναν τενεκέ λάδι. Το πήγε στο Λουτράκι και από εκεί με τα πόδια το ανέβασε στην πόρτα του «υποτυπώδους» μοναστηριού!

Μια άλλη περίπτωση συνέβη έναν χειμώνα, όταν το σπήλαιο, όπως είναι φυσικό, ήταν παγωμένο και υγρό – συνθήκες  που δύσκολα αντέχουν οι πιστοί. Κάποια στιγμή, μερικοί εκ των επισκεπτών είπαν απευθυνόμενοι στον Άγιο (!): «Και το πιο φτωχό σπίτι έχει κάποια κουρελού για χαλί. Το δικό Σου παλατάκι εδώ, στη σπηλιά, δεν έχει και μαζί Σου παγώνουμε και εμείς. Κάμε κάτι να βρεθούν». Το βράδυ εκείνο εμφανίστηκε ο Άγιος σε κάποια κυρία στην Κόρινθο. Της υπέδειξε το σχέδιο (ριγέ, κόκκινο- μαύρο, μάλλινο), αλλά και πόσα μέτρα χαλιά να υφάνει και να τα πάει στη Σπηλιά. Η κυρία τα ύφανε και τα πήγε. Τα έστρωσε και ταίριαξαν σε ολόκληρο το δάπεδο!

Υπάρχουν όμως και τα σύγχρονα θαύματα του Αγίου, τα οποία δεν έχουν διαψευσθεί. Για παράδειγμα, αυτό με μια καθολική γυναίκα, η οποία όταν πλησίασε το σκήνωμα, λιποθύμησε. Όπως έχει υποστηριχθεί δημοσίως, μία Γερμανίδα ήταν παντρεμένη με Έλληνα. Αν και τέλεσε τον γάμο της σε Ορθόδοξη εκκλησία και βάπτισε τα παιδιά της επίσης σε Ορθόδοξο ναό, η ίδια παρέμεινε καθολική. Όταν βρέθηκε στην Κόρινθο για διακοπές, επισκέφθηκε και τη Μονή του Αγίου Παταπίου, και προσπάθησε να πλησιάσει το σκήνωμά του στη σπηλιά, αλλά έπεσε λιπόθυμη.

Ο άντρας της και οι κάποιοι επισκέπτες προσπάθησαν να τη συνεφέρουν. Αφού συνήλθε, τη ρώτησαν τι της συνέβη και εκείνη με έκπληξη απάντησε: «Καλά, δεν είδατε; Δεν ακούσατε; Ο Άγιος με έσπρωξε και μου είπε: “Πώς εσύ, αιρετική, με πλησιάζεις;”». Και από τη στιγμή εκείνη, μόνη της ζήτησε να βαπτιστεί Ορθόδοξη, όπως και έγινε, ύστερα από σχετική κατήχησή της στην ενορία της!

Η φήμη του θαυματουργού Αγίου Παταπίου πλέον έχει ξεπεράσει την Κορινθία, γι’ αυτό πιστοί από όλη την Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό φτάνουν έως εκεί για να προσκυνήσουν στο ιερό σπήλαιο. Οι περίπου 40 μοναχές έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην οργάνωση του χώρου και στη φιλοξενία των πιστών, η οποία ξεκινά το πρωί και διαρκεί έως τις έξι το απόγευμα. Όσοι θέλουν να επισκεφθούν το μοναστήρι μπορούν να επικοινωνήσουν στο τηλέφωνο: 27440-22496.